مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: اندازه‌گیری دقیق استخوان برای تعیین ابعاد ایمپلنت ضروری است. جراح بایستی برای نیل به موفقیت از دقت روش‌های مختلف تصویربرداری آگاهی کافی داشته باشد. هدف از این مطالعه مقایسه دقت توموگرافی خطی و رادیوگرافی پانورامیک در تعیین فواصل عمودی و همچنین دقت توموگرافی خطی در تعیین ضخامت استخوان فک پایین بود.

روش بررسی: در این مطالعه که از نوع بررسی روش‌ها بود، فواصل عمودی بین نشانه‌های فلزی در راس کرست و دیواره فوقانی کانال مندیبولار بر روی مقاطع توموگرافی و رادیوگرافی پانورامیک در 23 محل از چهار مندیبل خشک اندازه‌گیری شد. عرض مندیبل نیز در همان مقاطع توموگرافیک تعیین گردید. سپس استخوان‌ها از محل‌های نشانه‌گذاری شده بوسیله اره برقی برش داده شدند. اندازه‌های به دست آمده از تصاویر با واقعیت مقایسه شدند.

یافته‌ها: ضرایب بزرگنمایی عمودی دستگاه برای توموگرافی و رادیوگرافی پانورامیک به ترتیب 79/1 (17/0=SD) و 69/1 (23/0=SD) و برای بزرگنمایی افقی در توموگرافی 47/1 (17/0=SD) تعیین گردید. ضریب همبستگی پیرسون بین توموگرافی خطی و واقعیت در ابعاد عمودی (968/0r= ,001/0p<) و ضخامت (813/0r= ,001/0p<) معنی‌دار بود. این ضریب برای رادیوگرافی پانورامیک ضمن معنی‌داری (795/0r= ,001/0p<) کوچکتر از موارد دیگر بود. با احتساب ضریب بزرگنمایی پیشنهاد شده توسط کارخانه سازنده، میانگین مطلق اختلافات بین اندازه‌های عمودی در توموگرافی خطی و رادیوگرافی پانورامیک به ترتیب 5/2 میلی‌متر (4/3=SD) و 8/3 میلی‌متر (65/1=SD) محاسبه شد. میانگین مقادیر مطلق خطا برای اندازه‌گیری ضخامت بوسیله توموگرافی خطی نیز 3/0 میلی‌متر (13/1=SD) بود. فقط 3/4% از اندازه‌های عمودی و 5/56% از اندازه‌گیری‌های ضخامت در توموگرافی و 3/4% اندازه‌ها در رادیوگرافی پانورامیک در محدوده خطای قابل قبول یعنی 1  میلی‌متر قرار داشتند. با کاربرد معادله رگرسیون خطی 87% اندازه ها در توموگرافی خطی برای محاسبه ارتفاع  و 8/51% اندازه‌ها در رادیوگرافی پانورامیک در محدوده 1  میلی‌متر قرار گرفتند.

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های مطالعه حاضر توموگرافی خطی در اندازه‌گیری ارتفاع مندیبل دقیق‌تر از رادیوگرافی پانورامیک بود. دقت توموگرافی خطی در تعیین ضخامت استخوان در حد قابل قبول قرار داشت.

  زمینه و هدف : هنگام جراحی دندان‌های مولر سوم نهفته در صورت نزدیکی عصب آلوئولار تحتانی به این دندان ریسک آسیب به این عصب وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر عوامل مختلف بر میزان این آسیب‌پذیری توسط تصویربرداری (Cone Beam Computed Tomography) CBCT بود.

  روش بررسی : رادیوگرافی CBCT از 191 بیمار مراجعه‌کننده برای ارزیابی دقیق‌تر رابطه کانال مندیبولار و مولر سوم نهفته مندیبل انتخاب و موقعیت این دو ساختار آناتومیک در نقطه تماس آن‌ها ارزیابی شد. نقش احتمالی متغیرهای جنس، فرم نهفتگی مولر سوم مندیبل، رابطه آناتومیکی مولر سوم با کانال مندیبل و تفاوت سنی ارزیابی گردید. داده‌ها توسط آزمون‌های Chi-square و Student’s t-test آنالیز شد.

