مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای پوسیدگی و بیماری‌های دهان و دندان به خصوص در سالمندان و توجه روز افزون مردم به استفاده از مفهوم کیفیت زندگی، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط سلامت دهان و دندان بر کیفیت زندگی سالمندان شهر یزد انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه علمی پژوهشی، با استفاده از داده‌های مطالعه سلامت مردم یزد (یاس) با حجم نمونه 9293 نفر در سال 94-1393 انجام شد. کلیه اطلاعات مورد نیاز از 1907 نفر از سالمندان 60 تا 70 سال از جمله کیفیت زندگی و شاخص‌های دهان و دندان از داده‌های پرسشنامه جامع مطالعه یاس استخراج گردید. داده‌ها با آزمون t مستقل و ضریب همبستگی اسپیرمن به وسیله نرم افزار SPSS16 تحلیل شد.
یافته‌ها: ارتباط معنی‌داری بین کیفیت زندگی و سلامت دهان و دندان مشاهده شد (01/0P<). همینطور نمره کیفیت زندگی و سلامت دهان و دندان با تحصیلات به طور معنی‌داری مرتبط بود (01/0P<).
نتیجه‌گیری: این مطالعه ارتباط مثبتی بین سلامت دهان و دندان و کیفیت زندگی نشان داد به طوری که سالمندان با سلامت دهان و دندان پایین‌تر از سطح کیفیت زندگی پایین‌تری برخور بودند.
 

زمینه و هدف: اروژن به حل شدن شیمیایی دندان به واسطه اسید بدون دخالت باکتری گفته می‌شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر رزین اینفیلترنت (Icon) وMI past plus  و لیزر Nd:YAG بر میکروهاردنس مینا بود.
روش بررسی: 40 نمونه مینایی از دندان مولر سوم تهیه شد. میکروهاردنس ابتدایی در همه نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. با استفاده از اسید هیدورکلریک اروژن مصنوعی ایجاد شد. میکروهاردنس نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. نمونه‌ها به طور تصادفی به چهار گروه مساوی تقسیم شدند. گروه اول: MI paste plus، گروه دوم: +MI paste plus لیزرNd:YA ، گروه سوم: رزین اینفیلترنت بدون اچ، گروه چهارم: رزین اینفیلترنت با اچ، با استفاده از اسید هیدروکلریک مجدداً اروژن ایجاد شد و سپس تحت ترموسیکل قرار گرفتند. در نهایت میکروهاردنس نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SPSS23 و آزمون‌های تحلیل واریانس یک طرفه و مقایسه‌های چندگانه توکی و T زوجی انجام شد و 05/0>P به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: میکروهاردنس در مرحله سوم نسبت به مرحله دوم در همه گروه‌ها افزایش معنی‌داری یافته بود (000/0P<) همچنین مقایسه مقدار افزایش میکروهاردنس بین گروه‌ها به جز گروه دوم با گروه چهارم از نظر آماری معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: همه مواد به کار گرفته دراین مطالعه به طور معنی‌داری باعث افزایش میکروهاردنس مینای اروژن یافته شدند.

زمینه و هدف: زنجیره‌های الاستومریک (چین‌‌ها) یکی از ابزارهای رایج برای جابجایی‌های دندانی در درمان‌های ارتودنسی به شمار می‌روند. هدف از انجام این مطالعه مقایسه رفتار الاستومریک و میزان اضمحلال نیرو در چین‌های با برندهای تجاری مختلف موجود در ایران در بازه‌های زمانی مختلف است.
