مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: استفاده از فیشورسیلانت یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از پوسیدگی پیت و فیشور می‌باشد. فلوراید به عنوان یک عامل ضد پوسیدگی شناخته شده به مواد مختلفی اضافه شده است. گرافن فلوئورینه (FG) به واسطه خصوصیات منحصر به فرد امروزه مورد توجه قرار گرفته است. خصوصیات ساختاری خاص فیلرهای گرافن، در کنار دارا بودن خواص آنتی باکتریال، با افزایش میزان رهایش و شارژ فلوراید و خنثی سازی pH اسیدی محیط، در بسیاری از درمان‌ها گزینه مناسبی است. این مطالعه به بررسی اثر افزودن نانوذرات گرافن فلوریده شده بر میزان رهایش فلوراید در فیشورسیلانت تجاری Fissurit می‌پردازد.
روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، گرافن اکساید فلوئورینه (FGO) با رنگ سفید روشن تهیه شد. پس از سنتز با درصد‌های ۰، ۱، ۲ و ۴ به فیشور سیلانت (Fissurit) افزوده شد و آزاد سازی فلوراید در این ماده سنجیده شد و با فیشور سیلانت حاوی فلوراید (Fissurit) مقایسه گردید.
یافته‌‌‌ها: طبق نتایج به دست آمده مقدار فلوراید رها شده از گروه‌های با درصدهای مختلف FGO رابطه مستقیم با درصد FGO در آن‌ها دارد. همچنین در زمان‌های مختلف این میزان رهایش بین گروه‌های دارای FGO و گروه بدون FGO دارای تفاوت معنی ‌دار بود (۰۰۱/۰P<).
نتیجه‌گیری: افزودن FGO به فیشور سیلانت فلوئورینه سبب ایجاد ویژگی آزاد سازی فلوراید و امکان ریشارژ آن می‌شود. توان آزاد سازی فلوراید و ریشارژ آن در فیشور سیلانت داری FGO نسبت به فیشور سیلانت فلوراید دار بیشتر است، اما فلوراید آن با سرعت بیشتری تخلیه می‌شود.

زمینه و هدف: مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری خود ایمنی است. تظاهرات دهانی در این بیماران شامل فلج یا اسپاسم عضلات صورت، اختلالات گیجگاهی فکی (TMJ)، نورالژی سه قلو، دیسفاژی یا دیس آرتری باشد. هدف مطالعه بررسی ویژگی‌های دردهای اروفیشیال در بیماران مبتلا به MS بود.
روش بررسی: مطالعه مقطعی حاضر بر روی ۲۵۰ بیمار با تشخیص قطعی MS مراجعه کننده به انجمن MS ایران و مرکز تحقیقات MS  ایران انجام شد. بیماران در گروه سنی ۱۷ تا ۵۷ سال بودند که کاملا تصادفی انتخاب شدند. داده‌ها بر اساس دو چک لیست و معاینه بالینی به دست آمد. در نهایت برای بررسی مشکلات TMD از معیار DC/TMD استفاده گردید. سپس داده‌ها به وسیله نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ و به وسیله آنالیز آماریTest  Fisher’s  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: شیوع بیماری MS در زنان بیشتر بوده و میانگین سنی بیماران ۳۷ سال و میانگین مدت زمان درگیری با بیماری MS در بین بیماران ۸ سال بود. شایع‌ترین درد مربوط به درد تیر کشنده و شوک مانند با فراوانی ۴/۴۰ درصد و کمترین کیفیت مربوط به درد گنگ و منتشر با فراوانی ۳/۵ درصد بود. در کل ۵/۲۴ درصد از بیماران دارای دردهای صورتی- دهانی، دچار TMD بودند که در این مورد از معیار DC/TMD استفاده شد.
نتیجه گیری: اختلالات گیجگاهی فکی و دردهای تیر کشنده و شوک مانند معمولاً در تعدادی از بیماران مبتلا به MS مشاهده می‌شود در نتیجه دندانپزشکان باید از وجود این دردها در بیمار، تریگر درد و داروهای استفاده شده توسط بیماران، جهت ارائه خدمات درمانی و اجتناب از تداخلات دارویی آگاه باشند.

