مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: راه‌‌های متنوعی برای ایجاد بی‌حسی در شرایطی که تزریق بلاک عصب الوئولار تحتانی اولیه با شکست روبرو می‌شود مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این مطالعه با هدف مقایسه اثر تزریق بی‌حسی مکمل پریلوکائین با تزریق بی‌حسی مکمل لیدوکائین در دندان‌های با پالپیت برگشت ناپذیر انجام شده است.
روش بررسی: این مطالعه از نوع تحلیلی بود و به روش کارآزمایی بالینی با طراحی موازی بر روی ۵۸ بیمار که یک دندان مولر مندیبل آنها دارای پالپیت برگشت ناپذیر بود، انجام شد. تزریق بی‌حسی اول به ‌صورت بلاک آلوئولار تحتانی با محلول بی‌حسی لیدوکائین ۲% انجام شد. بیمارانی که بی‌حسی پالپی در آن‌ها دچار شکست شد، به طور تصادفی به دو گروه مورد و کنترل تقسیم شدند. در گروه مورد تزریق مکمل بلاک آلوئولار تحتانی با پریلوکائین ۳% و در گروه کنترل با لیدوکائین ۲% انجام شد. عمق بی‌حسی بعد از تزریق دوم، به سه روش ارزیابی عددی پاسخ بیمار به پالپ تستر الکتریکی (EPT)، شدت پاسخ بیمار به تست سرما و میزان درد حین شروع تراش حفره دسترسی بر روی نمودار  VAS (Visual Analog Scale)ارزیابی شد و آنالیز آماری با استفاده از آزمون‌های  T-testو Mann-Whitney صورت گرفت.
یافته‌ها: بین دو گروه مورد مطالعه از نظر میزان عمق بی‌حسی تفاوت آماری معنی‌داری مشاهده نشد (۰۵/۰ نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که تفاوتی در عمق بی‌حسی بلاک آلوئولار تحتانی مکمل، در دندان‌های مولر مندیبل دارای پالپیت برگشت‌ناپذیر بعد از شکست اولین تزریق بلاک آلوئولار تحتانی با محلول‌های بی‌حسی لیدوکائین ۲% و پریلوکائین ۳% وجود ندارد.
 

زمینه و هدف: اسکواموس سل کارسینومای دهانی (Oral Squamous Cell Carcinoma, OSCC) یکی از شایع‌ترین سرطان‌های دهان با ریسک افزایش یافته در افراد مسن‌تر از ۴۰ سال به خصوص در کشورهای توسعه یافته می‌باشد. شواهد زیادی وجود دارد که افرادی که از میوه‌ها و سبزیجات به مقدار زیادی در رژیم غذایی خود استفاده می‌کنند ریسک کمتری نسبت به سایر افراد در ابتلا به سرطان‌های ماژور دارند. در این مطالعه به بررسی اثر کشندگی چهار گیاه دارویی گلدر پرسیکا، گلدر میچاکسی، گلدر اوشری و چای ترش بر روی رده سلولی OSCC پرداختیم. هدف این مطالعه، بررسی آزمایشگاهی اثر ضد سرطانی چهار گیاه دارویی فوق الذکر در غلظت‌های متفاوت، روی رده سلولی اسکواموس سل کارسینومای دهانی بود.
روش بررسی: در این مطالعه از عصاره متانولی و دی کلرو متانی چهارگیاه فوق استفاده شد که اثر آن‌ها توسط تست MTT بر روی رده سلولی اسکواموس سل کارسینومای دهانی در غلظت‌های مختلف و در زمان‌های ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت بررسی گردید و نهایتاً غلظت مناسب جهت تکرار تست‌ها انتخاب گردید، سپس آنالیز داده‌ها توسط تست آماری non parametric t test صورت گرفت.
یافته‌ها: در این مطالعه میزان IC۵۰ عصاره متانولی O.Persica بعد از گذشت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت به ترتیب ۲۵/۰، ۱۲/۰ و ۱۳/۰ میلی‌‌گرم بر میلی‌‌لیتر محاسبه شد. این مقادیر برای عصاره دی ‌کلرومتان این گیاه به ترتیب mg/ml ۱۷/۰، ۱۶/۰ و ۱۱/۰ بود. مقادیر IC۵۰ عصاره دی‌ کلرومتانی O.Michauxii پس از گذشت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت به ترتیب ۷۳/۰، ۶۷/۰ و ۶۸/۰ میلی‌ گرم بر میلی‌‌لیتر محاسبه شد. عصاره متانولی این گیاه تأثیری بر روی سلول‌ها نداشت و IC۵۰ گزارش نشد. پس از گذشت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت، مقادیر IC۵۰ برای عصاره متانولی گیاه O.Aucheri به ترتیب mg/ml ۵۹/۰، ۳۵/۰ و ۳۵/۰ به دست آمد. این مقادیر برای عصاره دی ‌کلرومتان آن به ترتیب ۲۵/۰، ۲۰/۰ و ۱۵/۰ mg/ml محاسبه شد. مقادیر IC۵۰ عصاره متانولی گیاه چای ترش پس از گذشت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت به ترتیب mg/ml ۵/۴، ۵۶/۳ و ۵۵/۲ بود. این مقادیر برای عصاره آبی آن به ترتیب mg/ml ۹/۷، ۳/۵ و ۹/۳ محاسبه شد (۰۵/۰P<).
نتیجه‌گیری: تمام گیاهان مورد بررسی در این مطالعه به خصوص Otostegia persica و Otostegia Aucheri دارای خواص ضد سرطانی هستند و عصاره دی کلرومتان به دست آمده از این گیاهان مؤثرتر از عصاره  متانولی آن‌‌ها عمل نمود.