روش بررسی: یازده چین الاستومریک مورد استفاده در این مطالعه از برند‌های: ClassOne، ASTAR، G&H، TSNPT، MIB (چینی)،  MIB(فرانسوی(،  ultra chainو دو برند American و Orthotechnology در دو نوع ساده و حافظه‌دار انتخاب شده بودند. چین‌ها به طولی که در آن، قادر به اعمال ۱۵۰ گرم نیرو باشند کشیده شده و سپس میزان اضمحلال نیرو در هر یک از گروه‌ها در بازه‌های زمانی ۱، ۳ و ۲۴ ساعت و ۳، ۷ و ۲۱ روز و ضریب الاستیسیته در اولین مرحله و در روز ۲۱ مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌های به دست آمده با استفاده از آنالیزهای آماری ANOVA و Tukey و Games-Howel مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: تمام چین‌ها تا روز ۲۱ افت معنی‌دار ضریب الاستیسیته (به جز G&H، Class One، Ortho Technology ساده) و اضمحلال معنی‌دار نیرو را (به جز گروه (memory chain) American) نشان دادند. بالاترین میزان اضمحلال معنادار نیرو در بازه ۲۱ روزه مربوط به گروه ASTAR خاکستری (05/0P<) و کمترین آن در ultra chain و MIB (فرانسوی) و American بود (05/0P<).
نتیجه‌گیری: همه چین‌ها اضمحلال نیروی معنی‌دار وابسته به زمان (بیشتر در روز اول) را نشان می‌دهند. فقط در برند  (memory) Americanاین میزان در هیچ یک از بازه‌های زمانی از نظر آماری معنی‌دار نبود. در میان بقیه چین‌ها پس از روز ۲۱ بیشترین اضمحلال نیرو به برند Astar خاکستری و کمترین به ultra chain، MIB (فرانسوی) تعلق داشت.

زمینه و هدف: حفظ حیات سلول‌های لیگامان پریودنتال پس از خارج شدن کامل دندان از ساکت دندانی، از مهم‌ترین عوامل در پیش آگهی درمان می‌باشد. عصاره پالپ و هسته گریپ فروت  (Grape fruit Seed Extract (GSE)) می‌تواند به عنوان محیط نگه دارنده مناسب برای حفظ حیات سلول‌های لیگامان پریودنتال باشد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر غلظت‌‌های مختلف عصاره دانه گریپ فروت برتکثیر سلول‌های فیبروبلاست لیگامان پریودنتال بود.
روش بررسی: دراین مطالعه فیبروبلاست تمایز نیافتهPDL  از دو دندان پره مولر سالم دو انسان به دست آمد و در (Dulbecco’s Modified Eagle’s Medium) DMEM کشت داده شد. سلول‌های کشت داده شده در مجاورت غلظت‌های مختلف GSE قرار گرفتند. محیط کشت حاوی FBS (Fetal Bovin Serum) %10 و محیط کشت فاقد FBS %10 به ترتیب به عنوان کنترل مثبت و کنترل منفی قرار گرفتند. پلیت‌‌ها در داخل انکوباتور به مدت 1، 6، 12، 24 و 48 ساعت قرار داده شدند. حیات فیبروبلاست‌های تمایز نیافته با روشMTT (3-(4,5-dimethylthiazol-2-yl)-2,5-diphenyltetrazolium bromide) سنجیده شد. داده‌ها توسط آنالیز آماری repeated measure ANOVA به همراه آزمون تکمیلی Post HOC Tukey مورد بررسی قرارگرفتند و مقادیر 05/0P< معنی‌دار محسوب شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که از میان غلظت‌های GSE مورد مطالعه، غلظت 1:128 بیشترین تأثیر را بر تکثیر فیبروبلاست تمایز نیافتهPDL  دارد. همچنین در ساعت دوازدهم غلظت GSE 1:128 و در ساعت چهل و هشتم غلظت GSE 1:1024 از نظر رشد فیبروبلاست تمایز نیافته بالاتر از گروه کنترل مثبت بودند، اما تفاوت معنی‌داری نشان ندادند (05/0P>). بنابر این، در تمامی غلظت‌های GSE در سه زمان از پنج زمان مورد مطالعه، مشابه کنترل مثبت عمل نمود (05/0P>).