زمینه و هدف: از مهم‌ترین پیامد‌های رشد شتابان شهرنشینی در دهه‌های گذشته، نظام توزیع ناهمگون مراکز خدمات شهری به ویژه خدمات درمانی و تشدید نابرابری اجتماعی بوده است. بنابراین، هدف این طرح بررسی توزیع فضایی مراکز دندانپزشکی در شهر اصفهان از دیدگاه عدالت فضایی بود.
روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی- تحلیلی در سال ۱۴۰۲ در شهر اصفهان انجام شد. داده‌های مورد نیاز در این طرح شامل داده جمعیت مناطق پانزده گانه شهر اصفهان، داده محدوده مناطق شهر اصفهان و مراکز دندانپزشکی شهر اصفهان وارد اکسل شدند. جمعیت مناطق از سالنامه آماری نفوس و مسکن به دست آمد. با مراجعه به سازمان نظام پزشکی اصفهان لیست دندانپزشکان شهر اصفهان و آدرس محل کار آن‌ها را گرفته و آدرس‌های موجود را یکی یکی در محیط گوگل ارث (Google Earth) وارد کرده و آن نقاط روی نقشه پیدا شد. با استفاده از نرم افزار Arcgis ۱۰,۸ بر اساس مفاهیم GIS (سیستم اطلاعات مکانی) به ارزیابی عدالت فضایی پرداخته است. در این تحقیق شاخص خود همبستگی موران برای بررسی نحوه توزیع مراکز دندانپزشکی به صورت تصادفی، پراکنده و یا خوشه‌ای و آنالیزهای لکه‌های داغ و شعاع همسایگی (مراکزی که در در محدوده این شعاع همسایگی باشد دسترسی و نزدیکی به مراکز بیشتر است‌) استفاده شد. میزان دسترسی جمعیت به مراکز دندانپزشکی با محاسبه نسبت بین جمعیت به فاصله هر بلوک آماری (parcel) از مراکز دندانپزشکی محاسبه و ۳ دسته بندی (برخورداری کامل، نیمه برخوردار و فاقد برخورداری) انجام شد.
یافته‌ها: z-score محاسبه شده در شاخص موران در سطح معنی‌داری ۰۱/۰، بزرگ‌تر از ۵۸/۲ حاصل شد در نتیجه الگوی توزیع مراکز دندانپزشکی در شهر اصفهان به شکل خوشه‌ای می‌باشد. همچنین ضریب موران مورد محاسبه (‌۰۷۶/۰) بزرگ‌تر از مقدار ضریب مورد انتظار (‌۰۰۰۰۵۵/۰-) بود، بنابراین الگوی توزیع مراکز دندانپزشکی به صورت خوشه‌ای تأیید شدکه از نظر عدالت فضایی مطلوب نیست. ضریب شعاع همسایگی نشان داد هرچه از مرکز شهر به سمت حاشیه شهر می‌رویم دسترسی‌ها به مراکز دندانپزشکی کمتر می‌شود. محاسبه دسترسی جمعیت به مراکز دندانپزشکی هم نشان داد که نواحی مرکز شهر برخوردارتر هستند. در حدود ۶۰% مناطق برخوردار محدود به سه منطقه شهرداری بودند و ۶۳% مساحت شهر در مناطق کم برخوردار قرار دارد.
نتیجه گیری: پراکنش مراکز دندانپزشکی در سطح شهر اصفهان از توزیع متعادلی برخوردار نبوده و بیشترین تمرکز متعلق به مناطق مرکزی شهر و نه مناطق پرجمعیت می‌باشد. این امر برنامه ریزی مناسب برای ایجاد مراکز دندانپزشکی در قسمت‌های محروم و پرجمعیت شهر را ضروری می‌سازد.

