مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: با توجه به شیوع ویروس کرونا و محدودیت در دسترسی به خدمات درمانی در اجتماع، به وضوح نگرانی‌های عدیده‌ای به وجود آمده است و زندگی افراد به ویژه سالمندان را با مشکلاتی مواجه ساخته است. سالمندان بیشتر از گروه‌های سنی دیگر در خطر ابتلا به این ویروس هستند. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت خدمات دندانپزشکی سالمندان در دوران شیوع کرونا و ارائه راهکارهای مرتبط با بهداشت دهان و دندان سالمندان در پاندمی کرونا است.
روش بررسی: مطالعه حاضر با روش مروری انجام گرفت. کلیدواژه‌ها عبارت بودند از: ویروس کرونا و دندانپزشکی، دندانپزشکی و سالمندان، کرونا و سالمندان. مقالات براساس یافته‌ها و متون مرتبط انتخاب شدند. مقالات انگلیسی زبان با استفاده از موتورهای جستجو Google Scholar،Science direct ،PubMed  و Research Gate انتخاب شدند. منابع در بازه زمانی دی ماه 98 تا مهر ماه 99 مورد بررسی قرار گرفتند.
بر اساس معیارهای ورود و خروج 15 مقاله بررسی شد.
یافته‌ها: یافته‌های تحقیقات نشان دادند که اغلب پژوهش‌ها به اهمیت دندان پزشکی سیار و دندان پزشکی از راه دور اشاره داشته‌اند. در پاندمی کرونا، تشخیص صحیح مشکل بیمار و تعیین بهترین روش درمانی برای فرد سالمند بسیار مهم است و باید از ورود غیر ضروری سالمندان به دندانپزشکی جلوگیری شود.
نتیجه گیری: بسیاری از سالمندان از پیگیری درمان بیماری‌های دهان و دندان در دوران کرونا، به دلیل ترس از ابتلا به کرونا، هزینه‌های زیاد دندانپزشکی، عدم دسترسی به خدمات مناسب، ممانعت می‌کنند و این امر موجب مشکلات جبران ناپذیری در سلامت آن‌ها خواهد شد. از این رو ارائه راهکارهایی کاربردی جهت سهولت درمان این گروه سنی، پیشنهاد می‌گردد.

زمینه و هدف: استرس، رضایت شغلی و افسردگی می‌تواند عملکرد نیروهای متخصص دندانپزشکی در رشته‌های مختلف را تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل هدف از مطالعه حاضر، بررسی میزان استرس، افسردگی و رضایت شغلی بین رشته‌های مختلف تخصصی دندانپزشکی استان زنجان، ایران بود.
روش بررسی: در این تحقیق مقطعی از پرسشنامه مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) و پرسشنامه هرزبرگ برای ارزیابی رضایت شغلی استفاده گردید. تکمیل پرسشنامه‌ها به صورت تحت وب بود که لینک مربوط به آن به تمام متخصصین رشته‌های مختلف دندانپزشکی استان زنجان ارسال گردید. در نهایت
33 نفر در مطالعه شرکت کردند. داده‌ها پس از تخصیص کدهای مناسب با استفاده از آزمون‌های T-test مستقل و U-Mann Whitney و با استفاده از نرم افزار SPSS16 تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد در بین متخصصان میانگین استرس (4/24)، افسردگی (48/17)، اضطراب (28/13) بود. میانگین استرس و اضطراب در بین متخصصان دندانپزشک زن بیشتر از متخصصین مرد بود اما تفاوت معنی‌داری بین این دو متغیر در دو جنس وجود ندارد (05/0˃P). از نظر رضایت شغلی نیز، 2/21% از شغل خود ناراضی بودند. بر حسب جنس نیز، 6/26% از متخصصان زن و 7/16% از متخصصان مرد از شغل خود رضایت نداشتند.
نتیجه ‌گیری: در مجموع علی رغم تصور عمومی مبنی بر شرایط کاری مناسب متخصصان دندانپزشکی، نتایج پژوهش نشان داد که این افراد نیز دچار استرس، اضطراب و افسردگی شده و ممکن است از شغل خود نیز رضایت نداشته باشند و از آنجایی که این شرایط می‌تواند عملکرد این افراد را در محیط کار تحت تأثیر قرار دهد. اتخاذ تدابیری جهت شناسایی و افزایش سلامت روانی و رضایت شغلی لازم و ضروری می‌باشد.

زمینه و هدف: به دلیل بازنگری برنامه‌ آموزشی دوره‌ عمومی دندانپزشکی، بررسی رضایتمندی دانشجویان نسبت به این کوریکوم ضرورت داشت. هدف از تحقیق حاضر تعیین میزان رضایتمندی دانشجویان از کوریکولوم آموزشی جدید وزارت بهداشت و درمان در بخش ترمیمی دانشکده‌ دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال‌های 99-1398 بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 72 دانشجوی دندانپزشکی سال ششم دانشگاه تهران که واحدهای ترمیمی را طبق کوریکولوم جدید گذرانده بودند، بررسی شدند. پرسشنامه‌ای طراحی و برای تأیید اعتبار، در اختیار 5 استاد قرار گرفته و تغییراتی در آن انجام شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه از روش آزمون- بازآزمون استفاده شد. پرسشنامه به 30 نفر از افراد گروه اصلی در یک جلسه و دو هفته بعد داده شد و درصد توافق و شاخص کاپا محاسبه شد. بعد ‌از ‌انجام ‌فرآیند ‌آزمون‌ و‌ باز ‌آزمون،‌ سوالات‌ با ‌نرم افزار STATA مورد ‌آنالیز‌ آماری ‌قرار ‌گرفتند.‌ ‌برای‌ محاسبه توافق،‌ درصد ‌توافق‌ وزن‌ داده ‌شده ‌و‌ آماره کاپای ‌وزن‌ داده ‌شده‌ محاسبه‌ و‌ گزارش‌ گردید‌.
یافته‌ها: بیشترین رضایتمندی از کاربردی بودن مبحث اصول تراش و ترمیم حفرات کلاس I آمالگام (به ترتیب، 94/81‌% و 39/76‌%) و اصول ترمیم حفرات کلاس II آمالگام روی دنتیک (22/72‌%) در درس مبانی ترمیمی دیده شد. کمترین رضایتمندی هم درباره‌ واحدهای نظری 1 و 2 شامل گزینه‌های کاربردی بودن مبحث ترمیم‌های هم رنگ دندان (22/47‌%)، کاربرد اینله و آنله (22/47‌%) و اصول تهیه و ترمیم حفرات کلاس II هم رنگ دندان (61/48‌%) دیده شد. میزان ) P-valueیا‌ خطای ‌نوع ‌اول)‌ در‌ تمامی ‌سؤالات 001/0> ‌‌گزارش ‌گردید.
نتیجه‌گیری: با توجه به محدودیت‌های مطالعه‌ حاضر، رضایتمندی دانشجویان سال آخر دندانپزشکی دانشگاه تهران از واحدهای نظری دندانپزشکی ترمیمی در کوریکولوم سال 1396 متوسط و از مبانی واحدهای عملی آن زیاد بود.