زمینه و هدف: یکی از مهم‌ترین چالش‌های دندانپزشکان، تحویل روکشی با مارژینال فیت و مارژینال گپ مناسب به بیمار است. تراش ۱۳۵ درجه مزایایی چون سهولت تکنیکی و ثبت مناسب خط خاتمه تراش دارد. علی‌رغم این مزایا، تحقیقات گسترده‌ای بر روی این نوع تراش انجام نشده است. لذا بر آن شدیم تا در این مطالعه تراش ۱۳۵ درجه را با چمفر عمیق از نظر تطابق مقایسه نماییم.
روش بررسی: بر روی دو دندان مولر اول مندیبل با نسج تاجی سالم و اندازه مشابه، تراش چمفر عمیق و تراش ۱۳۵ درجه انجام شد. از هر دو دندان قالب تهیه شد و از روی هر دای، ۳۰ عدد روکش ساخته شد. نمونه‌های آغشته به fit checker توسط universal testing machine تحت نیروی ۴۰ نیوتن به مدت ۳ دقیقه قرار گرفتند و زیر لوپ با بزرگنمایی ۴۰ برابر در سه نقطه از هر بعد اندازه‌گیری و ثبت شدند. جهت آنالیز داده‎ها و مقایسه تطابق تراش‎ها از آزمون‎های آماری Kolmogorov-Smirnov و Wilcoxon در SPSS version۲۴ استفاده گردید.
یافته‌ها: میانگین مارژینال فیت در تراش چمفر عمیق ۵۴۱۷/۴۸ میکرون و در تراش ۱۳۵ درجه ۳۳۳۳/۵۵ میکرون به دست آمد. مارژینال گپ، برای تراش چمفر عمیق ۴۸۳۳/۲ میکرون و برای تراش ۱۳۵ درجه ۰۰۸۳/۱ میکرون بود. P-value برای مارژینال گپ ۰۵۰/۰ بود که نشان دهنده وجود تفاوت معنی‌داری میان برتری تراش ۱۳۵ درجه بر تراش چمفر عمیق است. در مورد مارژینال فیت، P-value بالای ۰۵/۰ بود و برتری تراش ۱۳۵ درجه از این حیث معنی‌دار نبود.
نتیجه‌گیری: تراش ۱۳۵ درجه بر چمفر عمیق از نظر مارژینال گپ برتری معنی‌دار داشت (۰۵/۰P≤). علی‌رغم اینکه تراش ۱۳۵ درجه بر چمفر از نقطه نظر مارژینال فیت نیز برتری داشت اما این تفاوت معنی‌دار نبود.
 

زمینه و هدف: انسداد بینی با درجات مختلف از مشکلات شایع در دوران کودکی است که در صورت عدم مداخله زود هنگام می‌تواند اثرات خود بر ناحیه دهان را تا بزرگسالی حفظ کند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر انسداد کامل بینی بر ناحیه فک، جمجمه و صورت خرگوش‌ها انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه حیوانی ۴۴ خرگوش با قرابت ژنتیکی بالا انتخاب شدند. تحت بی‌هوشی در نواحی مختلف جمجه ایمپلنت‌های فلزی قرار داده شد و از آن‌ها رادیوگرافی‌های نیم‌رخ، خلفی- قدامی و اکلوزال تهیه شد. حفرات بینی نیمی از نمونه‌ها (گروه آزمایش) به صورت کامل توسط جراحی بسته شد. در بقیه نمونه‌ها (گروه کنترل) این مداخله انجام نشد. در ادامه تمامی خرگوش‌ها تا پایان دوران رشد در شرایط یکسان نگهداری شدند. در نهایت رادیوگرافی‌ها مجدداً تکرار و پارامتر‌های مختلف مربوط به فک و صورت و جمجمه در آن‌ها اندازه‌گیری و با گرافی‌های اولیه مقایسه شد. آزمون آماری مورد استفاده، آزمون مقایسه میانگین‌ها (T-test) بوده و آستانه معنی‌داری در این مطالعه ۰۵/۰ تعیین شد.
یافته‌ها: بر اساس نتایج به دست آمده ارتفاع عمودی صورت (۰۱/۰P=)، عمق ماگزیلا (۰۵/۰P=)، چرخش پلن مندیبل و ماگزیلا (۰۰۵/۰P=)، زاویه آرتیکولار (۰۰۵/۰P=) در گروه آزمایش به صورت معنی‌داری بیشتر و عرض بین دندانی (۰۰۵/۰P=)، محیط ماگزیلا (۰۰۵/۰P=)، قطر نازوفارنکس (۰۱/۰P=)، پروتروژن ماگزیلا و مندیبل (۰۰۵/۰P=) به صورت معنی‌داری کمتر از گروه کنترل بود. تفاوت معنی‌داری بین دو گروه در پارامترهای طول بیس جمجمه (۳۰/۰P=)، زاویه گونیال (۴۰/۰P=) و طول ماگزیلا (۱۰/۰P=) دیده نشد.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که انسداد کامل بینی تأثیرات قابل ملاحظه‌ای بر روی ساختارهای فک، صورت و جمجمه دارد.

