مجله دندانپزشکی

---

سندرم ایگل (Eagle) عارضه ای نسبتا نادر است که با علائم درد گنگ و عمقی در ناحیه دهانی، حلقی و پشت گوش، اختلال در بلع و محدودیت حرکات گردن شناخته می شود. این اختلال به دلیل طویل شدن زائده استیلوئید یا کلسیفیکاسیون لیگامان استیلوهایوئید پدید می آید. در این گزراش ضمن مروری بر مقالات مربوطه، موردی از کلسیفیکاسیون کامل لیگامان که وضعیت نادری از این سندرم می باشد، به همراه علائم بالینی ارائه می گردد.

---

یمار گزارش شده با دیسپلازی کندرواکتودرمال یا سندرم الیس وان کرولد، اکثر تظاهرات کلاسیک این بیماری را (از قبیل کوتولگی، بیماری مادرزادی قلبی، دیسپلازی اکتودرم شامل ناخنهای کوتاه و هیپوپلاستیک، نقص در تعداد و شکل دندانها، انگشت اضافی در دستها و پاها و فرنوم های وسیع ناحیه باکال دهان) نشان داد. علاوه بر علائم فوق می توان وجود مولرهای تک ریشه در فک بالا را مطرح کرد که صرفا در بعضی گزارشات به آن اشاره شده است.

---

مهمترین سندرمهای کرانیوفاسیال دیسوستوزیس (Craniofacial Dysostosis)، عبارتند از سندرمهای Crozoun و Apert و Pfeiffer و Carpenter و Saether-Chotzen که یافته مشترک آنها بسته شدن زودرس درزهای جمجمه می باشد. این اتفاق سبب بروز علائم متعددی در بیماران می گردد که ناهنجاریهای جمجمه و صورت از جمله آن می باشد. شناسایی دقیق و ارزیابی صحیح از عوامل مهم در انجام جراحیهای بازسازی برای این بیماران به شمار می آید؛ همچنین به دلیل این که شیوع این جراحیها بسیار کم می باشد، لذا یک مورد جراحی سندرم کروزن که در بیمارستان شریعتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام پذیرفت، ارائه می گردد.

---

اخیرا با کاربرد ترمیمهای همرنگ غیرمستقیم، تحقیقات جهت یافتن ماده مناسب جهت چسباندن این ترمیمها وسعت زیادی یافته است. سیمانهای رزینی به لحاظ استحکام، زیبایی، و ضخامت لایه ای مطلوب، کاربرد مناسبی در این زمینه دارند و انواع آنها با سیستمهای مختلف پلیمریزاسیون (شیمیایی، نوری، Dual) بدین منظور توصیه شده اند؛ لیکن سیمانهای Dual cure به دلیل ادعای کارخانه ها مبنی بر این که پس از قطع نور، پلیمریزاسیون ادامه می یابد و در مناطقی که نور با شدت کافی نرسیده است، پلیمریزاسیون قادر به انجام است، توجه بیشتری را به خود جلب نموده است. استحکام و دوام ترمیمهای زیبایی غیرمستقیم تا حد زیادی به پلیمریزاسیون کافی سیمان چسباننده اش بستگی دارد و در صورتی که سیمان نوری و یا Dual cure مصرف شده، پلیمریزاسیون کافی نیابد، دوام ترمیم به خطر می افتد؛ لذا بررسی روند پلیمریزاسیون این سیمان در زمانهای پس از قطع نور و مقایسه آن با سیستمهای Self cure حائز اهمیت است. در این مطالعه روند پلیمریزاسیون سیمان Dual cure در دو حالت تحت تابش نور و بدون تابش نور مورد بررسی قرار گرفت و با رزینهای Self cure و Light cure مقایسه شد. نمونه هایی از سه ماده به ابعاد 1×5×10 میلیمتر ساخته شد. از هر گروه 3 نمونه و در مجموع 12 نمونه تهیه گردید. نمونه های Dual cure با تابش نور و Light cure به مدت 60 ثانیه تحت تابش نور از ورای بلوک پرسلنی به ابعاد 2×6×12 میلیمتر قرار گرفتند. نمونه ها در زمانهای مشخص Post mixing شامل 5، 10، 20، 30، 45 و 60 دقیقه و نیز 24 ساعت با روش طیف سنجی مادون قرمز (FTIR) مورد بررسی قرار گرفتند؛ سپس میانگین DC) Degree of Conversion) هر گروه محاسبه شد. با استفاده از آزمون آنالیز واریانس و آزمون Tukey-HSD با P<0.05 نتایج زیر به دست آمد: پلیمریزاسیون رزین Light cure پس از قطع نور بطور معنی دار ادامه پیدا نکرد، سیمان Dual cure پس از قطع نور به واکنش پلیمریزاسیون ادامه داد و روند آن با رزین Light cure و Self cure متفاوت بود. سیمان Dual cure بدون تابش نور به میزان محدودی پلیمریزه شد؛ ولی با نمونه Dual cure با تابش نور تفاوت معنی دار داشت. روند پلیمریزاسیون سیمان Dual cure با تابش نور با نمونه بدون تابش نور متفاوت بود؛ بنابراین رسیدن مقدار کافی نور برای پلیمریزه شدن سیمان Dual cure لازم است.

