مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: پوسیدگی‌های دندانی بر کیفیت زندگی کودکان و والدین، سلامت دهان و سلامت کلی تأثیر گذار هستند و می‌توانند با فعالیت‌های روزانه و رشد کودکان تداخل کنند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط میان شدت پوسیدگی‌های دندانی با کیفیت زندگی کودکان پیش دبستانی بود.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی، اپیدمیولوژیک توصیفی بر روی ۱۴۵ نفر از والدین و کودکان پیش دبستانی ۵-۲ ساله ساکن شهر اهواز انجام گرفت. روش نمونه گیری در دسترس و از میان مراجعه کنندگان به دانشکده دندانپزشکی و مطب متخصص دندانپزشکی کودکان اهواز بود. ﺍﺯ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS) ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ کیفیت زندگی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺩﻫﺎﻥ ﻭ ﺩﻧﺪﺍﻥ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪ. ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﻣﻮﮔﺮﺍﻓﻴﮏ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﻭ ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ ﻭ ﺷﺎﺧﺺ dmft (decayed, missing, filled teeth) ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ تعیین ﺷﺪ. آنالیزهای آماری شامل آمارهای توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون بود.
یافته‌ها: میانگین سنی کودکان مورد مطالعه، ۲/۱±۱۲/۴ سال بود. ۷۲ کودک (۶۵/۴۹%) پسر و ۷۳ کودک (۳۴/%۵۰)، دختر بودند. در مجموع بر اساس نتایج مطالعه ما میانگین ECOHIS  برابر با ۹۵/۱۸±۶۹/۳۹ به دست آمد. میان کیفیت پایین‌تر زندگی و سن کمتر کودکان (۰۴۷/۰=P)، تحصیلات کمتر والدین (۰۱۸/۰=P) و تعداد دندان‌های پوسیده بیشتر (۰۰۰/۰=P) رابطه معنی‌دار وجود داشت.
نتیجه گیری: شدت پوسیدگی دندانی بر کیفیت زندگی کودکان مؤثر است و با افزایش تعداد دندان‌های پوسیده، وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین‌تر والدین و سن بیشتر والدین کیفیت زندگی کودکان کاهش می‌یابد.

زمینه و هدف: مهارت‌های ارتباطی برای دانشجویان دندانپزشکی از اهمیت اساسی برخوردار است که باعث انتقال مؤثر اطلاعات لازم به بیمار و برآورده کردن نیازها و انتظارات بیمار می‌شود. بنابراین، این مطالعه با هدف تعیین مهارت‌های ارتباط با بیمار در دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه آزاد اصفهان درسال ۱۳۹۹ انجام شد.
روش بررسی: در مطالعه تحلیلی مقطعی حاضر، پرسشنامه استاندارد DCCC
(Dental consultation communication checklist) به صورت آنلاین و به روش نمونه گیری سرشماری در اختیار کلیه دانشجویان دوره بالینی دانشکده قرار گرفت. در مجموع، ۲۳۰ نفر از ۲۴۸ دانشجوی دوره بالینی حاضر به همکاری در مطالعه شدند (درصد پاسخ= ۷/۹۲%). پرسشنامه مذکور شامل پنج بعد ﻣﻌﺎرﻓﻪ، تاریخچه، معاینه، خاتمه و ﺑﻴﻤﺎر می‌باشد. برای تعیین مهارت‌های ارتباط با بیمار و ابعاد آن و نیز ارتباط مهارت‌های ارتباطی با ویژگی‌های دموگرافیک شرکت کنندگان، داده‌ها توسط آزمون‌های فریدمن، آنالیز واریانس، آزمون t مستقل و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: میانگین نمره کل مهارت‌های ارتباطی دانشجویان ۶/۱۵±۱۶/۱۱۷ از حداکثر نمره ۱۵۵ به دست آمد که بیش از حد متوسط بود. تفاوت معنی‌داری بین ابعاد مهارت‌های ارتباطی وجود داشت (۰۰۱/۰P<). بیشترین نمره به ترتیب به بعد معاینه کلینیکی، بیمار، تاریخچه پزشکی، معارفه و خاتمه اختصاص داشت. ارتباط معنی‌داری بین نمره مهارت‌های ارتباطی دانشجویان با جنسیت (۰۸/۰P=)، سن (۱۷/۰P=)، وضعیت تأهل (۱۹/۰P=) و سابقه‌ تحصیل در دوره روانشناسی (۰۷/۰P=) وجود نداشت. بین نمره کل مهارت‌های ارتباطی (۹۲/۰P=) و نیز ابعاد آن (بعد معارفه ۷۹/۰P=، بعد تاریخچه ۹۰/۰P=، بعد معاینه کلینیکی ۷۷/۰P=، بعد خاتمه ۳۵/۰P= و بعد بیمار ۸۵/۰P=) با سال‌‌ تحصیلی دانشجویان ارتباط معنی‌داری دیده نشد.
نتیجه گیری: نمره کل مهارت‌های ارتباطی دانشجویان دندانپزشکی و کلیه ابعاد آن بیش از حد متوسط بود اما درکل دانشجویان در بعد معارفه و خاتمه نسبت به سایر ابعاد عملکرد ضعیف‌تری داشتند. بنابراین توصیه می‌شود، مداخلات آموزشی خصوصاً جهت بهبود ابعاد معارفه و خاتمه طراحی شود.

زمینه و هدف: از آنجا که در فرهنگ رایج بین مردم مخصوصاً قشر متوسط این طرز تفکر در اکثر والدین وجود دارد که دندان شیری عضوی جایگزین شونده است و از دست دادن آن اهمیتی ندارد. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان آگاهی نگرش و عملکرد والدین کودکان پیش دبستانی و دبستانی مراجعه کننده به کلینیک ویژه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و بیمارستان کودکان امام حسین اصفهان درباره اهمیت حفظ دندان‌های شیری و عوامل مرتبط با آن انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی- مقطعی روی ۳۲۳ نفر از والدین کودکان پیش دبستانی و دبستانی مراجعه کننده به کلینیک ویژه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و بیمارستان کودکان امام حسین اصفهان انجام شد. روش جمع آوری داده‌ها، پرسشنامه و مصاحبه حضوری بود. پرسشنامه ساخته شده دارای ۲۱ سؤال چند گزینه‌ای و سؤالات توصیفی بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آمار توصیفی و آزمون‌های تحلیلی نظیر t و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین نمره آگاهی والدین ۵/۳۷ با انحراف معیار ۹/۱۶، میانگین نمره نگرش ۸/۵۵ با انحراف معیار ۱/۱۱ و میانگین نمره عملکرد ۸/۴۱ با انحراف معیار ۶/۱۵ از ۱۰۰ به دست آمد و ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین نمرات آگاهی، نگرش و عملکرد با هم رابطه معنی‌داری وجود دارد (۰۰۱/۰P<). همچنین بین نمره آگاهی و نگرش والدین با سن مادران و سن پدران رابطه معنی‌داری وجود دارد (۰۰۱/۰P<).
نتیجه گیری: طبق یافته‌ها، آگاهی والدین در مورد اهمیت حفظ دندان‌های شیری و عوامل مرتبط با آن در حد ضعیف، نگرش آن‌ها در حد خنثی و عملکرد آن‌ها در حد ضعیف تا متوسط است. در دسترس قرار دادن امکانات درمانی بیشتر برای کودکان در خانواده و آموزش به والدین در زمینه حفظ دندان‌های شیری پیشنهاد می‌گردد.