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده‌اند اضطراب دندانپزشکی ممکن است توسط عوامل مختلفی از جمله
خلق و خو، سن کودک، بلوغ عاطفی یا سابقه اضطراب دندانپزشکی مادر و سبک‌های فرزند پروری ایجاد شود. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه احتمالی بین سبک فرزند پروی والدین و اضطراب دندانپزشکی کودکان و پیش بینی پذیر بودن این متغیر از طریق انواع سبک‌های فرزند پروی بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر cross-sectional (مقطعی) از نوع همبستگی بود. جامعه مورد مطالعه، کودکان 7 الی 12 ساله مراجعه کننده به درمانگاه‌های دندانپزشکی شهر تهران بودند که نمونه گیری از یکی از درمانگاه‌ها به صورت تصادفی انجام شد. تعداد 100 پرسشنامه اضطراب دندانپزشکی و سبک فرزند پروی در اختیار کودکان و والدین آن‌ها قرار گرفت و از این تعداد 95 عدد آن‌ها قابل تحلیل بود. پرسشنامه‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 و آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که اضطراب دندانپزشکی با سبک فرزند پروی مقتدرانه ارتباط منفی و معنی‌دار (286/0r=، 01/0P<) و با سبک فرزند پروی مستبدانه ارتباط مثبت و معنی‌دار (342/0r=، 01/0P<) دارد. سبک فرزند پروی مستبدانه می‌تواند پیش بینی کننده میزان اضطراب دندانپزشکی باشد.
نتیجه ‌گیری: دانستن پیش بینی کننده‌های اضطراب دندانپزشکی می‌تواند به دندانپزشک کودکان کمک کند بداند چه کسی بیشتر مستعد ابتلا به آن است. بر اساس این رویکرد یک رابطه مبتنی بر اعتماد بین دندانپزشک و والدین کودک می‌تواند ایجاد شود تا توصیه‌های لازم به والدین در هنگام حضور در مطب انجام شود، اضطراب در کودکان کاهش پیدا کند و شرایط بهداشت دهان و دندان بهبود یابد.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان دانشکده دندانپزشکی ارومیه از اصول ارگونومی حین درمان دندانپزشکی در سال 1399 بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی که در سال 1399 انجام گرفت، پرسشنامه خود ساخته بسته، در اختیار 78 نفر از دانشجویان دندانپزشکی ارومیه قرار گرفت و سطح آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان ارزیابی شد. اطلاعات دموگرافیک دانشجویان اعم از سن، جنسیت و سال تحصیلی دانشجویان نیز از آنان خواسته شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS24 و با آزمون‌های T-test و آنالیز واریاس یک طرفه با سطح معنی‌داری 05/0P< بود.
یافته‌ها: در این مطالعه 78 دانشجو (44 مرد و 34 زن) با میانگین سنی 12/2±9/23 سال وارد مطالعه شدند. تفاوت بین سطح نگرش گروه‌های سنی شرکت کننده اختلاف معنی‌داری نشان داد (0006/0P=). در این متغیر، گروه سنی 20 تا 24 سال، نگرش مثبت‌تری نسبت به سایر گروه‌های سنی داشتند. با این حال نتایج این مطالعه ارتباط معنی‌داری بین آگاهی و عملکرد شرکت کنندگان با سن آن‌ها گزارش نکرد (05/0P>).
نتیجه گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که سطح آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان دندانپزشکی ارومیه در حد مطلوب است. گروه 20 تا 24 ساله به طور قابل توجهی سطح نگرش بالاتری نسبت به سایرین داشتند، بنابراین باید برای بهبود این پارامترها در ارگونومی تلاش بیشتری صورت گیرد.

زمینه و هدف: مهارت‌های ارتباطی برای دانشجویان دندانپزشکی از اهمیت اساسی برخوردار است که باعث انتقال مؤثر اطلاعات لازم به بیمار و برآورده کردن نیازها و انتظارات بیمار می‌شود. بنابراین، این مطالعه با هدف تعیین مهارت‌های ارتباط با بیمار در دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه آزاد اصفهان درسال 1399 انجام شد.
روش بررسی: در مطالعه تحلیلی مقطعی حاضر، پرسشنامه استاندارد DCCC
(Dental consultation communication checklist) به صورت آنلاین و به روش نمونه گیری سرشماری در اختیار کلیه دانشجویان دوره بالینی دانشکده قرار گرفت. در مجموع، 230 نفر از 248 دانشجوی دوره بالینی حاضر به همکاری در مطالعه شدند (درصد پاسخ= 7/92%). پرسشنامه مذکور شامل پنج بعد ﻣﻌﺎرﻓﻪ، تاریخچه، معاینه، خاتمه و ﺑﻴﻤﺎر می‌باشد. برای تعیین مهارت‌های ارتباط با بیمار و ابعاد آن و نیز ارتباط مهارت‌های ارتباطی با ویژگی‌های دموگرافیک شرکت کنندگان، داده‌ها توسط آزمون‌های فریدمن، آنالیز واریانس، آزمون t مستقل و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: میانگین نمره کل مهارت‌های ارتباطی دانشجویان 6/15±16/117 از حداکثر نمره 155 به دست آمد که بیش از حد متوسط بود. تفاوت معنی‌داری بین ابعاد مهارت‌های ارتباطی وجود داشت (001/0P<). بیشترین نمره به ترتیب به بعد معاینه کلینیکی، بیمار، تاریخچه پزشکی، معارفه و خاتمه اختصاص داشت. ارتباط معنی‌داری بین نمره مهارت‌های ارتباطی دانشجویان با جنسیت (08/0P=)، سن (17/0P=)، وضعیت تأهل (19/0P=) و سابقه‌ تحصیل در دوره روانشناسی (07/0P=) وجود نداشت. بین نمره کل مهارت‌های ارتباطی (92/0P=) و نیز ابعاد آن (بعد معارفه 79/0P=، بعد تاریخچه 90/0P=، بعد معاینه کلینیکی 77/0P=، بعد خاتمه 35/0P= و بعد بیمار 85/0P=) با سال‌‌ تحصیلی دانشجویان ارتباط معنی‌داری دیده نشد.
نتیجه گیری: نمره کل مهارت‌های ارتباطی دانشجویان دندانپزشکی و کلیه ابعاد آن بیش از حد متوسط بود اما درکل دانشجویان در بعد معارفه و خاتمه نسبت به سایر ابعاد عملکرد ضعیف‌تری داشتند. بنابراین توصیه می‌شود، مداخلات آموزشی خصوصاً جهت بهبود ابعاد معارفه و خاتمه طراحی شود.