---

یکی از علل شایع دردهای صورتی، دردهای عضلانی این ناحیه می باشد. سندرم اختلال عمل دردناک عضلانی MPDS» Myofascial Pain Dysfunction Syndrome» یکی از مهمترین اختلالات ناحیه صورتی است که بسیاری از بیماران از درد، حساسیت به لمس یک یا چند عضله جونده و محدودیت عملکرد ناشی از این سندرم رنج می برند. از آنجا که تاکنون روش ویژه و مورد توافق اکثر صاحب نظران جهت مواجهه با این بیماران و درمان آنها پیشنهاد نگردیده است، لذا یافتن روشی که موجب کاهش درد این بیماران و تعیین روش درمانی موثر برای آنها باشد، ضروری به نظر می رسد. با توجه به اثرات ضد دردی و ضد التهابی لیزرهای کم توان، استفاده ازاین نوع لیزر در درمان بیماران MPDS، از سوی برخی محققین توصیه شده است. در این تحقیق اثر لیزر کم توان گالیم-آلومینیوم-آرسنیک در درمان بیماران MPDS مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور، 22 بیمار MPDS (با میانگین سنی 33.32 سال) در طی 4 هفته (12 جلسه) تحت درمان با لیزر کم توان قرار گرفتند. معاینات بالینی طی 6 مرحله انجام گرفت. طبق نتایج به دست آمده، در مرحله پایانی درمانی متغیرهای شدت درد، درد ناحیه گونه، تناوب درد، حساسیت به لمس عضلات ماضغه، گیجگاهی، رجلی داخلی، رجلی خارجی از لحاظ آماری بهبود معنی داری را نسبت به قبل از درمان نشان دادند و این بهبودی تا 3 ماه پس از قطع درمان (دوره پیگیری) نیز تداوم داشت (P<0.05). نتایج این بررسی همچنین نشان داد که لیزر کم توان گالیم-آلومینیوم-آرسنیک درمانی موثر در تسکین درد و کاهش حساسیت به لمس عضلات جونده درگیر در بیماران مبتلا به MPDS است و برنامه ریزی دقیق و منظم و تداوم جلسات تا تکمیل دوره درمانی، نقشی موثر جهت رسیدن به بهبودی دارد.

---

دنتین باندینگ رزینها معمولا بدون فیلر هستند؛ انقباض ناشی از پلیمریزاسیون آنها قابل ملاحظه می باشد و می تواند سبب تولید تنش داخلی (Internal Stress) در باندینگ رزین و در نهایت پارگی حد فاصل بین رزین کامپوزیت و عاج گردد. این مطالعه با هدف طراحی یک روش مناسب جهت اندازه گیری میزان انقباض ناشی از پلیمریزاسیون در رزینهای بدون فیلر و در ضخامتهای بسیار نازک و نیز بررسی اثر ضخامت بر میزان انقباض و با استفاده از یک باندینگ رزینی به نام Scotchbond Multipurpose 3M انجام شد. هدف اول از این مطالعه بررسی و ایجاد روشی مناسب برای اندازه گیری انقباض ناشی از پلیمریزاسیون خطی رزینها در ضخامتهای مختلف، بخصوص در لایه های نازک بود؛ زیرا باندینگها عملا در ضخامتهای نازک به کار می روند و جهت کنترل انقباض ناشی از پلیمریزاسیون آنها نیاز به روشی است که بتواند آن را به صورت کمی اندازه گیری نماید. برای رفع مشکلات به وجود آمده جهت اندازه گیری انقباض باندینگ رزینها بخصوص در ضخامتهای نازک از روش رینگ و برای اولین بار از روش غیر تماسی لیزری استفاده گردید. به منظور بررسی رابطه بین ضخامت باندینگ رزین و میزان انقباض، آنالیز رگرسیون بکار برده شد. تجزیه و تحلیل داده های حاصله نشان داد که یک رابطه مستقیم لگاریتمی بین ضخامت باندینگ رزین و انقباض آن وجود دارد. دستگاه طراحی شده جهت اندازه گیری انقباض در ضخامتهای پایین دقیق و حساس بود و ثابت کرد که با افزایش لگاریتم ضخامت باندینگ رزین میزان انقباض آن افزایش می یابد.

