زمینه و هدف :آنژیوژنز در رشد و گسترش تومورهای بدخیم و همچنین مشی تومور نقش محوری دارد. نتایج تحقیقات گذشته نشان می‌دهد که تراکم عروق خونی کوچک و microvascular density (MVD)در اغلب تومورهای بدخیم در تعیین تظاهرات کلینیکی و پیش آگهی تومور دخیل است. در مورد کارسینوم سلول سنگفرشی ناحیه سر و گردن با وجود مطالعات اندک، نتایج بسیار متفاوت است و به وجود رابطه قطعی بین MVD و سایر فاکتورهای کلینیکوپاتولوژیک از جمله بروز متاستاز به غدد لنفاوی ناحیه‌ای دست نیافته‌اند. هدف این مطالعه بررسی رابطه MVD با برخی فاکتورهای کلینیکوپاتولوژیک و مهم‌تر از همه، بروز متاستاز در غدد لنفاوی گردنی می‌باشد.
روش بررسی :در این مطالعه توصیفی مقطعی تعداد 40 بلوک پارافینی اسکواموس سل کارسینومای زبان، از آرشیو انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی دانشگاه علوم پزشکی تهران انتخاب و مقاطع تهیه شده از آنها به روش ایمونوهیستوشیمی با آنتی بادی CD34 رنگ‌آمیزی شدند. در هر نمونه در هر یک از نواحی داخل، حاشیه و بافت سالم اطراف تومور، 4 ناحیه با رنگ‌پذیری بیشتر انتخاب و میانگین MVD دراین نواحی در دو گروه واجد متاستاز به غدد لنفاوی (N+) و فاقد آن (N-) شمارش و محاسبه شد. آنالیزهای آماری 3wayANOVA و Independent t- testانجام و 05/0>p معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: MVD-CD34 بالاتر در ناحیه داخل و حاشیه تومور با بروز متاستاز به غددلنفاوی گردنی رابطه آماری معنی‌دار دارد ولی با سن و جنس وتمایز تومور از لحاظ آماری بی‌ارتباط بوده است.
نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد افزایش بروز نشانگر CD34 که بصورت میانگین MVD عنوان می‌شود نشانه بروز متاستاز در غددلنفاوی گردنی است و در نتیجه شاید قادر به تعیین پیش آگهی در اسکواموس سل کارسینومای اولیه زبان باشد.
