مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: ساخت پروتزهای دندانی کاری حساس و دقیق است و نیاز به دستانی توانمند و ماهر دارد که متخصصان این حرفه در طول دوره کاری خود ممکن است دچار آثار زیان بار شغلی مانند استرس یا خستگی شوند. هدف از این مطالعه بررسی فاکتورهای خستگی، استرس و عملکرد شغلی و ارتباط آن‌ها با برخی متغیرهای جمعیت شناختی در این جامعه بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی و در سال 1395 انجام شد. جامعه مورد مطالعه گروهی از دانش آموختگان ساخت پروتزهای دندانی کل کشور بودند که در یک همایش سراسری در تهران شرکت کرده بودند و نمونه گیری از آن‌ها نیز به صورت سرشماری انجام شد. دو پرسشنامه استاندارد با موضوع خستگی و استرس شغلی بین100 نفر از زنان و مردان شاغل در این رشته توزیع گردید. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و با کاربرد آماره‌های توصیفی، آزمون همبستگی پیرسون، آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و t مستقل تحلیل شد.
یافته‌ها: از 100 نفر نمونه مورد پژوهش، تعداد 16 نفر زن و 84 نفر مرد با میانگین و انحراف معیار سنی 90/7±71/34 و میانگین سابقه کار 01/9±82/10 سال بودند. همچنین82 درصد افراد مورد مطالعه متأهل و 42 درصد سیگاری بودند. طبق نتایج 100 درصد افرد دارای استرس متوسط تا شدید بودند. نمرات استرس و خستگی در افراد متأهل نسبت به افراد مجرد بیشتر بود و بین پارامتر استعمال سیگار و خستگی و استرس رابطه معنی‌داری مشاهده شد (05/0P<).
نتیجه‌گیری: از آنجا که تمام افراد در این مطالعه دارای استرس متوسط تا شدید بودند، پیشنهاد می‌شود که شناخت منابع استرس و راهکارهای رویارویی با آن می‌تواند به کاهش خستگی و افزایش عملکرد شغلی در این کارکنان کمک نماید.

زمینه و هدف: علاقه‌مندی و رضایت دانشجویان نسبت به رشته‌ تحصیلی در زمان تحصیل نقش مهمی بر ارتقاء دانش، فعالیت‌های آینده و نیز بهداشت و درمان کشور دارد. این مطالعه با هدف بررسی نگرش دانشجویان دندانپزشکی نسبت به رشته‌ تحصیلی و آینده‌ شغلی خود انجام گرفت.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر مبنای یک پرسشنامه پژوهشگر ساخته استاندارد در سال 1397 انجام شد. اطلاعات دموگرافیک دانشجویان جمع آوری شد و سؤالات پرسشنامه در زمینه دیدگاه دانشجویان نسبت به رشته تحصیلی و آینده شغلی دندانپزشکی بود. از آزمون ANOVA و رگرسیون معکوس استفاده شد و حد معنی‌داری 05/0 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: در این تحقیق 2/62% از پاسخ دهندگان دختر و 8/37% پسر بودند. دانشجویان به ترتیب تحت تأثیر فاکتور‌های درآمد بالا، توصیه اطرافیان و علاقه شخصی خود این رشته را انتخاب کرده بودند. دانشجویان دختر به شکل معنی‌داری بیشتر از دانشجویان پسر، این رشته را تحت تأثیر علاقه شخصی خود انتخاب کرده بودند و نیز بیشتر از پسران به کار کردن در زمینه دندانپزشکی علاقه داشتند (05/0P<). همچنین اغلب دانشجویان از افزایش پذیرش دانشجو در این رشته ابراز نگرانی کرده بودند.
نتیجه‌گیری: در مجموع دانشجویانی مورد مطالعه نگرش مثبتی نسبت به رشته تحصیلی خود و آینده شغلی این رشته داشتند. آنان به کار کردن در زمینه دندانپزشکی علاقه داشتند، اما عواملی مانند عدم آشنایی کافی با این رشته و افزایش پذیرش دانشجو باعث نگرانی ایشان از آینده شغلی این رشته بود.

