مجله دندانپزشکی

روش بررسی: دراین مطالعه توصیفی تحلیلی که به صورت مقطعی انجام شد، تعداد 250 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی واحد سبزوار به روش تصادفی (طبقه‌ای) انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ای استفاده گردید که براساس الگوی مورد بررسی طراحی شد و روایی و پایایی آن از طریق پانل خبرگان و آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت (81/0-65/0= ،30=N) گردید. برای تجزیه و تحلیل داده از نرم‌افزار آماری SPSS11.5 و آزمون‌های همبستگی پیرسون، آنالیر واریانس، آنالیز مسیر مبتنی بر رگرسیون استفاده گردید.

یافته‌ها: میانگین رفتارهای بهداشتی دهان و دندان جامعه مورد بررسی در حد متوسط بود (91/3±17/19ازمجموع36 امتیاز). اختلاف معنی‌دار آماری بین میانگین رفتارهای بهداشتی و الگو برحسب تحصیلات والدین مشاهده گردید (05>p). همبستگی معنی‌داری بین تمام متغیرهای مدل مورد بررسی مشاهده گردید (5/0>p). متغیرهای خودکارآمدی، تأثیرگذارنده‌های بین فردی، احساس مثبت مرتبط با رفتار، موانع و تعهد به طرح در مجموع 29% واریانس رفتارهای بهداشتی دهان و دندان را توضیح می‌دادند که اثر مستقیم خود کارآمدی (252/0=β) بیش از سایر متغیرها بود.

نتیجه‌گیری: اگرچه رفتارهای بهداشتی دهان و دندان درجامعه مورد بررسی درحد متوسط بود ولی با توجه به اهمیت و تأثیر بهداشت دهان و دندان برسلامت کلی افراد، بایدرفتارهای بهداشت دهان و دندان در دانشجویان ارتقاء یابد .نتایج این بررسی کارآیی مدل ارتقاء سلامت را در پیشگویی رفتارهای بهداشتی دهان و دندان مورد نشان داد لذا این مدل می‌تواند به عنوان یک مدل مناسب در برنامه‌های ارتقاء سلامت دهان و دندان دانشجویان بکار برده شود.

روش بررسی: این پژوهش از نوع طرح‌های پژوهش در آموزش بود که در دانشکده‌های دندانپزشکی دولتی شهر تهران به اجرا درآمد. در نیمسال اول سال تحصیلی 88-1378 از دانشجویان سال آخر دانشکده‌های تهران و شهید بهشتی خواسته شد در صورت تمایل پرسشنامه‌ای حاوی مشخصات فردی، دانش و نگرش در زمینه ارایه مراقبت دندانپزشکی به بیماران مبتلا به ایدز را تکمیل کنند. امتیاز دانش و نگرش محاسبه شد و اطلاعات با آزمون Independent sample t-test تحلیل گردید.

یافته‌ها: درصد تقریباً همه دانشجویان معتقد بودند در کار دندانپزشکی تمام بیماران باید HIV مثبت تلقی شوند اما 49% ترجیح می‌دادند که فرد مشکوک به ایدز را ارجاع دهند. جنسیت و آشنایی قبلی با بیماران HIV مثبت ارتباط معنی‌دار آماری با دانش و نگرش دانشجویان در زمینه بیماری ایدز نداشت (05/0

نتیجه‌گیری: ارتقاء دانش و نگرش دانشجویان دندانپزشکی در زمینه بیماری ایدز ضروری است و پیشنهاد می‌شود در کوریکولوم دندانپزشکی ایران تأکید بیشتری بر این مسئله صورت گیرد.

  زمینه و هدف: آسیب ناخواسته به دندان مجاور در حین تراش حفرات پروگزیمالی یکی از عوارض جانبی محتمل در درمان‌های ترمیمی است. هدف این مطالعه تعیین فراوانی آسیب‌های ایاتروژنیک به دندان مجاور حین تراش حفره‌های کلاس دو در بین دانشجویان دندانپزشکی دوره عمومی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1389 بود.

  روش بررسی: 106 دندان دایمی خلفی در دهان بیمارانی که نیاز به درمان کلاس دو داشتند و سطح پروگزیمالی دندان مجاور حفره ، سالم و فاقد حفره پوسیدگی یا پرکردگی بود ، انتخاب شده و توسط دانشجویان دندانپزشکی که از هدف مطالعه آگاه بودند، تراش داده شدند و سطوح مجاور پس از تراش نهایی و قبل از ترمیم با پوار هوا خشک شده و تحت نور صندلی دندانپزشکی با چشم غیرمسلح و درموارد مشکوک به آسیب با ذره‌بین با بزرگنمایی 3× مورد بررسی قرار می‌گرفتند و آسیب‌ها در 2 گروه خراش و شیار (خطوط افقی و عرضی) طبقه‌بندی و ثبت شدند. نتایج با استفاده از آزمون‌های Fishers exact test و Pearson chi square آنالیز شدند.