زمینه و هدف: پوسیدگی دندان بیماری شایعی است که منجر به کاهش کیفیت زندگی افراد می‌شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین میانگین ویتامین D سرم و پوسیدگی دندانی در دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی ۱۲۳ نفر از دانشجویان دندان پزشکی سال سوم تا آخر انجام شد. اطلاعات دموگرافیک و سلامت آن‌ها از طریق چک لیست تکمیل گردید. سطح سرمی ویتامین D افراد از طریق نمونه‌گیری خونی تعیین شد. بررسی پوسیدگی توسط شاخص ICDAS
(international caries detection and assessment system) در دو سطح شامل D(۱-۶)MFT (مجموع دندان‌های پوسیده، پر شده و از دست رفته) و D(۳-۶)MFT (مجموع دندان‌های با پوسیدگی پیشرفته، پر شده و از دست رفته) گزارش شد. برای آنالیز داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS (statistical package for social sciences)نسخه‌ ۰/۲۵ و آزمون‌های همبستگی و رگرسیون استفاده شد.
یافته‌ها: ضریب همبستگی بین سطح سرمی ویتامین D و شاخص پوسیدگی D(۱-۶)MFT برابر ۰۸۹/۰- با P-Value معادل ۳۲۸/۰ بود که از نظر آماری معنی‌دار نبود. آزمون رگرسیون به روش backward  نشان داد متغیر D(۳-۶)MFT با متغیر‌های مستقل شامل کمبود ویتامین D (۰۰۱/۰>P)، وزن (۰۱۲/۰P=)، ویزیت سالیانه دندان پزشکی (۰۲۳/۰P=) و تعداد میان وعده شیرین در روز (۰۳/۰P=) رابطه آماری معنی‌دار و مستقیم و با مصرف شیر در هفته (۰۲۶/۰P=) رابطه آماری معنی‌دار و عکس داشت.
نتیجه‌گیری: در دانشجویان دندانپزشکی، اگرچه رابطه‌ای بین کمبود ویتامین D سرم و مراحل اولیه پوسیدگی دندان به دست نیامد، اما این رابطه در مراحل پیشرفت پوسیدگی دیده شد.
 

زمینه و هدف: با توجه به نقش دندان‌های شیری در سلامت کودکان و اهمیت نقش والدین در سلامت دندان‌های شیری هدف از این مطالعه بررسی میزان آگاهی و عملکرد والدین کودکان ۳-۹ ساله از اهمیت حفظ دندان‌های شیری کودکانشان، بود.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی والدین مراجعه کننده به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی اهواز در سال ۱۳۹۶ مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از یک پرسشنامه، اطلاعات دموگرافیک شرکت کنندگان و آگاهی و عملکرد آ‌ن‌ها در مورد اهمیت حفظ دندان‌های شیری جمع آوری گردید. پاسخ‌های صحیح بر حسب درصد به عنوان سطح آگاهی و همچنین عملکرد در نظر گرفته شد. داده‌ها با استفاده از آزمون مربع کای و ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون و آزمون،  Tمستقل، جهت تعیین ارتباط بین آگاهی شرکت کنندگان و عملکرد آن‌ها و متغیرهای دموگرافیک تجزیه و تحلیل شد. سطح معنی‌دار ۰۵/۰>P در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: تعداد ۱۷۶ نفر از والدین، پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند. میانگین آگاهی والدین ۴۵/۷±۴۲/۵۷ (نمره دهی از ۱۵-۷۵) و میانگین عملکرد ۸۶/۱±۴۲/۹ (نمره دهی از ۴- ۱۲) بود. رابطه‌ای میان سن و جنس والدین با آگاهی و عملکرد دیده نشد. آگاهی والدین دارای سابقه مراجعه به دندانپزشک، تعداد فرزندان کمتر (۴۲۸/-۰r=)، تحصیلات بالاتر، (۴۹۰/۰rs=) و درآمد بیشتر (۲۲۶/۰r=) به طور معنی‌داری بیشتر بود (۰۰۱/۰>P) همچنین با افزایش میزان آگاهی والدین عملکرد بهبود می‌یافت (۵۴۹/۰r=) (۰۰۱/۰>P). عملکرد والدین نیز به طور معنی‌داری با سابقه مراجعه به دندانپزشک، تعداد فرزندان کمتر (۳۲۰/۰-r=)، تحصیلات بالاتر (۳۶۹/۰rs=) (۰۰۱/۰>P) و درآمد بیشتر (۲۵۳/۰r=) (۰۱/۰>P) در ارتباط بود.
نتیجه‌گیری: مطالعه ما آگاهی و عملکرد متوسط والدین را در زمینه اهمیت دندان‌های شیری نشان داد. با توجه به نقش دندان‌های شیری در سلامت کودکان و مسئولیت والدین در پیشگیری و درمان کودکان، بالا بردن سطح آگاهی و به دنبال آن بهبود عملکرد آنان در خصوص اهمیت دندان‌های شیری ضرورت دارد.

زمینه و هدف: پیشرفت‌های علم ژنتیک در تکنیک ژنوم، منجر به معرفی سیستم‌های جدید تشخیصی برای مطالعه بیماری یا ارزیابی نتایج درمان بیماری‌ها گردیده است. در این علم که پزشکی مبتنی بر فرد (Personalized Medicine) نامیده می‌شود، از ساختار ژنتیکی افراد برای ارزیابی روش‌های تشخیص بیماری، درمان و حتی پیشگیری از ابتلا استفاده می‌شود. نظر به اینکه مطالعات بسیار محدودی در این خصوص در حوزه بیماری‌های دهان و فک و صورت انجام گرفته است، مطالعه حاضر، با هدف بررسی مزایا و چالش‌های ورود این شاخه جدید از علم پزشکی به درمان‌های دندانپزشکی، انجام گرفت.
روش بررسی: در این مطالعه برای بررسی جامع قابلیت‌ها و چالش‌های استفاده از دندانپزشکی مبتنی بر فرد (Personalized Dentistry) در درمان‌های دندانپزشکی و همچنین تأثیر آن در تغییر شاخص‌های سلامت دهان، تمام مقالات موجود در این زمینه در منابع اطلاعاتی PubMed، Google scholar، Medline، Scopus، SID و Magiran با کلید واژه‌های مرتبط، جستجو گردید. بر اساس معیارهای ورود و خروج، نتایج ۵ مقاله تأیید، بررسی و جمع ‌بندی گردید.
یافته‌ها: در مقالات بررسی شده، بر فواید استفاده از دندانپزشکی مبتنی بر فرد در درمان‌های دندانپزشکی شامل هدفمند و اختصاصی شدن درمان‌ها و در نتیجه صرف زمان و انرژی و هزینه کمتر و از معایب آن شامل ناشناخته بودن عوامل بیولوژیک تأثیر گذار و همچنین تأثیرات متقاطع برخی عوامل مذکور بر روی یکدیگر و همینطور بر روند درمان اشاره شده بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به وجود دانش‌های تخصصی و ابزارهای تشخیصی اختصاصی بیماری‌های دهان، استفاده از فواید به‌کارگیری دندانپزشکی مبتنی بر فرد می‌تواند اختصاصیت درمان را برای بیماران بالاتر برده و از مضرات جانبی (Side effects) درمان‌های معمول بکاهد و نیز به عنوان گام مؤثری بر اثر بخشی بیشتر درمان‌ها معرفی گردد، هرچند برای رفع چالش‌های آن نیز می‌بایست اقدام نمود.