زمینه و هدف: بهداشت دهان بخشی از سلامت عمومی بوده و اهمیت آن در دوران کودکی بیشتر از هر زمان دیگری می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی آگاهی و نگرش و عملکرد والدین شهرستان دلفان در مورد بهداشت دهان و دندان کودکان ۶ تا ۱۲ ساله در سال ۱۴۰۰ بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بود که بر روی ۳۶۵ نفر از والدین کودکان ۶ تا ۱۲ ساله شهرستان دلفان انجام شد. از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. پرسشنامه‌ها شامل چهار بخش اطلاعات دموگرافیک، آگاهی، نگرش و عملکرد درباره بهداشت دهان بود. داده‌ها پس از جمع آوری وارد SPSS۲۳ شد. از آزمون‌های تی مستقل، تحلیل واریانس و همبستگی پیرسون برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. سطح معنی‌داری ۰۵/۰ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه ۱/۷±۵/۳۶ بود. ۲۰۱ نفر از والدین مادر بودند. آگاهی و نگرش والدین خوب و عملکرد آن‌ها متوسط بود. بین هر سه متغیر آگاهی و نگرش و عملکرد با یکدیگر رابطه معنی‌دار آماری مشاهده شد (۰۰/۰P<). همچنین بین آگاهی با تحصیلات (۰۰/۰P<)، شغل مادر (۰۴/۰P<)، شغل پدر (۰۰/۰P<) و وضعیت اقتصادی (۰۰/۰P<)، بین نگرش با تحصیلات (۰۰/۰P<)، شغل مادر (۰۴/۰P<)، شغل پدر (۰۱/۰P<) و وضعیت اقتصادی (۰۱/۰P<)، بین عملکرد با تحصیلات (۰۰/۰P<)، شغل مادر (۰۱/۰P<)، شغل پدر (۰۰/۰P<) و وضعیت اقتصادی (۰۰/۰P<) والدین رابطه معنی‌دار از لحاظ آماری مشاهده شد.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد بین آگاهی، نگرش و عملکرد با سطح تحصیلات، شغل و وضعیت اقتصادی رابطه معنی‌دار وجود دارد و توصیه می‌شود در امر آموزش بهداشت دهان به والدین با سطح تحصیلات و وضعیت اقتصادی پایین توجه بیشتری شود.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه، طراحی و اعتبارسنجی پرسشنامه سنجش باورهای شبه‌ علمی و نا معتبر ایرانیان درباره سلامت دهان بود.
روش بررسی: فهرست ۱۶۹ باور شبه‌ علمی و نا معتبر ایرانیان در مورد سلامت دهان که در فاز قبلی مطالعه جمع‌آوری شده بود به یک نمونه هدفمند شامل ۱۳ نفر از اساتید دانشکده دندانپزشکی مشهد ارسال شد. ۳۴ گزاره شبه ‌علمی که در بین ایرانیان شایع‌تر دانسته می‌شد، استخراج شد. سپس با دریافت نظرات یک نمونه ۲۱ نفره اساتید دندانپزشکی در مورد نامعتبر و شبه‌ علمی بودن گزاره‌ها و بازبینی نگارشی آن‌ها، فهرستی شامل ۲۱ باور شبه‌ علمی برای تهیه پرسشنامه نهایی به‌ دست آمد. نهایتاً پرسشنامه را ۴۴ نفر جهت سنجش راحتی و واضح بودن متن و محاسبه آلفای کرونباخ و سنجه Kuder Richardson به عنوان شاخص پایایی همگنی و ۱۵ شرکت کننده با فاصله زمانی یک ماه جهت ارزیابی آزمون باز آزمون و پایایی ثبات تکمیل کردند.
یافته‌ها: پرسشنامه شامل ۲۱ باور با طیف لیکرت سه، یا چهار گزینه‌ای یا سنجه دو حالتی طراحی شد. آلفای کرونباخ استاندارد‌شده معادل ۶۴۱/۰ و سنجه Kuder Richardson معادل ۵۱۴/۰ به ‌دست آمد که نشانه پایایی همگنی متوسط تا خوب پرسشنامه است. شاخص Interclass Correlation Coefficient (ICC) معادل ۸۶۳/۰ به‌دست آمد که نشان‌دهنده پایایی ثبات خیلی خوب پرسشنامه بود. همچنین ضریب کاپای هر ۲۱ گزاره با صفر اختلاف معنی‌دار داشت (۰۵/۰P<) و از ۶۰۵/۰ تا ۱ را شامل می‌شد.
نتیجه گیری: نتیجه پژوهش حاضر پرسشنامه‌ای است جهت سنجش میزان باورمندی مردم ایران به گزاره‌های شبه‌ علمی و نا معتبر درباره سلامت دهان. این پرسشنامه، جامعه متخصصان سلامت دهان و دندانپزشکی را یاری خواهد رساند تا سطح آگاهی مردم ایران درباره سلامت دهان را ارتقاء بخشند.

