مجله دندانپزشکی

شایعترین نقص ایمنی، کمبود انتخابی IgA می باشد که در بین نژادها و اقوام مختلف شیوعی بین یک چهارصدم تا یک دو هزارم دارد. چون IgA نقش مهمی در محافظت از مخاط از جمله بافت دهان برعهده دارد، انتظار می رود کمبود آن سبب بروز تظاهرات دهانی گردد. مطالعات گذشته نتایج ضد و نقیضی را در این مورد گزارش کرده اند. این مطالعه با بررسی ضایعات دهان و دندان و شیوع آنها در این بیماران بدنبال یافتن ضایعه دهانی خاص به عنوان راهنمای شناسایی بیماران مبتلا به نقص انتخابی IgA می باشد تا متخصصین دهان و دندان بتوانند این بیماران را قبل از بروز عوارض زودرس و دیررس بیماری شناسایی کنند. دراین بررسی تعداد یازده بیمار مبتلا به نقص انتخابی IgA (با IgA سرمی کمتر از mg/d 10) انتخاب شدند و با یازده فرد سالم که از نظر سن و جنس همسان بودند، مقایسه گردیدند. سن افراد مورد مطالعه بین سه تا هجده سال و هر گروه شامل پنج دختر و شش پسر بود. معاینات دهانی شامل ثبت تعداد دندانهای پوسیده، پر شده و از دست رفته، وضعیت پریودنشیوم، میزان تجمع پلاک میکروبی و ضایعات موجود در مخاط دهان و سرعت ترشح بزاق بود. مقادیر ایمونوگلوبولین های بزاق و قطعه ترشحی در هر دو گروه به روش ELISA) Enzyme-linked Immunosorbent Assay) و ایمونوگلوبولین های سرمی به روش SRID) Single Radial Immunodiffusion) مورد سنجش قرار گرفتند. IgA سرمی بیماران در 100% موارد کمتر از mg/dl 10 و از نظر سایر ایمونوگلوبولین های سرمی طبیعی بودند؛ همچنین در نه یازدهم از بیماران SIgA وجود نداشت در حالی که در دو یازدهم آنها مقدار کمتر از نصف گروه سالم هم سن و هم جنس خود SIgA داشتند. میزان قطعه ترشحی و SIgM بزاق بیماران با کمبود انتخابی IgA در مقایسه با افراد سالم افزایش یافته بود که از نظر آماری این اختلاف معنی دار می باشد. در مطالعه حاضر هیچگونه تفاوتی در تظاهرات دهانی اعم از میزان بالای تجمع پلاک میکروبی، میزان بالای پوسیدگی، وجود بیماریهای پریودنشیم و زخمها و عفونتهای مخاط دهان بین دو گروه مشاهده نشد. این مطلب می تواند به دلیل افزایش جبرانی SIgM و یا مساعدت عوامل دفاعی غیرایمونولوژیک بزاق و یا سایر سیستمهای ایمنی نظیر فاگوسیتوز و ایمنی سلولی باشد؛ بنابراین بیماران دارای کمبود انتخابی IgA فاقد تظاهرات دهانی به عنوان یک راهنمای شناسایی برای این بیماری می باشند.