مجله دندانپزشکی

هدف: مطالعه حاضر با هدف مقایسه دقت سه نوع رادیوگرافی پری‌اپیکال، بایت‌وینگ و پانورامیک در تعیین فاصله کرست استخوان آلوئول تا محل (Cementoenamel Junction)  CEJ دندانها انجام شد.

روش بررسی: در این تحقیق مقطعی، ۱۲۰سطح اینترپروگزیمالی دندانها به هنگام جراحی توسط پروب پریودنتال اندازه‌گیری و با عنوان اندازه واقعی ثبت گردید. قبل از جراحی ۴۰ سطح تحت رادیوگرافی بایت‌وینگ، ۴۰ سطح تحت رادیوگرافی پری‌اپیکال و ۴۰ سطح تحت رادیوگرافی پانورامیک قرار گرفته بودند و فاصله CEJ تا کرست استخوان آلوئول بر روی نگاره رادیوگرافی توسط پروب پریودنتال اندازه‌گیری و ثبت شده بود. هر روش در گروهی جداگانه مورد تحلیل آماری قرار گرفت و ضریب همبستگی Pearson برای داده‌ها مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: هنگامی که ضخامت استخوان باقیمانده برای جراح در حد میلیمتر هم حائز اهمیت باشد، رادیوگرافی بایت‌وینگ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ ولی هنگامی که تحلیل استخوان در حد متوسطی است، رادیوگرافی پانورامیک به دلیل این که در ۸۹% موارد، تغییرات استخوانی را نزدیک به میزان واقعی نشان می‌دهد، می‌تواند مورد قبول باشد. همچنین بین میزان واقعی فاصله CEJ تا کرست استخوان و این فاصله در رادیوگرافی پری‌اپیکال همبستگی زیادی وجود داشت (۹۴/۰r= و ۰۰۰/۰P<). همبستگی Pearson در رادیوگرافی بایت‌وینگ و میزان واقعی نیز بسیار زیاد بود )۹۸/۰r= و ۰۰۰/۰P<). این همبستگی در بین رادیوگرافی پانورامیک و میزان واقعی نسبت به روشهای رادیوگرافی بایت‌وینگ و پری‌اپیکال کمتر بود (۷۲/۰r = و ۰۰۰/۰P<). از طرفی در نواحی قدامی برای اندازه‌گیری تغییرات استخوان، روش رادیوگرافی پری‌اپیکال با ضریب همبستگی۹۳/۰ نسبت به روش رادیوگرافی پانورامیک با ضریب همبستگی۷۲/۰ برتری دارد و پیشنهاد می‌گردد برای یررسی تغییرات استخوانی در این نواحی از رادیوگرافی پری‌اپیکال استفاده شود.

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد، در مواردی که تغییرات استخوانی در حد شدید یا متوسط باشد، رادیوگرافی بایت‌وینگ از اهمیت ویژه‌ای در تعیین تشخیص برخوردار است؛ اما در مواردی که تحلیل استخوان اندکی وجود داشته باشد، می‌توان از رادیوگرافی پانورامیک استفاده نمود تا بیمار در معرض تشعشع بیشتری قرار نگیرد.

روش بررسی: این پژوهش از نوع طرح‌های پژوهش در آموزش بود که در دانشکده‌های دندانپزشکی دولتی شهر تهران به اجرا درآمد. در نیمسال اول سال تحصیلی ۸۸-۱۳۷۸ از دانشجویان سال آخر دانشکده‌های تهران و شهید بهشتی خواسته شد در صورت تمایل پرسشنامه‌ای حاوی مشخصات فردی، دانش و نگرش در زمینه ارایه مراقبت دندانپزشکی به بیماران مبتلا به ایدز را تکمیل کنند. امتیاز دانش و نگرش محاسبه شد و اطلاعات با آزمون Independent sample t-test تحلیل گردید.