زمینه و هدف: همه گیری کرو ناویروس 2019 فشار زیادی بر سیستم‌های بهداشتی سراسر جهان وارد کرده است. خطر انتقال عفونت در دندانپزشکی به طور قابل توجهی زیاد است. هدف از این مطالعه بررسی آگاهی و عملکرد حافظتی دندانپزشکان عمومی و متخصص شهر اصفهان در مقابل کووید-۱۹ در محیط درمان بود.
روش بررسی: در این مطالعه که در فروردین ماه 1400و به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد، از پرسشنامه آنلاین به عنوان ابزار جمع آوری داده‌ها استفاده شد. سؤالات شامل مشخصات زمینه‌ای، آگاهی از انجام صحیح اقدامات حفاظتی، اقدامات حفاظتی انجام شده در مقابل کووید-19 و فراوانی ابتلا به کووید-19 بود. آنالیزهای توصیفی و تحلیلی با استفاده از نرم افزار SPSS26 شامل تهیه جداول توزیع فراوانی، رسم نمودارها، محاسبه آزمون T مستقل و ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن انجام شد.
یافته‌ها: تعداد 310 پرسشنامه با پاسخ کامل جمع آوری گردید. 4/87% دندانپزشکان آگاهی متوسط و بالاتر از عملکرد صحیح حفاظتی در مقابل کووید-19 داشتند. میانگین نمره آگاهی با شاخصه‌های زمینه‌ای سن (59/0=P)، جنسیت (31/0=P و 05/0r=)، سابقه کار (16/0=P و 07/0r=) و مدرک تحصیلی (33/0=P) ارتباط معنی‌داری نداشت. در دوره پاندمی 87% دندانپزشکان درمان‌های اورژانس دندانپزشکی را انجام دادند و 40% درمان‌های دندانپزشکی را برای بیماران با ریسک بالا ابتلا، به تعویق انداختند. دندانپزشکان به درستی از لوازم حفاظت شخصی استفاده کردند. از بین همه دندانپزشکان شرکت کننده 75% از ماسک با محافظت بالا برای همه درمان‌ها، 75% از محافظ صورت برای همه درمان‌ها، 67% از کلاه و60% از روپوش‌های استریل استفاده کردند. محیط بالینی برای جلوگیری از گسترش کووید-19 به خوبی مجهز شده بود. نتایج نشان داد که 8/%55 از شرکت کنندگان یک یا چند علامت/نشانه مشابه کووید-19 داشتند و 9% از شرکت کنندگان دارای تست SARS-CoV-2 مثبت بودند.
نتیجه گیری: در حال حاضراکثریت دندانپزشکان آگاهی لازم در مورد نحوه حفاظت در مقابل کووید-19 را دارند و به صورت کارآمد از کلیه اقدامات احتیاطی برای انجام اعمال دندانپزشکی استفاده می‌کنند.

زمینه و هدف: هزینه یابی مبتنی بر فعالیت به محاسبه ورودی‌های مصرفی در درمان می‌پردازد. همه‌ گیری کووید-19 سبب تغییراتی در پروتکل‌های درمان معمول دندانپزشکی و شرایط دریافت کنندگان خدمات دندانپزشکی شد. هدف از این مطالعه هزینه یابی و مقایسه سه خدمت رایج دندانپزشکی در ایران، از دیدگاه ارائه ‌دهنده و دریافت‌کننده خدمات پیش از همه گیری (سال 1398) و در زمان همه گیری (سال 1400) بود.
روش بررسی: هزینه‌های مستقیم درمانی و غیر درمانی در هزینه یابی از دیدگاه ارائه دهنده خدمت در نظر گرفته‌ شدند. هزینه‌های مستقیم درمانی، هزینه‌های مستقیم غیر درمانی، هزینه‌های غیر مستقیم و هزینه‌های محسوس از دیدگاه گیرنده در نظر گرفته ‌شدند. برای محاسبه هزینه‌های معادل، سال 1400 به عنوان مبنا و هزینه‌های سال 1398 با نرخ تنزیل 16% محاسبه شدند.
یافته‌ها: از دیدگاه ارائه ‌دهنده‌ خدمات پیش از همه‌ گیری هزینه‌ ترمیم آمالگام دندان 2.851.235 ریال، درمان ریشه 6.351.580 ریال و کشیدن دندان 1.887.295 ریال بوده و هزینه خدمات مذکور در سال 1400 به ترتیب 5,562,150 ریال، 8.070.591 ریال و 4.865.563 ریال بوده ‌است. از دیدگاه گیرنده، قبل از همه‌ گیری هزینه‌ ترمیم دندان 715.466 ریال، درمان ریشه 2.883.001 ریال و کشیدن دندان 3.267.359 ریال بوده‌است. هزینه خدمات مذکور در سال 1400 به ترتیب 1,212,528 ریال، 3,971,640 و 3,680,880 ریال بوده ‌است.
نتیجه گیری: همه ‌گیری کووید-19 در افزایش هزینه خدمات دندانپزشکی از دیدگاه ارائه‌ دهنده خدمات و دریافت ‌کننده خدمات تأثیر داشته ‌است، اما نوسانات اقتصادی نقش حیاتی در افزایش هزینه‌های برآورد شده در کشور دارد. احتمالاً بخشی از افزایش هزینه‌ها به دلیل نقش واسطه گران در تأمین مواد و تجهیزات دندانپزشکی است.

