مجله دندانپزشکی

---

بیان مسأله: دستیابی به سلامت دهان و دندان یکی از مهمترین اهداف پیشگیری در دندانپزشکی است و تحقق این امر در گرو ارتقای آگاهی و نگرش مردم است. از جمله افرادی که نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند، کارکنان بهداشتی شاغل در نظام شبکه‌های بهداشتی، درمانی کشور می‌‌باشند و آگاهی و نگرش آنان می‌تواند تأثیر مستقیمی بر جامعه تحت پوشش خود داشته باشد.

هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی استان قم درباره سلامت دهان و دندان انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی و مقطعی، آگاهی و نگرش همه کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی، درمانی، خانه‌های بهداشت و پایگاههای بهداشتی استان قم (187 نفر) مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه با استفاده از پرسشنامه‌ای انجام شد که شامل 10 سؤال در مورد آگاهی و 10 سؤال در مورد نگرش بود که توسط افراد مورد مطالعه تکمیل گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمونهای ANOVA و مقایسه چندگانه Tukey و همبستگی مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: در این بررسی، میزان آگاهی زنان نسبت به مردان بالاتر بود و آزمون آماری این اختلاف را معنی‌دار نشان داد (05/0P<)؛ بین میزان آگاهی افراد با میزان تحصیلات آنان نیز ارتباط معنی‌داری وجود داشت و کارکنان با تحصیلات بالاتر آگاهی بهتری داشتند
(05/0P<)؛ بین آگاهی افراد، سن و سابقه خدمت آنان ارتباط معنی‌داری وجود داشت (05/0P<)؛ در مجموع میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی استان قم درباره سلامت دهان و دندان در حد قابل قبولی تلقی گردید.

نتیجه‌گیری: میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی در حد قابل قبولی بود ولی در حد مطلوب نبود و استمرار دوره‌های آموزشی و بازآموزی کاملاً ضروری به نظر می‌رسد.

---

  زمینه و هدف: ارتباط مستمر بیماران با دندانپزشکان، توانایی تشخیص عوارض اولیه مصرف تنباکو بر سلامت دهان و سلامت عمومی بدن، کلینیک‌های دندانپزشکی را تبدیل به بستری مناسب برای ارایه مشاوره‌های ترک سیگار کرده است. هدف از این مطالعه تعیین کارآیی مداخله آموزشی بر ترک سیگار در بیماران مراجعه کننده به کلینیک‌های دندانپزشکی با کاربرد مدل مراحل تغییر بود.

  روش‌ بررسی : مطالعه حاضر یک پژوهش شبه تجربی بود که در سال 1392 انجام شد. 40 بیمار سیگاری در درمانگاه‌های تخصصی در هر یک از گروه‌های مداخله و مقایسه پرسشنامه خود ایفای شامل سؤالات عمومی و دموگرافیک، مراحل تغییر، فرآیندهای تغییر، خودکارآمدی، توازن تصمیم‌گیری قبل و بعد از 6 ماه آموزش را تکمیل کردند. گروه مداخله 2 جلسه آموزشی به شیوه بحث گروهی به مدت 60 دقیقه را دریافت کرد. داده‌ها با آزمون‌های آماری کای اسکوئر، تی زوجی و مستقل، من ویتنی و ویلکاکسون آنالیز شدند.

  یافته‌ها: از حیث توزیع بیماران در مراحل تغییر (پیش تفکر، تفکر و آمادگی) بین گروه‌های مداخله (5/42، 35 و 5/22 %) و مقایسه (5/37، 35 و 5/27%) قبل از آموزش اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (55/0= P ). پس از آموزش در گروه مداخله به ترتیب 20 و 10 درصد بیماران مراحل اجرا و نگهداشت ترک سیگار را گزارش کردند (001/0> P ). بعد از آموزش شاهد افزایش میانگین سازه فرایندهای تجربی، فرایندهای رفتاری، منافع و خودکارآمدی و کاهش میانگین سازه هزینه‌ها در گروه مداخله بودیم (001/0> P ) .

  نتیجه‌گیری : یافته‌ها نشانگر اثربخشی آموزش با استفاده از مدل مراحل تغییر در افزایش موارد ترک سیگار بیماران بود. لذا آشنایی دندانپزشکان با آموزش در قالب مدل مراحل تغییر به منظور ترک سیگار توصیه می‌شود.

---