نتیجه‌گیری: GSE در غلظت کمتر و زمان طولانی‌تر، مؤثرتر بوده و هیچ اثر سمی بر روی سلول‌های PDL ندارد. بنابراین می توان GSE به عنوان ماده محرک رشد سلول‌های PDL برای درمان دندان‌های دچار avulsion پیشنهاد کرد.

زمینه و هدف: اطلاع از نوع و عمق نهفتگی دندان به واسطه استفاده از روش‌های رادیوگرافی می‌تواند کلینیسین را در انتخاب درمان مناسب راهنمایی نماید و از عوارض جراحی جلوگیری کند. لذا این مطالعه با هدف بررسی نوع و عمق فراوانی نهفتگی دندان‌های کانین و پرمولر در تصاویر پانورامیک دیجیتال بیماران مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی رشت در سال ۱۳۹۸ انجام گردید.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی شامل بیمارانی بود که به دانشکده‌ دندانپزشکی شهر رشت در ایران در سال ۱۳۹۸ مراجعه کردند. سوابق دندانپزشکی و رادیوگرافی‌های پانورامیک ۵۰۰ بیمار به صورت گذشته نگر مرور شد. اطلاعات دموگرافیک همراه با نوع نهفتگی، عمق نهفتگی، فک درگیر و همچنین ضایعه پاتولوژی مرتبط ثبت شد. داده‌ها با نرم افزار SPSS24 و سطح معنی‌داری 05/0 آنالیز شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند که از 500 فرد، 300 نفر (60 درصد) زن و 200 نفر (40 درصد) مرد بودند، 35 نفر (7 درصد) حداقل یک دندان نهفته داشتند،80 درصد نهفتگی در کانین‌ها و مابقی در پرمولرها مشاهده شد. شایع‌ترین نوع نهفتگی، سطح نهفتگی و نوع پاتولوژی به ترتیب مزیالی، B و پوسیدگی دندان مجاور بود. ارتباط معنی‌داری بین نوع و سطح نهفتگی دندان‌ها با فک درگیر مشاهده نشد (15/0=P و 99/0=P) و همچنین ارتباط بین نوع ضایعه پاتولوژی با جنسیت بی‌معنی بود (85/0=P).
نتیجه‌گیری: پیشگیری و کاهش عوارض نهفتگی دندان بر جنبه‌های عملکردی و زیبایی را می‌توان با غربالگری به موقع دندان‌های نهفته به کمک روش‌های رادیوگرافی به دست آورد.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی تغییر رنگ دندان ناشی از تماس با سرامیک سرد در مقایسه با MTA Angelus در مجاورت با محلول‌های شستشو دهنده مانند هیپوکلریت سدیم و نرمال سالین بود.
روش بررسی: تعداد 50 نمونه دندان قدامی ماگزیلا کشیده شده انسانی انتخاب شد. پس از تهیه حفره دسترسی به 4 گروه آزمایشی و 1 گروه کنترل (10 عدد در هر گروه) تقسیم شدند. قبل از قرار دادن مواد داخل تاج، حفره دسترسی دندان‌های گروه ۲ و ۴ با هیپوکلریت سدیم ۲۵/۵% و دندان‌های گروه ۱ و۳ با سالین شستشو داده شده و پس از خشک شدن، ضخامت ۳ میلی ‌متری از سرامیک سرد (گروه ۱ و ۲) و MTA Angelus (گروه ۳ و ۴) درون حفره دسترسی دندان‌ها قرار داده شد. بعداز ست شدن مواد، تمام نمونه‌ها با رزین مودیفاید گلس آینومر ترمیم شدند. بر اساس سیستم CIE Lab، تغییر رنگ کل E)Δ( هر نمونه در بازه زمانی قبل از کار، ۱ و 90 روز بعد از کار به دست آمد و با استفاده از تست ویلکاکسون مورد آنالیز آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: طبق نتایج این پژوهش اختلاف میانگین تغییر رنگ در گروه‌های پر شده با سرامیک سرد و در بازه‌های زمانی مختلف تفاوت آماری معنی‌داری نداشت (05/0P>)، در حالی که در گروه‌های پر شده با MTA Angelus مقادیر آماری برای این معیار (اختلاف میانگین تغییر رنگ) در 90 روز پس از کار به طور معنی‌داری بالاتر از یک روزه بعد از کار بود (05/0P<).