زمینه و هدف: فناوری هوش مصنوعی (AI) به طور گسترده در دندانپزشکی و در بسیاری از زمینه‌های دیگر که زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، از جمله پزشکی کاربرد دارد. یک دندانپزشک می‌تواند از فناوری هوش مصنوعی جهت تحلیل داده‌های مربوط به بیمار، فرایندهای تشخیصی و مدیریت فعالیت‌ها استفاده کند. این تحقیق با هدف شناسایی کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه دندانپزشکی و ارزیابی اولویت آن‌ها در ایران انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش کاربردی در دو مرحله با رویکرد آمیخته در زمستان 1401 انجام شد. در مرحله کیفی از بین مطالعات حوزه دندانپزشکی و مرتبط با فناوری هوش مصنوعی تعداد 570 مقاله از سال 2011 تا 2022 در پایگاه‌های PubMed, Web of Science, Scopus و Google Scholar بر اساس واژگان کلیدی در ابتدا شناسایی شد و سپس کاربردهای هوش مصنوعی در دندانپزشکی استخراج گردید. در مرحله کمی کاربردهای شناسایی شده توسط گروهی از خبرگان متشکل از 13 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه که دارای زمینه تحقیقاتی مرتبط بودند با استفاده از روش بهترین-بدترین اولویت بندی شدند.
یافته‌ها: مولفه‌های شناسایی شده در مرحله اول پژوهش در شش طبقه ایمپلنت و جراحی، مدیریت اجرایی، تشخیص بیماری، تحلیل عکس، پیش‌بینی بالینی و ارتودنسی طبقه‌بندی شد. مطابق نظر خبرگان پژوهش مشخص گردید تحلیل عکس پزشکی دارای بیشترین ضریب اهمیت (252/0) بود و سپس به ترتیب کاربردهای دیگر یعنی ارتودنسی (234/0)، تشخیص بیماری (151/0)، ایمپلنتولوژی و جراحی (143/0)، پیش‌بینی‌های بالینی (127/0) و مدیریت اجرایی (093/0) قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: دندانپزشکان در بررسی وضعیت دندان‌های بیماران و تست‌های تشخیصی در دندانپزشکی بر اساس تحلیل اطلاعات مراجعه‌ کنندگان از قابلیت‌های هوش مصنوعی می‌توانند استفاده کنند. سیاست گزاران حوزه فناوری اطلاعات با حمایت و تقویت شرکت‌های دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه پزشکی می‌توانند زمینه ‌ساز پیشرفت و توسعه این فناوری در کشور و حوزه درمان شوند.

زمینه و هدف: یکی از چالش‌‌‌های دندانپزشکان انتخاب روکش از جنس فولاد ضد زنگ (SSC) با برند مناسب و حداکثر سازگاری با دندان شیری، می‌باشد. هدف از مطالعه حاضر مقایسه انطباق ابعادی تاج دندان‌‌‌های مولر شیری با دو برند روکش فولادی ضد زنگ بود.
روش بررسی: 130 کودک 3 تا 12 سال واجد شرایط (66 پسر و 64 دختر) انتخاب شدند. پس از اخذ اطلاعات دموگرافیک ابعاد مزیودیستال، باکولینگوال و اکلوزوجینجیوال دندان‌‌های مولر اول و دوم شیری روی کست دندانی اندازه گیری و با ابعاد روکش‌‌‌های دو برند KTR و Shinghung مقایسه شد. داده‌‌‌ها با استفاده از تست chi-square و ضریب همبستگی Pearson ارزیابی شدند و 05/0P< از نظر آماری معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌‌‌ها: در این مطالعه بیشترین موارد تطابق سایز بین بعد مزیودیستال دندان و روکش به ترتیب در دندان‌‌‌های مولر اول شیری بالا و مولر اول شیری پایین، در بعد باکولینگوال در دندان‌‌‌های مولر اول شیری بالا و مولر اول شیری پایین و در بعد اکلوزوجینجیوال در دندان‌‌‌‌های مولر اول شیری بالا و مولر دوم شیری پایین مشاهده شد. همچنین بیشترین عدم تطابق سایز بین بعد مزیودیستال دندان و روکش به ترتیب در دندان‌‌‌‌های مولر دوم شیری پایین و مولر اول شیری بالا و در بعد باکولینگوال در دندان‌‌های مولر دوم شیری بالا و مولر دوم شیری پایین مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: هر دو برند SSC در مطالعه حاضر تطابق قابل ملاحظه‌ای با دندان‌‌‌های شیری کودکان ایرانی داشتند. بین برند KTR با دندان‌‌‌های مولر شیری ماگزیلا و برند Shinghung با دندان‌‌‌های مولر شیری مندیبل تطابق بیشتری مشاهده شد.

زمینه و هدف: با توجه به مشکلات ناشی از استرس‌های شغلی و نیز فرسودگی ناشی از این استرس، هدف از مطالعه حاضر تعیین فرسودگی تحصیلی و استرس محیط دندانپزشکی و نیز ارتباط آن‌ها در دانشجویان دندانپزشکی شهر اصفهان بود.
روش بررسی: مطالعه تحلیلی- مقطعی حاضر در سال1400 و با شیوه نمونه گیری در دسترس انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه 12 سؤالی BCSQ-12-SS (Burnout Clinical Subtype Questionnaire) و پرسشنامه 32 سؤالی DES (Dental Environment Stress) از دانشجویان دندانپزشکی عمومی شهر اصفهان از دانشگاه‌های علوم پزشکی اصفهان و آزاد اصفهان جمع آوری شد. دانشجویان داوطلب به صورت آنلاین از طریق شبکه‌های اجتماعی تلگرام و واتس آپ به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS26 و آزمو‌ن‌های من ویتنی یو، کروسکال والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن و نیز رگرسیون خطی (سطح معنی‌داری 05/0>P) تحلیل شدند.
یافته‌ها: از بین 300 شرکت­کننده (نرخ پاسخگویی=64%)، میانگین سنی 72/2±25/24 بود و 7/54% زن بودند. میانگین نمره فرسودگی تحصیلی 66/0±61/2 از حداکثر نمره 5 گزارش شد. بیشترین بعد تأثیر گذار بر فرسودگی بعد بار اضافی (overload) بود. میانگین نمره DES، 51/0±80/2 از حداکثر نمره 4 گزارش شد و بیشترین بعد تأثیر گذار بر DES، بعد آموزش بالینی بود. همبستگی مستقیمی بین استرس محیط دندانپزشکی و فرسودگی تحصیلی مشاهده شد (001/0>P، 33/0=r).
نتیجه گیری: فرسودگی تحصیلی در بین دانشجویان دندانپزشکی شهر اصفهان متوسط و استرس محیط دندانپزشکی بالا بود. با توجه به ارتباط مستقیم بین استرس و فرسودگی باید تلاش بیشتری برای کاهش استرس محیط دندانپزشکی به ویژه در حیطه آموزش بالینی صورت گیرد.