---

سندرم پاپیلون لفور (PLS) یک بیماری نادر است که با تخریب زود هنگام پریودنشیوم دندانهای شیری و دائمی همراه است. اتیولوژی این بیماری بدرستی مشخص نیست ولی اخیرا جهش در ژن کاتپسین C به عنوان پایه ژنتیکی بیماری شناخته شده است. در این مطالعه فراوانی آنتی ژن های HLA در سندرم پاپیلون لفور مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور آنتی ژن های HLA-1 و HLA-DR با روش سرولوژی و طبق استاندارد NIH در نه بیمار مبتلا به PLS از هفت خانواده غیر وابسته با 37 فرد سالم (گروه کنترل) مقایسه گردید. در تحلیل نتایج از آزمون دقیق فیشر با در نظر گرفتن (P<0.05) استفاده شد. نتایج نشان داد که فراوانی آنتی ژن HLA-B18 در بیماران مبتلا به PLS نسبت به گروه کنترل بیشتر می باشد و این افزایش از نظر آماری معنی دار است (P<0.05). مطالعه حاضر که به روش سرولوژی انجام گردیده است تنها مطالعه کنترل دار در زمینه بیماری PLS می باشد که نتایج آن نیاز به فناوریهای ملکولی با تعداد نمونه های بیشتری دارد.

---

سندرم شوگرن از جمله بیماریهای خود ایمنی است که با ارتشاح لنفوسیتی به غدد برون ریز مشخص می گردد و موجب کراتوکنژکتویت سیکا و خشکی دهان می شود. در حال حاضر جمعیت بسیاری که اغلب آنها را زنان بالای چهل سال تشکیل می دهند از این بیماری رنج می برند و با مشکلات متعددی از جهت سلامت دهان و دندان و کاهش کیفیت زندگی، مانند پوسیدگیهای شدید دندانی، چشمانی دردناک، نواقص بویایی و چشایی، تکلم، جویدن و بلع مواجه هستند. متاسفانه این بیماران به درمانهای رایج پاسخ چندانی نمی دهند. امروزه در دنیای پزشکی که هدف نهائی آن درمان اساسی و نه معمولی (علامتی) است، رویکردهای مختلف ژن درمانی در درمان بسیاری از بیماریهای ظاهرا علاج ناپذیر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به اینکه این بیماری، دومین بیماری شایع خود ایمنی پس از آرتریت روماتوئید می باشد و با عنایت به اینکه درمانهای مرسوم این بیماری همگی درمان علامتی نسبی هستند، توجه بر درمان اساسی و ریشه ای این بیماری به کمک انتقال ژن، بیش از پیش مورد تاکید پژوهشگران قرار گرفته است. در این مطالعه 58 منبع معتبر حاوی تازه ترین دستاوردهای علمی، مرور گردید و به بیماریزایی، عوارض و درمانهای مرسوم این سندرم پرداخته شد. هدف دیگر این مطالعه، بررسی شیوه های درمانی جدید این عارضه با عنایت به روشهای مختلف و بالقوه بسیار کارآمد انتقال ژن و ژن های درمانگر متفاوت (از جمله کانالهای آب غشایی، مولکولهای ناقل یونی، عوامل نسخه برداری، پروتئین های ضد قارچی و جاروبگرهای رادیکال های آزاد)، می باشد.

---

سندرم پاپیلون لفور (PLS) یک بیماری اتوزومال مغلوب و نادر است که با هیپرکراتوز کف دست و پا و تخریب زود هنگام پریودنشیوم دندانهای شیری و دائمی همراه است. در تشخیص افتراقی PLS باید فرم های مادرزادی هیپرکراتوز کف دست و پا مورد توجه قرار گیرند. اخیرا جهش در ژن کاتپسین C به عنوان پایه ژنتیکی بیماری PLS شناخته شده است. در این بیماری فقدان کامل فعالیت آنزیم کاتپسین C به دلیل جهشهای اتفاق افتاده بر روی هر دو آلل ژن مزبور مشاهده می شود. باکتری آکتینوباسیلوس آکتینومایستم کومیتانس A.a) Actinobacillous actinomycetem comitans) به عنوان یک پاتوژن پریودنتال اصلی در بیماری PLS مطرح است. نتایج درمانی بیماران مبتلا به PLS متفاوت و متضاد بوده و اتفاق نظر کامل در این خصوص بدست نیامده است. درمان بیماری به دنبال حذف باکتری A.a و استفاده از رتینوئیدهای سنتتیک گزارش شده است.

---

بیان مساله: میزان شیوع HBsAg در مبتلایان به سندرم داون بیشتر از افراد عادی گزارش شده است و زندگی در مراکز نگهداری در مقایسه با زندگی در خانه احتمال شیوع این آنتی ژن را افزایش می دهد. هدف: این مطالعه به منظور تعیین میزان شیوع HBsAg در سندرم داون در داخل کشور و مقایسه آن با عقب ماندگان ذهنی دیگر در شرایط مشابه و نیز تعیین شیوع این آنتی ژن در دو گروه فوق و مقایسه آن با جمعیت عادی ایران انجام شد.

