28 نتیجه برای آگاهی
محمدعلی بهناز، فاطمه بهناز، محمود محمدزاده،
دوره 17، شماره 1 - ( 1-1383 )
چکیده
بیان مسأله: هپاتیت C عفونت نسبتاً شایعی است که یکی از راههای انتقال آن ورود اتفاقی سوزن آلوده می‌باشد و دندانپزشکان از این نظر پیوسته در معرض خطر میباشند.
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع هپاتیت C و سنجش آگاهی دندانپزشکان شهر یزد در مورد انتقال و پیشگیری از بیماری هپاتیت انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که به صورت مقطعی (1381) انجام شد، از تمامی دندانپزشکان شاغل در شهر یزد نمونه خون (104 مورد) گرفته شد و در آزمایشگاه سازمان انتقال خون شهر یزد، ابتدا به روش ELISA نسل اول از نظر Anti HCV و در صورت مثبت بودن آزمایش Riba برای تأیید انجام شد؛ در این بررسی همچنین پرسشنامه‌ای توسط هر دندانپزشک تکمیل گردید که به وسیله آن میزان آگاهی وی نسبت به بیماری هپاتیت سنجیده شد. پس از استخراج نتایج، نمرات آگاهی در سطو ح متغیرهای مستقل و با استفاده از آزمونهای آنالیز واریانس و t مقایسه شدند.
یافتهها: هیچ یک از 104 نمونه گرفته‌شده از نظر Anti HCV مثبت نبودند؛ میانگین کلی آگاهی دندانپزشکان در مورد هپاتیت 08/14 در مقیاس 20 بود؛ آگاهی 1/92% از این افراد، در حد متوسط و بالا بود بین آگاهی افراد مورد مطالعه با متغیرهای سن، جنس و سابقه کار از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: طبق یافته‌های مطالعه حاضر، نبودن آلودگی به هپاتیت C در دندانپزشکان شهر یزد ناشی از شیوع کم این هپاتیت در جامعه شهری یزد و نیز نشانگر آگاهی و عملکرد مطلوب در مورد راههای جلوگیری از عفونتهای قابل انتقال از طریق خون و دهان می‌باشد.
جلال پورهاشمی،
دوره 17، شماره 3 - ( 5-1383 )
چکیده
بیان مسأله: دستیابی به سلامت دهان و دندان یکی از مهمترین اهداف پیشگیری در دندانپزشکی است و تحقق این امر در گرو ارتقای آگاهی و نگرش مردم است. از جمله افرادی که نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند، کارکنان بهداشتی شاغل در نظام شبکه‌های بهداشتی، درمانی کشور میباشند و آگاهی و نگرش آنان می‌تواند تأثیر مستقیمی بر جامعه تحت پوشش خود داشته باشد.
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی استان قم درباره سلامت دهان و دندان انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی و مقطعی، آگاهی و نگرش همه کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی، درمانی، خانه‌های بهداشت و پایگاههای بهداشتی استان قم (187 نفر) مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه با استفاده از پرسشنامه‌ای انجام شد که شامل 10 سؤال در مورد آگاهی و 10 سؤال در مورد نگرش بود که توسط افراد مورد مطالعه تکمیل گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمونهای ANOVA و مقایسه چندگانه Tukey و همبستگی مورد تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: در این بررسی، میزان آگاهی زنان نسبت به مردان بالاتر بود و آزمون آماری این اختلاف را معنی‌دار نشان داد (05/0P<)؛ بین میزان آگاهی افراد با میزان تحصیلات آنان نیز ارتباط معنیداری وجود داشت و کارکنان با تحصیلات بالاتر آگاهی بهتری داشتند
(05/0P<)؛ بین آگاهی افراد، سن و سابقه خدمت آنان ارتباط معنیداری وجود داشت (05/0P<)؛ در مجموع میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی استان قم درباره سلامت دهان و دندان در حد قابل قبولی تلقی گردید.
نتیجه‌گیری: میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی در حد قابل قبولی بود ولی در حد مطلوب نبود و استمرار دوره‌های آموزشی و بازآموزی کاملاً ضروری به نظر می‌رسد.
مریم السادات هاشمی‌پور، محمد رضا کورکی،
دوره 21، شماره 3 - ( 9-1387 )
چکیده
زمینه و هدف: اندوکاردیت باکتریال بیماری نادری است که امروزه علی‌رغم پیشرفت در همه جنبه‌های علم پزشکی احتمال مرگ و میر و ناتوانی ناشی از آن80-10% می‌باشد. هدف از این تحقیق، بررسی آگاهی گروهی از دندانپزشکان ایرانی در مورد تجویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکتیک جهت پیشگیری از اندوکاردیت باکتریال می‌باشد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، جامعه مورد نظر 205 دندانپزشک شرکت‌کننده در چهل و هفتمین کنگره بین المللی انجمن دندانپزشکان ایران در بهار سال 1386 بودند که با روش نمونه‌گیری سرشماری انتخاب شدند. پرسشنامه تهیه شده توسط محقق، بدون ذکر نام، در اختیار شرکت کنندگان در کنگره قرار گرفت. بعد از جمع‌آوری اطلاعات، داده‌ها با استفاده از آزمون t-test، مجذور کای، آزمون همبستگی اسپیرمن و برنامه SPSS 13.5 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
یافتهها: در ارتباط با نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک در بیماران دارای دریچه مصنوعی قلب، 6/94% از پاسخ‌ها صحیح بود. شایع‌ترین اقداماتی که از نظر پاسخگویان نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک داشت به ترتیب عبارت بود از جراحی لثه و جرمگیری، کشیدن دندان و قرار دادن نخ‌های زیر لثه. بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان (8/65%) آموکسی‌سیلین را به عنوان آنتی‌بیوتیک پروفیلاکتیک انتخاب کرده بودند. میانگین نمره آگاهی برابر 4/12±77/38% محاسبه شد.
