مجله دندانپزشکی

---

براساس مطالعات هندسی در مورد آنالیز زاویه ای ANB در تعیین رابطه افقی فکین، اعتبار این آنالیز به دلیل تاثیر عوامل مختلف بر روی آن زیر سوال رفته است. بر این اساس به جای آن آنالیزهای خطی افقی مختلفی پیشنهاد شده است. از آنجا که سیستم کرانیوفاسیال یک سیستم سه بعدی و فانکشنال می باشد و مطالعات هندسی به تنهایی جهت پذیرش چنین ادعاهایی کافی نمی باشد؛ مطالعه حاضر که در واقع یک مطالعه بیولوژیک است، به منظور تعیین همبستگی آماری نتایج حاصل از آنالیز زاویه ای ANB با آنالیزهای خطی بعد افقی Wit و Wylie و Harvold و Schwartz انجام شده است؛ بدین منظور آنالیزهای فوق بر روی کلیشه سفالومتری 40 بیمار 11-9 ساله انجام شد و نتایج حاصل بیانگر ضریب همبستگی معنی دار بین آنالیزهای خطی فوق با آنالیز زاویه ای ANB می باشد. نتایج حاصل نتوانست نتایج بررسیهای هندسی را در تمام موارد تایید کند.

---

در این پژوهش، موقعیت استخوان لامی در سه گروه بیمار با تیپهای اسکلتال کلاس II و I و III البته با مشکل فک پایین با هم مقایسه شدند. نمونه ها شامل رادیوگرافی های سفالومتری لترال مربوط به 77 بیمار بود که 26 عدد در گروه کلاس I (چهارده دختر و 12 پسر)، 25 عدد در گروه کلاس II (سیزده دختر و 12 پسر) و 26 عدد در گروه کلاس III (سیزده پسر و 13 دختر) قرار گرفتند. تعداد 13 متغیر برای ارزیابی موقعیت استخوان لامی نسبت به جمجمه و همچنین مهره های گردنی انتخاب شد و بر روی Tracing تمامی بیماران اندازه گیری و ثبت گردید؛ سپس میانگین این متغیرها در سه گروه بطور کلی، در دو جنس بطور کلی، در هر گروه بین دو جنس و در هر جنس بین سه گروه مورد مقایسه قرار گرفت و این چنین نتیجه گیری شد که استخوان مذکور در گروه کلاس III، موقعیت قدامی تری نسبت به دو گروه دیگر دارد؛ همچنین در گروه کلاس II، این استخوان نسبت به دو گروه دیگر در موقعیت فوقانی تری قرار دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که رشد و نمو استخوان فک پایین می تواند از ساختمانهای اطراف (مثل عضلات متصل به آن) تاثیر پذیرد و این حتمال وجود دارد که با تغییر در تعادل این ساختمانها بتوان در میزان و جهت رشد آن مداخله نمود.

---

دستگاههای فانکشنال و ثابت در مطالعات بسیاری جهت بررسی چگونگی نحوه عمل آنها در درمان ناهنجاریهای کلاس II مورد مقایسه قرار گرفته اند. هدف از این مطالعه مقایسه دو روش درمانی دستگاه Bionator و ثابت Edgewise همراه با کلاس II الاستیک در بیماران کلاس II اسکلتال که درمان آنها توام با خارج کردن دندان نبوده است، بود. سفالوگرام لترال قبل و بعد از درمان 30 بیمار 13-10 ساله (16 دختر و 14 پسر) دارای ناهنجاری کلاس II و Div 1 که با دستگاه Edgewise و Bionator درمان شده بودند، بررسی شد. متغیرهای SN to 1 و IMPA SNA و SNB و ANB، طول فک بالا و فک پایین، ارتفاع قدامی فوقانی صورت نسبت به قدامی تحتانی صورت، میزان اورجت و اوربایت در هر گروه قبل و بعد از درمان اندازه گیری شد. جهت تحلیل نتایج از آزمون آماری Paired t استفاده شد. بزرگنمایی اندازه های خطی محاسبه گردید. تغییرات متغیرها در دو گروه مقایسه و معنی دار بودن آنها با آزمون t سنجیده شد. سن و جنس بیماران در دو گروه درمانی تفاوت معنی داری نداشت. در هر دو گروه افزایش SNB، طول فک پایین و IMPA و کاهش 1 to SN، ارتفاع قدامی فوقانی نسبت به ارتفاع قدامی تحتانی صورت، اوربایت و اورجت بعد از درمان از نظر آماری معنی دار بود. مقایسه دو گروه قبل و بعد از درمان نشان داد که افزایش SNB، کاهش ANB، اورجت و اوربایت در گروه Bionator بیش از گروه ثابت و از نظر آماری معنی دار بود. کاهش نسبت ارتفاع قدامی فوقانی صورت نسبت به ارتفاع قدامی تحتانی صورت، افزایش IMPA و طول فک پایین در گروه Bionator بیشتر بود ولی تفاوتها از نظر آماری معنی دار نبود. نتایج نشان داد که در درمان ناهنجاری کلاس II بیشتر تغییرات در هر دو گروه دندانی بود.