زمینه و هدف: دندانپزشکان به دلیل ویژگی‌های شغلی خود، در معرض خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی قرار دارند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه وضعیت بدنی و اختلالات عضلانی اسکلتی دندانپزشکان کم سابقه و با سابقه بود.
روش بررسی: این پژوهش مقطعی- تحلیلی بر روی 76 دندانپزشک شهرستان ارومیه انجام شد. نمونه‌ها براساس سابقه کاری به دو گروه تقسیم شدند: کم سابقه (زیر 15 سال) و با سابقه (15 سال و بیشتر). متغیرهای سر به جلو، کایفوز، شانه به جلو و اختلالات عضلانی اسکلتی در دو گروه مقایسه شد. متغیر سر به جلو و شانه به جلو توسط عکس برداری، متغیر کایفوز توسط خط کش منعطف و اختلالات عضلانی اسکلتی به وسیله پرسشنامه نوردیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار تحلیلی (آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون لون، آزمون تی مستقل و آزمون من ویتنی یو) انجام شد.
یافته‌ها: نتایج تی مستقل نشان داد زاویه سر به جلو، شانه به جلو و کایفوز در گروه با سابقه بیشتر از گروه کم سابقه بود (001/0P=). در بررسی مقایسه شیوع اختلالات گردن نتایج معنی‌دار بود به طوری که گروه با سابقه میزان اختلالات بیشتری در ناحیه گردن داشتند (002/0P=). اما در بررسی میزان تفاوت اختلالات سایر قسمت‌های بدن اختلاف در دو گروه از لحاظ آماری معنی‌دار نبود (05/0P>).
نتیجه گیری: دندانپزشکان با سابقه درجه بالاتری از وضعیت‌های سر به جلو، شانه به جلو و کایفوز دارند. اگرچه اختلالات عضلانی اسکلتی در هر دو گروه دندانپزشکان کم سابقه و با سابقه وجود دارد، اختلالات ناحیه گردن دندانپزشکان با سابقه بیشتر از دندانپزشکان کم سابقه است.

زمینه و هدف: با پیشرفت تکنولوژی استفاده از روش‌های قدیمی تدریس جای خود را به روش‌های نوین و کارآمدتری از جمله پادکست داده‌اند تا علاوه بر صرفه جویی در وقت دانشجویان و اساتید، فرصت تعامل بیشتر این دو گروه با یکدیگر در کلاس درس داده شود. استفاده از پادکست مزایایی از جمله هزینه کمتر، امکان دوره مطالب، دانلود مطالب و فراگیری دروس از راه دور را دارد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر پادکست بر یادگیری و میزان رضایت دانشجویان دندانپزشکی بود.
روش بررسی: این مطالعه که یک کارآزمایی آموزشی تصادفی شده یک ‌سو کور بود، دانشجویان به دو گروه کنترل و مداخله (توسط جدول اعداد تصادفی) شامل ۳۷ نفر در هر گروه تقسیم شدند. کلاس درس به صورت سنتی برای هر دو گروه در سه جلسه به صورت ترکیبی برگزار شد و فایل پادکست در اختیار گروه مداخله در پایان کلاس حضوری قرار گرفت. سپس آزمونی از هر دو گروه در جلسه دوم و جلسه سوم گرفته شد. سپس برگه‌ها تصحیح و نمره هرکدام از ۵ مشخص شد. نمره آزمون‌ها در گروه مداخله و کنترل با هم مقایسه شد و در آخر پرسشنامه‌ای جهت ارزیابی رضایت‌مندی آن‌ها در اختیارشان قرار داده شد. نمرات آزمون با آزمون تی مستقل آنالیز شد.
یافته‌‌‌ها: در این مطالعه تعداد74 نفر با میانگین سنی شرکت‌ کنندگان ۸۵/۰±۴۷/۲۲ بود و ۴۳ درصد از شرکت‌ کنندگان مذکر بودند. نمرات دو آزمون گرفته شده و از پنج نمره، در گروه مداخله ۱۰/۰±۸۶/۴ و در گروه کنترل و ۹۴/۰±۰۴/۴ بود و تفاوت آماری معنی‌داری به نفع گروه مداخله مشاهده شد (۰۲/۰=P). میانگین رضایت‌ مندی دانشجویان درخصوص این شیوه آموزشی ۴/۲۹ از ۵۰ بود. مداخله مورد بررسی پس از در نظر گرفتن اثر مخدوش کنندگی سن، تأثیری بر میانگین نمره پرسشنامه دانشجویان نداشته است (031/۰=P).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های مطالعه حاضر، پادکست در میزان یادگیری ترکیبی دانشجویان مؤثر است و دانشجویان نسبت به این روش رضایت ‌مندی نسبتاً خوبی دارند. از نتایج این مطالعه می‌توان در بازخورد به کمیته‌های آموزشی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استفاده کرد.