زمینه و هدف: تمام اجزای فلزی دستگاه های ارتودنسی به دلیل برخی از تغییرات شیمیایی، مکانیکی، حرارتی، میکروبیولوژیکی و آنزیمی تا حدودی در محیط دهان دچار خورد‌گی شده و موجبات تسهیل آزاد سازی یون‌ را فراهم می‌کنند . آزاد سازی یونی می‌تواند منجر به تغییر رنگ بافت نرم مجاور یا ایجاد واکنش‌های آلرژیک در بیماران حساس و یا حتی باعث درد موضعی در ناحیه شود. به طور کلی یون‌‌ها می‌توانند در صورت رسیدن به مقادیر آستانه، منجر به عوارض جانبی سمی و بیولوژیکی شوند از این رو میزان آزاد سازی یون‌ها از اجزای فلزی دستگاه‌های ارتودنسی برای ما اهمیت دارد. هدف از این مطالعه مروری، بررسی میزان آزاد سازی یون‌های مختلف از اجزاء اپلاینس‌های فلزی ارتودنسی در محلول‌های متفاوت می‌باشد.
روش بررسی: یک بررسی مروری درباره میزان آزاد سازی یون‌های متفاوت از جمله نیکل، کروم، روی و تیتانیوم از دستگاه‌‌های ارتودنسی دارای اجزای فلزی در محلول‌های متفاوت با استفاده از منابع اطلاعاتی PubMed و Google scholar از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۸ با کلید واژه Saliva Titanium/ Normal Saline / Ion release/ Orthodontic appliance/ Mouth wash/ Nickel/ Chromium  صورت گرفت. در نهایت بر طبق معیارهای ورود و خروج مطالعه، ۲۵ مقاله به دست آمد و مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته‌ها: به دلیل مغایرت نتایج مطالعات و برای دستیابی به نتایج بهتر و مقایسه اصولی، به همگام سازی روش‌های اندازه‌گیری و هم چنین استفاده از محیط بزاق مصنوعی با  نرمال به عنوان گروه شاهد نیاز است.
نتیجه‌گیری: در تمامی مطالعات اثر pH اسیدی بر افزایش آزاد سازی یون‌ها قابل مشاهده بود، علاوه ‌بر این اجزاء آلیاژ SS (Stainless steel) کمترین میزان زیست سازگاری را در بین انواع آلیاژ‌‌ها از خود نشان دادند.
 

زمینه و هدف: پریودنتیت یک بیماری عفونی شایع و التهابی است که باعث تخریب بافت‌های نگهدارنده دندان و متعاقب آن از دست رفتن دندان می‌شود. پریودنتال، بیماری‌ چند میکروبی و چند عاملی بوده و باکتری‌های مهم بی‌هوازی در عفونت پریودنتیت نقش دارند. TGF-۱β یکی ازفاکتورهای رشد و سایتوکاین ضد التهابی است که در ترمیم ضایعات پریودنتال نقش تعیین کننده دارد. هدف از این مطالعه استفاده از روش
Tetra Arms-PCR با حساسیت و ویژگی بالا برای بررسی پلی مورفیسم ژنومی در بین نمونه‌های دهانی و نشان دادن ارتباط بین TGF-۱β و بیماری پریودنتال بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت موردی شاهدی در بخش پریودنتولوژی دانشکده دندانپزشکی کرمان انجام شد. از بین ۱۰۰ نفر نمونه شامل ۵۰ نفر سالم و۵۰ نفر مبتلا به عفونت پریودنتال میکروبی نمونه‌ گیری صورت گرفت. ژنوتایپ با استفاده از DNA استخراج شده از خون افراد بیمار باروش  Tetra Arms-PCR بررسی شد تا ارتباط بین پلی مورفیسم ژنومیTGF-۱β و بیماری پریودنتیت مشخص گردد. آنالیز آماری با
نرم افزار SPSS۱۹ و با روش ANOVA یک طرفه (one way Anova) انجام شد.
یافته‌ها: تمامی نمونه‌ها کشت مثبت بوده و بیش از ۶۵% از باکتری‌های جدا شده بی‌هوازی مطلق بود. باکتری‌های حاصله شامل: پورفیروموناس، فوزوباکتریوم، پپتواسترپتوکوک، پره ووتلا بی‌هوازی بود. نتایج حاصل از Tetra Arms-PCR  پس از انجام سکانسینگ فراوانی ژنوتیپ (۲۵%)CC ، (%۲۰)CT ، (%۵)TT  بود. درصد گروه کنترل (۲۰%)CC ، (%۲۴) CT، (%۶)TT  و فراوانی آلل های   C و  T در گروه بیمار۷۰% و ۳۰% و در گروه کنترل۶۳% و %۳۷ بود که تفاوت معنی‌داری بین دو گروه نبود (P=۸۳/۰).
نتیجه‌ گیری: با توجه به نتایج این مطالعه و بکارگیری شرایط بی‌هوازی، باکتری‌های بی‌هوازی اجباری را می‌توان از نمونه‌های بالینی عفونت‌های حفره دهان جدا کرد و با انجام Tetra Arms-PCR مشاهده گردید که ارتباط معنی‌‌داری  بین پلی مورفیسم ژنومیTGF-۱β  و بیماری پریودنتیت وجود نداشت و تفاوت معنی‌داری  نیز در فراوانی آلل‌ها و ژنوتیپ‌ها در بین دو گروه کنترل و بیمار مشاهده نشد.

