مجله دندانپزشکی

میکرولیکیج در رستوریشن ها مهمترین عامل در افزایش طول عمر آنها می باشد. میکرولیکیج می تواند سبب عود پوسیدگی، ایجاد شکستگیهای لبه مارجین و تغییر رنگ لبه ها و حساسیت دندانها شود. روشهای مختلفی جهت نشان دادن میکرولیکیج وجود دارد. مقاله حاضر حاصل بررسی مقالات موجود در مدلاین از سال 1967 تا 1999 میلادی می باشد که در داخل کشور قابل دسترس بود.

دستیابی به زیبایی یکی از اهداف درمانهای پروتز می باشد. انتخاب صحیح دندانهای قدامی از نظر اندازه و شکل ظاهری در موفقیت درمان بسیار موثر است. هدف از تحقیق حاضر به دست آوردن ارتباط فاصله عرض بین دو گونه و عرض دندانهای قدامی طبیعی افراد مورد مطالعه بود تا شاخصی جهت انتخاب صحیح تر دندانهای قدامی مصنوعی به دست آید. در این مطالعه فاصله بین دو گونه و عرض دندانهای پیشین میانی فک بالا و شش دندان قدامی بالا در 71 نفر با دندانهای طبیعی (29 زن و 42 مرد) اندازه گیری شد. نتایج اختلاف معنی داری را در اندازه عرض دندانهای قدامی بالا در مردان و زنان نشان داد (P<0.05)؛ این اندازه ها در افراد مورد مطالعه از نژاد اروپایی کوچکتر می باشد. اندازه عرض بین دو گونه نیز در مردان از زنان بزرگتر بود (P<0.05) که در افراد مورد مطالعه کوچکتر از نژاد اروپایی است. نسبت اندازه عرض بین دو گونه به عرض دندان پیشین میانی بالا در این مطالعه پانزده به یک به دست آمد که با نسبت شانزده به یک مورد استفاده در کلینیک متفاوت است. به این ترتیب توجه به این موضوع در انتخاب دندانهای قدامی بیماران بی دندان بخصوص افراد جوان توصیه می گردد.

بیان مساله: یکی از ساده ترین و کاربردی ترین روشهای پیش بینی اندازه دندانهای دائمی نیش و آسیای کوچک، روش Tanaka-Johnston می باشد ولی تحقیقات این پژوهشگران بر روی سفید پوستهای نژاد اروپای شمالی انجام شده است و اندازه دندانها در نژادهای مختلف معمولا با هم تفاوت دارد. هدف: این مطالعه با هدف تعیین میزان اعتبار روش Tanaka-Johnston در نمونه ای از جمعیت شهر قزوین، انجام شد.

روش بررسی: تعداد 235 جفت کست مطالعه تهیه شده قبل از درمان انتخاب گردید و اندازه دندانهای دائمی ثنایای فک پایین و نیش و آسیاهای کوچک هر دو فک بر روی این کست های دندانی اندازه گیری شد. به منظور تحلیل نتایج از آنالیز رگرسیون و آزمون t استفاده شد.

یافته ها: براساس نتایج این مطالعه، معادلات پیش بینی جدیدی به صورت (Y=12.9+0.4(X برای فک بالا و (Y=10.6+0.5(X برای فک پایین حاصل گردید ولی این معادلات از نظر آماری اختلاف آماری معنی داری را با معادلات Tanaka-Johnston نشان نداد.

نتیجه گیری: برای نمونه گرفته شده از شهر قزوین معادلات Tanaka-Johnston را، البته بدون آن که پیش بینی های آنها همراه Overestimate باشد، می توان به شکل قابل قبولی مورد استفاده قرار داد.

هدف: مطاله حاضر با هدف ارائه روشهای مناسب انتخاب دندان در بیماران پروتز کامل انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، تعداد صد نفر از مراجعه‌کنندگان و دانشجویان این مرکز در محدوده سنی 20-30 سال مورد بررسی قرار گرفتند که نیمی مرد و نیمی دیگر زن بودند. به منظور انجام تحقیق از کولیس با درصد خطای 01/0 میلیمتر و خط‌کش میلیمتری پلاستیکی قابل انعطاف برای اندازه‌گیری نقاط آناتومیک مورد نظر و فیس‌بو برای اندازه‌گیری پهنای صورت استفاده شد.