زمینه و هدف: اضطراب یکی از مهم‌ترین مشکلات در محیط دندانپزشکی برای کودکان است. هدف این مطالعه بررسی تأثیر موسیقی بر میزان اضطراب و همکاری کودکان طی درمان دندانپزشکی بود.
روش بررسی: در این مطالعه 58 کودک 6 تا 8 ساله به طور تصادفی به دو گروه مورد (پخش موسیقی) و شاهد (بدون پخش موسیقی) تقسیم شدند. اضطراب کودکان با استفاده از آزمون تصویری ونهام و طبقه ‌بندی رفتاری فرانکل و همچنین ضربان قلب آن‌ها ارزیابی شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که در گروه مورد، میزان اضطراب بر اساس آزمون ونهام و طبقه‌ بندی فرانکل به طور معنی ‌داری کمتر بود. همچنین ضربان قلب کودکان در این گروه حین درمان پایین‌تر بود (05/0P<).
نتیجه گیری: براساس یافته‌های این مطالعه، استفاده از موسیقی به عنوان روش غیردارویی می‌تواند در کاهش اضطراب و بهبود همکاری کودکان در محیط دندانپزشکی مفید باشد.

زمینه و هدف: دندانپزشکان با بیشترین خطر ابتلا در دوران پاندمی کوید مواجه بودند. تربیت دانشجویان توانمند اولین وظیفه دانشکده دندانپزشکی است، برای غلبه بر مشکلات ایجاد شده، ضروری است کاستی‌های آموزشی ایجاد شده شناخته شوند. هدف از این مطالعه تعیین دیدگاه دانشجویان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران سال 1400-1399 در خصوص توانمندی‌های مورد انتظار کسب شده در مقطع بالینی دوره دندانپزشکی عمومی در دوران پاندمی کرونا بوده است تا در دوران پساکرونا بتوان در راستای جبران نقایص موجود برنامه ریزی‌های آموزشی لازم را انجام داد.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی توصیفی در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران سال 1399-1400، در ۳ مرحله طراحی چک لیست، روان سنجی (که توسط تیمی متشکل از 4 نفر از مسؤولین آموزشی دانشکده (شامل معاون آموزشی دانشکده، مدیر دفتر توسعه آموزش، کارشناس آموزش و کارشناس دفتر توسعه آموزش) و دو نفراز اعضای هیات علمی دانشکده دندانپزشکی و متخصص در حوزه آموزش پزشکی انجام شد) و نظر سنجی از دانشجویان سال‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم دندانپزشکی عمومی در مورد واحد دندانپزشکی عمومی در مورد واحد‌های درسی پری- کلینیک/بالینی انجام شد. روایی محتوایی با استفاده از نظر متخصصان و پایایی با ضریب همبستگی درون خوشه‌ای (ICC) بررسی شد. سپس پرسشنامه‌های طراحی شده به صورت گوگل فرم و به روش سرشماری در اختیار کلیه دانشجویان دوره عمومی دندانپزشکی در مقطع بالینی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفت. در نهایت پس از جمع آوری داده‌ها، آنالیز اماری با استفاده از داده‌های توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار ارایه شد و نتایج به مدیران گروه ارسال شد.
یافته‌ها: روایی محتوایی به صورت کیفی با استفاده از نظر متخصصان و پایایی با ضریب همبستگی درون خوشه‌ای (ICC) بالای بررسی شد که نشان دهنده روایی و پایایی مطلوب (بالای 79/0) بود. 122 دانشجو (نرخ پاسخ دهی: 53%) در مقطع بالینی فرم‌های مربوط به واحد‌های پیش- بالینی/بالینی گذرانده شده در دوران کوید را تکمیل کردند. دروس مبانی- پروتز-پارسیل، جراحی 1 و ترمیمی 3 بیشترین نیاز به آموزش بیشتر را داشته‌اند و مبانی - پروتز - پارسیل، جراحی 1 و جراحی 4 با وجود آموزش کافی، بیشترین نیاز به تمرین عملی را جهت کسب توانمندی لازم داشته اند.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه دروسی که دانشجویان در آن‌ها نیاز به تمرین بیشتر احساس کردند در سطوح مختلفی از پری کلینک و کلینیک بودند، این موضوع مبین این است که شاید مشکل مواجهه با بیمار به دلیل کرونا تنها علت موجود نباشد. لذا ضمن برنامه ‌ریزی آموزشی جهت رفع نیاز دانشجویان شرکت کننده تکرار مطالعات مشابه در شرایط پسا کرونا هم ضروری به نظر می‌رسد. از سوی دیگر این روش برای نیاز سنجی آموزشی برای دوره‌های آموزش مداوم نیز می‌تواند کمک کننده باشد.

زمینه و هدف: از مهم‌ترین پیامد‌های رشد شتابان شهرنشینی در دهه‌های گذشته، نظام توزیع ناهمگون مراکز خدمات شهری به ویژه خدمات درمانی و تشدید نابرابری اجتماعی بوده است. بنابراین، هدف این طرح بررسی توزیع فضایی مراکز دندانپزشکی در شهر اصفهان از دیدگاه عدالت فضایی بود.
روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی- تحلیلی در سال ۱۴۰۲ در شهر اصفهان انجام شد. داده‌های مورد نیاز در این طرح شامل داده جمعیت مناطق پانزده گانه شهر اصفهان، داده محدوده مناطق شهر اصفهان و مراکز دندانپزشکی شهر اصفهان وارد اکسل شدند. جمعیت مناطق از سالنامه آماری نفوس و مسکن به دست آمد. با مراجعه به سازمان نظام پزشکی اصفهان لیست دندانپزشکان شهر اصفهان و آدرس محل کار آن‌ها را گرفته و آدرس‌های موجود را یکی یکی در محیط گوگل ارث (Google Earth) وارد کرده و آن نقاط روی نقشه پیدا شد. با استفاده از نرم افزار Arcgis 10.8 بر اساس مفاهیم GIS (سیستم اطلاعات مکانی) به ارزیابی عدالت فضایی پرداخته است. در این تحقیق شاخص خود همبستگی موران برای بررسی نحوه توزیع مراکز دندانپزشکی به صورت تصادفی، پراکنده و یا خوشه‌ای و آنالیزهای لکه‌های داغ و شعاع همسایگی (مراکزی که در در محدوده این شعاع همسایگی باشد دسترسی و نزدیکی به مراکز بیشتر است‌) استفاده شد. میزان دسترسی جمعیت به مراکز دندانپزشکی با محاسبه نسبت بین جمعیت به فاصله هر بلوک آماری (parcel) از مراکز دندانپزشکی محاسبه و 3 دسته بندی (برخورداری کامل، نیمه برخوردار و فاقد برخورداری) انجام شد.
یافته‌ها: z-score محاسبه شده در شاخص موران در سطح معنی‌داری 01/0، بزرگ‌تر از 58/2 حاصل شد در نتیجه الگوی توزیع مراکز دندانپزشکی در شهر اصفهان به شکل خوشه‌ای می‌باشد. همچنین ضریب موران مورد محاسبه (‌076/0) بزرگ‌تر از مقدار ضریب مورد انتظار (‌000055/0-) بود، بنابراین الگوی توزیع مراکز دندانپزشکی به صورت خوشه‌ای تأیید شدکه از نظر عدالت فضایی مطلوب نیست. ضریب شعاع همسایگی نشان داد هرچه از مرکز شهر به سمت حاشیه شهر می‌رویم دسترسی‌ها به مراکز دندانپزشکی کمتر می‌شود. محاسبه دسترسی جمعیت به مراکز دندانپزشکی هم نشان داد که نواحی مرکز شهر برخوردارتر هستند. در حدود ۶۰% مناطق برخوردار محدود به سه منطقه شهرداری بودند و ۶۳% مساحت شهر در مناطق کم برخوردار قرار دارد.
نتیجه گیری: پراکنش مراکز دندانپزشکی در سطح شهر اصفهان از توزیع متعادلی برخوردار نبوده و بیشترین تمرکز متعلق به مناطق مرکزی شهر و نه مناطق پرجمعیت می‌باشد. این امر برنامه ریزی مناسب برای ایجاد مراکز دندانپزشکی در قسمت‌های محروم و پرجمعیت شهر را ضروری می‌سازد.