زمینه و هدف: هزینه یابی مبتنی بر فعالیت به محاسبه ورودی‌های مصرفی در درمان می‌پردازد. همه‌ گیری کووید-۱۹ سبب تغییراتی در پروتکل‌های درمان معمول دندانپزشکی و شرایط دریافت کنندگان خدمات دندانپزشکی شد. هدف از این مطالعه هزینه یابی و مقایسه سه خدمت رایج دندانپزشکی در ایران، از دیدگاه ارائه ‌دهنده و دریافت‌کننده خدمات پیش از همه گیری (سال ۱۳۹۸) و در زمان همه گیری (سال ۱۴۰۰) بود.
روش بررسی: هزینه‌های مستقیم درمانی و غیر درمانی در هزینه یابی از دیدگاه ارائه دهنده خدمت در نظر گرفته‌ شدند. هزینه‌های مستقیم درمانی، هزینه‌های مستقیم غیر درمانی، هزینه‌های غیر مستقیم و هزینه‌های محسوس از دیدگاه گیرنده در نظر گرفته ‌شدند. برای محاسبه هزینه‌های معادل، سال ۱۴۰۰ به عنوان مبنا و هزینه‌های سال ۱۳۹۸ با نرخ تنزیل ۱۶% محاسبه شدند.
یافته‌ها: از دیدگاه ارائه ‌دهنده‌ خدمات پیش از همه‌ گیری هزینه‌ ترمیم آمالگام دندان ۲,۸۵۱.۲۳۵ ریال، درمان ریشه ۶.۳۵۱.۵۸۰ ریال و کشیدن دندان ۱.۸۸۷.۲۹۵ ریال بوده و هزینه خدمات مذکور در سال ۱۴۰۰ به ترتیب ۵,۵۶۲,۱۵۰ ریال، ۸.۰۷۰.۵۹۱ ریال و ۴.۸۶۵.۵۶۳ ریال بوده ‌است. از دیدگاه گیرنده، قبل از همه‌ گیری هزینه‌ ترمیم دندان ۷۱۵.۴۶۶ ریال، درمان ریشه ۲.۸۸۳.۰۰۱ ریال و کشیدن دندان ۳.۲۶۷.۳۵۹ ریال بوده‌است. هزینه خدمات مذکور در سال ۱۴۰۰ به ترتیب ۱,۲۱۲,۵۲۸ ریال، ۳,۹۷۱,۶۴۰ و ۳,۶۸۰,۸۸۰ ریال بوده ‌است.
نتیجه گیری: همه ‌گیری کووید-۱۹ در افزایش هزینه خدمات دندانپزشکی از دیدگاه ارائه‌ دهنده خدمات و دریافت ‌کننده خدمات تأثیر داشته ‌است، اما نوسانات اقتصادی نقش حیاتی در افزایش هزینه‌های برآورد شده در کشور دارد. احتمالاً بخشی از افزایش هزینه‌ها به دلیل نقش واسطه گران در تأمین مواد و تجهیزات دندانپزشکی است.

زمینه و هدف: با رشد جمعیت سالمند، توجه به وضعیت سلامت دهان آنان از اهمیت روز افزونی برخوردار شده است. اکثر مطالعات موجود در جمعیت سالمندان وابسته صورت گرفته است که دارای سطح سلامت دهان و نیازهای درمانی متفاوت از سالمندان مستقل هستند، به همین منظور هدف از مطالعه حاضر تعیین وضعیت سلامت دهان سالمندان مستقل مراجعه کننده در سطوح پارک‌ها و مکان‌های عمومی تحت پوشش شهرداری شهر اصفهان در سال ۱۳۹۹ بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر، مطالعه‌ای توصیفی- تحلیلی مقطعی است که بر روی ۱۹۵ سالمند مراجعه کننده به مراکز شهرداری شهر اصفهان در سال ۱۳۹۹ انجام شده است. وضعیت سلامت دهان و کیفیت زندگی سالمندان با استفاده از شاخص ارزیابی سلامت دهان سالمندان (GOHAI) و معاینات بالینی بررسی شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از آماره‌های توصیفی (میانگین و انحراف معیار)، همبستگی، آزمون تی مستقل، مجذورکای و ANOVA در SPSS۲۲ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت (α=۰/۰۵).
یافته‌ها: ۶۹ درصد از معاینه شوندگان (۱۳۳ نفر) مرد بودند و میانگین سنی شرکت کنندگان ۵/۳± ۹/۶۸ بود. در حدود ۲۰ درصد (۳۹ نفر) از سالمندان هیچ یک از دندان‌های طبیعی خود را نداشتند. ۶۳ درصد (۱۲۳ نفر) حداقل دو بیماری مزمن و ۵/۳۸ درصد افراد (۷۵ نفر) اکلوژن فانکشنال داشتند. میانگین نمره کیفیت زندگی سالمندان و میانگین DMFT به ترتیب ۴/۶±۷/۵۱ و ۳/۶±۵/۲۰ بود. ارتباط معنی‌دار و معکوسی بین میانگین DMFT و GOHAI دیده شد (۰۰۱/۰P< و ۳۶/۰-r=). کیفیت زند گی به طور معنی‌داری در افراد بدون دنچر بالاتر از افراد دارای دنچر بود (۰۰۱/۰P<). ارتباط معنی‌داری بین تعداد دفعات مسواک زدن و میانگین DMFT مشاهده شد (۰۰۱/۰P<). در افرادی که اذعان داشتند مسواک نمی‌زنند نمره DMFT  بالاتر از افرادی بود که حداقل یک بار در روز یا بعضی اوقات در هفته مسواک می‌زدند.
نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد که وضعیت سلامت دهانی سالمندان مناسب نیست و این
بیان کننده نیاز به توجه بیشتر برای انجام اقدامات بیشتر هم در پیشگیری از مشکلات دهانی و هم ارتقاء سلامت دهانی است.