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که درصد آگاهی گروهی از دندانپزشکان ایرانی در رابطه با تجویز آنتی‌بیوتیک جهت پیشگیری از اندوکاردیت باکتریال نسبتا پایین می‌باشد. همچنین درصد آگاهی با گذشت زمان فارغ التحصیلی کاهش می‌یابد.
آذین تقی‌زاده گنجی، احمد جعفری، ناصر پورقلی، حسن ایرانی‌زاده،
دوره 22، شماره 3 - ( 9-1388 )
چکیده
زمینه و هدف: مراقبین بهداشت نقش مهمی در آموزش و پیشگیری از بیماری‌های شایع دهان و دندان دارند. یک برنامه مدون می‌تواند در آموزش رفتار مناسب، نقش بسزایی داشته باشد. این مطالعه میزان آگاهی، نگرش و عملکرد مراقبین بهداشت مدارس شهر تبریز را در مورد سلامت دهان و دندان در سال 87-86 مورد بررسی قرار داده است.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی و توصیفی-تحلیلی در مدارس ابتدایی تبریز انجام گرفت. حجم نمونه شامل کلیه مدارس ابتدایی دارای مراقب بهداشت بود. پرسشنامه‌ای به آنها ارسال گردید. سطح آگاهی، نگرش و عملکرد مراقبینی که پرسشنامه را جواب داده بودند مورد بررسی قرار گرفت. تست‌های آماری T-Test مستقل و Paired-Sample T-Test برای تحلیل داده‌ها، مورد استفاده قرار گرفت.
یافتهها: از 64 نفر مراقب بهداشت 58 نفر زن و 6 نفر مرد بودند. میانگین سنی افراد شرکت کننده 45 سال بود. 44 نفر از مراقبین دوره درسی مدون مربوط به دهان و دندان را گذرانده بودند. 49 نفر نیز دوره‌های آموزشی ویژه‌ای را سپری کرده بودند. میانگین نمره کسب شده در بخش آگاهی77/6 از 10 نمره بود که زنان بطور معنیداری نمرات بالاتری کسب کرده بودند. زنان سابقه کاری بیشتری نیز داشتند. میانگین نمره نگرش و عملکرد بترتیب 42/7 و 14/7 از حداکثر 10 نمره بود.
نتیجه‌گیری: یافتهها نشان داد که برگزاری دوره‌های آموزشی حین خدمت و تجربه کاری در میزان آگاهی، نگرش و عملکرد مراقبین بهداشت مدارس نقش موثری داشته است. بهبود این وضعیت با استفاده از برنامه‌های باز آموزی و جزوات قابل دستیابی است.
احمد جعفری، مصطفی امیر سلطانی، بنفشه گلستان، نغمه بهرامی،
دوره 23، شماره 4 - ( 11-1389 )
چکیده
زمینه و هدف: اجرای فیشور سیلنت تراپی برای کودکان دبستانی از برنامه‌های ملی ایران می‌باشد. لذا نیاز است تا اطلاعات و نگرش والدین نسبت به فیشور سیلنت تراپی ارزیابی گردد تا با ارتقاء آن گامی در راستای اجرای بهتر برنامه برداشته شود.
روش بررسی: در این تحقیق که مطالعه‌ای مقطعی و توصیفی- تحلیلی بود، کودکان در تهران جهت بررسی به صورت تصادفی، خوشه‌ای انتخاب شدند. اطلاعات کلی و آگاهی، نگرش و عملکرد والدین از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. کودکان نیز از بابت دارا بودن فیشور سیلنت مورد معاینه قرار گرفتند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، با آزمونهای آماری آزمونهای ناپارامتری کای- دو و کروس- کالوالیس بر حسب متغیرها، رگرسیون لجستیک چندگانه تحلیل شد.
یافتهها: 414 دانش آموز پسر و والدین آنها در این تحقیق شرکت نمودند. 6/57% والدین می‌دانستند که سیلنت از پوسیدگی دندان پیشگیری می‌کند. 5/44% از آنان، سیلنت را در پیشگیری از پوسیدگی مهم ارزیابی کردند. اما تنها 9/8% کودکان دارای سیلنت بودند. آگاهی نسبت به فیشورسیلنت به طور معنیداری با منبع کسب اطلاعات و آموزش بهداشت رابطه داشت. عواملی چون مراجعات منظم به دندانپزشک و تحصیلات دانشگاهی در افزایش آگاهی درباره سیلنت مؤثر بود. رابطه معنیداری بین آگاهی و عملکرد والدین به سیلنت با آموزش بهداشت، دفعات و زمان مراجعه به دندانپزشک، مشاهده شد (001/0P<). آموزش بهداشت والدین، به طور معنیداری در بهره‌مندی کودک از سیلنت مؤثر بود.
نتیجه‌گیری: مراجعات منظم به دندانپزشکی و آموزش بهداشت نقش مثبت در افزایش آگاهی، نگرش و عملکرد والدین دارد. والدین باید به مراجعه منظم به دندانپزشکی تشویق و دندانپزشکان به ارایه آموزش‌های لازم جهت مراجعین ترغیب شوند. مدارس بایستی نقش مهم‌تری در ارتقاء آگاهی والدین ایفا کنند.
ندا بابایی، آرش پورستار بجه‌میر، حامد سراج‌پور،
دوره 26، شماره 4 - ( 11-1392 )
چکیده
زمینه و هدف: رخ دادن اورژانس‌های پزشکی در مطب دندانپزشکی نسبتاً شایع می‌باشد. اولین و مهمترین قدم در کنترل اورژانس‌های پزشکی، توانایی ارائه اقدامات حیاتی پایه می‌باشد که مستلزم داشتن آگاهی، مهارت و تجهیزات موردنیاز درصورت وقوع اینگونه حوادث می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی آگاهی دندانپزشکان در زمینه شناخت و درمان اورژانس‌ها و تمایل آنها به برگزاری کارگاههای آموزشی در این زمینه بود.
