بیان مسأله: چندین دهه از کاربرد فناوری رادیوگرافی به عنوان ابزار پاراکلینیکی دقیق می‌گذرد و همواره سعی شده است که تدابیر حفاظتی در برابر اشعه یونیزان رعایت گردد. این مسأله در حیطه کار دندانپزشکان به دلیل استفاده مکرر از دستگاه رادیوگرافی در مطب از اهمیت خاصی برخوردار است.
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان رعایت اصول بهداشت و حفاظت در برابر اشعه ایکس در مراکز دارای دستگاه رادیوگرافی داخل دهانی شهرستان یزد انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی و مقطعی، اقدامات حفاظتی در سه بعد حفاظت پرتونگار، حفاظت محیط کار و حفاظت بیمار مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق با استفاده از پرسشنامه و مراجعه به مراکز دارای دستگاه رادیوگرافی داخل دهانی انجام شد.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که 7/33 % از مطبهای دندانپزشکی،10 درمانگاه، 3 مؤسسه و دانشکده دندانپزشکی شهر یزد مجهز به دستگاه رادیوگرافی داخل دهانی می‌باشند. در زمینه حفاظت پرتونگار، میزان رعایت اصول بهداشتی و حفاظتی مناسب بود. 7/7% از مطب‌ها دارای اتاق رادیوگرافی سربکوبی و 1/23% دارای پاراوان بودند و در 2/69% اصول فاصله و محل مناسب رعایت می‌شد. در زمینه حفاظت محیط کار، سنجش نشت اشعه در 1/23% از مطب‌ها، 70% از درمانگاهها، تمام مؤسسات و نیز دانشکده دندانپزشکی انجام می‌شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به این که در هیچ واحدی از لوکالیزاتور مستطیلی، حفاظ تیروئید و فیلم نگهدار استفاده نمی‌شد و از روپوش سربی نیز در بعضی از مراکز و در موارد خاص استفاده می‌شد، می‌توان چنین نتیجه گرفت که حفاظت بیمار کمتر مورد توجه است. عدم رعایت نکات حفاظت در برابر تشعشع با عدم آگاهی کافی پرتونگاران مرتبط می‌باشد. فقدان دانش و آگاهی دست اندرکاران سبب کاهش تقاضای بعضی از تجهیزات حفاظتی و در نهایت کمبود این وسائل در بازار می‌گردد.