روش بررسی: تعداد 100 بیمار با متوسط سن 12 سال در پنج مرکز نگهداری عقب ماندگان ذهنی مورد مطالعه قرار گرفتند؛ مبتلایان به سندرم داون در گروه اول و سایر عقب ماندگان ذهنی در گروه دوم (50 نفر در هر گروه) قرار داشتند. در مرحله اول از بیماران نمونه خون گرفته شد. نمونه ها به روش ELISA جهت تعیین HBsAg و HBsAb مورد آزمایش قرار گرفتند. جهت بررسی اختلاف آماری بین شیوع +HbsAg در دو گروه، از آزمون Chi-Square استفاده شد.

یافته ها: HBsAg در 8% از بیماران گروه اول و 4% از بیماران گروه دوم و HBsAb در 25% از بیماران گروه اول و 32% از بیماران گروم دوم مثبت بود. HBsAg در کودکان عقب مانده ذهنی ساکن موسسات نسبت به جمعیت عادی ایران (کمتر از 3%) از شیوع بیشتری برخوردار بود؛ بین میزان شیوع این شاخص بین دو گروه اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد.

نتیجه گیری: رعایت دقیق و کامل اصول استریلیزاسیون و کنترل عفونت، هنگام انجام اعمال دندانپزشکی در این مراکز ضروری است؛ همچنین پیشنهاد می شود این کودکان به عنوان یک جمعیت پرخطر بر علیه هپاتیت B واکسینه شوند.

---

بیان مسأله: پروتزهای متحرک از جمله درمانهایی است که در مراحل معاینه، تشخیص و طرح درمان آن نیاز به انجام رادیوگرافی کاملاً محسوس می‌باشد؛ چرا که برخی از بیماران که متقاضی دریافت درمانهای پروتزهای متحرک می‌باشند، دارای ریشه‌های باقیمانده، دندانهای نهفته، کیست و یا تومور هستند که گاهی فقط در رادیوگرافی مشخص می‌شوند.

هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان و درصد ریشه‌های باقیمانده، دندانهای نهفته و موارد مشکوک به پاتولوژی، در رادیوگرافی‌های پانورامیک بیماران مراجعه‌کننده به بخش پروتزهای متحرک چهار مرکز دانشگاهی و پنج مرکز درمانی عمومی انجام شد.

روش بررسی: با استفاده از روش بررسی بیماران Case Series پرونده مراجعه‌کنندگان به چهار دانشکده دندانپزشکی و پنج مرکز درمانی عمومی بررسی شدند و در این میان 1232 رادیوگرافی پانورامیک از نظر وجود ریشه‌های باقیمانده, دندانهای نهفته و حالات پاتولوژیک مورد بررسی قرار گرفتند.

یافته‌ها: از 850 رادیوگرافی پانورامیک مربوط به بیماران متقاضی دریافت درمان پروتز کامل 3/1% دارای دندانهای نهفته، 5/9% دارای ریشه‌های باقیمانده و 4/0% دارای ضایعات پاتولوژیک بودند. از 382 رادیوگرافی پانورامیک بیماران متقاضی درمان پروتز پارسیل متحرک، 9/2% دندان نهفته، 11% ریشه باقیمانده و 1/0% ضایعات پاتولوژیک داشتند.

نتیجه‌گیری: پس با توجه به معنی‌دار و محسوس بودن درصد مشکلات در ریج‌های باقیمانده که به این موارد باید وضعیتهای پاتولوژیک مربوط به ساختمانهای دندانهای باقیمانده و انساج نگهدارنده آنها که باید پایه پروتز پارسیل قرار گیرند را نیز افزود. مجدداً بر ضرورت تجویز رادیوگرافی پانورامیک در بیماران بی‌دندان و نیمه‌بی‌دندان تأکید می‌گردد.