زمینه و هدف: ارتقای سلامت دهان و دندان کودکان زمینه‌ ساز افزایش سطح سلامت جامعه و هدف دندانپزشکی کودکان است. با شناخت همه عوامل تأثیر گذار بر بهداشت و شکل‌ گیری عادات بهداشتی کودک، می‌توان گام اساسی در جهت ارتقاء بهداشت دهان برداشت. این مطالعه با هدف بررسی اثر شیوه‌های فرزند پروری و اطلاعات دموگرافیک والدین با شاخص OHI-S (شاخص بهداشت دهانی ساده شده) در سال ۱۳۹۷ انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، ۲۴۴ کودک ۱۲-۶ ساله شهرستان بهبهان به همراه والدینشان مورد بررسی قرار گرفتند. در‌ این مطالعه از فرم جمع ‌آوری اطلاعات دموگرافیک (متغییرهایی نظیر سن والدین، وضعیت اقتصادی، جنس، شغل و میزان تحصیلات والدین ثبت شدند) و پرسشنامه فرزند پروری بامریند (Baumrind) استفاده شد. وضعیت بهداشت دهان کودکان جهت تعیین شاخص بهداشت دهانی ساده شده (simplified oral hygiene index) بررسی شد. سپس اطلاعات حاصله با استفاده از نرم افزار SPSS۲۵ و آزمون رگرسیون و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: افزایش شاخص‌های، بهداشت دهانی ساده شده (۰۰۱/۰P<) و جرم دندانی ساده شده (Simplified Calculus Index) (۰۰۱/۰P<) در فرزندان والدین آزاد گذارنده و کاهش شاخص‌های بهداشت دهانی ساده شده (۰۰۱/۰P<) و دبری دندانی ساده شده (Simplified Debris Index) (۰۰۱/۰P<) در فرزندان والدین مقتدر‌منطقی مشاهده شد. ولی شیوه فرزند پروری اقتدارگرا رابطه معنی‌داری با شاخص‌های بهداشت دهانی ساده شده (۸۹۰/۰P=)، جرم دندانی ساده شده (۴۰۴/۰P=) و شاخص دبری دندانی ساده شده (۷۲۱/۰P=) نداشت.
نتیجه‌ گیری: شیوه‌های فرزند ‌پروری مقتدر ‌منطقی و اقتدار‌گرا تأثیر آشکاری بر وضعیت بهداشت دهان کودکان دارد، به همین علت شیوه‌های فرزند پروری والدین را می‌توان در زمره عوامل تأثیر ‌گذار بر بهداشت دهان کودک قرار داد.

زمینه و هدف: افزایش امید به زندگی و کاهش میزان تولد باعث افزایش جمعیت سالمندان در جوامع مختلف شده و تقاضا از سیستم سلامت برای تأمین نیازهای درمانی افزایش یافته است. برای برآورده کردن این نیازها، ضرورت ارتقاء آگاهی، نگرش و عملکرد دندانپزشکان پیشنهاد شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دندانپزشکان عمومی در مورد سلامت دهان سالمندان انجام شد.
روش بررسی: در این پژوهش توصیفی- تحلیلی مقطعی، ۱۵۰ دندانپزشک عمومی شرکت کننده در کنگره‌ سالیانه انجمن دندانپزشکان ایران در سال ۱۳۹۷ در تهران انتخاب شده و پرسشنامه‌ای خود ایفا روا و پایا را تکمیل کردند. این پرسشنامه دارای ۵ بخش مربوط به آگاهی، نگرش و عملکرد در خصوص دوران سالمندی و سلامت دهان سالمندان بود. برای آنالیز داده‌ها از نرم ‌افزار SPSS۲۳ و رگرسیون چندگانه استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سنی دندانپزشکان ۳/۳۴ سال (انحراف معیار: ۱/۹) بود. تعداد ۹۲ نفر از شرکت کنندگان (۳/%۶۱) زن بودند. میانگین امتیازات دانش در خصوص دوران سالمندی ۶۷/۱۶ (از حداکثر ۲۶، انحراف معیار: ۳۱/۴) و میانگین دانش مرتبط با سلامت دهان سالمندان ۰۱/۱۱ (از حداکثر ۱۸، انحراف معیار: ۸۱/۲) بود. میانگین نگرش عمومی به سالمندان ۱/۱۹ (از حداکثر ۳۰، انحراف معیار: ۲۶/۴)، میانگین نگرش مرتبط با سلامت دهان سالمندان ۰۹/۱۳ (از حداکثر ۲۰، انحراف معیار: ۶۵/۲) و عملکرد مرتبط با سلامت دهان سالمندان ۵/۶ (از حداکثر ۱۰، انحراف معیار: ۹۶/۲) بود. سن رابطه‌ معنی‌داری با دانش درباره‌ دوران سالمندی داشت (۰۳۴/۰P<) به طوری که با افزایش سن، امتیازات کمتری در دانش کسب شدند.
نتیجه‌گیری: دندانپزشکان عمومی شرکت کننده در کنگره انجمن دندانپزشکان ایران از سطح آگاهی، نگرش و عملکرد متوسطی درباره‌ سلامت دهان سالمندان برخوردار بودند. برنامه‌های آموزشی مناسب برای ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد دانشجویان دندانپزشکی در خصوص سلامت دهان سالمندان باید در دانشکده‌های دندانپزشکی برنامه ریزی شود.

زمینه و هدف: تقویت رویکرد پیشگیرانه در آموزش دندانپزشکان آینده حائز اهمیت است. هدف از مطالعه حاضر بررسی مقایسه‌ای دانش، نگرش و عملکرد دانشجویان سال آخر دندانپزشکی در رابطه با رویکرد پیشگیرانه و ارزیابی خطر پوسیدگی بود.
روش بررسی: مطالعه توصیفی- تحلیلی در سال ۱۳۹۸ به روش تمام شماری با استفاده از پرسشنامه خود اظهار روا و پایا انجام شد. آگاهی، نگرش و عملکرد خود اظهار دانشجویان سال آخر در مورد دو بیمار کاغذی و ارائه عملکرد پیشگیرانه ارزیابی شد. به منظور آنالیز داده‌ها از نرم افزار SPSS۲۰ استفاده و آماره‌های توصیفی و تحلیلی گزارش شد.
یافته‌ها: مجموعاً ۸۶ نفر (درصد پاسخ گویی ۹۱%) دانشجوی سال آخردندانپزشکی در مطالعه شرکت کردند. در بخش آگاهی، بیش از نیمی از پاسخ دهندگان سابقه پوسیدگی در یک سال گذشته، مصرف کربو هیدرات‌های قابل تخمیر، خشکی دهان و وضعیت اجتماعی- اقتصادی ضعیف را به عنوان فاکتور ارزیابی خطر پوسیدگی گزارش کردند. حدود ۹۰% پاسخ دهندگان نسبت به ارزیابی خطر پوسیدگی در کودکان نگرش مثبت داشتند. بیش از ۵۰% دانشجویان تمایل به ترمیم ضایعات در حد مینا در سناریو بیمار پرخطر داشتند. رابطه معنی‌دار آماری بین بهبود اندکس دبری و ارائه آموزش بهداشت (۰۴/۰P<) در کلینیک درمان جامع که پیشگیری به صورت ادغام یافته ارائه می‌شد مشاهده گردید ( دانشگاه علوم پزشکی تهران)گزارش شد. آنالیز رگرسیون خطی ارتباط معنی‌دار بین عوامل دموگرافیک و دانشگاه محل تحصیل و سابقه دوره آموزشی با میزان آگاهی و نگرش نشان نداد.
نتیجه‌ گیری: دانشجویان سال آخر دندانپزشکی دانش کافی و نگرش مثبت نسبت به ارزیابی خطر پوسیدگی داشتند ولی تمایل به مدیریت تهاجمی ضایعات محدود به مینا و DEJ گزارش شد. ارائه پیشگیری به صورت ادغام یافته در کلینیک درمان جامع به منظور بهبود وضعیت بهداشت بیماران پیشنهاد می‌شود.

