مجله دندانپزشکی

---

بیان مسأله: کنترل درد در دندانپزشکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بهره‌گیری از داروهای آرامبخش (دیازپام) به عنوان داروی ضد اضطراب و بالابرنده آستانه درد، می‌تواند تجربه ذهنی و واکنش فرد نسبت به درد را تحت تأثیر قرار داده، آن را کاهش دهد.

هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان تأثیر دیازپام در کاهش درد بعد از عمل جراحی دندان عقل نهفته فک پایین انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه مداخله‌ای که در بخش جراحی دهان و فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد، بیماران به دو گروه 30 نفری (مورد، شاهد) تقسیم شدند. برای افراد گروه شاهد طبق معمول آنتی‌بیوتیک و مسکن و برای بیماران گروه مورد، علاوه بر داروهای فوق، دیازپام 5 میلیگرمی به میزان 3 نوبت در روز در طول 3 روز پس از عمل جراحی تجویز شد. میزان باز شدن دهان بیماران به عنوان یک علامت کمکی بعد از یک هفته اندازه گیری شد. بیماران بعد از یک هفته مورد ارزیابی قرار گرفتند و اطلاعات حاصل از دو گروه با استفاده از آزمون c² با یکدیگر مقایسه گردید.

یافته‌ها: 60% از افراد گروه مورد (دریافت دارو) و 8/13% از افراد گروه شاهد اظهار نمودند که درد خیلی کمی داشته‌اند. احساس درد در دو گروه از نظر آماری دارای اختلاف معنی‌داری بود (001/0P<). احساس درد شدید در گروه شاهد و مورد به ترتیب 5/34% و 10% حاصل شد.

نتیجه‌گیری: می‌توان اظهار نمود که داروی دیازپام در کاهش درد بعد از عمل جراحی دندان عقل مؤثر است؛ این دارو همچنین بر تریسموس موقت بعد از عمل که احتمالاً به علت ترومای عضلانی و یا در اثر درد، دهان بیمار کمتر باز می‌شود, تأثیر نسبی دارد.

---

افزایش حجم لثه از عوارض جانبی برخی داروهایی است که در کودکان مبتلا به بیماری‌های سیستمیک تجویز می‌شوند. از مهم‌ترین داروهایی که می‌توانند منجر به این عارضه شوند، phenytoin، cyclosporine، داروهای مسدود کننده کانال کلسیم و amphetamine می‌باشند. احتمال بروز افزایش حجم لثه ناشی از دارو در کودکان بیش از بزرگسالان است. این عارضه در کودکان و نوجوانان نه تنها عوارضی از لحاظ تکلم، تغذیه و عفونت پریودنتال را به همراه خواهد داشت، بلکه شاید مهم‌تر از آن عواقب روحی- روانی و نیز مشکلاتی در برقراری ارتباط را در پی دارد که متأسفانه اغلب به آن توجهی نمی‌شود. مطالعات صورت گرفته در این زمینه نیز بسیار ناچیز می‌باشند. بخش اول این مقاله، به بررسی مطالعات اپیدمیولوژیک انجام شده در مورد افزایش حجم لثه به عنوان یک عارضه جانبی دارویی در کودکان و نیز تأثیرآن بر سلامت روحی این گروه از بیماران می‌پردازد. در این مقاله عوارض و خطرات وارده به کودکان در رابطه با افزایش حجم لثه عنوان شده و نیز چارچوبی برای درمان پیشنهاد می‌شود.