زمینه و هدف: استئواسکلروزیس ایدیوپاتیک رشد موضعی استخوان کورتیکال بدون علامت است و در رادیوگرافی پانورامیک به طور اتفاقی کشف می‌شود. هدف این مطالعه ارزیابی فراوانی استئواسکلروزیس ایدیوپاتیک و ویژگی‌های رادیوگرافیک آن در تصاویر پانورامیک بیمشاران مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی اراک در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بود.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی ۴۶۰ تصویر پانورامیک از بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی اراک به صورت رندوم انتخاب شدند، بررسی شد. اطلاعات دموگرافیک بیمار، فراوانی استئواسکلروزیس ایدیوپاتیک، محل و همچنین ارتباط آن با دندان‌های مجاور از نظر مجاورت با لامینا دورا و لیگامان پریودنتال و ویژگی‌های رادیوگرافیک از نظر سایز و مورفولوژی ارزیابی شد. داده‌ها به کمک نرم افزار SPSS۲۴ مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: تصاویر پانورامیک۴۶۰ بیمار (۲۶۶ مرد و ۱۹۴ زن) با میانگین (انحراف معیار) سنی ۱۲/۳۸ (۷۵/۱۱) سال بود. فراوانی استئواسکلروزیس ایدیوپاتیک ۱/۶ درصد (۲۸ تصویر) به دست آمد. ۹/۹۲ درصد ضایعات در فک پایین و ۴/۴۶ درصد آن‌ها در مجاورت دندان‌های پرمولر بودند. ضایعه در ۳/۳۹ درصد موارد در مجاورت با لیگامان پریودنتال و لامینادورای دندان بود و در ۶/۳ درصد با جابه جایی اندک دندان مجاور و
۹/۱۷ درصد با تحلیل ریشه دندان همراه بود. بر طبق نتایج، ارتباطی بین بروز این ضایعه با سن و جنسیت مشاهده نشد (۰۵/۰P>).
نتیجه گیری: فراوانی استئواسکلروزیس ایدیوپاتیک در بیماران مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی اراک ۱/ ۶ درصد بود. بیشتر ضایعات در خلف فک پایین مشاهده شدند. مهم است که بتوان این ضایعه را از ضایعات رادیواپک فکی که نیاز به درمان دارند، افتراق داد.

زمینه و هدف: اتصال مستحکم بین براکت سرامیکی و روکش سرامیکی اهمیت زیادی در نتیجه درمان زیبایی دارد. هدف این مطالعه بررسی تأثیر گذر زمان بر استحکام باند برشی (Shear Bond Strength یا SBS) براکت‌های سرامیکی باند شده به زیرکونیا پس از آماده سازی سطحی توسط لیزر Nd:YAG (Neodymium-doped Yttrium Aluminum Garnet) یا سند بلاست با آلومینا بود.

روش بررسی: مطالعه آزمایشگاهی حاضر روی ۲۴ بلوک زیرکونیا انجام شد و این بلوک‌ها جهت آماده سازی سطحی به طور تصادفی به ۲ گروه تقسیم شدند و هر یک از گروه ها به زیر گروه های سه فاصله زمانی تقسیم بندی شدند. آماده سازی سطح با سند بلاست با آلومینا انجام شد: در زیر گروه SG۱ (بلافاصله پس از سند بلاست)، SG۲ (دو هفته پس از سند بلاست) و SG۳ (سه ماه پس از سند بلاست). برای لیزر Nd:YAG (W۵/۱، Hz۲۰، s۱۰) با مود بدون تماس پالس کوتاه: در زیر گروه‌ LG۴ (بلافاصله پس از لیزر)، LG۵ (دو هفته پس از لیزر) و LG۶ (سه ماه پس از لیزر). براکت‌های سرامیکی روی بلوک‌های زیرکونیا چسبانده شدند. SBS و شاخص باقیمانده چسب (adhesive remnant index یا ARI) بین گروه های مورد آزمایش ارزیابی و مقایسه گردید. داده ها به وسیله آزمون Mann Whitney تحلیل شدند.

یافته‌ها: تفاوت معنی‌ داری بین میانگین SBS در گروه‌ SG۱ با گروه LG۴ (۴۳۰/۰=P)، گروه SG۲ با گروه LG۵ (۳۸۲/۰=P) و گروه SG۳ با گروه LG۶ (۳۲۶/۰=P) وجود نداشت. گروه LG۴ بالاترین SBS را نشان داد. پس از گذر زمان (دو هفته و سه ماه) گروه‌های لیزر SBS بالاتری را نشان دادند. تفاوت معنی داری در ARI بین گروه‌های SG۱ و LG۴ (۲۲۰/۰=P)،  SG۲و LG۵ (۱۵۴/۰=p) و SG۳ و LG۶ (۵۲۷/۰=P) وجود نداشت.