---

زمینه و هدف: اگرچه در حیطه وظایف آموزشی اعضای هیئت علمی دندانپزشکی کشور اطلاعات مفیدی موجود است؛ ولی درخصوص عملکرد پژوهشی آنها اطلاعات مناسبی وجود ندارد. این تحقیق که دندانپزشکان هیئت علمی درسال 83 را شامل می‌شود، با هدف حصول به این اطلاعات و نیز تعیین عملکرد پژوهشی و نیازهای واقعی اعضای هیئت علمی دندانپزشکی در مقوله آموزش پژوهش طراحی گردیده است
روش بررسی: مطالعه حاضر با طراحی cross sectional بر روی کلیه اعضای هیئت علمی دندانپزشکی کشور انجام گرفت. خصوصیات فردی شامل سن، جنس، محل خدمت، سوابق تحصیلی و آموزشی، کارگاه‌های طی شده، تمایل به شرکت در کارگاه‌ها و نیز عملکرد پژوهشی بر اساس تعداد طرح‌های مصوب، تعداد مقاله‌های منتشره داخلی و خارجی و استفاده از اینترنت از طریق پرسشنامه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت و با آمار توصیفی ارائه گردید.
یافته‌ها: با توجه به فرم‌های اطلاعاتی ارسالی، تعداد 436 پرسشنامه واجد شرایط وجود داشت که حدود 58 % اعضای هیئت علمی را شامل می‌شد. از نظر تعداد طرح‌های پژوهشی 4/7 % بیش از 10 طرح، 15 % بین 5 تا 10 طرح، 9/49% کمتر از 5 طرح داشتند و 7/27% فاقد طرح تحقیقاتی بودند. از نظر تعداد مقاله‌های داخلی، 2/28% فاقد مقاله بودند و 8/51% بین 1 تا 5 مقاله و20% بیش از 5 مقاله داشتند. از نظر تعداد مقاله‌های خارجی 5/77% فاقد مقاله بودند، 2/20% بین 1-3 مقاله و2/3% بیش از 3 مقاله داشتند. از نظر شرکت در کارگاه‌های پژوهشی، کارگاه روش تحقیق مقدماتی با 6/71% بیشترین و آشنایی با stata با 7 /0% کمترین تعداد شرکت کنندگان را به خود اختصاص دادند. در مورد تمایل به شرکت در کارگاه‌ها، کارگاه مقاله نویسی جهت مقالات انگلیسی با 3/26%، اصول مقاله نویسی با 5/17% و تهیه پروپوزال‌های تحقیقاتی با 1/16% به عنوان سه اولویت نخست انتخابی بودند.
نتیجه‌گیری: هرچند عملکرد پژوهشی هیئت علمی دندانپزشکی در سالهای اخیر بهتر شده؛ ولی در مجموع نازل است. به همین منظور، برگزاری کارگاه‌های متدولوژی تحقیق، مقاله نویسی و تهیه و تدوین پروپوزال‌های تحقیقاتی توصیه می‌شود.

---

 زمینه و هدف: سمان موقت ایرانی Tem Band ساخت شرکت گلچای، به عنوان جایگزین مناسبی برای سمان‌های موقت خارجی، بدون گذراندن آزمایشهای کیفیت در یک مرکز دانشگاهی به بازار معرفی گردیده است که لازم است تحقیقات بیشتری در خصوص این سمان انجام شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی زمان سخت شدن (setting time)، ضخامت لایه‌ای (film thickness)، استحکام فشاری (compressive strength)، میزان حلالیت (solubility) و میزان آرسنیک سمان موقت ایرانی Temp Band ساخت شرکت گلچای و سمان موقت خارجی Temp Bond ساخت کارخانه Kerr و مقایسه آن دو با استاندارد انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی، از هر سمان 12 نمونه تهیه گردید و آزمایشهای تعیین زمان سخت شدن، ضخامت لایه‌ای، استحکام فشاری، میزان حلالیت بر طبق استانداردISO 3107 و همچنین میزان آرسنیک براساس استاندارد ASTMD 6052، بر روی سمان‌ها انجام گرفت و میانگین آنها محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و 05/0p< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: میانگین زمان سخت شدن سمان ایرانی، 5 دقیقه و47 ثانیه و نمونه خارجی، 4 دقیقه و 17 ثانیه و میانگین ضخامت لایه‌ای سمان ایرانی 67/6 میکرون و نمونه خارجی 08/4 میکرون، بدون مشاهده اختلاف آماری معنی‌دار در هر دو مورد بود. استحکام فشاری سمان ایرانی، 67/5 مگاپاسکال و سمان خارجی، 5/8 مگاپاسکال بود که دارای اختلاف آماری معنی‌دار بودند (001/0p<). میزان حلالیت سمان ایرانی m/m 28/2% و میزان حلالیت سمان خارجی m/m 42/2% بود. نتایج به دست آمده در محدوده قابل قبول استاندارد ISO 3107 قرار داشت. میزان آرسنیک در هر دو سمان قابل مشاهده و تعیین نبود، ولی میزان سرب موجود در سمان ایرانی معادل حداکثر میزان مجاز استاندارد ASTMD 6052 بود.
نتیجه‌گیری: طبق نتایج این تحقیق امکان استفاده از هر یک از این سمان‌های موقت، در شرایط مختلف کلینکی تعریف شده براساس خواص فیزیکی آنها وجود دارد، ولی به منظور بررسی کاملتر سمان ایرانی، بررسی biocompatibility آن ضروری به نظر می‌رسد.

---

زمینه و هدف: خصوصیات سنسیتومتریک فیلم‌های گروه F تحت تأثیر شرایط ظهور و ثبوت قرار می‌گیرد، در نتیجه با توجه به عرضه فیلم‌های  Fو E در بازار ایران، این مطالعه با هدف ارزیابی خصوصیات سنسیتومتریک فیلم کداک InSight در شرایط ظهور و ثبوت مطب‌های دندانپزشکی و مقایسه آن با فیلمEktaspeed Plus  انجام شد.