---

زمینه و هدف: نیاز به استفاده از داروهای داخل کانال در دندان‌های با پالپ نکروز مشخص است. هیدروکسید کلسیم به دلیل خصوصیات مطلوبش پیشنهاد اول به شمار می‌آید. MTA (Mineral Trioxide Aggregate) به عنوان ماده پر کننده دایمی نیز دارای خصوصیات مطلوب است و در مواردی می‌تواند همان کاربردهای هیدروکسید کلسیم را داشته باشد. هدف از این مطالعه مقایسه pH و غلظت یون کلسیم انتشار یافته پس از استفاده از هیدروکسید کلسیم و دو نوع MTA به عنوان پر کننده کانال به محیط اطراف ریشه بود.
روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی پس از پاکسازی و گشادسازی 52 دندان تک کاناله، دیفکت‌های خارجی در سطح یک سوم میانی ریشه‌ها ایجاد شدند. EDTA 17% (Ethylenediaminetetra acetic acid) و هیپوکلرید 5% جهت حذف لایه اسمیر استفاده شد. تمام سطح ریشه به جزء دیفکت خارجی سیل گردید و دندان‌ها در نرمال سالین قرار داده شدند. 10 دندان به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند و 42 دندان دیگر به 3 گروه 14 تایی تقسیم شد (گروه‌های A، B، C). گروه A با Pro Root MTA، گروه B با Angelus MTA و گروه C با هیدروکسید کلسیم پر شدند. تمام نمونه‌ها پس از سیل شدن در نرمال سالین قرار گرفتند. غلظت یون کلسیم و pH نرمال سالین بعد از 24 ساعت، 48 ساعت و یک هفته در تمام گروه‌ها اندازه‌گیری شد و نتایج با آنالیز Repeated Measure ANOVA و Pair T-test ارزیابی گردید.
یافته‌ها: بیشترین غلظت یون کلسیم و pH در گروه C وجود داشت که تفاوت آن با گروه‌های A و B در هر سه زمان معنی‌دار بود(001/0P<). این اختلاف بین دو گروهA و B معنی‌دار نبود (05/0P>).
نتیجه‌گیری: در موارد وجود دندان ضایعه‌دار و نکروزه با اندیکاسیون استفاده از MTA، (اپکس باز، پرفوریشن) بهتر است قبل از قرار دادن MTA، کانال دندان توسط هیدروکسید کلسیم پانسمان گردد.

---

زمینه و هدف: کاندیدا آلبیکنس شایع‌ترین عفونت فرصت‌طلب حفره دهان می‌باشد. داروهای ضدقارچ موجود عوارض متعدد و طعم نامطلوب دارد. شیرین‌بیان یکی از قدیمی‌ترین داروهای مورد استفاده در طب سنتی ایران است که اثرات ضد ویروسی و ضد باکتریال شناخته شده دارد اما مطالعات درباره اثرات ضد قارچی آن محدود است، بنابراین مطالعه حاضر جهت بررسی آزمایشگاهی اثرات ضد قارچی گیاه شیرین‌بیان طراحی شد.

روش بررسی: در این مطالعه کاندیدا آلبیکنس شماره TIMM 2640 در محیط مناسب کشت داده شد و پس از عصاره‌گیری، شیرین‌بیان با غلظت مناسب تهیه شد و به وسیله روش انتشار دیسک کاغذی فعالیت ضد قارچی این گیاه در مقایسه با نیستاتین ارزیابی شد. بررسی یافته‌ها از آنالیز ANOVA انجام شد.

یافته‌ها: مطالعه حاضر نشان داد که هاله عدم رشد در گروه نیستاتین 84/0±6/32 میلی‌متر و در گروه شیرین‌بیان نزدیک صفر بود و اثرات ضد قارچ گیاه شیرین‌بیان در مقایسه با نیستاتین بسیار کمتر بود (002/0=P).

نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه گیاه شیرین‌بیان در محیط آزمایشگاه فاقد اثرات ضد قارچی می‌باشد.

---

درد عضلات جونده بعد از دندان درد شایع‌ترین درد در ناحیه دهانی صورتی می‌باشد. سندرم اختلال درد عضلانی صورت (MPDS) شایع‌ترین شکل اختلالات گیجگاهی فکی است. این سندرم شامل دردی است که از نقاطی در عضلات و فاسیاها شروع شده و همراه با اسپاسم و حساسیت به لمس و محدودیت در حرکت و خستگی و برخی اوقات دیسفانکشن می‌باشد. از طریق یک بررسی انتقادی مبتنی بر شواهد در منابع موجود مولفان قصد داشتند که اطلاعات جامعی درباره مداخلات درمانی برای درد عضلات صورت مهیا کنند. تعداد 51 مقاله انگلیسی زبان از سال 1981 تا 2013 از طریق منابع اینترنتی pubmed, Medline, Ovid, Scholar google برای این منظور بررسی شدند. مطالعات انجام شده در دو دسته کلی درمان‌های دارویی و غیر دارویی به تفصیل بررسی شده بودند. درمان MPDS ابتدا باید بر شناسایی و تصحیح علت زمینه‌ای متمرکز شود. از بین روش‌های دارویی Thiocolchicoside (TCC)، مهارکننده‌های NSAIDs و COX-2 و از بین روش‌های غیر دارویی اولتراسوند و لیزر نوید بخش هستند. مکانیسم پیچیده MPDS با مکانیسم‌های عصبی محیطی و مرکزی زمینه‌ای آن ممکن است به دشواری درمان MPDS، علی الخصوص در حالت مزمن منجر شود.