  یافته‌ها: در مجموع در 5/57% موارد به سطوح مجاور آسیب وارد شده بود که 4/26% از نوع خراش و 1/31% از نوع شیار بود. از بین دانشجویانی که از نوار ماتریکس و وج‌گذاری در فضای اینتر پروگزیمال به عنوان وسایل پیشگیری‌کننده از آسیب استفاده کرده بودند، 4/53% و بقیه دانشجویان 3/57% آسیب وارد کرده بودند (05/0 < P ) . دانشجویان ترمیمی 3 و دختران بیشتر از دانشجویان ترمیمی 4 و پسران از وج و نوار ماتریکس برای جلوگیری از صدمه به دندان مجاور استفاده می‌کردند (05/0> P ) .

  نتیجه‌گیری: با توجه به درصد بالای صدمات به دندان‌های سالم مجاور در حین تراش حفرات کلاس دو لزوم آموزش روش‌های پیشگیری و تأکید بر استفاده صحیح از آن‌ها جهت دانشجویان که دندانپزشکان آینده می‌باشند ضروری است.

  زمینه و هدف: درمان ریشه قسمت مهمی از کار یک دندانپزشک عمومی است. هدف از این مطالعه بررسی رادیوگرافیک کیفیت درمان ریشه انجام شده توسط دانشجویان عمومی دانشکده دندانپزشکی یزد بود.

  روش بررسی: پرونده‌های مراجعه‌کنندگان به بخش درمان ریشه بین سال‌های 1390 تا 1392، که توسط دانشجویان عمومی تحت درمان قرار گرفته بودند، براساس تعداد کانال به سه گروه تقسیم شدند و از هر گروه تعداد 80 پرونده به صورت تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی کیفیت کار انجام شده از معیارهای طول پرکردگی، تقارب و تراکم استفاده شد و خطاهای حین درمان ریشه انجام شده نیز ثبت شدند. جهت مقایسات آماری از آزمون‌های Fisher exact test و Chi-square استفاده شد.

  یافته‌ها: براساس نتایج این مطالعه 155 (6/64%) پرونده طول پرکردگی مناسب داشتند، در حالیکه 55 (9/22%) نمونه با طول کوتاه و30 (5/12%) نمونه با طول بلند پر شده بودند و تفاوت به دست آمده بین سه گروه از نظر آماری معنی‌دار بود (001/0> P ). 187 (9/77%) پرونده تقارب کافی و 157 (4/65%) پرونده تراکم کافی داشتند. اختلاف به دست آمده بین سه گروه در بررسی تقارب (98/0= P ) و تراکم (88/0= P ) معنی‌دار نبود. در کل 2/39% از کل نمونه‌ها همه خصوصیات درمان ریشه مناسب را داشتند.

  نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر می‌تواند با شناسایی نقاط ضعف درمان صورت گرفته در گروه‌های مختلف آموزشی، به برنامه‌ریزی مناسب جهت بهبود کیفیت درمان ریشه در بخش عمومی دانشکده دندانپزشکی یزد، کمک نماید.

  زمینه و هدف: سلامت دهان و دندان یکی از مولفه‌های سلامت عمومی است و ارتقاء سلامت دهان و دندان یکی از مهم‌ترین اهداف پیشگیری از بیماری‌ها در دندانپزشکی است. رفتار بهداشتی مناسب بر اساس آگاهی، نگرش و عملکرد صحیح شکل می‌گیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی سطح آگاهی از بهداشت دهان و دندان در دانشجویان علوم پزشکی واحد بین‌الملل (پردیس کیش) دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است.

  روش بررسی: 159 نفر دانشجو در رشته‌های پزشکی (54 نفر)، دندانپزشکی (69 نفر) و داروسازی (36 نفر) در این مطالعه شرکت کردند. در این تحقیق، از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی جهت ارزیابی سطح آگاهی دانشجویان از بهداشت دهان و دندان استفاده شد و برای تحلیل داده‌ها از آزمون Chi-square استفاده گردید .

  یافته‌ها: بنابر نتایج حاصله، سطح آگاهی دانشجویان گروه دندانپزشکی از دو گروه دیگر بیشتر بود و دانشجویان داروسازی از سطح آگاهی بهتری نسبت به دانشجویان پزشکی برخوردار بودند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که بین سطح آگاهی دانشجویان از بهداشت دهان و دندان با رشته تحصیلی، مدت زمان تحصیل در دانشگاه و محل اخذ دیپلم، ارتباط معنی‌داری وجود داشت ( 05/0> P )، در حالیکه بین سطح آگاهی دانشجویان با جنس و تحصیلات والدین‌شان هیچ ارتباط معنی‌داری وجود نداشت (05/0< P ).

  نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که دانشجویان علوم پزشکی در واحد بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دارای آگاهی نسبتاً خوبی در زمینه بهداشت دهان و دندان بودند. به نظر می‌رسد برای رسیدن به سطح مطلوبی از آگاهی دانشجویان گروه‌های پزشکی در زمینه بهداشت دهان و دندان، باید آموزش‌های لازم در قالب کارگاه و سمینار داده شود.

زمینه و هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط وضعیت تحصیلی با مهارت مطالعه دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت.

روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی- توصیفی 195 نفر از دانشجویان دندانپزشکی شرکت کردند. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه 6 قسمتی دنیس کانگاس استفاده شد و معدل آن‌ها به عنوان وضعیت تحصیلی مشخص گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون ANOVA یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey استفاده شد.

یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار نمرات مهارت مطالعه دانشجویان 06/22±07/108 از200 بود. بین حیطه‌های مورد بررسی در پرسشنامه تنها حیطه
یادداشت برداری با معدل دانشجویان ارتباط معنی‌دار داشت (015/0=P).

نتیجه‌گیری: از آن جا که بین مهارت مطالعه و وضعیت تحصیلی دانشجویان ارتباط معنی‌داری یافت نشد، به نظر می رسد که علل مختلفی بر پیشرفت تحصیلی تأثیرگذار باشند که باید مورد بررسی قرار گیرند.

زمینه و هدف: یکی از راه‌های دستیابی به آموزشی با کیفیت، انتخاب روش مناسب یاددهی- یادگیری توسط اساتید است. این مطالعه با هدف بررسی میزان رضایت دانشجویان دندانپزشکی از کاربرد ترکیبی روش‌های سخنرانی و کار در گروه‌های کوچک در مقایسه با کاربرد شیوه سخنرانی برای تدریس واحد پاتولوژی عمومی نظری در دانشکده دندانپزشکی بابل انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه در نیمسال دوم سال‌های تحصیلی 91-90 و 92-91 انجام شد. در سال 91 (گروه مداخله، میزان پاسخ=92%)، تدریس واحد پاتولوژی عمومی نظری به صورت ترکیبی از روش‌های کار در گروه‌های کوچک و سخنرانی و در سال 92 (گروه شاهد، میزان پاسخ=81%)، تنها به شیوه سخنرانی صورت گرفت. برای ارزیابی میزان رضایت دانشجویان از روش تدریس از پرسشنامه‌ای بدون نام و خود- ایفا استفاده شد. برای مقایسه میانگین امتیاز کل رضایت (عددی از 18 لغایت 90) بین دو گروه از T-test استفاده شد.

یافته‌‌ها: مقایسه میانگین امتیاز کل بین دو گروه نشان داد که رضایت دانشجویان از روش تدریس ترکیبی به طور معنی‌داری بالاتر است (001/0P<). مقایسه میانگین امتیاز کل بین دو جنس، به صورت جداگانه در هر یک از گروه‌ها، هیچ تفاوت معنی‌داری را نشان نداد (63/0=P و 87/0=P به ترتیب در گروه ترکیبی و گروه سخنرانی).

نتیجه‌گیری: ترکیب سخنرانی با روش‌های دیگر تدریس نظیر کار در گروه‌های کوچک می تواند منجر به افزایش رضایتمندی دانشجویان علوم پزشکی در حیطه یادگیری شود. نتایج مطالعه حاضر در رابطه با تدریس واحد پاتولوژی عمومی نظری به دانشجویان دندانپزشکی، تأیید کننده این نظریه است.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه طراحی چک لیست و تعیین میزان رضایتمندی اعضاء هیأت علمی و دانشجویان از این روش، در مقایسه با روش معمولی global rating برای ارزیابی مهارت‌های بالینی دانشجویان ترم 7 دندانپزشکی در درس بیماری‌های دهان و صورت عملی بوده است.

روش بررسی: ابتدا چک لیست، در جلسات بحث گروهی متخصصان طراحی شد. سپس روایی و پایایی آن به وسیله ضریب CVI و بازآزمایی ارزیابی شد. دانشجویان (66 نفر) در دو گروه، با یکی از دو روش چک لیست و روش معمول global rating ارزیابی شدند. در پایان دوره میزان رضایتمندی ارزیابان و دانشجویان با آزمون ویلکاکسون و من ویتنی و میانگین نمرات دانشجویان با آزمون Paired T test تحلیل گردید.

یافته‌ها: روایی محتوایی کل چک لیست براساس ضریب CVI 88/0 و ضریب پایایی ان 9/0 بود. میزان رضایتمندی ارزیابان از دو روش مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری نداشت (Wilcoxon P=0.06). علیرغم فقدان اختلاف معنی‌دار در میزان رضایتمندی دانشجویان، روش چک لیست بیشتر مورد پذیرش آن‌ها بود. میانگین نمرات دانشجویان در روش چک لیست برابر 61/9±69/89 و در روش global rating برابر 85/10±27/86 بود ولی این اختلاف معنی‌دار نبود (06/0P≤).