روش بررسی: در این بررسی تجربی آزمایشگاهی به کمک یک استپ وج 14 پله ای از فیلم‌های (EP) Ektaspeed Plus و (IP) InSight در شرایط یکسان رادیوگرافی به عمل آمد. فیلم‌ها طی شش روز متوالی به دو طریق دستی و اتوماتیک در محلول چامپیون (محصول شرکت ایکس ری ایران تحت نظارت چامپیون انگلستان) ظاهر و ثابت گردیدند. هم‌زمان با ظهور و ثبوت فیلم‌های اکسپوز شده، از فیلم‌های اکسپوز نشده EP و IP جهت ثبت میزان دانسیته (Base plus Fog density) B+F استفاده شد. سرعت و کنتراست فیلم‌ها پس از رسم منحنی مشخصه آنها و براساس تعاریف ISO اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری ANOVA یک طرفه و T با 05/0P< مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: فیلم IP بین 20 تا 22% سریعتر از فیلم EP بود (20% در شرایط ظهور و ثبوت دستی و 22% در شرایط اتوماتیک). فیلم IP در شرایط اتوماتیک همیشه در محدوده سرعت F قرار داشت ولی در شرایط ظهور و ثبوت دستی در روزهای نخست (محلول نو) در محدوده F و درروزهای پایانی (محلول کهنه) در محدوده E قرار گرفت. کنتراست هر دو نوع فیلم در سیستم اتوماتیک مشابه هم ولی در سیستم دستی درفیلم EP بیشتر بود. میزان دانسیته B+F در هر دونوع فیلم در محدوده استاندارد (کمتر از35/0) بود و با افزایش عمر محلول کاهش ‌یافت.

نتیجه‌گیری: فیلم InSight یک فیلم F است که سرعت آن حداقل 20% بیشتر از فیلم Ektaspeed Plus می‌باشد و ظهور و ثبوت آن در شرایط عادی مطب در محلول تازه منجر به کاهش تابش اشعه به بیمار می‌شود. کهنگی محلول تا 6 روز سرعت آن را کاهش می‌دهد ولی کیفیت تصویر آسیبی نمی‌بیند و استفاده از آن سبب کاهش اکسپوژر بیمار می‌گردد.

---

زمینه و هدف: سندرم اختلال عمل دردناک عضلات جونده (MPDS) یکی از شایع‌ترین اختلالات ناحیه صورتی است که بسیاری از بیماران از درد، حساسیت به لمس یک یا چند عضله جونده و محدودیت حرکت رنج می‌برند. فاکتورهای روانی- اجتماعی نقش مهمی در روند بیماری ایفا می‌کنند. اضطراب و افسردگی با افزایش کشش عضله می‌توانند اختلال عمل دردناک عضلانی ایجاد کنند. همچنین می‌توانند به همراه بیماری و یا در نتیجه درد مزمن و ناتوانی بارز شوند. با وجود درمان‌های متعدد برای این سندرم اولویت با درمانی است که با حداقل تهاجم و آسیب و با در نظر گرفتن مشکلات زیر بنایی باشد. آرامش‌سازی پیش‌رونده عضلانی PMR)) بطور عمده در درمان اضطراب و افسردگی بکار می‌رود. در این روش فرد می‌تواند با انقباض و رها کردن عضلات و بر مبنای ایجاد تمایز بین این دو احساس ضمن از بین بردن انقباض‌های عضلانی آرامش عمیقی را تجربه کند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر Progressive Muscle Relaxation در بهبود علائم بالینی مبتلایان به MPDS بود.

روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی - بالینی، قبل و بعد، 33 بیمار مبتلا به MPDS)) که اضطراب و یا افسردگی خفیف (بر اساس آزمون بک) داشتند با PMR به مدت 1 ماه درمان شدند. پیگیری دو ماهه پس از درمان انجام شد. در تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های paired t-test/wilcoxon-sign-rank test/Shapiro-wilks استفاده شد.

یافته‌ها: شدت درد، حساسیت به لمس عضلات جونده، حداکثر باز شدگی دهان با درد و بدون درد، اضطراب و افسردگی پس از درمان نسبت به قبل بهبودی معنی‌داری نشان داد (001/0>p).

نتیجه‌گیری: آرامش‌سازی پیش‌رونده عضلانی در بهبود علائم و نشانه‌های مبتلایان به MPDS مؤثر است. بنابراین وضعیت روانشناختی باید در طرح درمان این بیماران در نظر گرفته شود.