زمینه و هدف: دندانپزشکی به عنوان تخصصی مهم در تأمین سلامت جسم و روح جایگاه ویژه‌ای در تولیدات علمی رشته‌های پزشکی دارد. هدف از این پژوهش تحلیل هم استنادی و هم رویدادی واژگان مقالات ایرانی حوزه دندانپزشکی بر اساس مدارک نمایه شده در پایگاه Web of Science در طول سال‌های 2018-2014 بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی- مقطعی است که با تکنیک علم سنجی، هم ‌استنادی و هم ‌رویدادی واژگان انجام شده است. در این پژوهش 1079 عنوان مقاله از پایگاه Web of Science مورد بررسی قرار گرفته‌اند، و داده‌ها با نرم افزارهای Ucinet و VOSViewer تحلیل شده‌اند.
یافته‌ها: تولیدات حوزه دندانپزشکی ایران در طی سال‌ها مورد بررسی، بیشتر با همکاری آمریکا صورت گرفته است. بر اساس تحلیل شبکه هم ‌استنادی، بیشترین مقاله منتشر شده در این پایگاه، بالاترین مرکزیت درجه (degree centrality)، مرکزیت مقادیر ویژه (Eigen centrality) و مرکزیت بینیت (Betweenness centrality) متعلق به وحید رخشانی بود. بالاترین مرکزیت نزدیکی (Closeness Centrality) به ناصر امین آبادی، و بیشترین وزن استناد (20) به مسعود پریرخ تعلق داشت. موضوع جراحی بیشتر مورد توجه پژوهشگران این حوزه بود و نشریه اندودنتیکس بیشترین استناد در شبکه هم استنادی مقالات را داشت.
نتیجه ‌گیری: انتشار مقاله در این حوزه در میان متخصصان دندانپزشکی ایرانی روند رو به افزایش داشته است. اصلی‌ترین تولیدات حوزه دندانپزشکی در سال‌های مورد بررسی در حوزه‌های جراحی دهان و دندان،
علم مواد و اطفال بوده‌اند و در واقع مؤثرترین و تعیین کننده‌ترین ارتباطات علمی در این حوزه را در شبکه علمی دندانپزشکی ایران تشکیل داده‌اند.

زمینه و هدف: در زندگی همه افرادی که دارای شغل هستند فرسودگی شغلی و استرس وجود دارد و به گونه‌های مختلف بر آن‌ها فشار روانی وارد می‌کند و فرد را دچار هیجانات منفی، آشفتگی، نگرانی و اضطراب می‌نماید. لذا تنظیم شناختی هیجان می‌تواند نقش مهمی در مقابله با فرسودگی شغلی و سازگاری با وقایع استرس‌زای زندگی ایفا کند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی و فرسودگی شغلی در دندانپزشکان شهر ایلام انجام گرفت.
روش بررسی: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دندانپزشکان شهر ایلام در سال 1398 بود که با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 81 نفر از دندانپزشکان شهر ایلام به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تنظیم شناختی هیجانی (CERQ-P) و پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش (MBI) بود. داده‌ها به وسیله نرم افزار SPSS22 در سطح آمار توصیفی توسط شاخص‌های میانگین و انحراف استاندارد، و در سطح استنباطی توسط آزمون ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی سازگارانه و فرسودگی شغلی در دندانپزشکان رابطه منفی و معکوس معنی‌داری وجود دارد (000/0, P<862/0-r=). همچنین بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی ناسازگارانه و فرسودگی شغلی در دندانپزشکان رابطه مثبت و مستقیم معنی‌داری وجود دارد (000/0, P<829/0r=).
نتیجه ‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، به نظر می‌رسد دندانپزشکان به منظور پیشگیری و کاهش فرسودگی شغلی، باید بیشتر به مؤلفه‌های تنظیم هیجانی و هیجانات اهمیت بدهند.