نتیجه گیری: بین دو گروه لیزر Nd:YAG و سند بلاست از نظر SBS  و ARI تفاوت معنی‌ داری با
گذر زمان دیده نشد. بنابراین می‌توان از لیزر Nd:YAG نیز در آماده سازی سطح روکش زیرکونیا برای باند به براکت های سرامیکی استفاده نمود.

زمینه و هدف: هوش هیجانی به دانشجویان دندانپزشکی کمک می‌کند تا در مدیریت استرس و برقراری ارتباط مؤثر با بیماران موفق‌تر باشند، در حالی که خودکارآمدی باعث تقویت اعتماد به نفس آن‌ها در انجام وظایف بالینی و یادگیری مهارت‌های حرفه‌ای می‌شود. ارتباط این دو عامل به بهبود عملکرد تحصیلی و حرفه‌ای آن‌ها منجر می‌شود. هدف این مطالعه بررسی رابطه بین هوش هیجانی، خودکارآمدی و موفقیت تحصیلی در میان دانشجویان دندانپزشکی بود.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی شامل ۵۵ دانشجوی دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی (ایران) بود که به صورت نمونه در دسترس از ورودی‌های مختلف انتخاب شدند. برای اندازه گیری باور‌های خودکار آمدی تحصیلی از پرسشنامه Sherer استفاده شد که شامل ۳۷ سؤال و امتیاز تئوریک ۷۰-۳۷ است. برای اندازه گیری میزان هوش هیجانی از پرسشنامه Bar-on که شامل ۳۰ پرسش و امتیاز تئوریک ۴۵۰-۹۰ است، استفاده شد. اندازه گیری موفقیت تحصیلی با استفاده از معدل افراد انجام شده و همچنین جنس، سکونت در منزل یا خوابگاه، میزان تحصیلات والدین به عنوان متغییر‌های زمینه‌ای مورد استفاده قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی، آزمون‌های t و ضریب همبستگی Pearson تحلیل شدند.
یافته‌ها: از ۵۵ دانشجوی شرکت کننده در این تحقیق شامل ۳۰ خانم و ۲۵ آقا، میانگین نمرات هوش هیجانی ۸۵/۸۴، خودکارآمدی ۰۲/۶۲ و معدل ۴۲/۱۶ به دست آمد. تفاوت معنی داری در نمرات هوش هیجانی بر اساس جنسیت و محل سکونت بین دانشجویان وجود داشت، به طوری که دانشجویان مرد نسبت دانشجویان زن و دانشجویان ساکن خوابگاه نسبت به دانشجویان ساکن در منزل شخصی (۰۲/۰P=) به طور متوسط نمرات بالاتری کسب کردند ولی در نمرات خودکارآمدی و معدل تفاوتی بین مردان و زنان نبود. همچنین دانشجویانی که سطح تحصیلات مادرشان بالاتر بود و آن‌هایی که ساکن منزل شخصی بودند، معدل بالاتری داشتند (۰۳/۰P<). هیچ ارتباط آماری معنی داری بین پیشرفت تحصیلی و هوش هیجانی و خودکارآمدی مشاهده نشد.
نتیجه گیری: یافته‌ها نشان می‌دهند که اگرچه هوش هیجانی و خودکارآمدی ممکن است به طور مستقیم بر موفقیت تحصیلی تأثیر نگذارند، عوامل دیگری مانند محیط زندگی و تحصیلات والدین می‌توانند نقش داشته باشند. درک این پویایی‌ها می‌تواند به اساتید کمک کند تا بر توسعه همه ‌جانبه دانشجویان تمرکز کنند و نه تنها مهارت‌های تحصیلی بلکه عوامل شخصی و اجتماعی که به عملکرد و سلامت دانشجویان کمک می‌کنند را مورد توجه قرار دهند.

زمینه و هدف: ثبات بلند مدت درمان و جلوگیری از بازگشت تغییرات دندان‌ها یکی از چالش‌های درمان ارتودنسی است که با استفاده بلند مدت از نگهدارنده محقق می‌شود. از آنجایی که خصوصیات فیزیکی مکانیکی نگهدارنده‌ها نقش اساسی در این مسأله دارد، مطالعه حاضر با هدف بررسی استحکام کششی، خمشی و خمش سه نوع نگهدارنده ثابت ارتودنسی انجام گرفت.