زمینه و هدف: شرایط امروز فعالیت در رشته‌های علوم پزشکی از جمله دندانپزشکی به سرعت در حال تغییر است. انفجار اطلاعات علمی از یک سو و افزایش آگاهی مصرف کنندگان از سوی دیگر به همراه پیشرفت‌های روزافزون در هوش مصنوعی و دسترسی به اینترنت و شبکه گسترده اطلاعات، ارائه دهندگان خدمات سلامت را با شرایط پیچیده و متفاوت مواجه ساخته است. از جمله راهکارها برای پاسخگویی مناسب به نیازهای درمانی بیماران بهره‌مندی از بهترین شواهد موجود به همراه تجربه بالینی و توجه به ارزش‌ها و ترجیحات بیماران است که در قالب عملکرد مبتنی بر شواهد تجلی پیدا می‌کند. این مقاله سعی دارد دندانپزشکی مبتنی بر شواهد و مراحل اجرای آن را به زبان ساده ارائه نماید.
روش بررسی: برای یافتن مقالات مرتبط در زمینه دندانپزشکی مبتنی بر شواهد، پایگاه‌ اطلاعات علمی PubMed و موتور جستجویGoogle Scholar از سال 2000 تا 2023 با کلید واژه‌های Evidence based dentistry، Clinical practice و Decision making مورد بررسی قرار گرفتند. از بین مقاله‌هایی جستجو شده براساس معیارهای ورود و خروج به مطالعه، 15 مقاله به زبان انگلیسی که موضوع اصلی آن‌ها دندانپزشکی مبتنی بر شواهد با رویکرد آموزشی بوده انتخاب گردید و برای تشریح دندانپزشکی مبتنی بر شواهد و اجزای آن مورد استفاده قرار گرفت.
نتیجه گیری: با توجه به پیچیدگی مسائل بیماران و افزایش آگاهی آن‌ها، برخورداری دندانپزشکان از مهارت های تخصصی برای برآوردن نیازهای بیماران مطابق با انتظارات و ارزش های آن‌ها و در عین حال بهره گیری از یافته های تحقیقات ضروری است.

زمینه و هدف: هوش هیجانی به دانشجویان دندانپزشکی کمک می‌کند تا در مدیریت استرس و برقراری ارتباط مؤثر با بیماران موفق‌تر باشند، در حالی که خودکارآمدی باعث تقویت اعتماد به نفس آن‌ها در انجام وظایف بالینی و یادگیری مهارت‌های حرفه‌ای می‌شود. ارتباط این دو عامل به بهبود عملکرد تحصیلی و حرفه‌ای آن‌ها منجر می‌شود. هدف این مطالعه بررسی رابطه بین هوش هیجانی، خودکارآمدی و موفقیت تحصیلی در میان دانشجویان دندانپزشکی بود.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی شامل ۵۵ دانشجوی دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی (ایران) بود که به صورت نمونه در دسترس از ورودی‌های مختلف انتخاب شدند. برای اندازه گیری باور‌های خودکار آمدی تحصیلی از پرسشنامه Sherer استفاده شد که شامل 37 سؤال و امتیاز تئوریک 70-37 است. برای اندازه گیری میزان هوش هیجانی از پرسشنامه Bar-on که شامل 30 پرسش و امتیاز تئوریک 450-90 است، استفاده شد. اندازه گیری موفقیت تحصیلی با استفاده از معدل افراد انجام شده و همچنین جنس، سکونت در منزل یا خوابگاه، میزان تحصیلات والدین به عنوان متغییر‌های زمینه‌ای مورد استفاده قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی، آزمون‌های t و ضریب همبستگی Pearson تحلیل شدند.
یافته‌ها: از 55 دانشجوی شرکت کننده در این تحقیق شامل 30 خانم و 25 آقا، میانگین نمرات هوش هیجانی 85/84، خودکارآمدی 02/62 و معدل 42/16 به دست آمد. تفاوت معنی داری در نمرات هوش هیجانی بر اساس جنسیت و محل سکونت بین دانشجویان وجود داشت، به طوری که دانشجویان مرد نسبت دانشجویان زن و دانشجویان ساکن خوابگاه نسبت به دانشجویان ساکن در منزل شخصی (02/0P=) به طور متوسط نمرات بالاتری کسب کردند ولی در نمرات خودکارآمدی و معدل تفاوتی بین مردان و زنان نبود. همچنین دانشجویانی که سطح تحصیلات مادرشان بالاتر بود و آن‌هایی که ساکن منزل شخصی بودند، معدل بالاتری داشتند (03/0P<). هیچ ارتباط آماری معنی داری بین پیشرفت تحصیلی و هوش هیجانی و خودکارآمدی مشاهده نشد.
نتیجه گیری: یافته‌ها نشان می‌دهند که اگرچه هوش هیجانی و خودکارآمدی ممکن است به طور مستقیم بر موفقیت تحصیلی تأثیر نگذارند، عوامل دیگری مانند محیط زندگی و تحصیلات والدین می‌توانند نقش داشته باشند. درک این پویایی‌ها می‌تواند به اساتید کمک کند تا بر توسعه همه ‌جانبه دانشجویان تمرکز کنند و نه تنها مهارت‌های تحصیلی بلکه عوامل شخصی و اجتماعی که به عملکرد و سلامت دانشجویان کمک می‌کنند را مورد توجه قرار دهند.