زمینه و هدف: استرس، رضایت شغلی و افسردگی می‌تواند عملکرد نیروهای متخصص دندانپزشکی در رشته‌های مختلف را تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل هدف از مطالعه حاضر، بررسی میزان استرس، افسردگی و رضایت شغلی بین رشته‌های مختلف تخصصی دندانپزشکی استان زنجان، ایران بود.
روش بررسی: در این تحقیق مقطعی از پرسشنامه مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) و پرسشنامه هرزبرگ برای ارزیابی رضایت شغلی استفاده گردید. تکمیل پرسشنامه‌ها به صورت تحت وب بود که لینک مربوط به آن به تمام متخصصین رشته‌های مختلف دندانپزشکی استان زنجان ارسال گردید. در نهایت
33 نفر در مطالعه شرکت کردند. داده‌ها پس از تخصیص کدهای مناسب با استفاده از آزمون‌های T-test مستقل و U-Mann Whitney و با استفاده از نرم افزار SPSS16 تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد در بین متخصصان میانگین استرس (4/24)، افسردگی (48/17)، اضطراب (28/13) بود. میانگین استرس و اضطراب در بین متخصصان دندانپزشک زن بیشتر از متخصصین مرد بود اما تفاوت معنی‌داری بین این دو متغیر در دو جنس وجود ندارد (05/0˃P). از نظر رضایت شغلی نیز، 2/21% از شغل خود ناراضی بودند. بر حسب جنس نیز، 6/26% از متخصصان زن و 7/16% از متخصصان مرد از شغل خود رضایت نداشتند.
نتیجه ‌گیری: در مجموع علی رغم تصور عمومی مبنی بر شرایط کاری مناسب متخصصان دندانپزشکی، نتایج پژوهش نشان داد که این افراد نیز دچار استرس، اضطراب و افسردگی شده و ممکن است از شغل خود نیز رضایت نداشته باشند و از آنجایی که این شرایط می‌تواند عملکرد این افراد را در محیط کار تحت تأثیر قرار دهد. اتخاذ تدابیری جهت شناسایی و افزایش سلامت روانی و رضایت شغلی لازم و ضروری می‌باشد.

زمینه و هدف: با توجه به مشکلات ناشی از استرس‌های شغلی و نیز فرسودگی ناشی از این استرس، هدف از مطالعه حاضر تعیین فرسودگی تحصیلی و استرس محیط دندانپزشکی و نیز ارتباط آن‌ها در دانشجویان دندانپزشکی شهر اصفهان بود.
روش بررسی: مطالعه تحلیلی- مقطعی حاضر در سال1400 و با شیوه نمونه گیری در دسترس انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه 12 سؤالی BCSQ-12-SS (Burnout Clinical Subtype Questionnaire) و پرسشنامه 32 سؤالی DES (Dental Environment Stress) از دانشجویان دندانپزشکی عمومی شهر اصفهان از دانشگاه‌های علوم پزشکی اصفهان و آزاد اصفهان جمع آوری شد. دانشجویان داوطلب به صورت آنلاین از طریق شبکه‌های اجتماعی تلگرام و واتس آپ به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS26 و آزمو‌ن‌های من ویتنی یو، کروسکال والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن و نیز رگرسیون خطی (سطح معنی‌داری 05/0>P) تحلیل شدند.
یافته‌ها: از بین 300 شرکت­کننده (نرخ پاسخگویی=64%)، میانگین سنی 72/2±25/24 بود و 7/54% زن بودند. میانگین نمره فرسودگی تحصیلی 66/0±61/2 از حداکثر نمره 5 گزارش شد. بیشترین بعد تأثیر گذار بر فرسودگی بعد بار اضافی (overload) بود. میانگین نمره DES، 51/0±80/2 از حداکثر نمره 4 گزارش شد و بیشترین بعد تأثیر گذار بر DES، بعد آموزش بالینی بود. همبستگی مستقیمی بین استرس محیط دندانپزشکی و فرسودگی تحصیلی مشاهده شد (001/0>P، 33/0=r).
نتیجه گیری: فرسودگی تحصیلی در بین دانشجویان دندانپزشکی شهر اصفهان متوسط و استرس محیط دندانپزشکی بالا بود. با توجه به ارتباط مستقیم بین استرس و فرسودگی باید تلاش بیشتری برای کاهش استرس محیط دندانپزشکی به ویژه در حیطه آموزش بالینی صورت گیرد.