روش بررسی: این مطالعه تحلیلی- مقطعی بر روی 132 دندانپزشک عمومی و متخصص شهر بابل در سال 90-1389 صورت گرفت. پرسشنامه معتبر (پایایی آگاهی و نگرش: آلفای کرونباخ به ترتیب 79% و 84%) شامل 17 سؤال آگاهی (امتیاز 17-14 عالی، 14-11 : خوب، 11-8 : متوسط و زیر 8 : ضعیف) و 3 سؤال نگرش و داده‌های دموگرافیک توزیع شد. داده‌ها با آمارهای مربع کای، آزمون T و پیرسون در نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافتهها: 119 نفر (9/91%) پرسشنامه را تکمیل کردند. میانگین سنی آنها (5/7 ± ) 6/38 سال بود که (6/70%) 84 نفر مرد و (4/29%) 35 نفر زن بودند. میانگین نمره آگاهی (31/2 ± ) 31/9 از 17 بود که با سن (03/0-= r ) و سال فارغ‌التحصیلی (43/0-= r ). ارتباط منفی داشت. در میان شرکت‌کنندگان 94% موافق برگزاری کارگاه آموزشی، 75% موافق تجهیز کامل مطب و ترالی اورژانس بودند و 9/ 84% آنها از آموزش دوران دانشجویی در این زمینه ناراضی بودند.
نتیجه‌گیری: آگاهی دندانپزشکان شهر بابل در زمینه اورژانس‌های پزشکی کافی نیست که نیازمند مداخله در جهت ارتقاء و به روزرسانی از طریق برگزاری کارگاه آموزشی و برنامه‌های آموزشی مداوم می‌باشد.
سید محمد رضوی، بهزاد ذوالفقاری، بهاره طحانی، سید مصطفی امامی دوست، مهرداد فروهنده،
دوره 27، شماره 1 - ( 1-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: دندانپزشکان دارای نقش حیاتی در انجام معاینات برای تشخیص زود هنگام ضایعات سرطانی دارند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی سطح آگاهی و نگرش دندانپزشکان و دانشجویان سال آخر درخصوص سرطان دهان در اصفهان بود.
روش برررسی: پرسشنامه‌ای که از پایایی و روایی آن از طریق تست‌های آماری و نظر کارشناسان اطمینان حاصل شد در بین دندانپزشکان عمومی و دانشجویان سال آخر توزیع گردید. این پرسشنامه شامل سؤالات آگاهی و نگرش‌سنج درخصوص تشخیص، ریسک فاکتور و پیش‌آگهی ضایعات مشکوک به بدخیمی در ناحیه دهان و حلق بود. فراوانی پاسخ‌های افراد شرکت‌کننده درخصوص سؤالات نگرش و عملکرد (تنها برای دندانپزشکان) و جمع نمرات آگاهی استخراج و با کمک تست‌های آماری مقایسه‌هایی بین گروه‌های مختلف ازنظر جنس، سن، سابقه کار و نوع کار انجام شد. تست‌های آماری ANOVA ، مجذور کای، رگرسیون خطی و لوجستیک رگرسیون به کار رفت.
یافتهها: درمجموع 139 پرسشنامه از دندانپزشکان و 57 پرسشنامه از دانشجویان جمع‌آوری شد. نمره میانگین آگاهی دندانپزشکان 41/5 از 13(79/7-03/5 CI95%= ) بود و تفاوت معنیداری در بین دندانپزشکان با توجه به سابقه کار آنها مشاهده شد (001/0 P= ). تنها یک پنجم از آنها معاینه سرطان دهان را برای بیماران بالای 40 سال خود انجام می‌دادند و تنها 34% نمره قابل قبول آگاهی را کسب کردند. آگاهی دانشجویان به مراتب بهتر بود و حدود 58% آنها نمره قابل قبول آگاهی را کسب کردند (01/0 P= ).
نتیجه‌گیری: دندانپزشکان با وجود تعهدات حرفه‌ای خود از دانش کافی برای انجام معاینات سرطان برخوردار نیستند. این مطالعه نیاز به برنامه‌های آموزشی در رابطه با عوامل خطر و تشخیص زود هنگام سرطان دهان را در قالب برنامه‌های بازآموزی و تأکید بیشتر در کوریکولوم دانشجویان را نشان می‌دهد.
المیرا شعار نوبری، نسیم عزیزی، زینب داودمنش، اسحاق لاسمی، محمد بیات،
دوره 27، شماره 3 - ( 6-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به نگرانی‌ها و دغدغه‌هایی که از عدم آشنایی مردم با کلمه جراح- دندانپزشک مطرح است و اینکه همه دندانپزشکان عمومی در تابلوی خود واژه (جراح- دندانپزشک) را به کار می‌گیرند و با توجه به انتظاری که مردم از کلمه جراح دارند و اینکه انجام این جراحی‌ها در برنامه آموزشی دوره دندانپزشکی عمومی محدود است و خلاء اطلاعاتی در مورد میزان آگاهی مردم از این واژه در بهترین شرایط پایتخت کشور وجود دارد، در نتیجه هدف از این تحقیق تعیین میزان آگاهی از کلمه جراح در تابلوی مطب دندانپزشکان تحت عنوان جراح- دندانپزشک و عوامل مرتبط با آن، روی مردم شهر تهران در سال
90-89 بود.
روش بررسی: این تحقیق به روش توصیفی- مقطعی روی تعداد 385 نفر از مردم شهر تهران انجام گرفت و سپس میزان آگاهی آنها بررسی و نقش عوامل مرتبط با آن مانند ویژگی‌های فردی، سن، جنس، اجتماعی و اقتصادی (آموزش، شغل، مراجعه به دندانپزشک) مورد بررسی قرار گرفت و با آزمون کای دو (توسط نرم‌افزار SPSS ) مورد قضاوت آماری قرار گرفت.
