بیان مسأله: در سالهای اخیر تعداد بیماران مبتلا به اختلالات مفصل گیجگاهی فکی در کودکان و نوجوانان افزایش یافته و تاکنون مطالعه‌ای پیرامون ارتباط روابط اکلوزالی و این اختلالات در بین نوجوانان شهر مشهد انجام نشده است.
هدف: مطالعه حاضر با بررسی ارتباط شاخصهای اکلوژن و مال‌اکلوژن با Temporomandibular Disorders (TMD) در نوجوانان شهر مشهد با دامنه سنی 14-11 سال انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی, 1066 دانش‌آموز (533 پسر و 533 دختر) با دامنه سنی 14-11 سال (96/0±62/12 سال) از مناطق هفتگانه آموزش و پرورش شهر مشهد انتخاب شدند و مفصل گیجگاهی فکی آنها به طور کامل معاینه گردید. تمامی شاخصهای اکلوژن, شامل نوع سیستم دندانی، کلاس‌بندی Angle ،انواع مال‌اکلوژن مانند کراس‌بایت, دیپ‌بایت, اپن‌بایت و انواع اکلوژن در حرکات طرفی، تماسهای زوردس در حرکت طرفی و پیشگرایی در این افراد بررسی شد. داده‌ها با استفاده از آزمونهای آماری t, Logestic Regression, Chi-squire مورد تحلیل آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: میزان شیوع TMD, در مجموع 5/23% بود. بین نوع سیستم دندانی نوع کلاس‌بندی Angle و نوع اکلوژن در حرکات طرفی و وجود TMD ارتباط آماری معنی‌داری وجود نداشت. در بین انواع مال‌اکلوژن، ارتباط آماری معنی‌داری بین TMD و Deep Over Bite وجود داشت (05/0P<). تماسهای پیش‌رس در حرکات طرفی در سمت Balancing ارتباط معنی‌داری با بروز TMD داشت (003/0=P).
نتیجه‌گیری: در این مطالعه مهمترین عامل در ایجاد TMD در گروه بیمار در میان عوامل احتمالی مورد بررسی، تماس زودرس دندانی در سمت Balancing و پس از آن مال‌اکلوژن Deep Bite بود.