روش بررسی: در این مطالعه ازمایشگاهی نمونه‌های ۸ میلی متری از سه نوع سیم ریتینر (۱۲ نمونه از هر گروه) بر روی بلوک‌های پلی اتیلنی توسط چسب سیانوآکریلات مانت و توسط ماشین تست یونیورسال تحت نیرو فشاری قرار گرفتند. حداکثر استحکام خمشی و میزان خمش از روی نمودار تنش- کرنش ثبت شد. جهت بررسی استحکام کششی نمونه‌های مشابه تحت بار کششی قرار گرفتند. داده‌ها توسط آزمون آنالیز واریانس نرم افزار SPSS مورد مقایسه بین گروهی قرار گرفتند.
یافته‌ها: اختلاف آماری معنی داری بین استحکام خمشی (۰۰۴/۰=P)، خمش (۰۰۱/۰>P) و استحکام کششی (۰۰۱/۰>P) نگهدارنده‌های مورد بررسی مشاهده گردید. بیشترین و کمترین استحکام خمشی به ترتیب در سیم ریتینر Flat با میانگین (± انحراف معیار) ۰۷/۱۳۶±۸۷۶/۸۲۲ مگاپاسکال و Coaxial با میانگین (± انحراف معیار) ۳۵/۷۳±۶۵/۶۷۳ مگاپاسگال بود. بیشترین میزان خمش در سیم ریتینر Flat با میانگین (± انحراف معیار) ۶/۰±۰۴/۴ میلی متر دیده شد. اما استحکام کششی نگهدارنده Twisted با میانگین (± انحراف معیار) ۴۶/۸۳±۷/۶۹۹ مگاپاسکال بیشتر از دو نگهدارنده Flat و Coaxial بود.
نتیجه گیری: بهترین استحکام خمشی و خمش مربوط به سیم ریتینر Flat و بالاترین استحکام کششی برای سیم ریتینر Twisted ثبت شد. به طور کلی میزان استحکام خمشی، خمش و استحکام کششی در سیم‌های ریتنر ۳ رشته‌ای Twisted و Flat به مراتب بهتر از سیم ریتینر ۵ رشته‌ای Coaxial بود، که بالا بودن استحکام خمشی و استحکام کششی به ترتیب، به معنای مقاومت بیشتر سیم در برابر نیروهایی است که با غذاهای سفت‌تر و چسبناک‌تر تولید می‌شود.

زمینه و هدف: در این پژوهش ریزساختار، رفتار استحاله فازی، خواص مکانیکی و مقاومت به خستگی سه ابزار چرخشی نیکل- تیتانیومی مورد بررسی قرار گرفت. هدف اصلی این پژوهش یافتن اثر مؤلفه ریزساختاری بر عملکرد این ابزارها بود.
روش بررسی: سه ابزار چرخشی با نام‌های تجاری Denco،Edgeendo  و Eighteeth مورد مطالعه قرار گرفت. به ‌منظور ارزیابی ریزساختار و رفتار استحاله ابزارها از روش‌های متالوگرافی، پراش پرتو ایکس و کالریمتری روبشی افتراقی استفاده شد. از آزمون خمشی برای بررسی رفتار سوپرالاستیسیته و حافظه‌ داری و از ریزسختی سنجی جهت ارزیابی سختی نمونه‌ها بهره گرفته شد. همچنین رفتار خستگی چرخه‌ای در یک قالب حاوی کانال شبیه ‌سازی شده دندان مورد بررسی و توسط آنالیز آماری پارامتریک محاسبه شد. سطح شکست نمونه‌ها نیز توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی مطالعه شد.