یافتهها: تعداد 4/57% زن و 6/42% مرد بودند. میانگین سن آنها 50 سال و حداقل 20 و حداکثر 77 سال بود. سطح سواد 6/43% دانشگاهی و 4/56% دیپلم و کمتر بود. 9/4% آگاهی خوب، 1/30% آگاهی متوسط و 65 % آگاهی ضعیف داشته‌اند. به تعبیری 35 % آگاهی قابل قبول و 65% آگاهی غیرقابل قبول داشتند.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که میزان عدم آگاهی مردم از مفهوم کلمه جراح- دندانپزشک جدا جای نگرانی دارد. باتوجه به اینکه این عدم آگاهی منجر به مراجعه مردم به افراد غیر متخصص در امر جراحی شده و مشکلات عدیده‌ای را منجر می‌شود، لازم است که این میزان آگاهی بالا رود.
افروز حبیبی، خشایار باقری، پدرام حاجی‌زاده، ارمغان تارجن، الناز خسروی،
دوره 27، شماره 4 - ( 11-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: سلامت دهان و دندان یکی از مولفه‌های سلامت عمومی است و ارتقاء سلامت دهان و دندان یکی از مهمترین اهداف پیشگیری از بیماری‌ها در دندانپزشکی است. رفتار بهداشتی مناسب بر اساس آگاهی، نگرش و عملکرد صحیح شکل می‌گیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی سطح آگاهی از بهداشت دهان و دندان در دانشجویان علوم پزشکی واحد بین‌الملل (پردیس کیش) دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است.
روش بررسی: 159 نفر دانشجو در رشته‌های پزشکی (54 نفر)، دندانپزشکی (69 نفر) و داروسازی (36 نفر) در این مطالعه شرکت کردند. در این تحقیق، از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی جهت ارزیابی سطح آگاهی دانشجویان از بهداشت دهان و دندان استفاده شد و برای تحلیل داده‌ها از آزمون Chi-square استفاده گردید .
یافتهها: بنابر نتایج حاصله، سطح آگاهی دانشجویان گروه دندانپزشکی از دو گروه دیگر بیشتر بود و دانشجویان داروسازی از سطح آگاهی بهتری نسبت به دانشجویان پزشکی برخوردار بودند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که بین سطح آگاهی دانشجویان از بهداشت دهان و دندان با رشته تحصیلی، مدت زمان تحصیل در دانشگاه و محل اخذ دیپلم، ارتباط معنیداری وجود داشت ( 05/0> P )، در حالیکه بین سطح آگاهی دانشجویان با جنس و تحصیلات والدین‌شان هیچ ارتباط معنیداری وجود نداشت (05/0< P ).
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که دانشجویان علوم پزشکی در واحد بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دارای آگاهی نسبتاً خوبی در زمینه بهداشت دهان و دندان بودند. به نظر می‌رسد برای رسیدن به سطح مطلوبی از آگاهی دانشجویان گروه‌های پزشکی در زمینه بهداشت دهان و دندان، باید آموزش‌های لازم در قالب کارگاه و سمینار داده شود.
ارغوان کمالی، آمنه تقدیسی کاشانی، معصومه حیدرپور،
دوره 29، شماره 2 - ( 8-1395 )
چکیده
زمینه و هدف: تروما به دندان‌ها از مشکلات رایجی است که در کودکان دیده می‌شود. جدا شدن کامل دندان از حفره خود (Avulsion) از پیچیده‌ترین آسیبهای دندانی است که درصورت عدم درمان به موقع مشکلات متعددی به دنبال دارد. از آنجایی که مدارس یکی از اصلی‌ترین مکان‌‌های وقوع حادثه برای کودکان است، و مربی بهداشت وظیفه انجام درمان‌‌های اورژانس دندانی این کودکان را بر عهده دارد. از این رو این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی مربیان بهداشت مدارس ابتدایی در ارتباط با نحوه برخورد با Avulsion در شهر همدان در سال 94-1393 طرح‌ریزی شد.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، پس از مشاوره با آموزش و پرورش، کلیه مربیان مدارس ابتدایی شهر همدان در سال 94-1393 به روش سرشماری شناسایی شدند. پرسشنامه تنظیمی در اختیار ایشان قرار گرفت سپس اطلاعات گردآوری شده با نرم‌افزار SPSS19 با استفاده از آزمونهای
Chi-square Fisher, Levenes test, Kolmogrov Smirnov test, Exact test, T-testو One way مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند.
یافتهها: از بین 81 مربی بهداشت مورد بررسی، نسبت نمره آگاهی مربیان به حداکثر نمره آگاهی %1/43 به دست آمد و بین میزان آگاهی مربیان بهداشتی مدارس و سن و سابقه کاری آنها ارتباط معنیداری وجود نداشت (P به ترتیب6/0 و 23/0.( میانگین نمره کسانی که درمورد درمان صدمات دندانی، آموزش قبلی دیده بودند بیشتر از کسانی بود که آموزش ندیده بودند (001/0>P).
نتیجه‌گیری: آگاهی مربیان مدارس ابتدایی از چگونگی برخورد با ترومای Avulsion درحد قابل قبول نمی‌باشد. بنابراین آموزش مربیان درمورد ترومای دندانی ضروری به نظر می‌رسد.
سید محسن حسینی، فاطمه باقری، فرانک فرحمند، آسیه حیدری، الهه خراسانی،
دوره 29، شماره 4 - ( 11-1395 )
چکیده
زمینه و هدف: سرطان دهان در حال حاضر یکی از بیماری‌های بسیار مهم مرتبط باسلامت دهان تلقی می‌شود. هدف از این مطالعه تعیین آگاهی دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه‌های آزاد و دولتی اصفهان از سرطان دهان و مقایسه میزان آگاهی دانشجویان در سال‌های مختلف تحصیل بود.
روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی- تحلیلی است که در سال 1392 انجام شد. جامعه پژوهش شامل دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه آزاد و دولتی اصفهان بود که به صورت تصادفی 255 نفر انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد جمع‌آوری شد. داده‌ها پس از جمع‌آوری به کمک نرم‌افزار SPSS و با استفاده از روش‌های توصیفی و توسط آزمونهای کروسکال والیس و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافتهها: از دانشگاه آزاد و دانشگاه سراسری شهر اصفهان به ترتیب 56% و 44% از دانشجویان مشارکت داشتند. در رابطه با انجام روتین معاینات کلینیکی مخاط دهان، 81% پاسخ مثبت دادند که اختلاف معنیداری بین سال‌های تحصیلی شرکت کنندگان وجود نداشت (116/0P=). در رابطه با معاینه بیماران با ضایعات دهانی، %46 از آنها پاسخ مثبت دادندکه اختلاف بین سال‌های تحصیلی به شدت معنی‌دار بود (001/0P≤).
نتیجه‌گیری: یﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ایﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﺳــﻄﺢ ﺁﮔــﺎﻫﻲ دانشجویان ﺩﻧﺪﺍنپزﺷکی ﺷﻬﺮ ﺍصفهان ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺿﺎﻳﻌﺎﺕ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺪ ﮐﺎﻓﻲ نبود ﻭ دانشجویان اگرچه ﻣﻌﺎﻳﻨـﺎﺕ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﮐﺸﻒ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﻫﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ می‌دادند اما از برخی عوامل خطر و ضایعات دهانی مرتبط با سرطان آگاهی کافی نداشتند پس لازم است در طی دوران تحصیل برنامه‌های آموزشی جامع تدوین شود.
نسیم سیفی، مهسا ولی زاده،
دوره 29، شماره 4 - ( 11-1395 )
چکیده
زمینه و هدف: صدمات دندانی یکی از شایع‌ترین مشکلات دندانی در بین کودکان و نوجوانان است که معمولاً در بخش‌های قدا‌می دهان روی داده و تأثیر زیادی بر سلامت فیزیکی و روانی بیمار دارند. اقدام فوری در درمان دندان‌های صدمه دیده سبب بالا رفتن ظرفیت بازسازی این دندان‌ها می‌شود، به همین دلیل دانش دندانپزشکان و اقدامات مؤثر آنها در زمینه درمان صدمات دندانی از مهمترین عوامل مؤثر در ارتقای پروگنوز این دندان‌ها به شمار می‌رود. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی دانش دندانپزشکان عمومی در زمینه تشخیص و درمان صدمات دندانی بود.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، پرسشنامه تنظیم شده شامل اطلاعات شخصی و سؤالاتی در رابطه با آگاهی دندانپزشکان عمومی شهر گرگان در مورد نحوه مواجهه با صدمات مختلف دندانی به روش سرشماری، در اختیار 131 دندانپزشک عمومی قرار گرفت. پس از تکمیل پرسشنامه، اطلاعات گردآوری شده مورد تحلیل و بررسی آماری قرار گرفت. برای بررسی ارتباط میزان آگاهی با جنسیت از T-test، ارتباط میزان آگاهی با محل کار از آزمون ANOVA، ارتباط میزان آگاهی با سن و سابقه کار از ضریب همبستگی پیرسون و برای بررسی ارتباط میزان آگاهی و میزان مواجهه با بیماران صدمه دیده از تست اسپیرمن استفاده شد.
یافتهها: میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان 5/1±5/8 از 10 نمره و در هر دو جنس فاقد تفاوت معنیداری بود (083/0=P). محل کار در میزان آگاهی دندانپزشکان تأثیری نداشت (133/0=P). بین سن و سابقه کار و میزان آگاهی رابطه آماری معنیداری به دست نیامد (805/0=P). در این مطالعه میزان مواجهه با بیماران صدمه خورده نیز در میزان آگاهی دندانپزشکان تأثیر گذار نبود (507/0=P).
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج سطح آگاهی دندانپزشکان عمومی در حد نسبتاً خوبی قرار دارد و این می‌تواند چشم انداز مناسبی در جهت درمان صدمات دندانی توسط دندانپزشکان در نظر گرفته شود. از آن جا که مسئله صدمات دندانی حائز اهمیت بوده و دانش مربوط به آن در حال افزایش و تغییر می‌باشد، لازم است تا برای به روز رسانی سطح آگاهی دندانپزشکان عمومی در زمینه مدیریت و درمان صدمات دندانی، برنامه‌ریزی‌های مناسبی انجام شود.
سیمین زهرا محبی، کتایون سرگران، طاهره السادات هجرتی،
دوره 30، شماره 2 - ( 5-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: افراد توانخواه با مشکلات پیچیده دهان و دندان مواجه میباشند. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان دانش و دیدگاه دندانپزشکان در رابطه با ارتقاء سلامت دهان در افراد توانخواه بود.
روش بررسی: در این بررسی از دندانپزشکان شرکت کننده در پنجاه و چهارمین کنگره بین‌المللی انجمن دندانپزشکی ایران در تهران سال 1392 دعوت شد پرسشنامه‌ای روا و پایا را شامل اطلاعات سن، جنس، شهر محل طبابت، تجربه درمان فرد توانخواه، 13 سؤال در حیطه دانش و یک سؤال در رابطه با اهمیت دریافت آموزش درزمینه ارتقاء سلامت دهان در افراد توانخواه پاسخ دهند. یافتهها با نرم‌افزار SPSS18 و توسط روش آماری رگرسیون خطی آنالیز گردید (05/0P˂).