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که سرامیک سرد نسبت به MTA Angelus تغییر رنگ کمتری با گذشت زمان در دندان‌ ایجاد می‌کند، در نتیجه می‌توان آن ‌را به عنوان جایگزین مناسب‌تری نسبت به MTA Angelus پیشنهاد داد.

زمینه و هدف: دندانپزشکان به دلیل ویژگی‌های شغلی خود، در معرض خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی قرار دارند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه وضعیت بدنی و اختلالات عضلانی اسکلتی دندانپزشکان کم سابقه و با سابقه بود.
روش بررسی: این پژوهش مقطعی- تحلیلی بر روی 76 دندانپزشک شهرستان ارومیه انجام شد. نمونه‌ها براساس سابقه کاری به دو گروه تقسیم شدند: کم سابقه (زیر 15 سال) و با سابقه (15 سال و بیشتر). متغیرهای سر به جلو، کایفوز، شانه به جلو و اختلالات عضلانی اسکلتی در دو گروه مقایسه شد. متغیر سر به جلو و شانه به جلو توسط عکس برداری، متغیر کایفوز توسط خط کش منعطف و اختلالات عضلانی اسکلتی به وسیله پرسشنامه نوردیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار تحلیلی (آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون لون، آزمون تی مستقل و آزمون من ویتنی یو) انجام شد.
یافته‌ها: نتایج تی مستقل نشان داد زاویه سر به جلو، شانه به جلو و کایفوز در گروه با سابقه بیشتر از گروه کم سابقه بود (001/0P=). در بررسی مقایسه شیوع اختلالات گردن نتایج معنی‌دار بود به طوری که گروه با سابقه میزان اختلالات بیشتری در ناحیه گردن داشتند (002/0P=). اما در بررسی میزان تفاوت اختلالات سایر قسمت‌های بدن اختلاف در دو گروه از لحاظ آماری معنی‌دار نبود (05/0P>).
نتیجه گیری: دندانپزشکان با سابقه درجه بالاتری از وضعیت‌های سر به جلو، شانه به جلو و کایفوز دارند. اگرچه اختلالات عضلانی اسکلتی در هر دو گروه دندانپزشکان کم سابقه و با سابقه وجود دارد، اختلالات ناحیه گردن دندانپزشکان با سابقه بیشتر از دندانپزشکان کم سابقه است.

زمینه و هدف: پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال از جمله شایع‌ترین بیماری‌های مزمن می‌باشند. کارکنان مراکز بهداشتی- درمانی به خصوص بهورزان به دلیل نقش گسترده خود در ارائه خدمات بهداشتی- درمانی اولیه می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری از پوسیدگی دندان داشته باشند. هدف از تحقیق حاضر بررسی دیدگاه بهورزان شاغل در مراکز بهداشت شهرستان کردکوی در خصوص ارائه خدمات سلامت د‌هان و دندان بود.
روش بررسی: بحث گروهی بر روی نمونه در دسترس (convenient sample) از بهورزان شاغل در مراکز بهداشتی- درمانی شهرستان کرد کوی صورت گرفت. تعداد 26 بهورز با میانگین سابقه کار 13 سال در این مطالعه شرکت کردند. پس از اخذ رضایت آگا‌هانه بحث گروهی به صورت 2 گروه 7 نفره و 2 گروه 6 نفره درستاد به صورت حضوری و با رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی انجام گرفت. دو محقق به عنوان تسهیل گر در بحث شرکت کردند. تعداد 5 سؤال در زمینه سلامت د‌هان و بهره مندی از خدمات دندانپزشکی طرح و بحث تا رسیدن به حد اشباع ادامه پیدا کرد. پس از انجام بحث گروهی، محتوای جلسات ضبط و پیاده گردید. در راستای انجام thematic analysis محتوای بحث توسط دو نفر به صورت مستقل دهی و سپسsub-theme  و theme استخراج و پس از تأیید نهایی گردید.
