زمینه و هدف: هندپیس‌ها از وسایل روزمره مورد استفاده در دندانپزشکی هستند و احتمال انتقال عفونتهای خطرناکی مانند هپاتیت B و HIV از طریق این وسایل به دلیل تماس مستقیم آنها با خون و بزاق بیماران بسیار بالا می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثر بعضی از روشها و مواد متداول و یا جدید در ویروس‌زدایی هندپیس‌های دندانپزشکی انجام شد.
روش بررسی: در این تحقیق تجربی آزمایشگاهی، اثر ویروس‌زدایی 5 گروه از مواد و روشهای استریلیزاسیون و ضدعفونیکننده بر روی دو گروه از ویروسهای شاخص عملکرد مواد ضدعفونیکننده، یعنی ویروس پولیومیلیت (هیدروفیلیک) و ویروس هرپس سمیلپکس نوع I (لیپوفیلیک) بررسی شد. انتخاب این دو ویروس به علت محدودیتهای موجود و تشابه حساسیت این دو ویروس نسبت به مواد ویروس‌زدا با ویروس هپاتیت B و ایدز بود. روشها و مواد مورد استفاده عبارت بودند از: 1- اتوکلاو 2- اسپری سولارسپت (دکونکس الکلی) 3- اسپری یونی‌سپتا 4- هیپوکلریت سدیم (تهیه شده از محلول سفیدکننده خانگی 5% به رقت ) 5- سانوسیل 2% (از محلول 49%). 14 عدد هندپیس در هر گروه پس از شستن و خشک کردن، اتوکلاو شده و به ویروس پولیو و هرپس آلوده شدند، سپس با آب مقطر استریل شستشو داده و با روشهای فوق و طبق توصیه کارخانه سازنده ویروس‌زدایی شدند. پس از ویروس‌زدایی، نمونه‌ها با آب و سپس با محیط کشت سلولی MEM (Minimum Essential Medium) شستشو داده شدند. از هر هندپیس دو نمونه کشت سلولی تهیه شد. در هر گروه یک هندپیس نیز به عنوان کنترل انتخاب گردید. پس از یک هفته نتایج خوانده شد.
یافته‌ها: در ویروس‌زدایی ویروس پولیومیلیت بین گروه‌ها، اتوکلاو 100%، سولارسپت 6/28%، یونی‌سپتا 0%، هیپوکلریت سدیم، 6/28% و سانوسیل 9/92% مؤثر بود. در رابطه با ویروس‌زدایی ویروس هرپس سیمپلکس، اتوکلاو 100%، سولارسپت 100%، اسپری یونی‌سپتا 100%، هیپوکلریت سدیم 1/57% و سانوسیل 100% مؤثر بود.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد، بهترین روش ویروس‌زدایی هندپیس‌ها اتوکلاو می‌باشد، سپس سانوسیل در صدر محلولهای ویروس‌زدا قرار دارد. اسپری سولارسپت، هیپوکلریت سدیم با غلظت و روش اختصاصی به کار برده شده در این مطالعه و یونی‌سپتا تأثیر کمی نشان دادند.