زمینه و هدف: در این پژوهش ریزساختار، رفتار استحاله فازی، خواص مکانیکی و مقاومت به خستگی سه ابزار چرخشی نیکل- تیتانیومی مورد بررسی قرار گرفت. هدف اصلی این پژوهش یافتن اثر مؤلفه ریزساختاری بر عملکرد این ابزارها بود.
روش بررسی: سه ابزار چرخشی با نام‌های تجاری Denco،Edgeendo  و Eighteeth مورد مطالعه قرار گرفت. به ‌منظور ارزیابی ریزساختار و رفتار استحاله ابزارها از روش‌های متالوگرافی، پراش پرتو ایکس و کالریمتری روبشی افتراقی استفاده شد. از آزمون خمشی برای بررسی رفتار سوپرالاستیسیته و حافظه‌ داری و از ریزسختی سنجی جهت ارزیابی سختی نمونه‌ها بهره گرفته شد. همچنین رفتار خستگی چرخه‌ای در یک قالب حاوی کانال شبیه ‌سازی شده دندان مورد بررسی و توسط آنالیز آماری پارامتریک محاسبه شد. سطح شکست نمونه‌ها نیز توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی مطالعه شد.
یافته‌ها: آنالیز کالریمتری روبشی افتراقی به همراه نتایج پراش پرتو ایکس گواه حضور درصد بالای فاز R در ابزار Edgeendo است. ابزارهای با کسر حجمی بالاتر فاز مارتنزیت سختی کمتر اما میزان حافظه داری و مقاومت به خستگی بهتری از خود نشان دادند. دو ابزار Denco و Edgeendo با کیفیت سطحی مطلوب‌تر و کسر حجمی بالاتر از فاز مارتنزیت در ریزساختار، مقاومت به خستگی چرخه‌ای بهتری نسبت به ابزار Eighteeth نشان دادند. در تمامی نتایج مقادیرP-value کمتر از ۰۵/۰ بود.
نتیجه گیری: ریزساختاری حاوی فازهای مارتنزیت و آستنیت به همراه دماهای استحاله و سختی مناسب آلیاژ نقش مهمی بر عمکرد ابزارهای چرخشی دارند. این تحقیق به انتخاب بهینه این ابزارها در درمان ریشه دندان کمک خواهد کرد و امکان دستیابی به نتایج بهتری در درمان‌ را فراهم می‌آورد.

زمینه و هدف: کیفیت خواب نقش بسزایی در عملکرد تحصیلی دانشجویان دندانپزشکی به ویژه در سال‌های بالینی دارد؛ شناسایی و درمان دانشجویان در معرض خطر اختلالات خواب باعث می‌شود که افت عملکرد تحصیلی کاهش یافته یا محدود شود. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط کیفیت خواب با عملکرد آموزشی دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان (ایران) بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر، یک مطالعه مقطعی- توصیفی- تحلیلی بود که در بین تمامی دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان انجام شد. این مطالعه به روش پرسشنامه به صورت آنلاین در سایت پرس ‌لاین برای تمامی دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان - ایران ارائه شد. پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک و شماره دانشجویی به همراه پرسشنامه استاندارد کیفیت خواب پیتزبرگ بود. پرسشنامه پیتزبرگ، کیفیت خواب را در بازه صفر تا ۲۱ بررسی می‌کند. لینک پرسشنامه از طریق تلگرام در دسترس دانشجویان قرار گرفت و معدل کل دانشجویان با استفاده از شماره دانشجویی از معاونت آموزش دانشگاه به دست آمد. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS26 تجزیه و تحلیل شدند. ابتدا داده‌ها با آزمون کولموگراف اسمیرونوف تحلیل شدند. نتایج این آزمون نشان داد که توزیع داده‌ها نرمال نمی‌باشد (05/0<P). با توجه به نرمال نبودن توزیع داده‌ها، از آزمون‌های غیرپارامتریک شامل کای اسکوئر، من-ویتنی، کروسکال والیس و اسپیرمن استفاده شد.
یافته‌ها: ۱۵۱ دانشجو در پرسشنامه شرکت داشتند که از این تعداد ۷۳ نفر مرد (۳/48%) و ۷۸ نفر زن (۷/51%) بودند. میانگین و انحراف معیار سنی افراد مورد مطالعه۳/۲ ± ۱۱/۲۲ سال بود. میانگین نمره کلی کیفیت خواب دانشجویان دندانپزشکی برابر با ۱۳/۸ بود که طبق پرسشنامه، دانشجویان، کیفیت خواب ضعیفی را تجربه می‌کنند. ۱/۸۶% دانشجویان، دارای کیفیت خواب ضعیف بودند. بررسی همبستگی کیفیت خواب با عملکرد تحصیلی نشان داد که بین آن‌ها ارتباط معنی‌ داری وجود ندارد. کیفیت خواب با جنسیت، تأهل، محل سکونت و سال ورودی ارتباط معنی‌ داری نداشت (۰۵/۰<P).
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اکثر دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان، کیفیت خواب پایینی داشتند. با اینکه بین کیفیت خواب و عملکرد تحصیلی ارتباطی وجود نداشت اما توجـه بـه وضـعیت خواب این دانشجویان به منظور ارتقاء کیفیت خواب آن‌ها که عاملی مهم در ارتقاء سـلامت آن‌هاسـت از سـوی مـدیران و برنامـه ریـزان بهداشتی ضروری به نظر می‌رسد.