یافته‌‌ها: بیش از نیمی از شرکت کنندگان 34 سال و بیشتر سن داشتند. در خصوص چالش‌های مرتبط با مراقبت‌‌های دندانی در مراکز بهداشتی- درمانی، تم‌‌های اصلی عبارت بودند از: محدودیت امکانات، حجم کار، عدم شناخت بهورزان، عدم دسترسی، مسایل اقتصادی مرتبط با درمان دندانپزشکی. در خصوص چالش‌های مرتبط با پیشگیری تم‌‌های اصلی عبارت بودند از: آگاهی ناکافی بیماران، آگاهی محدود بهورزان در خصوص سلامت د‌هان و کمبود نیروی انسانی. پیشنهادات اصلی عبات بودند از تأکید بر نقش مدارس، تأکید بر نقش مادران وآموزش بیماران. همچنین اموزش‌های به روز بهورزان و چالش‌های مرتبط با آموزش بهداشت توسط بهورزان مورد تأکید قرار گرفت.
نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان می‌دهد که علیرغم نقش مهم بهورزان در ارائه خدمات منجر به ارتقا سلامت د‌هان در سطح جمعیتی، این نقش مغفول واقع شده و نیاز به توجه بیشتر دارد.

زمینه و هدف: باکتری‌های دهانی با توجه به سازگاری بالا با مناطق مختلف محیطی دهان، نقش مهمی در بیماری‌های دهانی دارند. در این مقاله سعی شده است مکانیسم‌های مولکولی دخیل در روابط فیزیولوژی باکتری‌های محیط دهان و دندان و اهمیت بیماری‌زایی آن‌ها با رویکردهای مولکولی شرح داده شود.
روش بررسی: مطالعه مروری سیستماتیک حاضر، بر اساس جستجوی پیشرفته و استاندارد واژگان کلیدی شامل باکتری‌های دهانی، بیوفیلم، بیماری‌های دندان در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، Springer، Scopus، Medline، Google Scholar،Science Direct و Web of Science نگارش گردید. برای این منظور، یک جستجو پیشرفته و منظم از مقالات منتشر شده از سال 1993 تا 2023 میلادی جهت گردآوری مقاله حاضر انجام گرفت.
یافته‌ها: باکتری‌ها در حفره دهان سازگاری‌های تغذیه‌ای دارند که برای زندگی در روابط پاتوژن- میزبان شامل سازگاری با شرایط زندگی پروتئولیتیک، استفاده از گلیکوم میزبان به عنوان یک رابط تغذیه‌ای که خود شامل استفاده از اسید سیالیک مشتق از میزبان و گلیکوزیدازهای دیگر در باکتری‌های دهانی می‌باشد حائز اهمیت است. برخی از این باکتری‌ها به سطوحی نظیر پروتئین‌های بزاق، اپی‌تلیال و گلیکان‌ها می‌چسبند، که در نهایت منجر به تشکیل بیوفیلم می‌شوند. باکتری‌های ساکن در محیط دهان به طور مداوم در معرض طیف وسیعی از عوامل تنش‌زا و تنش اکسیداتیو در بیوفیلم قرار می‌گیرند.
نتیجه گیری: پوسیدگی دندان، بیماری‌های پالپ، پری اپیکال و پریودنتیت (از جمله ژنژیویت) از شایع‌ترین بیماری‌های باکتریایی هستند و در این میان پوسیدگی دندان ناشی از حضور باکتری استرپتوکوکوس موتانس به‌عنوان شایع‌ترین بیماری دندانی به دلیل تولید اسیدهای حاصل از تخمیر کربوهیدرات تصفیه‌ شده و با دمینرالیزاسیون ساختار دندان مشخص می‌شود.