  یافته‌ها : در 7/81% بیماران بین کانال مندیبولار و دندان‌های مولر سوم نهفته تماس وجود داشته است. موارد تماس دو ساختار در زنان بیشتر از مردان (01/0 P= ) بوده و در آن‌هایی که رابطه آناتومیکی مولر سوم و کانال مندیبل به صورت لینگوالی قرار داشته، به صورت معنی‌داری بیشتر از موقعیت‌های باکالی و تحتانی مشاهده گردید (001/0 P< ). با این حال، سن و فرم نهفتگی تأثیر قابل‌توجهی بر رابطه این دو ساختار نداشتند (05/0 P> ).

  نتیجه‌گیری : در استفاده از روش تصویربرداری CBCT ، ریسک آسیب به عصب مندیبولار یا اکسپوز آن در زنان و در موارد موقعیت لینگوالی کانال مندیبولار نسبت به مولر سوم مندیبل در بیماران دارای تماس نزدیک بین این دو ساختار در تصاویر پانورامیک، بیشتر بوده و جراح باید دقت لازم را در این موارد هنگام جراحی دندان مولر سوم داشته باشد. 

  زمینه و هدف: اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی از مشکلات شایع بیماران مراجعه‌کننده به دانشکده‌های دندانپزشکی می‌باشد. علی‌رغم ارایه درمان‌های مناسب برای این بیماران در مطب‌ها و دانشکده‌ها، نتایج و میزان موفقیت این درمان‌ها به صورت مشخص ارزیابی و گزارش نشده است. تحقیق حاضر با هدف تعیین عملکرد و نتایج درمان‌های ارایه شده برای بیماران مبتلا به اختلالات مفصل TMJ مراجعه‌کننده به گروه آموزشی TMD دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال تحصیلی 90-1389 انجام شد.

  روش بررسی: در یک تحقیق توصیفی- مقطعی 85 بیمار تحت درمان در گروه آموزشی TMJ دانشکده دندانپزشکی، بعد از سپری شدن حداکثر 3 ماه به این مرکز فراخوانده شده و شاخص‌های دموگرافیک، نتایج معاینات انجام شده و میزان بهبودی علایم و نشانه‌های اختلالات TMD در آن‌ها تعیین گردید
(بهبودی کامل، بهبودی جزیی و عدم بهبودی). رضایت بیماران از درمان‌ها نیز تعیین و تفاوت آن در میان افراد دارای علایم و نشانه‌های اختلالات TMD در قبل و بعد از درمان با آزمون Mann-Whitney U بررسی شد.

  یافته‌ها: شایع‌ترین علایم و نشانه‌های بیماران شامل درد TMJ (35 نفر، 2/42%) و کلیک (33 نفر، 8/39%) و نیز حساسیت مفصل (26 نفر، 3/31%) بوده است. میانگین سنی بیماران 3/32 سال و اکثریت آن‌ها نیز خانم بودند (72 نفر در برابر 11 نفر). همچنین، 44 نفر (0/53%) با استفاده از اسپلینت، 11 نفر (3/13%) با اسپلینت قدامی و 17 نفر (5/20%) نیز از طریق اسپلینت و فیزیوتراپی درمان شده بودند. از کل نمونه‌ها، 65 نفر (3/87%) از نتایج رضایت داشته و 16 نفر (3/19%) هم از این درمان‌ها راضی نبودند. در انتهای درمان، افراد دارای درد TMJ (001/0> P ) و حساسیت مفصل (001/0> P ) رضایت کمتری در مقایسه با بیماران فاقد این علایم نشان دادند. در سایر موارد تفاوت‌های معنی‌داری ازنظر میزان رضایت در میان افراد دارای علایم و نشانه‌های مختلف TMD در قبل و بعد از درمان مشاهده نگردید(05/0 < P).

  نتیجه‌گیری: در مجموع درمان‌های ارایه شده به بیماران TMD در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران درمان‌های موفقی بوده و اکثریت بیماران مراجعه‌کننده نیز از مزایای این درمان‌ها بهره‌مند شده بودند.