زمینه و هدف: سرطان سومین علت مرگ و میر بعد از بیماری‌های قلبی و تصادفات در ایران است. اشعه درمانی و شیمی درمانی مؤثرترین روش‌ها در درمان سرطان هستند، اما عوارض جانبی آن‌ها هنوز برای بسیاری از بیماران ناشناخته است. هدف اصلی از این مطالعه ارزیابی آگاهی بیماران مبتلا به سرطان‌های ناحیه سر و گردن از عوارض جانبی اشعه درمانی و شیمی درمانی بود.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر اساس اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه و پرونده بیماران مبتلا به سرطان ارجاع داده شده به مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان در یک بازه زمانی شش ماهه انجام شد. آنالیز داده‌ها با تست chi-square و در سطح معنی‌داری 05/0 انجام گرفت.
یافته‌ها: نتایج حاصل نشان داد که اکثر بیماران (48/76%) سطح آگاهی ضعیفی داشتند. ارتباطی بین سطح آگاهی با متغیرهای دموگرافیک وجود نداشت (05/0P>) اما بیمارانی که مدت زمان بیشتری از بیماریشان می‌گذشت، سطح آگاهی بالاتری داشتند. تنها 10% از بیماران اطلاعات خود را از پزشکشان دریافت کرده بودند.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که متأسفانه آموزش مؤثری در ارتباط با عوارض اشعه درمانی و شیمی درمانی وجود ندارد، چرا که سطح آگاهی بیماران در سطح قابل قبولی قرار نداشت. باتوجه به اهمیت این موضوع، لازم است که برنامه‌های آموزشی برای بیماران در جهت بالا بردن توانایی و مهارت بیماران برای پذیرش و تطابق با شیمی درمانی و اشعه درمانی و عوارض جانبی آن‌ها در نظر گرفته شود.