---

زمینه و هدف: کلسیفیکاسیون پالپ دندان ممکن است پاتوژنز مشابه توده‌های عروقی کلسیفیه داشته باشد. سنــگ های پالپی تـــوده های کلــسیفیه‌ای هستند که در رادیوگرافی‌های رایج دندان یافت می شوند. هدف از انجام این تحقیق بررسی ارتباط بین سنگ های پالپی و بیماری‌های ایسکمیک قلبی- عروقی بوده است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع تحلیلی- توصیفی است و به روش مقطعی انجام شده است. بیمارانی که بین 55-20سال سن و حداقل دارای 8 دندان طبیعی بودند و جهت بررسی بیماری آترواسکلروزیس عروق کرونر به بخش قلب بیمارستان افشار مراجعه نمودند جامعه آماری مورد بررسی را تشکیل می‌دادند. در این افراد ارتباط بین گرفتگی عروق وسنگ‌های پالپی بررسی گردید.

یافته‌ها: جمعاً 61 بیمار که تحت عمل آنژیوگرافی قرار گرفته بودند شرکت داشتند. بیماران شامل 32 مرد (5/52%) و 29 زن (5/47%) بودند. در نتایج آنژیوگرافی، 38 نفر دارای حداقل یک رگ گرفته (از یک تا 3 رگ) بودند و بقیه افراد (7/37%) نتیجه آنژیوگرافی نرمال داشتند. افرادی که سنگ پالپ در دندان‌هایشان داشتند. در 8/73% (31 مورد) دچار گرفتگی عروق کرونر بودند در حالی که این نسبت در افرادی که سنگ پالپی نداشته‌اند 8/36% (7 مورد) بودند. بیشترین دندان‌هایی که سنگ پالپی داشتند مولرهای اول ودوم بودند.

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها شاید بتوان بیان نمود که وجود سنگ‌های پالپی در رادیو گرافی دندانی، درغربال‌گری بیماری‌های CVDکمک کننده است.

---

زمینه و هدف: دندان‌های متعدد اضافه نادر و عموماً همراه با سندرم‌هایی نظیر کلیدوکرانیال دیسپلازی، گاردنر و شکاف لب و کام می‌باشند. احتمال موارد غیر سندرمیک خیلی کمتر است. هدف از این مقاله گزارش یک بیمار با 6 دندان اضافه بدون همراهی سندرم خاص بود.
گزارش مورد: بیمار خانم 33 ساله‌ای بود که با شکایت حساسیت به غذاهای سرد و گرم در ناحیه پرمولرهای سمت راست بالا به بخش تشخیص بیماری‌ها ارجاع شد. در معاینات دهانی 5 دندان اضافی لینگوال (4 دندان در ناحیه پرمولرهای مندیبل و یک دندان در ناحیه پرمولر ماگزیلا) دیده شد. در کلیشه پانورامیک دندان اضافی نهفته نیز در سمت پالاتال پرمولر چپ ماگزیلا دیده شد. دندان‌های اضافه بنا به گفته بیمار، از سن 17 سالگی و تدریجاً طی یک سال رویش یافتند. به جز سابقه کم کاری تیروئید از 5 سال قبل، نکته قابل توجهی در شرح حال پزشکی و دندانپزشکی، معاینات و آزمایشات پاراکلینیک وجود نداشت. سایر افراد فامیل مشکل مشابه نداشتند. براین اساس، تشخیص دندان‌های اضافه غیر سندرمیک مسجل شد.
نتیجه‌گیری: معاینه کامل هر بیمار که با دندان اضافه مراجعه می‌کند، می تواند اطلاعات ارزشمندی در خصوص همراهی سندرم‌های مربوطه به دست دهد که شامل بررسی رادیوگرافیک (پانورامیک و رادیوگرافی‌های داخل دهانی) برای تشخیص دندان‌های نهفته می‌باشد. تشخیص زود هنگام برای تصمیم‌گیری درمان‌های جراحی و ارتودنسی ضروری است، تا از ایجاد یا تشدید عوارض همراه نظیر مال اکلوژن، تأخیر در رویش دندان سالم مجاور یا چرخش آن، دیاستم، ضایعات کیستیک و جذب دندان متصل به آن جلوگیری شود.