نتیجه‌گیری: باتوجه به رضایت بالاتر دانشجویان از روش چک لیست و توجه بیشتر به اجزای مورد ارزیابی و عینی‌تر بودن این روش و همچنین با توجه به عدم اختلاف معنی‌دار نمرات در دو روش به نظر می‌رسد که روش چک لیست روش مناسبی برای ارزیابی عملکرد دانشجویان می‌باشد.

زمینه و هدف: سرطان دهان در حال حاضر یکی از بیماری‌های بسیار مهم مرتبط باسلامت دهان تلقی می‌شود. هدف از این مطالعه تعیین آگاهی دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه‌های آزاد و دولتی اصفهان از سرطان دهان و مقایسه میزان آگاهی دانشجویان در سال‌های مختلف تحصیل بود.

روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی- تحلیلی است که در سال 1392 انجام شد. جامعه پژوهش شامل دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه آزاد و دولتی اصفهان بود که به صورت تصادفی 255 نفر انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد جمع‌آوری شد. داده‌ها پس از جمع‌آوری به کمک نرم‌افزار SPSS و با استفاده از روش‌های توصیفی و توسط آزمون‌های کروسکال والیس و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: از دانشگاه آزاد و دانشگاه سراسری شهر اصفهان به ترتیب 56% و 44% از دانشجویان مشارکت داشتند. در رابطه با انجام روتین معاینات کلینیکی مخاط دهان، 81% پاسخ مثبت دادند که اختلاف معنی‌‌داری بین سال‌های تحصیلی شرکت کنندگان وجود نداشت (116/0P=). در رابطه با معاینه بیماران با ضایعات دهانی، %46 از آن‌ها پاسخ مثبت دادندکه اختلاف بین سال‌های تحصیلی به شدت معنی‌دار بود (001/0P≤).

نتیجه‌گیری: یﺎﻓﺘﻪ‌ﻫﺎی ایﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﺳــﻄﺢ ﺁﮔــﺎﻫﻲ دانشجویان ﺩﻧﺪﺍنپزﺷکی ﺷﻬﺮ ﺍصفهان ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺿﺎﻳﻌﺎﺕ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺪ ﮐﺎﻓﻲ نبود ﻭ دانشجویان اگرچه ﻣﻌﺎﻳﻨـﺎﺕ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﮐﺸﻒ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﻫﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ می‌دادند اما از برخی عوامل خطر و ضایعات دهانی مرتبط با سرطان آگاهی کافی نداشتند پس لازم است در طی دوران تحصیل برنامه‌های آموزشی جامع تدوین شود.

زمینه و هدف: نظرات دانشجویان در مورد محتوا، ساختار و کیفیت آموزش‌های دریافتی جزیی اساسی در ارزیابی همه جانبه برنامه آموزشی است و منبع اطلاعاتی مهمی برای سیاست گزاری‌ها به شمار می‌رود. در این مطالعه سعی ما بر این بوده است تا با ارزیابی‌ نظرات دانشجویان سال آخر دانشکده‌های دندانپزشکی کشور درباره برنامه آموزشی دوره عمومی دندانپزشکی تا حد امکان به تدوین، پایش و ارزیابی برنامه آموزشی جدید به صورت مطلوب کمک کنیم.

روش بررسی: این مطالعه به صورت یک مطالعه مقطعی پرسشنامه‌ای در سال تحصیلی 90-1389 انجام شد. جمعیت مورد مطالعه، دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکی در 15 دانشکده دولتی سطح کشور بودند. در دانشکده‌های مورد مطالعه، همه دانشجویان سال آخر برای شرکت در مطالعه دعوت شدند. آنالیزهای آماری به وسیله آزمون کای دو انجام شد.

یافته‌ها: در مجموع 432 دانشجو (4/68 درصد دختر) در مطالعه شرکت کردند. 4/72 درصد از پاسخ دهندگان (7/60 درصد از پسران و 6/77 درصد از دختران، 001/0P=) اعتقاد داشتند که آموزش دوره دندانپزشکی عمومی کاملاً ناکافی یا ناکافی بوده است. فقط حدود یک سوم از دانشجویان معتقد بودند که روش‌های تدریس مناسب یا کاملاً مناسب هستند.

نتیجه‌گیری: به طور کلی، به نظر می‌رسد که آموزش دوره دندانپزشکی عمومی از دید دانشجویان دندانپزشکی، هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ روش‌های تدریس وضعیت مناسبی نداشته است. این مسأله لزوم بازنگری برنامه آموزشی دندانپزشکی عمومی را بیش از پیش روشن می‌سازد.