زمینه و هدف: با توجه به شیوع ویروس کرونا و محدودیت در دسترسی به خدمات درمانی در اجتماع، به وضوح نگرانی‌های عدیده‌ای به وجود آمده است و زندگی افراد به ویژه سالمندان را با مشکلاتی مواجه ساخته است. سالمندان بیشتر از گروه‌های سنی دیگر در خطر ابتلا به این ویروس هستند. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت خدمات دندانپزشکی سالمندان در دوران شیوع کرونا و ارائه راهکارهای مرتبط با بهداشت دهان و دندان سالمندان در پاندمی کرونا است.
روش بررسی: مطالعه حاضر با روش مروری انجام گرفت. کلیدواژه‌ها عبارت بودند از: ویروس کرونا و دندانپزشکی، دندانپزشکی و سالمندان، کرونا و سالمندان. مقالات براساس یافته‌ها و متون مرتبط انتخاب شدند. مقالات انگلیسی زبان با استفاده از موتورهای جستجو Google Scholar،Science direct ،PubMed  و Research Gate انتخاب شدند. منابع در بازه زمانی دی ماه ۹۸ تا مهر ماه ۹۹ مورد بررسی قرار گرفتند.
بر اساس معیارهای ورود و خروج ۱۵ مقاله بررسی شد.
یافته‌ها: یافته‌های تحقیقات نشان دادند که اغلب پژوهش‌ها به اهمیت دندان پزشکی سیار و دندان پزشکی از راه دور اشاره داشته‌اند. در پاندمی کرونا، تشخیص صحیح مشکل بیمار و تعیین بهترین روش درمانی برای فرد سالمند بسیار مهم است و باید از ورود غیر ضروری سالمندان به دندانپزشکی جلوگیری شود.
نتیجه گیری: بسیاری از سالمندان از پیگیری درمان بیماری‌های دهان و دندان در دوران کرونا، به دلیل ترس از ابتلا به کرونا، هزینه‌های زیاد دندانپزشکی، عدم دسترسی به خدمات مناسب، ممانعت می‌کنند و این امر موجب مشکلات جبران ناپذیری در سلامت آن‌ها خواهد شد. از این رو ارائه راهکارهایی کاربردی جهت سهولت درمان این گروه سنی، پیشنهاد می‌گردد.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان دانشکده دندانپزشکی ارومیه از اصول ارگونومی حین درمان دندانپزشکی در سال ۱۳۹۹ بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی که در سال ۱۳۹۹ انجام گرفت، پرسشنامه خود ساخته بسته، در اختیار ۷۸ نفر از دانشجویان دندانپزشکی ارومیه قرار گرفت و سطح آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان ارزیابی شد. اطلاعات دموگرافیک دانشجویان اعم از سن، جنسیت و سال تحصیلی دانشجویان نیز از آنان خواسته شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS۲۴ و با آزمون‌های T-test و آنالیز واریاس یک طرفه با سطح معنی‌داری ۰۵/۰P< بود.
یافته‌ها: در این مطالعه ۷۸ دانشجو (۴۴ مرد و ۳۴ زن) با میانگین سنی ۱۲/۲±۹/۲۳ سال وارد مطالعه شدند. تفاوت بین سطح نگرش گروه‌های سنی شرکت کننده اختلاف معنی‌داری نشان داد (۰۰۰۶/۰P=). در این متغیر، گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال، نگرش مثبت‌تری نسبت به سایر گروه‌های سنی داشتند. با این حال نتایج این مطالعه ارتباط معنی‌داری بین آگاهی و عملکرد شرکت کنندگان با سن آن‌ها گزارش نکرد (۰۵/۰P>).
نتیجه گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که سطح آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان دندانپزشکی ارومیه در حد مطلوب است. گروه ۲۰ تا ۲۴ ساله به طور قابل توجهی سطح نگرش بالاتری نسبت به سایرین داشتند، بنابراین باید برای بهبود این پارامترها در ارگونومی تلاش بیشتری صورت گیرد.