---

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر کور فلزی و زیرکونیایی بر رنگ رستوریشن‌ها و نیز بررسی تأثیر پشت پوش (Backing) بر رنگ رستوریشن سرکون زیرکونیا بود.
روش بررسی: نمونه‌های مورد مطالعه شامل دیسک‌های سرکون زیرکونیا و دیسک‌های متال سرامیک از آلیاژ طلای زرد و آلیاژ بیس متال با رنگ پرسلن ونیر کننده 2A و دو ضخامت پرسلن ونیر کننده (mm 7/0 و mm 2/1) بود. از هر گروه سه نمونه دیسک شکل آماده شد. دیسک‌های متال سرامیک شامل دیسک‌هایی از جنس آلیاژ نیکل کروم (Verobond) و آلیاژ طلا (World 89) با دو رنگ 2A و 5/3A و دو ضخامت پرسلن ونیر کننده بود. برای دیسک‌های سرکون زیرکونیا سه پشت پوش از آلیاژ طلای زرد، آلیاژ نیکل کروم و کامپوزیت رنگ 3A ساخته شد. اندازه‌گیری رنگی دیسک‌های زیرکونیایی (روی سه نوع پشت پوش) و دیسک‌های متال سرامیک با دستگاه اسپکتروفتومتر انجام گرفت. از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی برای بررسی آماری استفاده شد.
یافته‌ها: مقادیرa*،b*،L* رستوریشن‌های سرکون زیرکونیا روی سه نوع پشت پوش تفاوت معنی‌دار‌ با هم نداشتند (05/0P>). در مقایسه دو به دو بین انواع رستوریشن‌ها، a* در رستوریشن‌های متال سرامیک به طور معنی‌دار‌ی بیشتر از رستوریشن سرکون زیر کونیا بود (05/0P<).
نتیجه‌گیری: رستوریشن سرکون زیرکونیا کاملاً قادر به پوشاندن پشت پوش زیرین خود است.

---

  زمینه و هدف: پالپ تستر الکتریکی ابزاری ارزشمند برای بررسی وایتالیتی پالپ دندان است. در مورد پاسخ دندان‌های نابالغ به پالپ تستر الکتریکی اختلاف نظر وجود دارد، که علت آن را عدم تکامل رشته‌های عصبی بیان کرده‌اند. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر سن بر پاسخ دندان به پالپ تستر الکتریکی بود.

  روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 300 دندان سانترال دایمی فک بالا در 150 فرد داوطلب توسط پالپ تستر الکتریکی آزمایش شدند. افراد داوطلب در
5 گروه سنی 8-7، 10-9، 12-11، 14-13، 35-30 سال طبقه‌بندی شدند و دندان‌های فاقد پالپ سالم از مطالعه خارج شدند. با استفاده از نرم‌افزار SPSS 16 و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون Tukey ، داده‌ها را تجزیه و تحلیل نمودیم.

  یافته‌ها: پاسخ میانگین به پالپ تستر الکتریکی در گروهای سنی 8-7، 10-9، 12-11، 14-13، 35-30 سال به ترتیب: ۱/0 ± 9/2، ۱/0 ± 8/2،
۱/0 ± 3/2، ۱/0 ± 2/2، ۱/0 ± 8/1 بود، که نشان می‌دهد با افزایش سن دندان‌ها به درجات پایین‌تر پالپ تستر الکتریکی پاسخ می‌دهند. در گروه‌های سنی زیر
14 سال بین گروه‌های مجاور اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (3/0= P )، ولی در گروه‌های سنی زیر 14 سال و گروه بزرگسال اختلاف معنی‌دار بود (001/0 P< ).

  نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که دندان‌های نابالغ به تست الکتریکی به درجات بالاتری جواب می‌دهند، ولی تمام دندان‌ها به پالپ تستر الکتریکی پاسخ دادند.

---

  لزوم شناسایی و تعیین سن در افراد فوت شده بدون هویت و یا حادثه دیدگان بلایای طبیعی بر هیچ کس پوشیده نیست. همچنین انجام بعضی اقدامات درمانی در حیطه ارتودنسی و یا دندانپزشکی کودکان منوط به دانستن سن واقعی و فیزیولوژیک فرد است. سن دندانی یکی از انواع سنین تکاملی می‌باشد که ارتباط قابل‌قبولی با سن واقعی فرد دارد و به علت سهولت کاربرد به روشی شایع تبدیل شده است. در میان روش‌های متنوعی که برای تعیین سن دندانی به کار می‌رود، رادیولوژی دندانی امکانات گسترده‌ای را در اختیار کلینیسین قرار می‌دهد، امکان انجام این دسته تکنیک‌ها در نمونه‌‌های زنده و غیرتهاجمی ‌بودن آن در عین سادگی و ارزانی و نتایج قابل اعتماد، تحقیقات را به بررسی بیشتر در این باره سوق داده است. روند تشکیل و کلسیفیکاسیون دندان‌ها و سپس تغییرات صورت گرفته در آن‌ها با افزایش سن مورد توجه بسیاری قرار گرفته و این مسئله به معرفی روش‌های متنوعی در این زمینه منجر شده است. در این مطالعه با جستجو در منابع اطلاعاتی PUBMED ، Science Direct و Google Scholar 36 مقاله انتخاب شده و با بررسی آن‌ها به مروری در این زمینه پرداختیم. روش‌های متعددی جهت تعیین سن دندانی در مطالعات مختلف پیشنهاد شده است که هریک نواقص خود را دارد؛ نهایتاً آنچه روش‌های متنوع ارایه شده در تعیین سن با کمک رادیوگرافی دندانی گوشزد می‌کند، محدود نکردن خود به استفاده از تنها یکی از روش‌هاست چراکه رویکرد چندجانبه نتیجه قابل اطمینان‌تری را در پی دارد.