یافته‌ها: بین عرض مزیودیستالی شش دندان قدامی فک بالا و عرض مزیودیستالی شش دندان قدامی فک پایین رابطه معنی‌داری وجود داشت؛ این رابطه در مورد آقایان به صورت: (008/2- ]عرض 6 دندان قدامی بالا× 83/0[=عرض شش دندان قدامی پایین) و در مورد خانمها به صورت (53/9 + ] عرض شش دندان قدامی بالا× 59/0[=عرض 6 دندان قدامی پایین) بود؛ بین عرض شش دندان قدامی فک بالا و اندازه گوشه لب در حالت قوس فقط در مردان رابطه معنی‌داری وجود داشت که به صورت: (]اندازه گوشه لب در حالت قوس در مردان + 21/0[ + (63/39) = عرض شش دندان قدامی بالا) بود؛ این رابطه در خانم‌ها به دست نیامد.

نتیجه‌گیری: با وجود روشهای مختلف جهت تعیین اندازه دندانها به نظر می‌رسد روش پیشنهادی کنونی، روش مناسبی جهت این تخمین است.

زمینه و هدف: اندازه‌گیری دقیق طول کارکرد در درمانهای ریشه از اهمیت بالایی در موفقیت درمان برخوردار است. چنانچه این اندازه‌گیری با دقت انجام نگیرد، مقداری از نسج پالپ در کانال ریشه باقی می‌ماند و یا کار درمان ورای کانال ریشه با تجاوز به محدوده پریودنتال صورت می‌گیرد که هر دو حالت می‌تواند توأم با عدم موفقیت باشد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دقت دو دستگاه آپکس یاب الکترونیکی (EAL) از نسل چهارم یعنی Apit7 (یک دستگاه شناخته شده) با دستگاه جدید Raypex4 در اندازه‌گیری طول واقعی (Actual Length: AL) و طول کارکرد (Working Length: WL) در بیماران و مقایسه نتایج حاصله با اندازه‌گیری عینی این دندانها پس از خارج نمودن آنها انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه که به روش بررسی تست‌های تشخیصی انجام شد، 32 دندان تک‌کانال توسط دو دندانپزشک که به صورت مستقل با یکی از دستگاه‌های EAL کار می‌کردند، مورد بررسی قرار گرفتند. این دندانها پس از کشیده ‌شدن تمیز و کدگذاری شده و برای بار سوم به طور عینی توسط یک اندودنتیست طول واقعی و طول کارکرد آنها اندازه‌گیری و یادداشت شد. این تحقیق در تمام مراحل تا بررسیهای آماری به صورت کور انجام گرفت. پس از تعیین درصد دقت، با استفاده از آزمون توزیع دو جمله‌ای، درصد دقت دستگاه‌ها با یکدیگر مقایسه شدند. 05/0P< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: دقت دستگاه Raypex4 در تعیین طول واقعی، نسبت به مشاهده عینی در محدوده 5/0± میلیمتر 8/68% و در محدوده 1± میلیمتر 3/83% بود. با پذیرش خطای 5/0+ تا 1- میلیمتر، دقت در اندازه‌گیری AL حدود 1/75% در مقایسه با مشاهده عینی بود. دقت این دستگاه در تعیین طول کارکرد نسبت به مشاهده عینی با محدوده 5/0± میلیمتر، 8/68% و با 1± میلیمتر 3/84% بود. با پذیرش خطای 5/0 تا 1- میلیمتر 9/71% بود. دقت دستگاه Apit7 در تعیین طول واقعی نسبت به مشاهده عینی 7/65% در فاصله 5/0± میلیمتر و در فاصله 1± میلیمتر 3/78% بود. با پذیرش خطای 5/0 تا 1- میلیمتر، دقت دستگاه Apit7 8/78% بود. در تعیین طول کارکرد با محدوده 5/0± میلیمتر، دقت 6/62% و در 1± میلیمتر، دقت 3/81% و در فاصله 5/0+ تا 1- میلیمتر، دقت 1/75% بود. نتایج اختلاف آماری معنی‌داری را بین دو دستگاه نشان نداد (05/0(P>؛ در حالی که در مقایسه با اندازه‌گیری عینی نیز از دقت بالایی برخوردار نبود.
نتیجه‌گیری: دقت دو دستگاه اندازه‌گیری تقریباً مشابه یکدیگر بود؛ ولی در مجموع هیچ ‌یک به تنهایی کافی و مورد اطمینان نبود.