زمینه و هدف: همه گیری کرو ناویروس ۲۰۱۹ فشار زیادی بر سیستم‌های بهداشتی سراسر جهان وارد کرده است. خطر انتقال عفونت در دندانپزشکی به طور قابل توجهی زیاد است. هدف از این مطالعه بررسی آگاهی و عملکرد حافظتی دندانپزشکان عمومی و متخصص شهر اصفهان در مقابل کووید-۱۹ در محیط درمان بود.
روش بررسی: در این مطالعه که در فروردین ماه ۱۴۰۰و به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد، از پرسشنامه آنلاین به عنوان ابزار جمع آوری داده‌ها استفاده شد. سؤالات شامل مشخصات زمینه‌ای، آگاهی از انجام صحیح اقدامات حفاظتی، اقدامات حفاظتی انجام شده در مقابل کووید-۱۹ و فراوانی ابتلا به کووید-۱۹ بود. آنالیزهای توصیفی و تحلیلی با استفاده از نرم افزار SPSS۲۶ شامل تهیه جداول توزیع فراوانی، رسم نمودارها، محاسبه آزمون T مستقل و ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن انجام شد.
یافته‌ها: تعداد ۳۱۰ پرسشنامه با پاسخ کامل جمع آوری گردید. ۴/۸۷% دندانپزشکان آگاهی متوسط و بالاتر از عملکرد صحیح حفاظتی در مقابل کووید-۱۹ داشتند. میانگین نمره آگاهی با شاخصه‌های زمینه‌ای سن (۵۹/۰=P)، جنسیت (۳۱/۰=P و ۰۵/۰r=)، سابقه کار (۱۶/۰=P و ۰۷/۰r=) و مدرک تحصیلی (۳۳/۰=P) ارتباط معنی‌داری نداشت. در دوره پاندمی ۸۷% دندانپزشکان درمان‌های اورژانس دندانپزشکی را انجام دادند و ۴۰% درمان‌های دندانپزشکی را برای بیماران با ریسک بالا ابتلا، به تعویق انداختند. دندانپزشکان به درستی از لوازم حفاظت شخصی استفاده کردند. از بین همه دندانپزشکان شرکت کننده ۷۵% از ماسک با محافظت بالا برای همه درمان‌ها، ۷۵% از محافظ صورت برای همه درمان‌ها، ۶۷% از کلاه و۶۰% از روپوش‌های استریل استفاده کردند. محیط بالینی برای جلوگیری از گسترش کووید-۱۹ به خوبی مجهز شده بود. نتایج نشان داد که ۸/%۵۵ از شرکت کنندگان یک یا چند علامت/نشانه مشابه کووید-۱۹ داشتند و ۹% از شرکت کنندگان دارای تست SARS-CoV-۲ مثبت بودند.
نتیجه گیری: در حال حاضراکثریت دندانپزشکان آگاهی لازم در مورد نحوه حفاظت در مقابل کووید-۱۹ را دارند و به صورت کارآمد از کلیه اقدامات احتیاطی برای انجام اعمال دندانپزشکی استفاده می‌کنند.

زمینه و هدف: جراحی دندان عقل مندیبل غالباً همراه با عوارض مهم پس از جراحی است و پروتکل‌های مختلفی برای کاهش این اثرات ناخواسته پیشنهاد شده است، بنابراین هدف از انجام این مطالعه مقایسه عوارض پس از جراحی دندان عقل نهفته مندیبل با دو روش معمول روتاری و پیزوالکتریک بود.
روش بررسی: در این مطالعه تعداد ۲۷ بیمار که دارای دندان عقل نهفته فک پایین به صورت دو طرفه بودند انتخاب شدند. دندان یک سمت بیمار به طور تصادفی به روش پیزوالکتریک و دندان سمت مقابل با روش معمول روتاری خارج شد. فاکتورهای تورم، درد و تریسموس پس از عمل بررسی شد. همین طور مدت زمان هر عمل هم اندازه گیری شد. داده‌ها به وسیله آزمون آماری t و من ویتنی آنالیز شدند.
یافته‌ها: میانگین مدت زمان عمل در گروه روتاری کمتر از گروه پیزوالکتریک بود که از لحاظ آماری این اختلاف معنی‌دار بود (۰۰۱/۰P=). میزان درد در روزهای صفر تا پنجم به طور معنی‌داری در گروه روتاری بیشتر بود (۰۵/۰P<). اما در روز ششم بعد از عمل، اختلاف درد از نظر آماری معنی‌دار نشد (۰۶۷/۰P=). در مورد میزان باز شدن دهان، در هیچ یک از روزهای بعد از عمل اختلاف معنی‌داری بین دو گروه مشاهده نشد (۰۵/۰P>). میزان تورم در گروه روتاری درروزهای اول، سوم و پنجم بعد از عمل به طور معنی‌داری بیشتر بود (۰۵/۰P<). میزان تورم در گروه روتاری در روز هفتم بعد از عمل نیز بیشتر بود اما این تفاوت از لحاظ آماری معنی‌دار نبود (۰۷۶/۰P=).
نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر می‌توان گفت که با صرف زمان بیشتر می‌توان با استفاده از تکنیک پیزوالکتریک میزان درد و تورم بیماران را پس از عمل جراحی دندان عقل نهفته کاهش داد.

زمینه و هدف: دندانپزشکان به دلیل ویژگی‌های شغلی خود، در معرض خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی قرار دارند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه وضعیت بدنی و اختلالات عضلانی اسکلتی دندانپزشکان کم سابقه و با سابقه بود.
روش بررسی: این پژوهش مقطعی- تحلیلی بر روی ۷۶ دندانپزشک شهرستان ارومیه انجام شد. نمونه‌ها براساس سابقه کاری به دو گروه تقسیم شدند: کم سابقه (زیر ۱۵ سال) و با سابقه (۱۵ سال و بیشتر). متغیرهای سر به جلو، کایفوز، شانه به جلو و اختلالات عضلانی اسکلتی در دو گروه مقایسه شد. متغیر سر به جلو و شانه به جلو توسط عکس برداری، متغیر کایفوز توسط خط کش منعطف و اختلالات عضلانی اسکلتی به وسیله پرسشنامه نوردیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار تحلیلی (آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون لون، آزمون تی مستقل و آزمون من ویتنی یو) انجام شد.
یافته‌ها: نتایج تی مستقل نشان داد زاویه سر به جلو، شانه به جلو و کایفوز در گروه با سابقه بیشتر از گروه کم سابقه بود (۰۰۱/۰P=). در بررسی مقایسه شیوع اختلالات گردن نتایج معنی‌دار بود به طوری که گروه با سابقه میزان اختلالات بیشتری در ناحیه گردن داشتند (۰۰۲/۰P=). اما در بررسی میزان تفاوت اختلالات سایر قسمت‌های بدن اختلاف در دو گروه از لحاظ آماری معنی‌دار نبود (۰۵/۰P>).
نتیجه گیری: دندانپزشکان با سابقه درجه بالاتری از وضعیت‌های سر به جلو، شانه به جلو و کایفوز دارند. اگرچه اختلالات عضلانی اسکلتی در هر دو گروه دندانپزشکان کم سابقه و با سابقه وجود دارد، اختلالات ناحیه گردن دندانپزشکان با سابقه بیشتر از دندانپزشکان کم سابقه است.