زمینه و هدف: امروزه برای کنترل پوسیدگی دندانی از تکنیک‌های نوینی که قابلیت از بین بردن باکتری‌های پوسیدگی زا را دارند استفاده می‌شود. اخیراً افزودن آنتی بیوتیک‌ها به گلاس آینومر با هدف کاهش تعداد کلی باکتری‌های زنده بزاق پیشنهاد شده است. هدف از این مطالعه ارزیابی مقایسه‌ای اثر ضد میکروبی و استحکام فشاری گلاس آینومر رزین مدیفاید حاوی آنتی بیوتیک‌های مختلف بر روی گونهstreptococcus mutans  بود.
روش بررسی: مجموعاً ۱۲۰ نمونه در ۳ گروه با تعداد برابر، شامل گلاس آینومر رزین مدیفاید حاوی داکسی سایکلین با غلظت ۵/۱%، گلاس آینومر رزین مدیفاید حاوی ترکیب سیپروفلوکساسین، مترونیدازول و ماینوسایکلین با غلظت ۵/۱% و گلاس آینومر رزین مدیفاید بدون آنتی بیوتیک تهیه شد. جهت سنجش اثر آنتی باکتریال از روش دیسک دیفیوژن و شمارش کلونی‌های باکتری استرپتوکوکس موتانس استفاده شد. در ادامه آزمون استحکام فشاری انجام شد. داده‌ها پس از جمع آوری وارد SPSS۲۵ شده و به وسیله آزمو‌ن‌های کروسکال- والیس و ANOVA جهت بررسی اختلاف بین دو گروه آزمایش و گروه کنترل با سطح معنی‌داری ۰۵/۰α= مورد مقایسه آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین تعداد کلونی‌های باکتری استرپتوکوک موتانس در گروه گلاس آینومر رزین مدیفاید حاوی داکسی سایکلین در سه زمان ۱ و ۲۴ ساعت و ۷ روز، به طور معنی‌داری از نمونه‌های گروه گلاس آینومر رزین مدیفاید حاوی آنتی بیوتیک سه گانه کمتر بود (۰۰۱/۰P<). میانگین استحکام فشاری دو گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کمتر بود اما از لحاظ آماری معنی‌دار نبود (۳۲۶/۰P=).
نتیجه‌گیری: افزودن آنتی بیوتیک‌ها در غلظت ۵/۱% به رزین مدیفاید گلاس آینومر موجب ایجاد خاصیت آنتی باکتریال مطلوبی می‌شود، بدون اینکه خاصیت استحکام فشاری آن به طور چشمگیری تغییر کند.

زمینه و هدف: معلمان مدارس ابتدایی نقش کلیدی در فراهم کردن اطلاعات پایه‌ای در خصوص سلامت برای دانش آموزانشان دارند و آگاهی، نگرش و عملکرد آنان بر سلامت دهان و شکل گیری رفتارهای بهداشتی دانش آموزان مؤثر است. هدف این مطالعه ارزیابی تأثیر مداخله آموزشی بر آگاهی، نگرش و عملکرد آموزگاران در خصوص سلامت دهان و دندان در قالب طرح مدارس دوست‌دار سلامت دهان بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت نیمه تجربی قبل و بعد، در سال ۱۳۹۸ در ۵ مدرسه طرح دوست‌دار سلامت دهان شهر اصفهان انجام شد. پرسشنامه‌ سنجش آگاهی، نگرش و عملکرد معلمان در ۴ قسمت دموگرافیک، آگاهی، عملکرد و نگرش بر اساس پرسشنامه پایا و روای قبلی شامل ۲۴ سؤال آگاهی، ۹ سؤال نگرش و ۵ سؤال عملکرد تهیه شد. اطلاعات از ۶۳ نفر از معلمان در ۵ دبستان گروه مداخله قبل و دو ماه بعد از برگزاری دو کارگاه آموزشی- نگرشی جمع آوری شد. پس از تکمیل، اطلاعات با آزمون‌های ویلکاکسون برای مقایسه قبل و بعد و کراسکال- والیس برای ارتباط با عوامل زمینه ای در نرم افزار SPSS۲۱ آنالیز گردید (۰۵/۰=α).
یافته‌ها: بعد از اجرای مداخله آموزشی، نمره آگاهی از ۸/۳±۱/۱۴ به ۷/۳±۵/۱۸ افزایش یافت (۰۰۱/۰>P). در حدود ۳۴ درصد از معلمان در ابتدای مطالعه دانش بالای حد تسلط داشتند که در نهایت به ۷۶% ارتقاء یافت. نگرش معلمان از ۵±۶/۳۴ به ۶/۴±۴/۳۱ کاهش معنی‌داری یافت (۰۰۱/۰>P). در ابتدای مطالعه %۸۹ از آنان دارای نگرش مثبتی به برنامه‌های سلامت دهان بودند که در پایان طرح به ۸۴% کاهش یافت. در قسمت عملکرد ۵/۶۳% از معلمان به فلوراید موجود در خمیردندان خود دقت می‌کردند که پس از برگزاری کارگاه به ۳/۸۷% رسید و نمره عملکردی معلمان بعد از مداخله از ۰۷/۳ به ۳۹/۳ افزایش یافت (۰۱۲/۰>P).
نتیجه ‌گیری: بسته مداخله‌ای آموزشی معلمان در مدارس دوست‌دار سلامت دهان باعث بهبود سطح دانش و عملکرد شد، ولی سطح نگرش را به میزان اندکی کاهش داد. با این وجود، به دلیل اهمیت تغییر نگرش در معلمان و وجود موانع ساختاری و برنامه‌ای در ادغام مسائل بهداشتی در آموزش مدارس، مدل‌های دیگری نیز باید ارزیابی و مقایسه شود.

