مجله دندانپزشکی

---

زمینه و هدف: اندازه‌گیری دقیق طول کارکرد در درمانهای ریشه از اهمیت بالایی در موفقیت درمان برخوردار است. چنانچه این اندازه‌گیری با دقت انجام نگیرد، مقداری از نسج پالپ در کانال ریشه باقی می‌ماند و یا کار درمان ورای کانال ریشه با تجاوز به محدوده پریودنتال صورت می‌گیرد که هر دو حالت می‌تواند توأم با عدم موفقیت باشد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دقت دو دستگاه آپکس یاب الکترونیکی (EAL) از نسل چهارم یعنی Apit7 (یک دستگاه شناخته شده) با دستگاه جدید Raypex4 در اندازه‌گیری طول واقعی (Actual Length: AL) و طول کارکرد (Working Length: WL) در بیماران و مقایسه نتایج حاصله با اندازه‌گیری عینی این دندانها پس از خارج نمودن آنها انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه که به روش بررسی تست‌های تشخیصی انجام شد، 32 دندان تک‌کانال توسط دو دندانپزشک که به صورت مستقل با یکی از دستگاه‌های EAL کار می‌کردند، مورد بررسی قرار گرفتند. این دندانها پس از کشیده ‌شدن تمیز و کدگذاری شده و برای بار سوم به طور عینی توسط یک اندودنتیست طول واقعی و طول کارکرد آنها اندازه‌گیری و یادداشت شد. این تحقیق در تمام مراحل تا بررسیهای آماری به صورت کور انجام گرفت. پس از تعیین درصد دقت، با استفاده از آزمون توزیع دو جمله‌ای، درصد دقت دستگاه‌ها با یکدیگر مقایسه شدند. 05/0P< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: دقت دستگاه Raypex4 در تعیین طول واقعی، نسبت به مشاهده عینی در محدوده 5/0± میلیمتر 8/68% و در محدوده 1± میلیمتر 3/83% بود. با پذیرش خطای 5/0+ تا 1- میلیمتر، دقت در اندازه‌گیری AL حدود 1/75% در مقایسه با مشاهده عینی بود. دقت این دستگاه در تعیین طول کارکرد نسبت به مشاهده عینی با محدوده 5/0± میلیمتر، 8/68% و با 1± میلیمتر 3/84% بود. با پذیرش خطای 5/0 تا 1- میلیمتر 9/71% بود. دقت دستگاه Apit7 در تعیین طول واقعی نسبت به مشاهده عینی 7/65% در فاصله 5/0± میلیمتر و در فاصله 1± میلیمتر 3/78% بود. با پذیرش خطای 5/0 تا 1- میلیمتر، دقت دستگاه Apit7 8/78% بود. در تعیین طول کارکرد با محدوده 5/0± میلیمتر، دقت 6/62% و در 1± میلیمتر، دقت 3/81% و در فاصله 5/0+ تا 1- میلیمتر، دقت 1/75% بود. نتایج اختلاف آماری معنی‌داری را بین دو دستگاه نشان نداد (05/0(P>؛ در حالی که در مقایسه با اندازه‌گیری عینی نیز از دقت بالایی برخوردار نبود.
نتیجه‌گیری: دقت دو دستگاه اندازه‌گیری تقریباً مشابه یکدیگر بود؛ ولی در مجموع هیچ ‌یک به تنهایی کافی و مورد اطمینان نبود.

