مجله دندانپزشکی

---

تکامل جنینی بسیاری از ارگانها مستلزم میان کنشهای متعدد سلولها و بافتها با یکدیگر و نیز محیط خارج سلولی می باشد و در این میان، روند تکامل دندان، سیستم بیولوژیک مناسب و جالبی را فراهم ساخته است که در آن امکان بررسی میان کنشهای اپی تلیالی-مزانشیمی دو طرفه و نیز بررسی دخالت میان کنش سلولها با ماتریکس خارج سلولی وجود دارد. با به دست آوردن الگوی توزیع مولکولهای مختلف در ماتریکس خارج سلولی می توان نقش بالقوه آنها را در هر مرحله تکاملی ارزیابی کرد و جهت تشخیص و پیش آگهی بیماریها در شرایط پاتولوژیک مورد استفاده قرار داد. گلیکوزآمینوگلیکان ها از جمله اجزای عمده ماتریکس خارج سلولی هستند که در روند مورفوژنز و تمایز طبیعی سلول ها و بافتها مطرح می باشند؛ بنابراین در این مطالعه تعدادی از این مولکول ها جهت ردیابی در پالپ دندان انتخاب شدند. مطالعه برروی موش Balb-c از روز دوازدهم جنینی تا 9 روز پس از تولد با رنگ آمیزیهای هیستوشیمیایی خاص گلیکوزآمینوگلیکان ها صورت گرفت و با استفاده از آزمون غیر پارامتری کروسکال-والیس و آزمون دو طرفه Mann-whitney مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در طی روند تکامل پالپ بین گروههای مورد مطالعه از نظر بروز اسید هیالورونیک، کندروایتین سولفات، گلیکوزآمینوگلیکان های اسیدی و سولفاته اختلاف معنی داری وجود داشت. نتایج نشان داد که تغییر گلیکوزآمینوگلیکان های پالپ در تمایز قسمتهای محیطی آن به ادنتوبلاستها حائز اهمیت است؛ به عبارت دیگر، سنتز و ترشح اجزای ماتریکس خارج سلولی در وقایع مورفوژنی اهمیت دارد و از الگوی زمانی-مکانی خاصی تبعیت می کند؛ به همین دلیل پیشنهاد می شود در مطالعات بعدی با تغییر این ترکیبات در پالپ، تمایز بیشتر ادنتوبلاستها در ضایعات عاج مورد توجه قرار گیرد.

---

بیان مسأله: پالپوتومی یکی از شایعترین درمانها در دندانهای شیری می‎باشد؛ بنابراین یافتن ماده‎ای مناسب و ایمن برای این درمان ضروری است. مطالعات نشان داده‎اند که سولفات آهن می‎تواند به عنوان ماده درمانی در پالپوتومی مطرح شود.
هدف: مطالعه حاضر با هدف مقایسه تغییرات بالینی و پرتونگاری پالپوتومی سولفات آهن و فرموکرزول در مولرهای شیری کودکان 8-3 ساله انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی (Clinical Trial), 15 کودک 8-3 ساله از بین مراجعه‎کنندگان به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، که بیماری سیستمیک و یا منع تجویز درمان پالپوتومی نداشتند و دارای حداقل دو دندان خلفی مناسب از لحاظ بالینی و پرتونگاری برای پالپوتومی بودند، انتخاب شدند. در مجموع 43 دندان مورد مطالعه قرار گرفت و در هر بیمار از هر دو روش پالپوتومی با سولفات آهن و فرموکرزول استفاده شد. پس از آن، بیماران در دوره‎های فراخوانی 3, 6, 9 و 12 ماه پس از درمان، از نظر بالینی و پرتونگاری مورد بررسی قرار گرفتند. در معاینات پیگیری برای بررسی مقایسه‌ای بیشتر, دندانهای دارای موارد شکست از مطالعه خارج نگردید و در پیگیریهای بعدی نیز از لحاظ بالینی و پرتونگاری بررسی شدند. به منظور تحلیل داده‌ها از آزمون Chi-square و آزمون دقیق Fisher استفاده شد و موفقیت کلی درمان بر اساس یافته‎های بالینی و پرتونگاری به طور توأم تعیین شد.
یافته‌ها: در تمام زمانهای فراخوانی (3, 6, 9, و 12ماه پس ازدرمان) پالپوتومی با فرموکرزول میزان موفقیت بیشتری را (7/73%) نسبت به پالپوتومی سولفات آهن (8/70%) نشان داد. این اختلاف از لحاظ آماری معنی‎دار نبود (05/0P>). آزمونهای آماری اختلاف معنی‌داری را از نظر بروز درد، تحلیل داخلی، تحلیل خارجی، متامورفوز کلسیفیک، آبسه، تحلیل انتهای ریشه، رادیولوسنسی در ناحیه انتهای ریشه و رادیولوسنسی در ناحیه بین ریشه‎ها بین دو درمان نشان ندادند.
نتیجه‌گیری: اگرچه سولفات آهن به دلیل سمّیت کمتر ممکن است جانشین مناسبی برای فرموکروزول در پالپوتومی مولرهای شیری باشد ولی برای بررسی اثرات دراز مدت آن به مطالعات بیشتر با دوره پیگیری طولانی‌تر و منظور کردن تعداد نمونه بیشتر در مطالعه نیاز می‌باشد.