زمینه و هدف: با توجه به شیوع ویروس کرونا و محدودیت در دسترسی به خدمات درمانی در اجتماع، به وضوح نگرانی‌های عدیده‌ای به وجود آمده است و زندگی افراد به ویژه سالمندان را با مشکلاتی مواجه ساخته است. سالمندان بیشتر از گروه‌های سنی دیگر در خطر ابتلا به این ویروس هستند. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت خدمات دندانپزشکی سالمندان در دوران شیوع کرونا و ارائه راهکارهای مرتبط با بهداشت دهان و دندان سالمندان در پاندمی کرونا است.
روش بررسی: مطالعه حاضر با روش مروری انجام گرفت. کلیدواژه‌ها عبارت بودند از: ویروس کرونا و دندانپزشکی، دندانپزشکی و سالمندان، کرونا و سالمندان. مقالات براساس یافته‌ها و متون مرتبط انتخاب شدند. مقالات انگلیسی زبان با استفاده از موتورهای جستجو Google Scholar،Science direct ،PubMed  و Research Gate انتخاب شدند. منابع در بازه زمانی دی ماه ۹۸ تا مهر ماه ۹۹ مورد بررسی قرار گرفتند.
بر اساس معیارهای ورود و خروج ۱۵ مقاله بررسی شد.
یافته‌ها: یافته‌های تحقیقات نشان دادند که اغلب پژوهش‌ها به اهمیت دندان پزشکی سیار و دندان پزشکی از راه دور اشاره داشته‌اند. در پاندمی کرونا، تشخیص صحیح مشکل بیمار و تعیین بهترین روش درمانی برای فرد سالمند بسیار مهم است و باید از ورود غیر ضروری سالمندان به دندانپزشکی جلوگیری شود.
نتیجه گیری: بسیاری از سالمندان از پیگیری درمان بیماری‌های دهان و دندان در دوران کرونا، به دلیل ترس از ابتلا به کرونا، هزینه‌های زیاد دندانپزشکی، عدم دسترسی به خدمات مناسب، ممانعت می‌کنند و این امر موجب مشکلات جبران ناپذیری در سلامت آن‌ها خواهد شد. از این رو ارائه راهکارهایی کاربردی جهت سهولت درمان این گروه سنی، پیشنهاد می‌گردد.

زمینه و هدف: به دلیل بازنگری برنامه‌ آموزشی دوره‌ عمومی دندانپزشکی، بررسی رضایتمندی دانشجویان نسبت به این کوریکوم ضرورت داشت. هدف از تحقیق حاضر تعیین میزان رضایتمندی دانشجویان از کوریکولوم آموزشی جدید وزارت بهداشت و درمان در بخش ترمیمی دانشکده‌ دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال‌های ۹۹-۱۳۹۸ بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، ۷۲ دانشجوی دندانپزشکی سال ششم دانشگاه تهران که واحدهای ترمیمی را طبق کوریکولوم جدید گذرانده بودند، بررسی شدند. پرسشنامه‌ای طراحی و برای تأیید اعتبار، در اختیار ۵ استاد قرار گرفته و تغییراتی در آن انجام شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه از روش آزمون- بازآزمون استفاده شد. پرسشنامه به ۳۰ نفر از افراد گروه اصلی در یک جلسه و دو هفته بعد داده شد و درصد توافق و شاخص کاپا محاسبه شد. بعد ‌از ‌انجام ‌فرآیند ‌آزمون‌ و‌ باز ‌آزمون،‌ سوالات‌ با ‌نرم افزار STATA مورد ‌آنالیز‌ آماری ‌قرار ‌گرفتند.‌ ‌برای‌ محاسبه توافق،‌ درصد ‌توافق‌ وزن‌ داده ‌شده ‌و‌ آماره کاپای ‌وزن‌ داده ‌شده‌ محاسبه‌ و‌ گزارش‌ گردید‌.
یافته‌ها: بیشترین رضایتمندی از کاربردی بودن مبحث اصول تراش و ترمیم حفرات کلاس I آمالگام (به ترتیب، ۹۴/۸۱‌% و ۳۹/۷۶‌%) و اصول ترمیم حفرات کلاس II آمالگام روی دنتیک (۲۲/۷۲‌%) در درس مبانی ترمیمی دیده شد. کمترین رضایتمندی هم درباره‌ واحدهای نظری ۱ و ۲ شامل گزینه‌های کاربردی بودن مبحث ترمیم‌های هم رنگ دندان (۲۲/۴۷‌%)، کاربرد اینله و آنله (۲۲/۴۷‌%) و اصول تهیه و ترمیم حفرات کلاس II هم رنگ دندان (۶۱/۴۸‌%) دیده شد. میزان ) P-valueیا‌ خطای ‌نوع ‌اول)‌ در‌ تمامی ‌سؤالات ۰۰۱/۰> ‌‌گزارش ‌گردید.
نتیجه‌گیری: با توجه به محدودیت‌های مطالعه‌ حاضر، رضایتمندی دانشجویان سال آخر دندانپزشکی دانشگاه تهران از واحدهای نظری دندانپزشکی ترمیمی در کوریکولوم سال ۱۳۹۶ متوسط و از مبانی واحدهای عملی آن زیاد بود.

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده‌اند اضطراب دندانپزشکی ممکن است توسط عوامل مختلفی از جمله
خلق و خو، سن کودک، بلوغ عاطفی یا سابقه اضطراب دندانپزشکی مادر و سبک‌های فرزند پروری ایجاد شود. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه احتمالی بین سبک فرزند پروی والدین و اضطراب دندانپزشکی کودکان و پیش بینی پذیر بودن این متغیر از طریق انواع سبک‌های فرزند پروی بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر cross-sectional (مقطعی) از نوع همبستگی بود. جامعه مورد مطالعه، کودکان ۷ الی ۱۲ ساله مراجعه کننده به درمانگاه‌های دندانپزشکی شهر تهران بودند که نمونه گیری از یکی از درمانگاه‌ها به صورت تصادفی انجام شد. تعداد ۱۰۰ پرسشنامه اضطراب دندانپزشکی و سبک فرزند پروی در اختیار کودکان و والدین آن‌ها قرار گرفت و از این تعداد ۹۵ عدد آن‌ها قابل تحلیل بود. پرسشنامه‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS۲۲ و آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که اضطراب دندانپزشکی با سبک فرزند پروی مقتدرانه ارتباط منفی و معنی‌دار (۲۸۶/۰r=، ۰۱/۰P<) و با سبک فرزند پروی مستبدانه ارتباط مثبت و معنی‌دار (۳۴۲/۰r=، ۰۱/۰P<) دارد. سبک فرزند پروی مستبدانه می‌تواند پیش بینی کننده میزان اضطراب دندانپزشکی باشد.
نتیجه ‌گیری: دانستن پیش بینی کننده‌های اضطراب دندانپزشکی می‌تواند به دندانپزشک کودکان کمک کند بداند چه کسی بیشتر مستعد ابتلا به آن است. بر اساس این رویکرد یک رابطه مبتنی بر اعتماد بین دندانپزشک و والدین کودک می‌تواند ایجاد شود تا توصیه‌های لازم به والدین در هنگام حضور در مطب انجام شود، اضطراب در کودکان کاهش پیدا کند و شرایط بهداشت دهان و دندان بهبود یابد.