زمینه و هدف: دندانپزشکان با بیشترین خطر ابتلا در دوران پاندمی کوید مواجه بودند. تربیت دانشجویان توانمند اولین وظیفه دانشکده دندانپزشکی است، برای غلبه بر مشکلات ایجاد شده، ضروری است کاستی‌های آموزشی ایجاد شده شناخته شوند. هدف از این مطالعه تعیین دیدگاه دانشجویان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در خصوص توانمندی‌های مورد انتظار کسب شده در مقطع بالینی دوره دندانپزشکی عمومی در دوران پاندمی کرونا بوده است تا در دوران پساکرونا بتوان در راستای جبران نقایص موجود برنامه ریزی‌های آموزشی لازم را انجام داد.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی توصیفی در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰، در ۳ مرحله طراحی چک لیست، روان سنجی (که توسط تیمی متشکل از ۴ نفر از مسؤولین آموزشی دانشکده (شامل معاون آموزشی دانشکده، مدیر دفتر توسعه آموزش، کارشناس آموزش و کارشناس دفتر توسعه آموزش) و دو نفراز اعضای هیات علمی دانشکده دندانپزشکی و متخصص در حوزه آموزش پزشکی انجام شد) و نظر سنجی از دانشجویان سال‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم دندانپزشکی عمومی در مورد واحد دندانپزشکی عمومی در مورد واحد‌های درسی پری- کلینیک/بالینی انجام شد. روایی محتوایی با استفاده از نظر متخصصان و پایایی با ضریب همبستگی درون خوشه‌ای (ICC) بررسی شد. سپس پرسشنامه‌های طراحی شده به صورت گوگل فرم و به روش سرشماری در اختیار کلیه دانشجویان دوره عمومی دندانپزشکی در مقطع بالینی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفت. در نهایت پس از جمع آوری داده‌ها، آنالیز اماری با استفاده از داده‌های توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار ارایه شد و نتایج به مدیران گروه ارسال شد.
یافته‌ها: روایی محتوایی به صورت کیفی با استفاده از نظر متخصصان و پایایی با ضریب همبستگی درون خوشه‌ای (ICC) بالای بررسی شد که نشان دهنده روایی و پایایی مطلوب (بالای ۷۹/۰) بود. ۱۲۲ دانشجو (نرخ پاسخ دهی: ۵۳%) در مقطع بالینی فرم‌های مربوط به واحد‌های پیش- بالینی/بالینی گذرانده شده در دوران کوید را تکمیل کردند. دروس مبانی- پروتز-پارسیل، جراحی ۱ و ترمیمی ۳ بیشترین نیاز به آموزش بیشتر را داشته‌اند و مبانی - پروتز - پارسیل، جراحی ۱ و جراحی ۴ با وجود آموزش کافی، بیشترین نیاز به تمرین عملی را جهت کسب توانمندی لازم داشته اند.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه دروسی که دانشجویان در آن‌ها نیاز به تمرین بیشتر احساس کردند در سطوح مختلفی از پری کلینک و کلینیک بودند، این موضوع مبین این است که شاید مشکل مواجهه با بیمار به دلیل کرونا تنها علت موجود نباشد. لذا ضمن برنامه ‌ریزی آموزشی جهت رفع نیاز دانشجویان شرکت کننده تکرار مطالعات مشابه در شرایط پسا کرونا هم ضروری به نظر می‌رسد. از سوی دیگر این روش برای نیاز سنجی آموزشی برای دوره‌های آموزش مداوم نیز می‌تواند کمک کننده باشد.

زمینه و هدف: شرایط امروز فعالیت در رشته‌های علوم پزشکی از جمله دندانپزشکی به سرعت در حال تغییر است. انفجار اطلاعات علمی از یک سو و افزایش آگاهی مصرف کنندگان از سوی دیگر به همراه پیشرفت‌های روزافزون در هوش مصنوعی و دسترسی به اینترنت و شبکه گسترده اطلاعات، ارائه دهندگان خدمات سلامت را با شرایط پیچیده و متفاوت مواجه ساخته است. از جمله راهکارها برای پاسخگویی مناسب به نیازهای درمانی بیماران بهره‌مندی از بهترین شواهد موجود به همراه تجربه بالینی و توجه به ارزش‌ها و ترجیحات بیماران است که در قالب عملکرد مبتنی بر شواهد تجلی پیدا می‌کند. این مقاله سعی دارد دندانپزشکی مبتنی بر شواهد و مراحل اجرای آن را به زبان ساده ارائه نماید.
روش بررسی: برای یافتن مقالات مرتبط در زمینه دندانپزشکی مبتنی بر شواهد، پایگاه‌ اطلاعات علمی PubMed و موتور جستجویGoogle Scholar از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ با کلید واژه‌های Evidence based dentistry، Clinical practice و Decision making مورد بررسی قرار گرفتند. از بین مقاله‌هایی جستجو شده براساس معیارهای ورود و خروج به مطالعه، ۱۵ مقاله به زبان انگلیسی که موضوع اصلی آن‌ها دندانپزشکی مبتنی بر شواهد با رویکرد آموزشی بوده انتخاب گردید و برای تشریح دندانپزشکی مبتنی بر شواهد و اجزای آن مورد استفاده قرار گرفت.
نتیجه گیری: با توجه به پیچیدگی مسائل بیماران و افزایش آگاهی آن‌ها، برخورداری دندانپزشکان از مهارت های تخصصی برای برآوردن نیازهای بیماران مطابق با انتظارات و ارزش های آن‌ها و در عین حال بهره گیری از یافته های تحقیقات ضروری است.