یافته‌ها: آنالیز کالریمتری روبشی افتراقی به همراه نتایج پراش پرتو ایکس گواه حضور درصد بالای فاز R در ابزار Edgeendo است. ابزارهای با کسر حجمی بالاتر فاز مارتنزیت سختی کمتر اما میزان حافظه داری و مقاومت به خستگی بهتری از خود نشان دادند. دو ابزار Denco و Edgeendo با کیفیت سطحی مطلوب‌تر و کسر حجمی بالاتر از فاز مارتنزیت در ریزساختار، مقاومت به خستگی چرخه‌ای بهتری نسبت به ابزار Eighteeth نشان دادند. در تمامی نتایج مقادیرP-value کمتر از ۰۵/۰ بود.
نتیجه گیری: ریزساختاری حاوی فازهای مارتنزیت و آستنیت به همراه دماهای استحاله و سختی مناسب آلیاژ نقش مهمی بر عمکرد ابزارهای چرخشی دارند. این تحقیق به انتخاب بهینه این ابزارها در درمان ریشه دندان کمک خواهد کرد و امکان دستیابی به نتایج بهتری در درمان‌ را فراهم می‌آورد.

زمینه و هدف: کیفیت خواب نقش بسزایی در عملکرد تحصیلی دانشجویان دندانپزشکی به ویژه در سال‌های بالینی دارد؛ شناسایی و درمان دانشجویان در معرض خطر اختلالات خواب باعث می‌شود که افت عملکرد تحصیلی کاهش یافته یا محدود شود. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط کیفیت خواب با عملکرد آموزشی دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان (ایران) بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر، یک مطالعه مقطعی- توصیفی- تحلیلی بود که در بین تمامی دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان انجام شد. این مطالعه به روش پرسشنامه به صورت آنلاین در سایت پرس ‌لاین برای تمامی دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان - ایران ارائه شد. پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک و شماره دانشجویی به همراه پرسشنامه استاندارد کیفیت خواب پیتزبرگ بود. پرسشنامه پیتزبرگ، کیفیت خواب را در بازه صفر تا ۲۱ بررسی می‌کند. لینک پرسشنامه از طریق تلگرام در دسترس دانشجویان قرار گرفت و معدل کل دانشجویان با استفاده از شماره دانشجویی از معاونت آموزش دانشگاه به دست آمد. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS۲۶ تجزیه و تحلیل شدند. ابتدا داده‌ها با آزمون کولموگراف اسمیرونوف تحلیل شدند. نتایج این آزمون نشان داد که توزیع داده‌ها نرمال نمی‌باشد (۰۵/۰ یافته‌ها: ۱۵۱ دانشجو در پرسشنامه شرکت داشتند که از این تعداد ۷۳ نفر مرد (۳/۴۸%) و ۷۸ نفر زن (۷/۵۱%) بودند. میانگین و انحراف معیار سنی افراد مورد مطالعه۳/۲ ± ۱۱/۲۲ سال بود. میانگین نمره کلی کیفیت خواب دانشجویان دندانپزشکی برابر با ۱۳/۸ بود که طبق پرسشنامه، دانشجویان، کیفیت خواب ضعیفی را تجربه می‌کنند. ۱/۸۶% دانشجویان، دارای کیفیت خواب ضعیف بودند. بررسی همبستگی کیفیت خواب با عملکرد تحصیلی نشان داد که بین آن‌ها ارتباط معنی‌ داری وجود ندارد. کیفیت خواب با جنسیت، تأهل، محل سکونت و سال ورودی ارتباط معنی‌ داری نداشت (۰۵/۰ نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اکثر دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان، کیفیت خواب پایینی داشتند. با اینکه بین کیفیت خواب و عملکرد تحصیلی ارتباطی وجود نداشت اما توجـه بـه وضـعیت خواب این دانشجویان به منظور ارتقاء کیفیت خواب آن‌ها که عاملی مهم در ارتقاء سـلامت آن‌هاسـت از سـوی مـدیران و برنامـه ریـزان بهداشتی ضروری به نظر می‌رسد.