زمینه و هدف: ترمیم ضایعات غیر پوسیده سرویکالی (NCCLs) به دلیل دشواری ادهیژن مواد دندانی چالش برانگیز است. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر سه روش آماده سازی سطح دندان در NCCLs با استفاده از لیزر Er:YAG، فرز الماسی و سند بلاست بر روی استحکام باند ریزکششی بین کامپوزیت و عاج غیر پوسیده در ضایعات سرویکالی بود.
روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی ۴۸ دندان کانین و پرمولر کشیده شده انسانی که دارای NCCLs در سطح باکال بودند، انتخاب و به صورت تصادفی به ۴ گروه ۱۲ تایی تقسیم شدند: گروه کنترل بدون هیچ گونه آماده سازی، گروه آماده سازی با لیزر Er:YAG، گروه آماده سازی با فرز و گروه آماده سازی با سند بلاست. باندینگ برای همه گروه‌ها توسط Clearfil SE Bond انجام و سپس حفرات با کامپوزیت رزین Filtek Z۲۵۰ ترمیم شدند. نمونه‌ها برش داده شده و تحت آزمون استحکام باند ریزکششی قرار گرفتند. نتایج مطالعه با استفاده از آزمون کروسکال والیس آنالیز شد.
یافته‌ها: با توجه به نتایج بدست آمده، استحکام باند ریزکششی به ترتیب از بیشترین به کمترین مقدار در گروه سند بلاست (MPa ۲۴/۵۷±۱۰/۲۴)، گروه فرز الماسی (MPa ۰۸/۱۹±۱۰/۱۹)، گروه لیزر (MPa ۰۵/۵۹±۹/۱۸) و گروه کنترل (MPa ۲۷/۵۶±۹/۱۸) مشاهده گردید، اگرچه این مقادیر از نظر آماری بین گروه‌ها معنی‌دار نبود (۲۶۶/۰P=).
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد در دندان‌های دارای NCCLs آماده سازی سطح دندان به وسیله سند بلاست تأثیر نسبتا" بهتری در ترمیم ضایعات دارد، اگرچه تفاوت آماری بین انواع روش های آماده سازی مورد استفاده در این مطالعه مشاهده نشد.

زمینه و هدف: استخراج اطلاعات در مورد وضعیت مال‌ اکلوژن و سلامت دهان در کودکان نابینا به منظور برنامه ‌ریزی ارائه آموزش‌های ویژه در مراکز آموزشی بسیار حائز اهمیت است. از این رو هدف از این مطالعه بررسی وضعیت مال ‌اکلوژن و سلامت دهان را در کودکان و نوجوانان نابینا در استان مازندران بود.
روش بررسی: جامعه مورد مطالعه حاضر شامل ۱۵۰ نفر از کودکان و نوجوانان نابینا ۱۰ تا ۱۸ سال بود که در سال ۱۳۹۸ به منظور شرکت در این مطالعه به مراکز دولتی (شامل بهزیستی) و خصوصی شهرستان‌های ساری، بابل، فریدون کنار و بابلسر استان مازندران مراجعه کرده بودند. اطلاعات مربوط به وضعیت ‌اکلوژن فک، شاخص‌ بهداشت دهان (OHI-S) و شاخص DMFT افراد از طریق معاینه بالینی استخراج شد. از آزمون‌های ANOVA و Chi-square جهت نحلیل دادها در نرم افزار SPSS۲۳ استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین (انحراف معیار) DMFT نابینایان (۶۷/۴±) ۲۵/۱۰ بود. وضعیت بهداشت دهان  (OHI_S)%۱۶ شرکت کنندگان خوب، ۸۲% متوسط و %۲ ضعیف بود. میان دختران و پسران از نظر وضعیت بهداشت دهان تفاوت معنی داری وجود نداشت (۵/۰=P). همچنین در ارتباط با وضعیت اکلوژن، ۸/۳۵% مال ‌اکلوژن کلاس I، ۸/۲۹% مال ‌اکلوژن کلاس II و ۶/۱۴% مال ‌اکلوژن کلاس III داشتند. مال اکلوژن کلاس II در دختران و کلاس I در پسران شایع‌تر بود (۰۱/۰P=).
نتیجه‌گیری: کودکان و نوجوانان نابینای ساکن استان مازندران پوسیدگی دندانی و همچنین میزان ناهنجاری‌های اکلوزالی فراوانی داشتند. رسیدگی به نیازهای دهان و دندان نابینایان می بایست در اولویت سیاست گذاران سلامت در استان قرار گیرد.

زمینه و هدف: بارداری دوره‌ای است با تغییرات هورمونی و روانی، که می‌تواند بر سلامت دهان و دندان زنان تأثیر بگذارد. هدف از این مطالعه مروری، ارزیابی، تشریح و طبقه ‌بندی عوامل مؤثر بر وضعیت سلامت دهان و دندان زنان باردار بود.
روش بررسی: جستجوی اطلاعات با استفاده از کلید واژه‌های Pregnancy، “Pregnant women”، “Pregnant mothers”، Expectant mothers” و Dentistry، “Oral health”، “Dental health” در بانک‌های اطلاعاتی PubMed و Scopus در محدوده زمانی ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ انجام گرفت. نتیجه جستجوی اولیه شامل ۱۴۳۵ مطالعه بود که ۴۶۷ مطالعه به دلیل تکراری بودن حذف شدند. در نهایت ۳۰ مقاله با متن کامل وارد مطالعه شدند. پیامد‌های سلامت دهان گروه‌بندی شده و روابط معنی دار با تعیین کننده‌ها و عوامل خطر گزارش شدند.
یافته‌ها: اکثر (۷۰%) مطالعات به صورت مقطعی انجام شده بودند. در بین پیامدهای مورد بررسی، ویزیت دندانپزشکی، بیماری‌های پریودنتال و پوسیدگی دندانی بیشترین فراوانی را داشتند. بیشترین متغیرهای مستقل مورد بررسی، عوامل اقتصادی- اجتماعی و عوامل دموگرافیک بودند و بعد از آن عوامل رفتاری و عوامل توانمند کننده در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. کمترین فراوانی مربوط به عوامل سیستمیک بود. تحصیلات و سن مادران، بیش از سایر متغیرهای مستقل مورد بررسی قرار گرفته بودند و تقریباً در ۴۰% مطالعات رابطه معنی‌دار با پیامد داشتند. مشاوره دندانپزشکی تنها در ۳ مطالعه، بررسی شده و در هر سه مطالعه رابطه معنی‌دار با پیامد داشت.
نتیجه‌گیری: عوامل اقتصادی- اجتماعی، دموگرافیک و توانمند کننده بر سلامت دهان و دندان زنان باردار مؤثر است.

