مجله دندانپزشکی

---

بخش میانی صورت ناحیه ای است که بین استخوان پیشانی در بالا و سطح جونده دندانهای فوقانی در پایین قرار می گیرد و اگر بیمار بی دندان (edentulous) باشد زوائد آلوئولی دندانهای بالا سطح تحتانی را تشکیل خواهد داد. شکستگی های بخش میانی صورت بنام شکستگیهای فک فوقانی یا ماگزیلا نیز شناخته می شوند. واژه اخیر جامعیت ندارد و بهتر است شکستگی های این ناحیه به همان نام شکستگی های بخش میانی صورت شناخته شوند.

---

اگر صورت را به سه بخش فوقانی، میانی و تحتانی تقسیم کنیم آن بخش از صورت که بالای درزهای پیشانی گونه ای در طرفین و درزهای پیشانی بینی و پیشانی فک بالایی در خط وسط قرار گرفته است بعنوان بخش صورتی فوقانی Upper Face و قسمتی که بین درزهای فوق الذکر در بالا و سطح جونده (و یا برنده) دندانهای فک بالا در پایین قرار گرفته «و اگر بیمار بی دندان باشد زوائد آلوئولی دندانهای بالا حد تحتانی را تشکیل می دهد» بعنوان بخش میانه صورت "Mid Face" شناخته می شوند. استخوان فک پایین که از نظر پایه ای در زمره استخوانهای دراز و لوله ای Long-Tubular-Bone محسوب می شود، به تنهایی بخش تحتانی صورت "Lower Face" را تشکیل می دهد.

---

هدف از این مقاله بررسی فراوانی شکستگی استخوانهای صورت براساس سن، جنس، محل، کیفیت و علل بوجود آورنده و عوارض بصورت گذشته نگر می باشد که می تواند در امر برنامه ریزی آموزشی و درمانی و دستیابی پزشکان و جراحان به ابزارها و روشهای تازه کمک شایان ذکری بنماید. بدین منظور طی یک دوره 2 ساله (76-1375) 274 بیمار گرفتار شکستگی استخوانهای صورت قرار گرفته اند. نتایج این امر بررسی نشان می دهد که حوادث رانندگی (48.9%)، سقوط از بلندی (27%) و نزاع (20.4%) سه عامل مهم بوجود آورنده شکستگی های صورت بوده اند. در گروه مورد بررسی مردان به نسبت 3.3 روی 1 غلبه سنی داشته اند و اغلب شکستگی ها در دهه سوم زندگانی با میانگین سنی 25.8 سال روی داده است. بیشترین موارد شکستگی 52.9% در فک پایین و کمترین آن در بینی (6.5%) اتفاق افتاده است. مهمترین عوارض مرتبط با شکستگی استخوانهای صورت قبل و بعد از درمان مرگ 1% و کوری (1%) بوده است.

---

 

---

سرطان به عنوان یکی از معضلات بشری محسوب می گردد، بخصوص سرطانهای ناحیه گردن و صورت که دارای عوارض نامطلوبی می باشند و گاه حیات فرد را به مخاطره می اندازد. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی تومورهای بدخیم در طی 13 سال (1376-1364) در همدان انجام شد. در این بررسی 386 برگ بیوپسی تائید شده، از طریق مراجعه به بایگانی شخصی پزشکان، هفت مرکز آسیب شناسی خصوصی و دولتی همدان، مراکز آموزشی و درمانی و دیگر مراکز تحقیقاتی انتخاب شدند و پس از بازبینی نمونه ها توسط متخصص آسیب شناسی دهان به عنوان نمونه و جامعه آماری اساس این مطالعه گذشته نگر را تشکیل دادند. بیشترین موارد بیوپسی در دهه های سنی شش (42.7%)، هفت (39.6%) و سه (10.6%) انجام شده بود. میانگین سن ابتلا 43.5 سال و در مردان دو سال بیشتر از زنان بود. نسبت مرد به زن 1.52/1 بود. پیرترین بیماری مرد 91 ساله با ملانوم بدخیم و جوانترین آنها دختری سه ساله با لنفوم بورکیت بود. بیشترین محل بیوپسی در ناحیه بینی (17.3%) و کمترین آن در مثلث قدامی در قسمت گردن (2.3%) بود. شایعترین تومور، کارسینوم بازوسلولر پوست (41.4%) و کمیابترین آنها فیبروس هیستیوسیتومای بدخیم (0.2%) بود. دو کارسینوم بازوسلولر و اپیدرموئید در زمره رایجترین سرطانها در این بررسی بودند و سپس لنفوم ها و سرطانهای بزاقی قرار داشته اند. نتایج این مطالعه نشان داد که لب پایین و زبان مانند تحقیقات مشابه در داخل و خارج از کشور در ردیف شایعترین محلهای ابتلا به سرطان دهان محسوب می شوند.