زمینه و هدف: برنامه ریزی آموزشی از حوزه‌های اصلی تعلیم و تربیت محسوب می‌شود که نقش اساسی در تربیت مطلوب نیروی انسانی دارد. هدف از این پژوهش مقایسه برنامه آموزشی دندانپزشکی عمومی در ایران با چند دانشکده دندانپزشکی معتبر از کشورهای خاورمیانه بود.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی تطبیقی با بهره گیری از کوریکولوم آموزش دندانپزشکی شش کشور مطرح در خاورمیانه در حیطه علوم دندانپزشکی بود. انتخاب آن‌ها بر اساس تشابهات و ویژگی‌های مشترک فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی صورت گرفت. پس از جمع آوری کوریکولوم‌های انتخاب شده، چهار مرحله شامل توصیف (Description)، تفسیر (Interpretation)، همجواری (Juxtaposition)  و مقایسه (Comparison)  صورت گرفت. سپس جداولی بر پایه اهدافی ازجمله تعداد سال‌های تحصیل، رسالت، اهداف کلی و نقش دانش آموختگان در سیستم درمانی آن کشور ترسیم گردید.
یافته‌ها: کوریکولوم‌های آموزشی کشورها در خاورمیانه از لحاظ تعداد سال‌های تحصیل در رشته دندانپزشکی، رسالت و اهداف کلی و نقش دانش آموختگان در سیستم درمانی آن کشور دارای شباهت‌های زیادی بودند و عمده‌ترین تفاوت‌ها در تعداد و نوع واحد‌های تدریسی در کوریکولوم این کشور‌هاست. بنابر نتایج این مطالعه، کوریکولوم کشورهای ایران، عربستان و امارات بیشترین شباهت را در میان کشور‌های خاورمیانه داشتند. شیوه آموزش و پراکندگی مباحث در کوریکولوم‌های کشورها آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.
نتیجه گیری: کشورهایی که بر پایه تحصیل زبان روسی می‌باشند تعداد سال‌های تحصیل کوتاه‌تر و مشابه روسیه دارند. حال آنکه کشورهایی با پایه آموزشی آمریکایی همچون عربستان، امارات متحده عربی و حتی ایران سال تحصیلی طولانی‌تر و شباهت‌های کلی‌تری در مضمون آموزشی دارند.

زمینه و هدف: رفتارهای خود مراقبتی دهان در کارکنان حوزه سلامت نه تنها باعث افزایش سلامت دهان خود افراد و بیمارانشان می‌شود، بلکه باعث درک بهتر جامعه از روش‌های پیشگیری از بیماری‌های دهان نیز می‌گردد. از این رو این مطالعه با هدف بررسی وضعیت خود مراقبتی دهان و مقایسه آن بین دانشجویان دندانپزشکی، پرستاری و مامایی انجام شد.
روش بررسی: در مطالعه مقطعی حاضر در سال ۱۴۰۲ جهت مقایسه وضعیت خود مراقبتی دهان دانشجویان سال اول و آخر رشته‌های دندانپزشکی، پرستاری و مامایی از پرسشنامه HU-DBI (Hiroshima University Dental Behaviour Inventory) استفاده شد. دانشجویان داوطلب به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های ضریب همبستگی اسپیرمن، کراسکال والیس و من ویتنی آنالیز شد (۰۵/۰>P).
یافته‌ها: تعداد ۳۴۸ دانشجو شامل ۶۷ درصد زن در مطالعه شرکت کردند. اختلاف معنی داری بین میانگین وضعیت خود مراقبتی دانشجویان سال اول رشته دندانپزشکی (۷۱/۱±۰۱/۵)، رشته پرستاری (۸۱/۱±۸۱/۴) و رشته مامایی(۶۳/۷۹±۱/۴) مشاهده نشد (۶۷۶/۰=P). میانگین وضعیت خود مراقبتی دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکی (۵۹/۷۱±۱/۶)، پرستاری (۶۲/۱±۱۳/۵) و مامایی (۶۱/۱±۱۷/۵) بود. بین وضعیت خود مراقبتی و رشته تحصیلی دانشجویان سال آخر اختلاف معنی داری مشاهده شد و دانشجویان دندانپزشکی به صورت معنی داری از میانگین خود مراقبتی بالاتری برخوردار بودند (۰۰۱/۰>P).
نتیجه گیری: خود مراقبتی دهان در دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد اصفهان در حد متوسط بود. گرچه دانشجویان دندانپزشکی نسبت به دانشجویان پرستاری و مامایی از سطح خود مراقبتی بالاتری برخوردار بودند اما آموزش‌های بیشتر در این زمینه ضروری بنظر می‌رسد.