زمینه و هدف: پوسیدگی دندانی فرزندان می‌تواند متأثر از ترس و اضطراب مادران باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط عوامل دموگرافیک و ترس و اضطراب دندانپزشکی مادران با پوسیدگی دندان در فرزندان آنان بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تحلیلی که به صورت مقطعی انجام گرفت، ۳۷۴ نفر از مادرانی که جهت درمان‌های دندانپزشکی فرزندان خود به بخش کودکان پردیس بین الملل دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۸ مراجعه کرده بودند، وارد مطالعه شدند. علاوه بر فرم جمع آوری داده مربوط به ترس (Dental fear survey) و اضطراب (Modified dental anxiety survey)، اطلاعات دموگرافیک افراد شامل سن، وضعیت تأهل، درآمد خانواده، میزان تحصیلات نیز ثبت شد. الگوهای مراجعه به دندانپزشکی و تجربه دردناک دندانپزشکی قبلی مادران نیز جمع آوری گردید. dmft/DMFT (decayed, missed, filled teeth) فرزندان نیز با توجه به معیار‌های WHO ثبت شد. برای سنجش ارتباط بین متغیر‌ها از آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چند خطی و از نرم افزار SPSS۲۵ استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سنی مادران ۷۵/۱۵±۶۶/۳۵ سال بود. بین ترس مادران از دندانپزشکی و dmft/DMFT فرزندان آن‌ها رابطه معنی‌داری گزارش نشد (۷۳۸/۰=P). بین سن مادران و ترس و اضطراب آن‌ها از دندانپزشکی رابطه‌ معنی‌داری وجود نداشت (۹۴۳/۰=P). تجربه دردناک قبلی و تحصیلات بر ترس بر دندانپزشکی ارتباط داشتند (۰۲/۰=P).
نتیجه‌گیری: اضطراب و ترس مادران ارتباطی با شاخص dmft فرزندان نداشت. تحصیلات بیشتر با اضطراب کمتر مرتبط بود. تجربه‌ بد دندانپزشکی قبلی مادران از عوامل اصلی مرتبط با ترس و اضطراب مادران است.
 

زمینه و هدف: ترس و اضطراب دندانپزشکی می‌تواند مانعی برای مراقبت‌های دندانپزشکی و در نتیجه سلامت ناکافی دهان و دندان در افراد باشد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین میزان اضطراب و ترس از دندانپزشکی در بالغین مراجعه کننده به کلینیک تخصصی دانشکده‌ دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با وضعیت پوسیدگی‌های دندانی و عواقب بالینی پوسیدگی‌های درمان نشده بود.
روش بررسی: تحقیق به صورت مقطعی و توصیفی- تحلیلی روی مراجعین بالای ۱۸ سال در سال ۱۳۹۸-۱۳۹۷ انجام شد. برای تعیین میزان ترس و اضطراب دندانپزشکی به ترتیب از دو پرسشنامه‌ استاندارد شامل شاخص ارزیابی ترس از دندانپزشکی (Dental Fear Scale) و شاخص اندازه گیری اضطراب دندانپزشکی اصلاح شده (Modified Dental Anxiety Scale) استفاده شد. متغیرهای دموگرافیک بیماران ثبت گردید و وضعیت پوسیدگی‌های دندانی و عواقب بالینی پوسیدگی‌های درمان نشده، به ترتیب با شاخص‌های DMFT (Decayed, Missing, and Filled Teeth) و PUFA (Pulpal involvement, Ulceration caused by dislocated tooth fragments, Fistula and Abscess) ندازه‌ گیری شدند. به منظور آنالیز آماری داده‌ها از آزمون همبستگی Pearson و مدل رگرسیون خطی چند گانه با روش Backward استفاده شد.
یافته‌ها: در مجموع ۲۸۳ فرد بالغ با میانگین سنی ۸/۱۱±۶/۳۸ سال در این تحقیق ارزیابی شدند. میانگین نمرات اضطراب و ترس دندانپزشکی افراد به ترتیب برابر ۴۹/۴±۰۴/۱۲ و ۸۷/۳۳±۱۶/۴۱ بود. میزان تحصیلات به صورت معکوس (۰۳/۰=P، ۱۴/۰-=β) و وضعیت تأهل به صورت مستقیم (۰۱/۰=P، ۱۷/۰=β) رابطه معنی‌داری با میزان اضطراب داشتند. همچنین تأهل در میزان ترس از دندانپزشکی اثر معنی‌دار داشت (۰۰۱/۰>P، ۲۵/۰=β). همبستگی مستقیم و معنی‌داری بین اضطراب دندانپزشکی و اجزای D (۰۰۱/۰>P، ۳۶/۰=r) و M (۰۲/۰=P، ۱۴/۰=r) از شاخص DMFT دیده شد و ارتباط اضطراب دندانپزشکی و جزء U از شاخص PUFA معکوس و معنی‌دار (۰۴۵/۰=P،  ۱۲/۰-=r) بود. ارتباط بین ترس دندانپزشکی با اجزای D (۰۰۱/۰>P، ۳۶/۰=r) و M (۰۰۱/۰>P، ۲۳/۰=r) از شاخص DMFT معنی‌دار و مستقیم بود.
نتیجه‌گیری: اضطراب دندانپزشکی در حد متوسط بود، اما ترس از دندانپزشکی چندان شایع نبود. اضطراب و ترس با وضعیت پوسیدگی دندان‌ها ارتباط داشت. با افزایش نمرات اضطراب و ترس، شاخص‌های پوسیدگی دندانی در نمونه‌ها افزایش می‌یافت.