روش بررسی: وسیله طراحی شده در این مطالعه، ابزاری است که با داشتن دو بازوی قابل تنظیم بر روی سطوح تراش‌خورده دندان، می‌تواند زاویه بین دو سطح را با دقت مناسبی اندازه‌گیری نماید. زاویه بین این دو بازو نشان‌دهنده میزان تقارب دو سطح است. برای بررسی پایایی (Reliability) وسیله ‌از ۳ عدد دای استاندارد با زوایای تقارب ۱۳، ۲۹، ۴۵ درجه و همچنین ۲۰ عدد دندان تراش‌خورده استفاده شد. شش نفر از دانشجویان سال آخر دندانپزشکی، هر کدام از نمونه‌ها را در دو نوبت زمانی با فاصله زمانی 24 ساعت اندازه‌گیری کردند. مقایسه میزان خطای اندازه‌گیری از دای‌های استاندارد بین مشاهده‌گرها و بین نوبت اندازه‌گیری‌ها با آزمون (Wilcoxon) Paired test سنجیده شد. حد معنی‌داری آماری 05/۰ درنظر گرفته شد (05/۰α=).

یافته‌ها: با استفاده از وسیله طراحی شده، حداکثر اختلاف اندازه‌گیری‌ها از زوایای استاندارد، یک درجه بود. تعداد ۶ عدد از اندازه‌گیری‌ها مقداری کمتر از زوایای استاندارد و ۲ اندازه‌گیری مقداری بیشتر از زوایای استاندارد را نشان دادند. اختلاف اندازه‌گیری بین مشاهده‌گرهای مختلف معنی‌دار نبود.Interclass Correlation Coefficient (ICC) نوبت‌های اول و دوم روی نمونه‌های تراش‌خورده به ترتیب 4/۹۷ و 5/97 به دست آمد. اختلاف اندازه‌گیری‌های یک مشاهده‌گر در دو نوبت زمانی از نظر آماری معنی‌دار نبود (05/۰P>).

نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد که وسیله از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است و می‌تواند جایگزین روش‌های قدیمی‌تر اندازه‌گیری زاویه تقارب شود.

زمینه و هدف: تحلیل ریج باقیمانده روندی غیرقابل پیش‌بینی، اجتناب ناپذیر و وابسته به زمان است که در بیماران استفاده کننده از دست دندان مصنوعی به ویژه در مندیبل به علت سطح مقطع ساپورت کننده کمتر، وجود زبان و تحلیل بیشتر مشکل‌ساز است. استفاده از ایمپلنت در بسیاری از این بیماران مستلزم استفاده از گرفت استخوان و پرداخت هزینه گزاف اوردنچر می‌باشد. چسب دندان مصنوعی به عنوان آخرین راهکار برای بهبود گیر و توانایی جویدن برای بیماران مسن دارای تحلیل شدید آلوئول مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر تعداد محدودی چسب دندان مصنوعی در ایران به کار می‌روند که اطلاعات زیادی در مورد ویژگی‌های استاندارد آن‌ها شامل pH، قدرت چسبندگی و قابل شستشو بودن وجود ندارد. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی‌های فوق در چهار چسب دندان مصنوعی رایج در ایران به نام‌های (Corega, Fittydent, Fixodent, Professional) بود تا مناسب‌ترین چسب دندان مصنوعی موجود از نظر کاربرد بالینی در شرایط مختلف معرفی گردد.

روش بررسی: کلیه توصیه‌های ISO 10873:2010 جهت انجام تست‌ها به کار گرفته شد. جهت انجام تست اندازه‌گیری pH مقدار 1/0±1 گرم از هر چسب دنچر با 5 گرم پروپیلن گلیکول رقیق شده با آب مخلوط شد و با کمک دستگاه pH سنج، pH هر گروه به طور جداگانه و 4 مرتبه برای هر گروه اندازه‌گیری و ثبت شد. جهت انجام تست قابل شستشو بودن ابتدا 4 دنچر نمونه ساخته شد و سپس هر گروه از چسب دنچر به صورت مسطح و طبق راهنمایی سازنده بر روی هر کدام از دنچر‌ها قرار گرفت. به منظور شبیه‌سازی محیط دهان نمونه‌ها درون یک گرم کننده در حمام آب در دمای 2±37 درجه سلسیوس و به مدت 1 ساعت نگهداری شده و پس از شستشو با یک برس پلاستیکی میزان شسته شدن چسب‌ها توسط مشاهده بررسی شد. به منظور انجام تست قدرت چسبندگی ابتدا به آرامی سوراخ نگه‌دارنده نمونه با چسب دنچر پر شده و اتصال بازوی حساس به فشار دستگاه سنجش قدرت چسبندگی روی آن قرار گرفت، سپس مجموعه نمونه و نگه دارنده نمونه در 300 میلی لیتر آب در دمای 2±37 درجه و به مدت 10 دقیقه غوطه‌ور شد. مجموعه نمونه و نگهدارنده نمونه خارج شده و به منظور خارج شدن آب از سطح آن تکان داده شد و سپس در محل قرارگیری نمونه روی دستگاه سنجش قدرت چسبندگی (Santam, STM 20) قرار داده شد و نیرویی معادل 10 نیوتون با سر متقاطع با سرعت 5 میلی متر در دقیقه به وسیله شفت حساس به فشار به مرکز نمونه وارد شد. این نیرو برای 30 ثانیه حفظ شده و سپس بازوی دستگاه به سمت بالا کشیده شد و حداکثر نیروی اندازه‌گیری شده به وسیله شفت حساس به فشار بر اساس مقیاس کیلوپاسکال توسط نرم افزار کامپیوتری (Santam Machine Controller v4.19, Iran) محاسبه شد. تست برای هر نمونه 8 بار انجام شد و 8 نتیجه به دست آمد. برای بررسی آماری قدرت چسبندگی از تست ANOVA استفاده شد.