---

ازمینه و هدف:رادیوگرافی معمولترین روش تعیین طول ریشه در درمانهای اندودنتیک می‌باشد که استفاده از آن در کودکان به دلیل خطرات اشعه، تداخل تصویر جوانه دندانهای دائمی با ریشه دندانهای شیری و عدم همکاری، مشکلاتی را به همراه دارد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی دقت یک وسیله الکترونیکی تعیین طول کانال دندان (Dentaport ZX) در اندازه‌گیری طول کانال دندانهای شیری در شرایط In vivo انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه ارزیابی روشهای تشخیصی، بافت پالپی 52 دندان (115 کانال) که قرار بود کشیده شوند خارج شد. طول کانال ریشه دندانها توسط دستگاه Dentaport ZX تعیین گردید؛ سپس دندانها کشیده شدند و طول حقیقی کانال دندانها با فایل شماره 15 K-Type با دقت mm 1/0 به وسیله کولیس اندازه‌گیری و با هم مقایسه شد. اطلاعات با استفاده از آزمونهای اسمیرنوف کلوموگروف، chi-square، آنالیز واریانس و ضریب همبستگی درون گروهی و سطح معنی‌داری 05/0p< مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: تفاضل اندازه‌گیریهای طول کانال دندانهای شیری از دو طریق چشمی و با دستگاه، 384/0 17/0 میلیمتر بود. بیشترین انحراف از طول واقعی کانال بین 2/0- تا 2/0+ میلیمتر و دقت دستگاه در حد فاصل 5/0 میلیمتر از فورامن ‌آپیکال‌ 17/92% و در حد فاصل 2/0 میلیمتر از فـورامن ‌آپـیکال 96/66% بود (05/0P<).

نتیجه‌‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر، استفاده از Dentaport ZX برای درمان اندودانتیک دندانهای شیری می‌تواند مد نظر قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: تعیین طول دقیق کانال ریشه و باقی ماندن در محدوده آن در طی معالجه ریشه از اهمیت خاصی برخوردار است. اخیراً اپکس یاب‌های الکترونیکی برای تعیین طول و کاهش تعداد رادیوگرافی استفاده می‌شوند. هدف از این مطالعه مقایسه کلینیکی رادیوگرافی و اپکس یاب‌های الکترونیکی
Root ZX و Novapex بود.

روش بررسی: در این مطالعه تعداد 73 دندان تک کانال مربوط به بیماران مراجعه‌کننده به بخش اندودنتیکس دانشکده دندانپزشکی یزد مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا بر روی دندان مزبور حفره دسترسی تهیه شد و طول کانال ریشه توسط دستگاه‌های Apex locator از نوع Novapex، Root ZX تعیین و سپس با قرار دادن فایل در داخل کانال، رادیوگرافی پری‌اپیکال به روش موازی گرفته شد. سپس اندازه‌های به دست آمده از دستگاه‌های Apex locator و رادیوگرافی پری‌اپیکال مقایسه شد و با آزمون‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون، ویلکاکسون و T زوج شده آنالیز گردید.

یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه پس از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که دستگاه الکترونیکی Root ZX در 6/46% موارد انطباق صد در صد و با پذیرش mm5/0 خطا در 8/91% موارد نسبت به رادیوگرافی پری‌اپیکال قادر به نشان دادن اندازه‌های قابل قبول بود و اختلاف معنی‌داری بین میانگین طول‌های اندازه‌گیری شده توسط Root ZX و رادیوگرافی پری‌اپیکال مشاهده نشد (17/0=P). دستگاه Novapex در 5/20% موارد انطباق صد در صد و با پذیرش mm5/0 خطا در 4/64% موارد نسبت به رادیوگرافی پری‌اپیکال قادر به نشان دادن اندازه‌های قابل قبول بود و از لحاظ آماری بین میانگین طول‌های اندازه‌گیری شده توسط Novapex و رادیوگرافی پری‌اپیکال اختلاف معنی‌دار بود (017/0=P). بین دو دستگاه Apex locator اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (061/0=P).

نتیجه‌گیری: با توجه به دقت دستگاه‌های Novapex و Root ZX کاربرد آنها همراه با سایر روش‌ها و یا به تنهایی در خانم‌های باردار با وضعیت‌های خاص آناتومیک و به خصوص بیمارانی که مشکلات عدم تعادل عضلانی دارند بسیار سودمند است و استفاده از آن به عنوان مکملی برای رادیوگرافی پری‌اپیکال در تعیین طول کانال توصیه می‌گردد.