مجله دندانپزشکی

بنظر می رسد تا چگونگی گرفتن پیوند استخوان حل نگردد و یا به عبارت ساده تر پیش بینی گرفتن پیوند 100% مسجل نشود، که این بررسی خود تا سال 2000 و یا شاید بیشتر به درازا خواهد کشید، حل اشکالات عارضه بین ریشه ای مسئله غامضی بوده و به فراخور شدت و ضعف آن درمانهائی پیشنهاد می گردد. ولی بخاطر آنکه ذهن خواننده بیشتر روشن شده و بتواند جدولی برای ارزیابی عوارض موجود داشته باشد، دانستن نکات زیرضروری بنظر می رسد. درمان عوارض بین ریشه ای استخوانی بستگی به نوع دندان مبتلا (کرسیهای پائین دارای پروگنوزیس بهتری هستند تا کرسیهای بالا) میزان تحلیل استخوان بین ریشه ای، میزان تحلیل استخوان دو سطوح مزیالی و دیستالی، بوکالی و لینگوالی و دسترسی عارضه بدرمان و بهداشت دارد. عوارض زیر را باید در پروگنوزیس دندانهائیکه دچار عارضه در سطوح بین ریشه ای هستند، دخالت دارند: 1) میزان تخریب استخوان- آیا عارضه قسمتی از استخوان بین ریشه ای را در برگرفته و با تمامی آنرا و یا به عبارت ساده تر عارضه نسبی است یا کلی، عمق آپیکالی عارضه چقدر است، بهتر است معاینات کلینیکی و هماهنگ کردن آن با کلیشه رادیوگرافی تواما صورت گیرد. 2) وضعیت استخوان در سطوح بوکالی، لینگوالی یا مزیالی و دیستالی. اگر استخوان در این سطوح بالنسبه سالم و یا قابل درمان باشد، کوشش به منظور نجات دندان مجاز است. 3) میزان لقی دندان- لقی درجه 2 و 3 دارای پروگنوزیس خوبی نمی باشد مگر آنکه لقی برطرف گردد، همچنین به طول ریشه و نسبت تاج به ریشه باید توجه داشت. 4) زاویه انحراف ریشه دندان باید مدنظر قرار گیرد، هر قدر ریشه ها نسبت بهم تباین داشته باشند، پروگنوزیس نگاهداری آنها بهتر، و بالعکس هر قدر ریشه ها بیکدیگر نزدیکتر باشد شانس نگاهداری آنها کمتر می گردد. اگر ریشه ها در طول مسیر و یا در انتهای آپکس با یکدیگر یکی شده باشند، پروگنوزیس نگاهداری آنها بدتر است. 5) وضع سلامتی دندانهای مجاور وقتیکه دندانهای مجاور دندان مورد نظر از نقطه نظر پریو، دارای وضع خوبی باشند میبایست کشیدن دندان مبتلا را مورد توجه قرار داد. 6) قرارگیری دندان در قوس فکی می توان دندانهای مجزا و یا به عبارت دیگر دندانهائیکه دارای مجاورت دندانی نمی باشند و یا دندانهائیکه در قسمت عقب فک قرار گرفته و از نقطه نظر پایه پروتز دارای اهمیت اند بعلاوه بیمار دارای بهداشت خوبی است نگاهداشت. 7) سن و سلامتی بیمار- در سنین بالا، که معمولا عمر بیمار کوتاهتر است، کشیدن دندان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. 8) بهداشت دهان و میزان ابتلا پوسیدگی، درمان در مواردی جایز است که بهداشت بسیار خوب و میزان ابتلا پوسیدگی بالا نباشد. بطور کلی دندانهای دو ریشه ای بهتر از دندانهای 3 ریشه ای به درمان جواب می دهند البته استثنائاتی نیز وجود دارد، مثلا در پرمولرهای اول بالا، با وجود آنکه دارای دو ریشه هستند، مع الوصف وضع چندان روشنی از نقطه نظر درمانی، به خاطر گیر پلاک ندارند. بامید موفقیتهای بیشتر و درمان این قبیل عوارض در سالهای آینده باید بود.