---

زمینه و هدف: یکی از اهداف اصلی در درمان ارتودنسی نرمال کردن موقعیت دندان‌ها در هر سه پلن فضایی است که شامل تمایل محوری صحیح مزیودیستال نیز می‌باشد. جهت شناخت میزان صحیح این تمایل، در این مطالعه، تمایل محوری مزیودیستال دندان‌های خلفی در هر چهار نیم فک، در کلاس II اسکلتودنتال بررسی و تغییرات حاصله با افراد کلاس I مقایسه شد.

روش بررسی: در این پژوهش، تعداد 78 عدد کلیشه رادیوگرافی پانورامیک متعلق به بایگانی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران از افراد دارای اکلوژن کلاس I اسکلتی در محدوده سنی 12-24 سال و 78 عدد کلیشه رادیوگرافی پانورامیک در افراد دارای مال اکلوژن کلاس II اسکلتی در محدوده سنی 12-19 سال انتخاب شد. نمونه‌های انتخاب شده همه در دوران دندان‌های دائمی و فاقد Missing، نهفتگی، دندان کشیده شده و کرادینگ خلفی بودند. پس از تعیین رفرنس برای فک بالا (خط واصل تحتانی‌ترین نقطه ریم اربیت دو طرف) و فک پایین (خط واصل مرکز فورامن منتال چپ و راست)، محور طولی دندان‌ها تعیین و رسم شد: (در دندان تک ریشه: تصویر کانال ریشه در بلندترین ناحیه، در پره مولرهای بالا: میانگین کانال باکال و پالاتال، درمولرهای پایین: میانگین تصویر کانال مزیال و دیستال و در مولرهای بالا: تصویر کانال پالاتال). میانگین‌های به دست آمده کلاس I و کلاس II اسکلودنتال با استفاده از آزمون T-test مقایسه شدند.

یافته‌ها: آنالیز آماری مقایسه بین دو گروه اسکلتی کلاس I و کلاس II نشان داد که تفاوت معنی‌داری (05/0P<) در زاویه قرارگیری دندان‌ها از بعد مزیودیستالی بین دندان‌های 15، 16، 17، 25، 26 و 27 در فک بالا در نمونه‌های کلاس II در مقایسه با همین دندان‌ها در کلاس I وجود داشت و این زوایا در افراد کلاس II مزیالی‌تر بود. همچنین در فک پایین زوایای دندان‌های 36 و 46و 47 نیز در کلاس II اسکلتودنتال نسبت به کلاس I اسکلتودنتال مزیالی‌تر شدند. دندان‌های دیگر در مقایسه تفاوت آماری معنی‌داری را بین دو کلاس فکی نشان ندادند (05/0P>).

نتیجه‌گیری: دندان‌های پرمولر دوم به بعد در فک بالا در افراد کلاس I نسبت به کلاس I تمایل مزیالی بیشتری دارند. در فک پایین این تمایل تنها در مولرها دیده می‌شود.

---

  زمینه و هدف : خطای فاصله بین زبان و کام در رادیوگرافی پانورامیک در صورتی ایجاد می‌شود که بیمار نتواند زبان را به طول کامل به سقف دهان بچسباند. در صورت بروز این خطا، تفسیر رادیوگرافیک ناحیه به سختی انجام شده و رادیوگرافی ممکن است از ارزش تشخیصی هم برخوردار نباشد. تحقیق حاضر با هدف تعیین ارتباط خطای فاصله بین زبان و کام در رادیوگرافی‌های پانورامیک با نوع رابطه اسکلتال فکی انجام شد.