یافتهها: 177 پرسشنامه جمع آوری شد. میانگین سنی افراد (1/10) 5/35 سال بود و 54% مرد بودند. میانگین نمره دانش دندانپزشکان 5/6 (انحراف معیار 5/2) از حداکثر قابل کسب 13 بود. 60% دندانپزشکان اظهار کردند که دریافت آموزش در رابطه با ارتقاء سلامت افراد توانخواه اهمیت دارد. دندانپزشکانی که سن کمتری داشتند و یا دارای تجربه کار قبلی بر روی بیماران توانخواه بودن نمره دانش بالاتری کسب کردند. دندانپزشکانی که سابقه درمان افراد توانخواه را داشتند اهمیت بیشتری جهت دریافت آموزش‌های مرتبط قائل بودند.
نتیجه‌گیری: نتاج حاصل نشان داد که دندانپزشکان در زمینه دانش مربوط به ارتقاء سلامت دهان در افراد توانخواه ضعیف هستند. اذعان بر اهمیت داشتن این آموزش توسط اکثریت دندانپزشکان، بر نیاز به بازنگری برنامه آموزشی (کوریکولوم) در این زمینه دلالت دارد.
ملوک ترابی پاریزی، مهسا کلانتری، فرشاد قویدل،
دوره 31، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: سرطان سومین علت مرگ و میر بعد از بیماری‌های قلبی و تصادفات در ایران است. اشعه درمانی و شیمی درمانی مؤثرترین روش‌ها در درمان سرطان هستند، اما عوارض جانبی آنها هنوز برای بسیاری از بیماران ناشناخته است. هدف اصلی از این مطالعه ارزیابی آگاهی بیماران مبتلا به سرطان‌های ناحیه سر و گردن از عوارض جانبی اشعه درمانی و شیمی درمانی بود.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر اساس اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه و پرونده بیماران مبتلا به سرطان ارجاع داده شده به مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان در یک بازه زمانی شش ماهه انجام شد. آنالیز داده‌ها با تست chi-square و در سطح معنیداری 05/0 انجام گرفت.
یافتهها: نتایج حاصل نشان داد که اکثر بیماران (48/76%) سطح آگاهی ضعیفی داشتند. ارتباطی بین سطح آگاهی با متغیرهای دموگرافیک وجود نداشت (05/0P>) اما بیمارانی که مدت زمان بیشتری از بیماریشان می‌گذشت، سطح آگاهی بالاتری داشتند. تنها 10% از بیماران اطلاعات خود را از پزشکشان دریافت کرده بودند.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که متأسفانه آموزش مؤثری در ارتباط با عوارض اشعه درمانی و شیمی درمانی وجود ندارد، چرا که سطح آگاهی بیماران در سطح قابل قبولی قرار نداشت. باتوجه به اهمیت این موضوع، لازم است که برنامه‌های آموزشی برای بیماران در جهت بالا بردن توانایی و مهارت بیماران برای پذیرش و تطابق با شیمی درمانی و اشعه درمانی و عوارض جانبی آنها در نظر گرفته شود.
ملیحه کرمی، مسعود مرادی، فرانک شفیعی،
دوره 31، شماره 4 - ( 11-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: آسیب به دندان‌های شیری و دائمی موجب به خطر افتادن سلامت دهان و دندان کودک می‌شود و مشکلات منحصر به فردی در درمان ایجاد می‌کند. از آنجا که پیش آگهی آسیب، رابطه نزدیکی با مدیریت صحیح و فوری بعد از وقوع حادثه دارد و در بیشتر موارد مربیان بهداشت اولین افراد در تماس با کودکان هستند، آگاهی آنها از نحوه برخورد با این صدمات نقش مهمی در پیشگیری و درمان دارد. هدف از انجام این پژوهش، سنجش آگاهی مربیان بهداشت مدارس ابتدایی شهر سنندج در مواجهه با آسیبهای دندانی در سال 1396 بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، پس از مشاوره با آموزش و پرورش، کلیه مربیان مدارس ابتدایی شهر سنندج که 59 نفر بودند، شناسایی شدند. پس از تکمیل پرسشنامه، اطلاعات گرد آوری شده و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نرم افزار SPSS20 مورد استفاده قرار گرفت. به منظور آزمون فرضیه‌های پژوهش، از رگرسیون چند متغیره و آزمونهای نان پارامتریک ضریب همبستگی اسپیرمن، من- ویتنی و کروسکال والیس استفاده شد.
یافتهها: میانگین نمره آگاهی 59 مربی بهداشت 41/3±02/14 و نمره آگاهی زنان بالاتر بود. بین نمره آگاهی با سن، سابقه کار و میزان تحصیلات ارتباط آماری معنیداری وجود نداشت (05/0P>). در این مطالعه نمره آگاهی افراد با تجربه مواجهه با فرد دچار آسیب و مربیانی که دوره آموزشی را گذرانده‌اند بیشتر از سایر افراد بود، هر چند از لحاظ آماری تفاوت معنیداری مشاهده نشد (05/0P>).
نتیجه‌گیری: نتایج نشان دهنده آگاهی ناکافی مربیان در مورد مدیریت آسیبهای دندانی و لزوم کاربرد استراتژی‌هایی برای بهبود دانش مربیان در این زمینه است. از آنجا که افزایش آگاهی موجب پیش آگهی مطلوب‌تر در صدمات دندانی می‌شود، برگزاری دوره‌های آموزشی جهت افزایش آگاهی مربیان امری ضروری می‌باشد.
نسیم سیفی، میلاد نودهقان،
دوره 31، شماره 4 - ( 11-1397 )
چکیده
زمینه وهدف: پوسیدگی دندانی همچنان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن دوران کودکی می‌باشد. با توجه به نقش دندانپزشکان عمومی و اهمیت اولین معاینه در پیشگیری، این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی و نگرش دندانپزشکان عمومی از زمان و نحوه معاینه کودکان در اولین ملاقات دندانپزشکی صورت گرفت.