---

  زمینه و هدف: امروزه به دلیل عوارض ناشی از ثابت نمودن (Fixation) بوسیله پیچ و پلاک‌های تیتانیومی در جراحی BSSRO (Bilateral Sagittal Split Ramus Osteotomy) استفاده از پلیمرهای قابل جذب به عنوان جایگزینی مناسب مطرح شده است. از آنجایی که تحقیقاتی که تا کنون انجام شده در این زمینه کافی نیست، انجام این مطالعه به روش (Finite Element Analysis) FEA مفید بنظر می‌رسد.

  روش بررسی: این مطالعه به روش تجربی برروی مدل‌ بازسازی شده از فک پایین انسان در محیط نرم‌افزار Catia و Ansys انجام شد. خط استئوتومی در جراحی BSSRO بر روی مدل ساخته شده اعمال گردید. سپس بارگذاری هم جهت با نیروی اکلوژن و تحت نیرو‌های 75 نیوتن، 135 نیوتن و 600 نیوتن صورت گرفت. الگوی توزیع تنش در ثابت نمودن توسط یک پیچ قابل جذب، دو پیچ قابل جذب به صورت عمودی، دو پیچ قابل جذب به صورت افقی، سه پیچ قابل جذب به روش L و سه پیچ قابل جذب به روش Backward L معکوس توسط نرم‌افزار Ansys مورد مقایسه و آنالیز غیر خطی مکانیکی قرارگرفت.

  یافته‌ها: در بین روش‌های مدل‌سازی شده، روش سه پیچ قابل جذب به فرم L ،‌ حداکثر استحکام اولیه را دارا می‌باشد. اما از آنجاییکه وارد کردن حداقل تروما و هزینه به بیمار از اهداف جراحی BSSRO است روش دو پیچ عمودی می‌تواند ضمن تأمین استحکام کافی، ‌تروما و هزینه کمتری را هم به بیمار وارد سازد. روش یک پیچ قابل جذب در N 600 یعنی حداکثر اکلوژن فرد سالم نمی‌تواند استحکام مورد نیاز را فراهم سازد.

  نتیجه‌گیری: پیچ‌های قابل جذب با ترکیب پلیمری پلی‌گلایکولیک اسید و L/D پلی‌لاکتید می‌توانند استحکام و ثبات اولیه قابل قبولی را در جراحی BSSRO تأمین نمایند.

---

زمینه و هدف: یکی از مهم‌ترین جنبه‌های آموزش دانشجویان گروه پزشکی، آموزش مهارت‌های عملی می‌باشد. هدف از این مطالعه مقایسه دو روش نمایش فیلم و آموزش زنده در آموزش نحوه قرار دادن صحیح فیشورسیلنت بر دندان‌های مولر دایمی بود.

روش بررسی: تعداد 30 نفر از دانشجویان ترم 8 دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان (90-1389) به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفری تقسیم گردیدند. در گروه 1 نحوه قرار دادن صحیح فیشورسیلنت توسط استاد بخش کودکان به صورت زنده بر روی بیمار آموزش داده شد و در گروه 2 دانشجویان نحوه قرار دادن صحیح فیشورسیلنت را در فیلم مشاهده نمودند. پس از آموزش هر دانشجو یک مورد فیشورسیلنت بر روی دندان مولر دایمی بیمار انجام داده و درستی انجام هر مرحله توسط دندانپزشک متخصص کودکان کنترل گردیده و نمره‌گذاری شد. برای مقایسه دو گروه با یکدیگر از لحاظ نمره عملی از آزمون T-test و برای مقایسه میزان رضایت دانشجویان از آزمون Chi square استفاده گردید.