امروزه از مواد مختلفی جهت ترمیم حفره های داخل استخوانی استفاده می شود. پودر جایگزین استخوان (Neo-Os) یکی از موادی است که به طور تئوریک می تواند سبب چنین ترمیمی شود. این تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر این ماده در ترمیم استخوان حفره های تهیه شده در جمجمه خرگوش با و بدون محافظت گورتکس انجام شد. تعداد 12 خرگوش نیوزیلند سفید انتخاب و در استخوان آهیانه هر یک دو حفره استخوانی تعبیه گردید. برروی هر 12 خرگوش، یک برش در موپریوستال بر روی ناحیه جمجمه خرگوش ایجاد شد تا با بلند کردن فلپ، دو استخوان پاریتال مشاهده گردد. یک حفره در هر استخوان پاریتال به قطر 8 میلیمتر با فرز گرد به ترتیب زیر تهیه گردید: در نیمی از خرگوشها در یک حفره پودر جایگزین استخوان قرار داده شد و حفره دیگر خالی رها شد و در نیم دیگر خرگوشها، یک حفره با پودر جایگزین استخوان و گورتکس و در حفره دیگر فقط گورتکس قرار داده شد. پس از 8 و 16 هفته نمونه ها با روشهای استاندارد دکلسیفیکیشن شدند و نمونه های بافت استخوانی تهیه گردید. حفره های تهیه شده در استخوان آهیانه خرگوش که به وسیله پودر جایگزین استخوان محافظت شده با غشای گورتکس درمان شده بودند، با رشد استخوان درهم از لبه های حفره و با تشکیل جزایر استخوانی حفره ترمیم یافت. در نهایت حفره ها با استخوان درهم و منطبق ترمیم شدند.

روش بررسی: این یک مطالعه حیوانی است که در آن 40 موش صحرایی به 5 گروه 8 تایی تقسیم شدند. لوله‌های پی اتیلن پر شده با MTA سفید خارجی (ProRoot MTA) و ساخت داخل (Root MTA) و لوله‌های خالی بعنوان کنترل در بافت همبند زیر جلدی کاشته شد. نمونه‌ها پس از 7 و 14 و 30 و 60 و 90 روز مورد بررسی هیستولوژیک قرار گرفتند و بدین صورت گروه‌بندی شدند. صفر، بدون سلول التهابی، بدون واکنش. یک، کمتر از 25 سلول التهابی، واکنش خفیف. دو، 25 الی 125 سلول التهابی، واکنش متوسط. سه، بیش از 125 سلول التهابی، واکنش شدید. از تست آماری Kruskal-Wallis برای بررسی تفاوت‌های آماری در سطح معنی‌داری 05/0>p استفاده شد.

یافته‌ها: بطور کلی واکنش التهابی با گذشت زمان در تمامی گروه‌ها کاهش یافت. گروه‌های آزمایشی در مقطع زمانی 7 روز التهاب متوسط تا شدید داشتند که با گروه کنترل که التهاب خفیف تا متوسط داشت، اختلاف آماری معنی‌داری داشت (04/0=p). بین گروه‌های آزمایشی و گروه کنترل در مقطع زمانی 14، 30، 60 و 90 روز که همگی التهاب متوسط تا خفیف نشان دادند، اختلاف آماری معنی‌داری مشاهده نشد (05/0

نتیجه‌گیری: واکنش التهابی بافت همبند زیر جلدی موش به MTA سفید خارجی (ProRoot MTA) و ایرانی (Root MTA) یکسان است.

روش بررسی: جهت انجام این مطالعه آزمایشگاهی، 38 دندان تک کاناله کشیده شده فک بالای انسان پس از آماده‌سازی با روش Step-back توسط گوتاپرکا و سیلر پر شد. پس از خارج کردن 8 میلی‌متر از گوتاپرکای قسمت کرونالی 20 عدد از کانال‌ها توسط پیزو ریمر شماره 2 و 3، دندان‌ها به 3 گروه آزمایشی شامل پست و کور ریختگی، پین از پیش ساخته شده و فاقد پست یا پین (بدون خارج کردن گوتاپرکا) تقسیم شدند. پس از انجام ترموسایکلینگ نمونه‌ها به مدت یک هفته در جوهر هندی قرار گرفتند. نهایتاً پس از انجام عملیات شفاف‌سازی میزان نفوذ رنگ از قسمت کرونال نمونه‌ها توسط استریومیکروسکوپ اندازه‌گیری شد. داده‌ها توسط تستهای آماری One-way ANOVA و Tukey HSD مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: براساس نتایج به دست آمده میانگین نفود رنگ در گروه‌های پست و کور ریختگی، پین از پیش ساخته شده و فاقد پست یا پین به ترتیب (39/0) 3/3، (47/0) 2/5 و (15/0) 2/7 میلی‌متر بود. تجزیه و تحلیل آماری تفاوت معنی‌داری بین گروه‌ها نشان نداد (05/0

نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت ترمیم مناسب تاج به منظور جلوگیری از ریزنشت باید در انتخاب روش مناسب برای ترمیم تاج دقت کافی به عمل آورد. براساس نتایج این مطالعه تفاوت معنی‌دار آماری بین ریزنشت پست‌های ریختگی در مقایسه با پین‌های پیش ساخته وجود ندارد.

روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی تعداد 5 نمونه از 4 نوع مختلف مواد قالب‌گیری شامل آلژینات ایرانی (Iralgin)، سیلیکون تراکمی از نوع پوتی (Speedex)، سیلیکون تراکمی از نوع Light body (Speedex) و آلژینات خارجی (Cavex CA37) مورد بررسی در 1 میلی‌لیتر توئین 80 حل نموده و میزان 100 میکرولیتر از هر نمونه را بر روی محیط‌های کشت بلاد آگار، EMB و سابورو دکستروز آگار کشت داده شد. پس از انکوباسیون کشت‌های میکروبی در حرارت 37 درجه سانتی‌گراد و قارچی در 30 درجه سانتی‌گراد، تعداد کلنی‌های باکتریایی و قارچی جدا شده شمارش و به کمک تست‌های تشخیصی افتراقی تشخیص داده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری Kruskal-Wallis تحلیل شدند.

یافته‌ها: در مجموع 75% نمونه‌های مورد مطالعه واجد یک یا چند آلودگی باکتریایی بودند. آلژینات ایرانی و Speedex (Putty) از آلوده‌ترین مواد قالبگیری و Speedex light body با سه مورد و آلژینات خارجی با دو مورد آلودگی از مواد قالبگیری با آلودگی کمتر بودند. باکتری‌هایی مانند گونه‌هایی از میکروکوکوس، استافیلوکوکوس، باسیلوس‌ها، کورینه باکتر، سیتروباکتر گرم منفی، اکتینومیست‌ها و نایسریاها از مواد قالب‌گیری جدا شدند. قارچ‌های آسپرژیلوس، پنی‌سیلیوم، آلترناریا، کلادوسپوریوم و سپدونیم نیز از قارچ‌های آلوده کننده مواد مورد بررسی بودند. تفاوت بین میزان آلودگی باکتریال آلژینات ایرانی و آلژینات خارجی از نظر آماری معنی‌دار بود (001/0P=). با توجه به شمارش تعداد باکتری و قارچ موجود در هر گرم ماده قالبگیری (CFU/gr) تفاوت معنی‌داری بین مواد چهارگانه فوق از نظر تعداد کل باکتری و قارچ جدا شده در هر گرم آن مشاهده نشد (21/0P=).

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که انواعی از آلودگی‌های باکتریال و قارچی و بعضاً فرصت‌طلب از مواد قالب‌گیری آلژینات ایرانی و Speedex putty جدا شدند که نشان‌دهنده آلودگی این مواد می‌باشد.

زمینه و هدف: فیبروم ادونتوژنیک مرکزی یک نئوپلاسم نادر برخواسته از اکتومزانشیم ادونتوژنیک می‌باشد. اغلب موارد آن در فک پایین و بین سنین 11 تا 39 سالگی رخ می‌دهد. تمایل قطعی به بروز در زنان با نسبت 2/2 به 1 وجود دارد و میزان عود آن بسیار کم است. هدف از این مقاله گزارش یک مورد از این ضایعه نادر بود که به صورت اتفاقی یافت شده بود.

گزارش مورد: دختری 11 ساله در طی درمان ارتودنسی و بدون هیچگونه شکایت و علایم بالینی، جهت بررسی جوانه دندان‌های دایمی، رادیوگرافی پانورامیک تهیه کرد. در کلیشه پانورامیک یک ضایعه رادیولوسنت تک حجره ای با حدود مشخص و Corticated در ناحیه سمت راست تنه فک پایین مشاهده شد. ضایعه به روش جراحی خارج شد. در نمای میکروسکوپیک، مشخصات هیستوپاتولوژیک Central Odontogenic Fibroma از نوع Simple مشاهده شد.

نتیجه گیری: اگرچه فیبرومای ادونتوژنیک مرکزی یک نئوپلاسم خوش خیم نادر است ولی از آنجاییکه ممکن است بیمار بدون علایم بالینی مانند تورم، درد و پاراستزی باشد، ارزیابی دقیق تصاویر رادیوگرافی برای تشخیص زود هنگام ضایعات دارای اهمیت است.