یافته‌ها: درصد تقریباً همه دانشجویان معتقد بودند در کار دندانپزشکی تمام بیماران باید HIV مثبت تلقی شوند اما ۴۹% ترجیح می‌دادند که فرد مشکوک به ایدز را ارجاع دهند. جنسیت و آشنایی قبلی با بیماران HIV مثبت ارتباط معنی‌دار آماری با دانش و نگرش دانشجویان در زمینه بیماری ایدز نداشت (۰۵/۰

نتیجه‌گیری: ارتقاء دانش و نگرش دانشجویان دندانپزشکی در زمینه بیماری ایدز ضروری است و پیشنهاد می‌شود در کوریکولوم دندانپزشکی ایران تأکید بیشتری بر این مسئله صورت گیرد.

روش بررسی: ابتدا با حضور ۵ نفر از اعضای هیات علمی گروه سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی (دانشکده دندانپزشکی) دانشگاه تهران و چهار دندانپزشک دارای تجربه اجرایی و تحقیقاتی به روش بحث گروهی و بارش افکار، عناوین و مباحثی برای آموزش اصول مطب‌داری موفق به دندانپزشکان طراحی شد. در مرحله بعد پرسشنامه‌ای برای سنجش میزان نیاز احساس شده توسط فراگیران برای یادگیری هر یک از مباحث و همچنین سنجش نظر فراگیران در خصوص میزان دانش خودشان در خصوص هر یک از مباحث طراحی شد. پرسشنامه بین ۵۵ نفر دندانپزشک داوطلب توزیع شد و ۴۶ نفر پرسشنامه‌های تکمیل شده را برگرداندند. جهت سنجش نتایج از آزمون آماری t-test و Chi-square استفاده شد.

یافته‌ها: در مجموع در مورد همه موضوعات ارایه شده، بیش از دوسوم دندانپزشکان اعتقاد داشتند نیاز زیادی به آموزش وجود دارد. درخصوص موضوعات ارگونومی و سلامت حرفه‌ای و همچنین اورژانس‌های پزشکی این میزان بالای ۹۰ درصد بود. حدود ۸۰ درصد دندانپزشکان از دید خودشان دانش زیادی در خصوص موضوع ایمنی و کنترل عفونت داشتند. از سوی دیگر ۳/۵۴ درصد آنان دانش کمی را در مورد قوانین و مقررات مربوط به فعالیت در حرفه دندانپزشکی گزارش کردند. نیاز به آموزش و دانش خود ارزیابی دندانپزشکان ارتباطی با سن، جنسیت و سابقه کاری آنان نداشت (۰۵/۰P>).

نتیجه‌گیری: دندانپزشکان لزوم آموزش چنین مباحثی را بالا ‌می‌دانستند و دانش خود را در مورد سرفصل‌های این دوره کم ارزیابی ‌می‌کردند که نشان از لزوم اجرای دوره‌های آموزشی در این زمینه دارد.

  زمینه و هدف: آسیب ناخواسته به دندان مجاور در حین تراش حفرات پروگزیمالی یکی از عوارض جانبی محتمل در درمان‌های ترمیمی است. هدف این مطالعه تعیین فراوانی آسیب‌های ایاتروژنیک به دندان مجاور حین تراش حفره‌های کلاس دو در بین دانشجویان دندانپزشکی دوره عمومی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۸۹ بود.

  روش بررسی: ۱۰۶ دندان دایمی خلفی در دهان بیمارانی که نیاز به درمان کلاس دو داشتند و سطح پروگزیمالی دندان مجاور حفره ، سالم و فاقد حفره پوسیدگی یا پرکردگی بود ، انتخاب شده و توسط دانشجویان دندانپزشکی که از هدف مطالعه آگاه بودند، تراش داده شدند و سطوح مجاور پس از تراش نهایی و قبل از ترمیم با پوار هوا خشک شده و تحت نور صندلی دندانپزشکی با چشم غیرمسلح و درموارد مشکوک به آسیب با ذره‌بین با بزرگنمایی ۳× مورد بررسی قرار می‌گرفتند و آسیب‌ها در ۲ گروه خراش و شیار (خطوط افقی و عرضی) طبقه‌بندی و ثبت شدند. نتایج با استفاده از آزمون‌های Fishers exact test و Pearson chi square آنالیز شدند.