یافته‌ها: براساس نتایج این مطالعه، pH چسب‌های Professional و Corega به pH خنثی نزدیکتر بوده و pH چسب‌های Fittydent و Fixodent اسیدیته بیشتری داشتند. در تست قابلیت شستشو در هیچ گروه از چسب‌ها توده باقیمانده‌ای مشاهده نشد و از لحاظ آماری تفاوتی بین گروه‌ها وجود نداشت (05/0P>). در تست قدرت چسبندگی چسب‌های Fittydent و Corega نسبت به Professional و Fixodent قدرت چسبندگی بالاتری داشتند که این تفاوت از لحاظ آماری معنی‌دار بود (05/0>P).

نتیجه‌گیری: pH چسب‌های Professional و Corega نسبت به pH چسب‌های Fittydent و Fixodent اسیدیته کمتری داشته و تأثیر منفی کمتری بر مخاط دهان داشتند و لذا در بیمارانی که سطح تحمل مخاط آن‌ها به دلایلی از قبیل دیابت، کم خونی فقر آهن، افزایش فشار خون کاهش یافته است، ارجح هستند. تمام گروه‌ها از نظر قابلیت شستشو مورد قبول بودند. Fittydent و Corega نسبت به Professional و Fixodent قدرت چسبندگی بالاتری داشتند و لذا در
استفاده کنندگان از دنچر که به دلیل تحلیل شدید ریج، ماکروتروما و عدم سازش پذیری نیاز به گیر بیشتری داشته باشند، انتخاب کلینیکی بهتری به نظر می‌آیند.

زمینه و هدف: ارزیابی طول کانال برای دستیابی به درمان اندودنتیک مناسب، ضروری می‌باشد. هرگونه خطا و محاسبه نادرست در ارزیابی طول کارکرد به خصوص در کانال‌های انحناء‌دار منجر به عوارض حین و بعد از درمان ریشه می‌گردد. ظهور رادیوگرافی دیجیتال امکان اندازه‌گیری دیجیتال طول کانال‌های انحناء‌دار را برای ما فراهم ساخته است. هدف از این مطالعه بررسی ابزار کالیبراسیون سیستم دیجیتالComplementary Metal Oxide Semiconductor (CMOS)  در ارزیابی طول کارکرد کانال بود.

روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، ابتدا 80 دندان مولر کشیده شده مندیبل انتخاب شدند، سپس براساس زاویه انحناء کانال و رادیوس 45 دندان در سه گروه درنظر گرفته شدند. سیم ارتودنسی به طول 5 میلی‌متر در سطح لترال ریشه قرار داده شد. پس از قرار دادن فایل اندودنتیک در یک سوم اپیکال، از دندان‌های رادیوگرافی با فیلم معمولی تهیه شد. رادیوگرافی‌ها اسکن و به نرم‌افزار سیستم دیجیتال CMOS وارد شدند. طول فایل توسط دو مشاهده‌گر با و بدون ابزار کالیبراسیون نرم‌افزار اندازه‌گیری دیجیتال ارزیابی شد. ابتدا هم‌بستگی مشاهده‌گرها ارزیابی شد. سپس داده‌ها توسط Paired t- test آنالیز آماری شدند.

یافته‌ها: توافق بین مشاهده‌گرها مطلوب بود. بین میانگین مقادیر اندازه‌گیری شده کالیبره شده و طول واقعی فایل براساس انحنا کانال اختلاف معنی‌دار وجود نداشت (0.001<P). اما بین میانگین مقادیر اندازه‌گیری کالیبره نشده و طول واقعی فایل براساس انحناء کانال اختلاف معنی‌دار یافت شد (0.001>P).

نتیجه‌گیری: اندازه‌گیری‌های کالیبره شده طول فایل نسبت به اندازه‌گیری‌های غیرکالیبره شده از دقت بالاتری برخوردار بودند.