روش بررسی: 140 نفر از دندانپزشکان عمومی از طریق سرشماری در این مطالعه مقطعی شرکت کردند. جهت ارزیابی سطح آگاهی از پرسشنامه شامل سؤالات دموگرافیک و 14 سؤال مربوط به دامنه سنی بیماران اطفال پذیرش شده، علت عدم تمایل احتمالی از پذیرش آنها، نحوه اولین ملاقات کودک با دندانپزشک و توصیه‌های لازم به والدین، استفاده گردید. جهت تحلیل داده‌ها از آزمونهای آزمون من ویتنی، کروسکال والیس و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید.
یافتهها: بر اساس نتایج به دست آمده میزان آگاهی دندانپزشکان در دو جنس مساوی بود (067/0=P). بین محل کار (68/0=P)، سن (77/0=P) و سابقه کار (84/0=P)، با میزان آگاهی رابطه معنیداری وجود نداشت. میزان علاقه دندانپزشکان در زمینه دریافت آموزش‌های لازم، جهت معاینه و درمان کودکان0-2 ساله، متوسط اعلام شد. در ارتباط با دامنه سنی بیماران پذیرش شده، 17/51% از دندانپزشکان، بیماران اطفال 8-12 ساله را در محل کار خود می‌پذیرفتند. 5/34% بد رفتاری کودک حین درمان را، دلیل اصلی عدم تمایل به پذیرش بیمار اطفال دانستند. 9/46%، افزایش آگاهی والدین در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری را مؤثرترین نتیجه ملاقات کودک با دندانپزشک در سنین پایین دانستند.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که دندانپزشکان عمومی، دارای آگاهی نسبتاً خوبی از زمان و نحوه معاینه کودکان در اولین ملاقات دندانپزشکی بودند. اما با توجه به تمایل اندک دندانپزشکان برای درمان کودکان به نظر می‌رسد، رسیدن به سطح مطلوبی از آگاهی و انگیزه در این زمینه، نیازمند آموزش‌های بیشتر در قالب کارگاه و سمینار می‌باشد.
آرزو خبازیان، پویا فدایی تهرانی، علی توکلی، سید امیرمحمد خیرالسادات،
دوره 32، شماره 2 - ( 7-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: مصرف دخانیات در بسیاری از کشورهای در حال توسعه یکی از مهمترین معضلات بهداشتی و موانع توسعه می‌باشد. این مسئله در طولانی مدت، دلیل رفتاری اصلی مرگ‌های زودرس و ناتوانی‌هایی است که سالانه باعث مرگ حدود ۴ میلیون نفر در جهان می‌شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی آگاهی و نگرش دانشجویان دو سال آخر دندانپزشکی دانشکده شهید صدوقی یزد درباره مشاوره ترک دخانیات انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان دو سال آخر دانشکده دندانپزشکی یزد بررسی شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد جمع‌آوری و توسط نرم‌افزار SPSS18 و آزمون من ویتنی و ضریب همبستگی Pierson مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: در مجموع ۱۱۰ دانشجو در این مطالعه شرکت کردند. میانگین نمره آگاهی دانشجویان دختر ۳۸/۱۸، دانشجویان پسر ۶۶/۱۷، میانگین نمره نگرش دانشجویان دختر ۰۶/۳۱ و دانشجویان پسر ۴۵/۳۲ بود. بر اساس ضریب همبستگی آگاهی با سن (۱۱۲/۰)، ترم تحصیلی (۰۰۱/۰-) و معدل (۰۷۶/0) به دست آمده، می‌توان نتیجه گرفت که آگاهی با افزایش سن و معدل افزایش و با افزایش ترم کاهش می‌یابد. بر اساس ضریب همبستگی نگرش با سن (۰۱۳/۰)، ترم تحصیلی (۰۱۸/۰) و معدل (۰۰۸/۰) می‌توان نتیجه گرفت که نگرش با افزایش سن، ترم تحصیلی و معدل بهبود می‌یابد.
نتیجه‌گیری: علی‌رغم نگرش نسبتاً خوب دانشجویان دندانپزشکی در زمینه مشاوره ترک دخانیات، آگاهی آنان ضعیف بود. بنابراین نیاز به تجدید نظر در برنامه‌های کلان آموزشی و گام‌هایی در زمینه تقویت آموزش در دانشکده‌ها احساس می‌شود.
شیرین طراوتی، پرنیا ماهوتچی،
دوره 32، شماره 4 - ( 11-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به نقش دندان‌های شیری در سلامت کودکان و اهمیت نقش والدین در سلامت دندان‌های شیری هدف از این مطالعه بررسی میزان آگاهی و عملکرد والدین کودکان ۳-۹ ساله از اهمیت حفظ دندان‌های شیری کودکانشان، بود.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی والدین مراجعه کننده به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی اهواز در سال ۱۳۹۶ مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از یک پرسشنامه، اطلاعات دموگرافیک شرکت کنندگان و آگاهی و عملکرد آنها در مورد اهمیت حفظ دندان‌های شیری جمع آوری گردید. پاسخ‌های صحیح بر حسب درصد به عنوان سطح آگاهی و همچنین عملکرد در نظر گرفته شد. داده‌ها با استفاده از آزمون مربع کای و ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون و آزمون، Tمستقل، جهت تعیین ارتباط بین آگاهی شرکت کنندگان و عملکرد آنها و متغیرهای دموگرافیک تجزیه و تحلیل شد. سطح معنی‌دار 05/0>P در نظر گرفته شد.