  روش بررسی: در یک تحقیق توصیفی- مقطعی، 494 رادیوگرافی پانورامیک از بایگانی بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی تهران انتخاب و وجود یا عدم وجود خطای فاصله بین زبان و کام در آن‌ها تعیین گردید. ارتباط وجود خطا و جنس، گروه سنی و نوع مال‌اکلوژن بیماران با استفاده از آزمون Chi-square از نظر آماری بررسی شد .

  یافته‌ها : از کل تصاویر؛ 346 مورد (0/70%) دارای خطای فاصله میان زبان و کام و 148 مورد (0/30%) فاقد این خطا بوده‌اند. 1/74% رادیوگرافی‌های بیماران مذکر و 9/66% تصاویر رادیوگرافی‌ افراد مؤنث دارای خطای فاصله بین زبان و کام بوده‌اند. در افراد واجد مال‌اکلوژن‌های Cl I (3≥ ANB ˂1)؛ Cl II و Cl III به ترتیب 6/65%، 1/73% و 4/67% نمونه‌ها دارای خطا بودند. همچنین، فراوانی خطای فاصله بین زبان و کام در گروه سنی 14-5 سال و 15 سال یا بالاتر هم برابر 2/72% و 8/58% بود.

  نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تحقیق، تفاوت‌های معنی‌داری از نظر وجود خطای فاصله بین زبان و کام برحسب جنس و نوع مال‌اکلوژن دیده نشد ولی با افزایش سن بیماران؛ موارد خطای فاصله بین زبان و کام در رادیوگرافی‌های پانورامیک به صورت معنی‌داری کاهش پیدا کرده بود.

---

زمینه و هدف: برای ارایه کامل‌ترین طرح درمان در حیطه ارتودنسی، نیاز به بررسی مجموعه اسکلتودنتال در تمامی ابعاد می‌باشد. هدف این مطالعه بررسی توانایی پارامتر‌های خطی و زاویه‌ای قابل اندازه‌گیری در تصاویر پانورامیک به منظور ایجاد ارتباط بین بعد ساژیتال و عرضی در افراد اسکلتال کلاس III بود.

روش بررسی: 62 بیمار 14-8 ساله (32 بیمار اسکتال کلاسIII و 30 بیمار کلاس I) که کاندید درمان ارتودنسی بودند انتخاب شدند. از آن‌ها تحت شرایط کنترل شده گرافی پانورامیک و لترال سفالومتری تهیه شد. لند مارک‌های مختلف بعد عرضی روی آن‌ها تریس شده و بر اساس آن‌ها پارامتر‌های فاصله‌ای و زاویه‌ای اندازه‌گیری شدند. به منظور مقایسه پارامترها بین افراد کلاس I و III، داده‌های به دست آمده توسط آزمون مقایسه میانگین‌ها (t-test) آنالیز شدند. آستانه معنی‌داری در این مطالعه 05/0 درنظر گرفته شد.

یافته‌ها: پارامتر‌های خطی Co-Co، Go-Go و PTM-PTM در بیماران کلاس III به صورت معنی‌داری کمتر از افراد کلاس I بودند (P-value به ترتیب 04/0، 04/0، 02/0). اندازه عرض راموس در افراد کلاس III در مقایسه با افراد کلاس I کوتاه تر بود (001/0P<). زوایای Me^˄ و N^˄ نیز در افراد کلا س III به صورت معنی‌داری کوچکتر از افراد کلاس I بودند اما زاوایای Go^˄ در افراد کلاس III بزرگتر بود (P-value به ترتیب 007/0، 002/0).

نتیجه‌گیری: شاخص‌ها و پارامتر‌های به دست آمد که در رادیوگرافی پانورامیک قابل تریس کردن و اندازه‌گیری بودند. این شاخص امکان مرتبط ساختن بعد عرضی و ساژیتال را در افراد کلاس III امکان پذیر کرده بودند.