  یافته‌ها: در مجموع در ۵/۵۷% موارد به سطوح مجاور آسیب وارد شده بود که ۴/۲۶% از نوع خراش و ۱/۳۱% از نوع شیار بود. از بین دانشجویانی که از نوار ماتریکس و وج‌گذاری در فضای اینتر پروگزیمال به عنوان وسایل پیشگیری‌کننده از آسیب استفاده کرده بودند، ۴/۵۳% و بقیه دانشجویان ۳/۵۷% آسیب وارد کرده بودند (۰۵/۰ < P ) . دانشجویان ترمیمی ۳ و دختران بیشتر از دانشجویان ترمیمی ۴ و پسران از وج و نوار ماتریکس برای جلوگیری از صدمه به دندان مجاور استفاده می‌کردند (۰۵/۰> P ) .

  نتیجه‌گیری: با توجه به درصد بالای صدمات به دندان‌های سالم مجاور در حین تراش حفرات کلاس دو لزوم آموزش روش‌های پیشگیری و تأکید بر استفاده صحیح از آن‌ها جهت دانشجویان که دندانپزشکان آینده می‌باشند ضروری است.

  زمینه و هدف: ماماها در انتقال اطلاعات مرتبط با سلامت دهان می‌توانند نقش مهمی داشته باشند چراکه مادران باردار بیشتر با این گروه در ارتباط هستند. هدف ما بررسی تأثیر یک مداخله آموزشی بر دانش و آمادگی ارایه مراقبت‌های سلامت دهان مادران باردار در دانشجویان مامایی بود.

  روش بررسی: در این کارآزمایی تصادفی گروه مداخله شامل دانشجویان سال سوم مامایی پردیس مرکزی (۲۹ نفر) و گروه مقایسه (۳۳ نفر در پردیس همت) پرسشنامه‌ای شامل ۸ سؤال دموگرافیک، ۱۸ سؤال مرتبط با دانش و ۱ سؤال مربوط به آمادگی را تکمیل کردند. سپس مداخله آموزشی با بهره‌گیری از روش‌های سخنرانی، آموزش نحوه مسواک زدن و ایفای نقش انجام شد و به فاصله ۳ ماه پرسشنامه‌ها مجدداً تکمیل شد. آنالیزآماری توسط Mann-Whitney Test ، T-test ، Chi-Square test ، ANOVA و Regression با نرم‌افزار SPSS انجام گرفت.

  یافته‌ها: میانگین نمره دانش در گروه مداخله و مقایسه در پیش‌آزمون ۷/۲۶ و ۸/۲۴ بود که در پس‌آزمون به ۵/۴۸ و ۱/۲۹ تغییر یافت (۰۰۱/۰> P ). در قسمت آمادگی در به کارگیری اطلاعات ارتقاء سلامت دهان در گروه مداخله و مقایسه به ترتیب ۶/۵۲% و ۴/۳۶% گزینه خیلی زیاد را انتخاب کردند که این اعداد پس از مداخله به ترتیب ۲/۶۸% و ۷/۴۱% بودند.

  نتیجه‌گیری: نتایج امیدبخش مداخله آموزشی حاضر که به صورت تلفیقی از دو روش استاد محور و دانشجو محور انجام شده بود، نشان داد که بهبود دانش و افزایش آمادگی دانشجویان امکان‌پذیر است و بر لزوم گنجاندن واحد درسی مرتبط در آموزش مامایی دلالت دارد.

  زمینه و هدف: :مصرف دخانیات موجب مرگ سالانه ۵ میلیون نفر در جهان می‌شود که این رقم در ایران طبق آمار وزارت بهداشت به ۷۰ هزار نفر می‌رسد. با توجه به اینکه اکثریت مردم به طور مرتب به دندانپزشکان مراجعه می‌کنند ، می‌توان از این فرصت مناسب برای ارایه مشاوره‌های ترک دخانیات استفاده کرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی دانش، نگرش و مهارت دانشجویان سال آخر دندانپزشکی دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی در خصوص کنترل دخانیات در مطب دندانپزشکی انجام شد.

  روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، جامعه مورد بررسی دانشجویان سال آخر دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی بود و روش نمونه‌گیری در این مطالعه به روش سرشماری بود و از پرسشنامه برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. پرسشنامه به تک تک دانشجویان شرکت کننده داده شد (۹۳ نفر) که طی آن دانش، نگرش و مهارت دانشجویان دندانپزشکی بررسی گردید. جهت تحلیل نتایج از آزمون T-test استفاده گردید.

  یافته‌ها: در مجموع ۹۳ دانشجو در این مطالعه شرکت کرده بودند (میزان پاسخ دهی ۱۰۰%) میانگین نمره دانش در دو دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران و شهید بهشتی (به ترتیب ۵/۱۷و ۴/۱۸، ۰۹/۰ P= )، و همچنین نگرش (به ترتیب ۵/۳۳ و ۱/۳۳، ۸۰/۰ P= ) با هم تفاوت معنی‌دار نداشت، اما در بخش مهارت
(به ترتیب: ۹/۱۱ و ۶/۱۶، ۰۰۲/۰ P= ) تفاوت نمره معنی‌دار بود.

  نتیجه‌گیری: علیرغم نگرش نسبتاً خوب دانشجویان دندانپزشکی در زمینه مشاوره ترک دخانیات، دانش و مهارت آنان در این زمینه دچار ضعف است. باید در دانشکده‌های دندانپزشکی برنامه‌های آموزشی مناسب در این زمینه اجرا شود.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثر سدیم بی‌کربنات به عنوان ماده‌ای ارزان‌، در دسترس و با حداقل اثرات جانبی، بر روی کاندیدا آلبیکانس
(عامل عفونی اصلی ایجاد کننده دنچر استوماتیت) و مقایسه آن با درمان‌های رایج ضد کاندیدایی بود.

روش بررسی: غلظت‌های ۱۰^۵،۱۰^۶،۱۰^۷ سلول زنده در میلی‌ لیتر (CFU/mL) از کاندیدا آلبیکانس تهیه و انکوبه شدند. مواد مورد آزمایش به ۴ گروه سدیم بی‌کربنات، کلرهگزیدین، نیستاتین و استریل سالین (گروه کنترل) تقسیم شدند. هرکدام از آن‌ها به صورت جداگانه به سه غلظت تهیه شده از کاندیدا اضافه شده و در زمان‌های ۱، ۲‌، ۳ و ۴ دقیقه مورد نمونه‌برداری و کشت قرار گرفتند (مجموعا ۴۸۰ پلیت). درنهایت، بعد از انکوباسیون تعداد کلونی‌های رشد کرده کاندیدا آلبیکانس در پلیت‌ها، مورد شمارش و تحلیل قرار گرفتند. آستانه معنی‌داری در این مطالعه ۰۵/۰ درنظر گرفته شد (۰۵/۰P<). داده‌های به دست آمده با نرم‌افزار
IBM SPSS Statistics توسط آزمون پارامتریک تحلیل واریانس (ANOVA) و آزمون تعقیبی Tukey تحلیل شدند.

یافته‌ها: سدیم بی‌کربنات در غلظت‌های ۱۰۵و ۱۰۶ CFU/mL کاندیدا آلبیکانس، اثر ضد کاندیدایی قابل ملاحظه‌ای از خود نشان داد. اثر آن در این دو غلظت تفاوت معنی‌داری با کلرهگزیدین و نیستاتین نداشت (۳۲/۰P=، ۲۹/۰=P). در غلظت ۱۰۷CFU/mL کاندیدا آلبیکانس، نیستاتین موثرترین ماده بود
(۰۱/۰P=، ۰۳/۰=P) ولی سدیم بی‌کربنات و کلرهگزیدین تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نداشتند (۰۰/۱=P).

نتیجه‌گیری: سدیم بی‌کربنات در غلظت‌های پایین و متوسط کاندیدا آلبیکانس، بسیار مؤثر بوده و تأثیری مشابه با نیستاتین و کلرهگزیدین نشان داد ولی در غلظت‌های بالاتر کاندیدا آلبیکانس، نیستاتین مؤثرتر بود.