یافتهها: تعداد ۱۷۶ نفر از والدین، پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند. میانگین آگاهی والدین ۴۵/7±42/57 (نمره دهی از ۱۵-۷۵) و میانگین عملکرد 86/1±42/9 (نمره دهی از ۴- ۱۲) بود. رابطه‌ای میان سن و جنس والدین با آگاهی و عملکرد دیده نشد. آگاهی والدین دارای سابقه مراجعه به دندانپزشک، تعداد فرزندان کمتر (428/-0r=)، تحصیلات بالاتر، (490/0rs=) و درآمد بیشتر (226/0r=) به طور معنیداری بیشتر بود (001/0>P) همچنین با افزایش میزان آگاهی والدین عملکرد بهبود می‌یافت (549/0r=) (001/0>P). عملکرد والدین نیز به طور معنیداری با سابقه مراجعه به دندانپزشک، تعداد فرزندان کمتر (320/0-r=)، تحصیلات بالاتر (369/0rs=) (001/0>P) و درآمد بیشتر (253/0r=) (01/0>P) در ارتباط بود.
نتیجه‌گیری: مطالعه ما آگاهی و عملکرد متوسط والدین را در زمینه اهمیت دندان‌های شیری نشان داد. با توجه به نقش دندان‌های شیری در سلامت کودکان و مسئولیت والدین در پیشگیری و درمان کودکان، بالا بردن سطح آگاهی و به دنبال آن بهبود عملکرد آنان در خصوص اهمیت دندان‌های شیری ضرورت دارد.
احسان علی آبادی، اسفندیار کشاورز،
دوره 33، شماره 1 - ( 5-1399 )
چکیده
زمینه وهدف: تکنیک بلاک عصب آلوئولار تحتانی (Inferior alveolar nerve block) (IANB)متداول‌ترین تکنیکی است که از آن جهت بی‌حسی در مندیبل استفاده می‌شود. با توجه به فاکتورهای متعددی که می‌تواند باعث شکست این تکنیک شود. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر آگاهی و تجربه در موفقیت تکنیک IANB بوده است.
روش بررسی: در این مطالعه 115 دانشجوی دانشکده دندانپزشکی شیراز در دو گروه شرکت داشتند. یک گروه شامل 53 دانشجوی مبتدی، بدون تجربه تزریق و گروه دیگر 62 دانشجو با تجربه یک ساله از تزریق IANB بودند. هر دانشجو یک بار تزریق را بر روی بیمار خود انجام داد و موفقیت یا عدم موفقیت تزریق وی مورد ارزیابی قرارگرفت. همچنین جهت ارزیابی آگاهی علمی دانشجویان در این خصوص، پرسشنامه‌ای شامل 6 سئوال در مورد نحوه انجام تکنیک طرح گردید که هر دانشجو قبل از انجام تزریق آن را تکمیل می‌کرد. پس ازتکمیل و جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، داده‌ها به نرم افزار SPSS18 داده شده و آنالیز آماری به وسیله chi-square درسطح خطای 05/0 انجام شد.
یافتهها: میزان آگاهی در گروه مبتدی و دارای تجربه به ترتیب 6/71% و 3/86% به دست آمد. میزان موفقیت تکنیک IANB، 1/%47 در گروه مبتدی و 3/64% در گروه دارای تجربه بود میزان موفقیت IANB و آگاهی نسبت به انجام این تکنیک، در گروه دارای تجربه در مقایسه با گروه مبتدی بالاتر بود که از نظر آماری معنی‌دار بود (به ترتیب 02/0P= و 01/0P=). اختلاف معنی‌دار آماری بین دوجنس دیده نشد (06/0P=).
نتیجه‌گیری: آگاهی و تجربه نقش مهمی را در موفقیت تکنیک IANB به عهده دارد.
پگاه پالیزبان، ندا کارگهی، فروز کشانی،
دوره 33، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: ضایعات پیش سرطانی مخاط دهان به عنوان یک ناهنجاری مهم نیاز به دانش کافی دندانپزشکان دارد. تحقیق حاضر با هدف تعیین میزان آگاهی دندانپزشکان عمومی اصفهان در ارتباط با ضایعات پیش سرطانی حفره دهان طراحی گردید.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی به روش مقطعی از نوع پرسشنامه‌ای در سال 1398 انجام گرفت و میزان آگاهی 115 دندانپزشک عمومی شهر اصفهان بر حسب جنس و سال فراغت از تحصیل مورد بررسی قرار گرفت و بعد از نمره دهی میانگین نمرات که بین 0 تا 14 بود مورد استفاده قرار گرفت. داده‌های به دست آمده در Microsoft Excel Microsoft وارد و سپس با نرم افزار SPSS21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مقایسه متغیرهای کمی با استفاده از آزمونهای t مستقل و آزمون One-Way ANOVA و Mann-Whitney انجام شدند. 05/0 P<به عنوان سطح معنیداری در نظر گرفته شد.
یافتهها: میانگین سن±انحراف معیار شرکت‌کنندگان در گروه کمتر از پنج سال فارغ التحصیل 9/4±6/28، در گروه بین 5 تا 10 سال فارغ التحصیل 0/4±6/30 و در گروه بالاتر از 10 سال فارغ التحصیل 0/10±9/47 بود. نمره آگاهی در کل جمعیت مورد مطالعه با میانگین ± انحراف معیار 79/2±97/5 بود. بین متوسط نمره آگاهی در زنان 99/2±96/5 و مردان 61/2±98/5 تفاوت معنیداری وجود نداشت (58/0P=). میانگین ± انحراف معیار نمره آگاهی شرکت کنندگان در گروه کمتر از پنج سال فارغ التحصیل 2/2±8/7، در گروه بین 5 تا 10 سال فارغ التحصیل 9/2±8/5 و در گروه بالاتر از 10 سال فارغ التحصیل 1/2±4/4 بود (05/0P=).
نتیجه‌گیری: دندانپزشکان عمومی شهر اصفهان جهت تشخیص زودرس ضایعات پیش سرطانی حفره دهان، نیاز به دوره‌های بازآموزی آسیب شناسی دارند.