یافته‌ها: میانگین نمرات دانشجویان در گروه Video tape برابر 5/16 و در گروه آموزش زنده 53/16 بوده است و در مقایسه دو گروه با یکدیگر بین دو روش آموزشی ذکر شده براساس نمره کلی دانشجویان از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0

نتیجه‌گیری: هر دو روش آموزشی نمایش فیلم و آموزش زنده در تدریس نحوه قرار دادن فیشورسیلنت نتایج یکسانی داشته است. بنابراین روش نمایش فیلم می‌تواند به همراه یا به عنوان جایگزین روش آموزش زنده مطرح گردد.

---

زمینه و هدف: به خاطر زمان‌بر بودن ترمیم محافظه کارانه رزین ادهزیو برای ترمیم دندان‌های دایمی جوان، استفاده از این روش در کودکان، خصوصاً در موارد غیرهمکار منجر به مشکلات عدیده‌ای می‌شود. هدف از این مطالعه، مقایسه ریزنشت ترمیم محافظه کارانه تحت کیورینگ جداگانه و هم‌زمان بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی 120 شیار در 120 دندان پرمولر غیر پوسیده آماده‌سازی گردید، دندان‌ها به چهار گروه 30 تایی تقسیم شدند: گروه 1: کیورینگ جداگانه باندینگ، کامپوزیت و سیلانت؛ گروه 2: کیورینگ همزمان همه مواد به مدت 60 ثانیه؛ گروه 3: کیورینگ همزمان همه مواد به مدت 40 ثانیه و گروه 4: کیورینگ همزمان همه مواد به مدت 20ثانیه. تمامی نمونه‌‌ها ترموسایکل شدند و در محلول بازی فوشین غوطه‌ور گردیدند. دندان‌ها به طور عرضی برش خوردند و نفوذ رنگ با استفاده از استریومیکروسکوپ ارزیابی شـد. داده‌ها تحت آنالیز One-Way ANOVA و Scheffe قرار گرفتند.

یافته‌ها: میانگین میزان نفوذ رنگ در گروه 1، 2، 3 و 4 به ترتیب6/0±53/1، 6/0±06/2، 7/0±5/2 و 6/0±53/3 بود. تفاوت آماری معنی‌داری بین گروه 1 و دیگر گروه‌ها وجود داشت (0001/0P=).

نتیجه‌گیری: به علت مشکلات ناشی از ریزنشت در ترمیم‌‌های رزین ادهزیو پیشگرانه نباید از پروتکل کیورینگ همزمان استفاده کرد و در صورت استفاده از روش کیورینگ همزمان، زمان 60 ثانیه جهت اطمینان از کفایت پلیمریزاسیون پیشنهاد می‌شود.

---

  زمینه و هدف: در این مطالعه آزمایشگاهی، استحکام باند طولانی مدت یک سمان رزینی سلف- ادهزیو به مینا و عاج انسانی با سمان رزینی معمولی مقایسه شد.

  روش بررسی: 80 برش از مولر سوم انسانی سالم، برحسب نوع سمان مصرفی [Rely X Unicem (RXU), Rely X ARC (RXA)] ، نوع سوبسترا (مینا و عاج) و مدت زمان نگهداری در آب (24 ساعت و 1 سال) به 8 گروه تقسیم شدند. با استفاده از Tygon tubes ، استوانه‌های سمان (1×75/0 میلی‌متر) بر روی نمونه‌ها تهیه شد و مقادیر استحکام باند ریزبرشی توسط دستگاه Microtensile tester اندازه‌گیری گردید. آنالیز آماری توسط آزمون Wilcoxon signed ranks و Mann Whitney انجام گرفت.

  یافته‌ها: استحکام باند سمان‌های RXA و RXU به مینا، پس از 24 ساعت به ترتیب MPa 08/4 ± 56/18 و MPa 17/4 ± 99/14 و پس از 1 سال، MPa 24/6 ± 41/19 و 17/6 ± 51/15 بود. استحکام باند سمان‌ها به عاج، پس از 24 ساعت به ترتیب MPa 02/4 ± 36/13 و MPa 69/4 ± 16/14 و پس از 1 سال MPa 96/5 ± 63/14 و MPa 72/6 ± 08/14 بود. سوبسترای دندانی تنها بر استحکام باند سمان RXA پس از 24 ساعت اثر معنی‌دار داشت (01/0 P= ) و تفاوت معنی‌دار دیگری در مطالعه به دست نیامد (05/0 < P ).

  نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه سمان سلف- ادهزیو RXU و سمان معمولی RXA در اتصال به مینا و عاج پس از یک سال، یکسان عمل کردند.