زمینه و هدف: کیفیت خواب نقش بسزایی در عملکرد تحصیلی دانشجویان دندانپزشکی به ویژه در سال‌های بالینی دارد؛ شناسایی و درمان دانشجویان در معرض خطر اختلالات خواب باعث می‌شود که افت عملکرد تحصیلی کاهش یافته یا محدود شود. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط کیفیت خواب با عملکرد آموزشی دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان (ایران) بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر، یک مطالعه مقطعی- توصیفی- تحلیلی بود که در بین تمامی دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان انجام شد. این مطالعه به روش پرسشنامه به صورت آنلاین در سایت پرس ‌لاین برای تمامی دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان - ایران ارائه شد. پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک و شماره دانشجویی به همراه پرسشنامه استاندارد کیفیت خواب پیتزبرگ بود. پرسشنامه پیتزبرگ، کیفیت خواب را در بازه صفر تا ۲۱ بررسی می‌کند. لینک پرسشنامه از طریق تلگرام در دسترس دانشجویان قرار گرفت و معدل کل دانشجویان با استفاده از شماره دانشجویی از معاونت آموزش دانشگاه به دست آمد. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS۲۶ تجزیه و تحلیل شدند. ابتدا داده‌ها با آزمون کولموگراف اسمیرونوف تحلیل شدند. نتایج این آزمون نشان داد که توزیع داده‌ها نرمال نمی‌باشد (۰۵/۰ یافته‌ها: ۱۵۱ دانشجو در پرسشنامه شرکت داشتند که از این تعداد ۷۳ نفر مرد (۳/۴۸%) و ۷۸ نفر زن (۷/۵۱%) بودند. میانگین و انحراف معیار سنی افراد مورد مطالعه۳/۲ ± ۱۱/۲۲ سال بود. میانگین نمره کلی کیفیت خواب دانشجویان دندانپزشکی برابر با ۱۳/۸ بود که طبق پرسشنامه، دانشجویان، کیفیت خواب ضعیفی را تجربه می‌کنند. ۱/۸۶% دانشجویان، دارای کیفیت خواب ضعیف بودند. بررسی همبستگی کیفیت خواب با عملکرد تحصیلی نشان داد که بین آن‌ها ارتباط معنی‌ داری وجود ندارد. کیفیت خواب با جنسیت، تأهل، محل سکونت و سال ورودی ارتباط معنی‌ داری نداشت (۰۵/۰ نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اکثر دانشجویان دندانپزشکی رفسنجان، کیفیت خواب پایینی داشتند. با اینکه بین کیفیت خواب و عملکرد تحصیلی ارتباطی وجود نداشت اما توجـه بـه وضـعیت خواب این دانشجویان به منظور ارتقاء کیفیت خواب آن‌ها که عاملی مهم در ارتقاء سـلامت آن‌هاسـت از سـوی مـدیران و برنامـه ریـزان بهداشتی ضروری به نظر می‌رسد.

زمینه و هدف: برنامه ریزی آموزشی از حوزه‌های اصلی تعلیم و تربیت محسوب می‌شود که نقش اساسی در تربیت مطلوب نیروی انسانی دارد. هدف از این پژوهش مقایسه برنامه آموزشی دندانپزشکی عمومی در ایران با چند دانشکده دندانپزشکی معتبر از کشورهای خاورمیانه بود.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی تطبیقی با بهره گیری از کوریکولوم آموزش دندانپزشکی شش کشور مطرح در خاورمیانه در حیطه علوم دندانپزشکی بود. انتخاب آن‌ها بر اساس تشابهات و ویژگی‌های مشترک فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی صورت گرفت. پس از جمع آوری کوریکولوم‌های انتخاب شده، چهار مرحله شامل توصیف (Description)، تفسیر (Interpretation)، همجواری (Juxtaposition)  و مقایسه (Comparison)  صورت گرفت. سپس جداولی بر پایه اهدافی ازجمله تعداد سال‌های تحصیل، رسالت، اهداف کلی و نقش دانش آموختگان در سیستم درمانی آن کشور ترسیم گردید.
یافته‌ها: کوریکولوم‌های آموزشی کشورها در خاورمیانه از لحاظ تعداد سال‌های تحصیل در رشته دندانپزشکی، رسالت و اهداف کلی و نقش دانش آموختگان در سیستم درمانی آن کشور دارای شباهت‌های زیادی بودند و عمده‌ترین تفاوت‌ها در تعداد و نوع واحد‌های تدریسی در کوریکولوم این کشور‌هاست. بنابر نتایج این مطالعه، کوریکولوم کشورهای ایران، عربستان و امارات بیشترین شباهت را در میان کشور‌های خاورمیانه داشتند. شیوه آموزش و پراکندگی مباحث در کوریکولوم‌های کشورها آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.
نتیجه گیری: کشورهایی که بر پایه تحصیل زبان روسی می‌باشند تعداد سال‌های تحصیل کوتاه‌تر و مشابه روسیه دارند. حال آنکه کشورهایی با پایه آموزشی آمریکایی همچون عربستان، امارات متحده عربی و حتی ایران سال تحصیلی طولانی‌تر و شباهت‌های کلی‌تری در مضمون آموزشی دارند.