---

بیان مسأله: عقاید ضد و نقیضی در مورد ارتباط بیماریهای پالپ و بیماریهای پریودنتال وجود دارد.  تأثیر متقابل این دو نسج بر روی هم می‌تواند در طرح درمان دندان مورد نظر, اهمیت بسزایی داشته باشد.

هدف: این تحقیق با هدف بررسی کلینیکی اثر درمان ریشه در بهبود نسوج پریودنتال در دندانهای مبتلا به پریودنتیت مزمن پیشرفته انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل‌شده تصادفی, 32 دندان که بر اساس آزمونهای حیات پالپ دچار نکروز یا پالپیت غیرقابل برگشت بودند، به صورت Split Mouth از 7 بیمار مبتلا به پریودنتیت مزمن پیشرفته بامعیارهای خاصی انتخاب شدند. دندانها به طور تصادفی به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند و شاخصهایی چون عمق پاکت، سطح چسبندگی کلینیکی، لقی و نوع تحلیل استخوان در هر دو گروه ثبت شد. ریشه دندانهای گروه مورد درمان شدند. هر دو گروه وارد مرحله اول درمان پریودنتال (جرمگیری) شدند. شاخصهای عنوان شده در فواصل یک و سه ماه بعد نیز در هر دو گروه اندازه‌گیری شدند. به منظور مقایسه عوامل مورد بررسی از آزمونهای آماری مناسب هر بخش شامل Paired t, Wilcoxon و Mann-Whitney استفاده شد.

یافته‌ها: در گروه مورد سطح چسبندگی کلینیکی در دوره یک ماهه بر خلاف دوره سه‌ماهه کاهش معنی‌داری را نشان داد؛ در گروه شاهد سطح چسبندگی کلینیکی در دوره یک ماهه کاهش یافت ولی از نظر آماری معنی‌دار نبود؛ افزایش این شاخص در فاصله زمانی یک تا سه ماه در گروه شاهد رخ داد امّا از نظر آماری معنی‌دار نبود. در این زمینه در مقایسه بین دو گروه اختلاف معنی‌داری در دوره سه ماهه و فاصله زمانی یک تا سه ماه ایجاد شد (05/0P<). شاخصهای دیگر اختلاف معنی‌داری را درهر گروه و بین گروهها نشان ندادند.

نتیجه‌گیری: معنی‌دار شدن تغییرات شاخص سطح چسبندگی در مقایسه بین گروهی می‌تواند نشانگر تأثیر احتمالی پاتوژن‌های با منشأ پالپ در پیشرفت بیماری پریودنتال باشد؛ بنابراین در نمونه‌های پیشرفته پریودنتیت بالغین، ارزیابی حیات پالپ و احتمال نیاز به انجام درمان ریشه برای حذف پاتوژن‌های مخرب قبل از درمانهای پریودنتال می‌تواند مؤثر باشد.

---

بیان مسأله: پالپ به هنگام برداشتن پوسیدگی و یا به وسیله صدمات تروماتیک ممکن است اکسپوز شود. ماده‌ای که برای پوشش مستقیم پالپ (DPC) به کار می‌رود باید حتی‌الامکان سازگاری نسجی داشته باشد، دارای قدرت Seal بالا باشد و از نفوذ باکتری‌ها به پالپ جلوگیری نماید؛ همچنین بتواند باعث ساخته شدن پل عاجی شود. در حال حاضر کلسیم هیدروکساید معمولی‌ترین ماده مورد استفاده در DPC می‌باشد، اما این ماده با وجود تمام مزایایی که دارد، نمی‌تواند Seal بیولوژیک مناسبی فراهم کند؛ همچنین علاوه بر این به دلیل حلالیت بالا در طول زمان (در مدت 6 ماه) دچار تجزیه و تخریب می‌شود. MTA (Mineral Trioxide Aggregate) ماده‌ای است که قدرت بازسازی (Regeneration) بافت اولیه پالپ و پری رادیکولار را دارد.

هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی کلینیکی موفقیت DPC بین کلسیم هیدروکساید و MTA انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه مداخله‌ای و کارآزمایی بالینی، هجده دندان خلفی که پالپ آنها در زمان تهیه حفره دچار اکسپوز مکانیکی شده بود و شرایط لازم DPC را داشتند، به طور تصادفی تحت درمان DPC با استفاده از MTA (در گروه مورد) و سمان کلسیم هیدروکساید (در گروه شاهد) قرار گرفتند؛ سپس در دو مرحله پیگیری (پس از 3 و 12 ماه) با استفاده از آزمونهای سرما، گرما و رادیوگرافی مورد ارزیابی قرار گرفتند؛ در مورد درد تحریکی یا خود به خود بین زمانهای پیگیری از بیماران سؤال شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون دقیق فیشر (05/0=a) مورد تحلیل آماری قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج کلینیکی به دست آمده حاکی از موفقیت درمان با MTA در مقایسه با سمان کلسیم هیدروکساید بود؛ به نحوی که 3 مورد از 9 مورد گروه کلسیم هیدروکساید نیاز به درمان ریشه پیدا کردند و 2 مورد آنها نیز علائم پالپیت برگشت‌پذیر داشتند ولی در گروه MTA تمام نمونه‌ها بدون علائم کلینیکی و نرمال بودند.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص شد که MTA سازگاری نسجی دارد، عاج‌سازی را تحریک می‌نماید و Seal مناسبی ایجاد می‌کند و به عنوان یک ماده جایگزینی به جای کلسیم هیدروکساید برای پوشش مستقیم پالپ پیشنهاد می‌شود.

---

هدف این مقاله مرور مطالعات و تحقیقات مختلفی است که در زمینه اثر درمانهای ارتودنسی روی پالپ دندان و نقش آنها در تحلیل ریشه، تأثیر سابقه تروما و درمان ریشه در حرکت و میزان تحلیل ریشه دندان هنگام درمان ارتودنسی، چگونگی انجام درمانهای ریشه در دندانهای تحت درمان ارتودنسی و نقش نیروهای ارتودنسی در پیش آگهی این درمانها انجام شده است تا در هر مورد تا حد امکان اطلاعات مستند و قابل کاربرد در کلینیک در اختیار همکاران دندانپزشک قرار گیرد. تأثیر حرکات ارتودنسی به طور عمده روی سیستم عصبی- عروقی پالپ متمرکز است که می‌تواند باعث ایجاد پاسخهای دژنراتیو و یا التهابی در پالپ شود. اگر چه اغلب این تغییرات قابل برگشت است ولی به نظر می‌رسد دندانهایی که فورامن آپیکال آنها بسته شده است و یا در اثر تروما، پوسیدگی، ترمیم یا بیماری پریودنتال آسیب دیده‌اند به تغییرات پالپی غیر قابل برگشت مستعدتر می‌باشند. در دندانهایی که درمان ریشه شده‌اند و کانال ریشه آنها به طور کامل تمیز و شکل داده شده و به طور سه بعدی پر شده است، تمایل کمتری جهت تحلیل آپیکالی ریشه هنگام حرکات ارتودنتیک وجود دارد. این موفقیت به عدم نشت میکروبی در این دندانها بستگی دارد. یک دندان تروماتیزه (در صورتی که پالپ آن دچار آسیب جدی مثل نکروز یا عفونت نشده باشد) می‌تواند با حداقل خطر تحلیل با وسایل ارتودنسی حرکت کند. اگر علائمی از آسیب پالپ وجود داشته باشد، درمان ریشه باید قبل از درمان ارتودنسی صورت گیرد. اگر در دندان تروماتیزه شواهدی از تحلیل وجود داشته باشد، احتمال افزایش روند تحلیل هنگام حرکت ارتودنسی وجود دارد. اگر دندانی به شدت تروماتیزه شده باشد (Intrusion, Avulsion) احتمال وقوع تحلیل ریشه هنگام حرکت دندان بیشتر است. اگر دندانی هنگام حرکت ارتودنسی نیاز به درمان ریشه داشته باشد، توصیه می‌شود بعد از تمیز کردن و شکل دادن، کانال با هیدروکسید کلسیم به طور موقت پر شود و بعد از تکمیل درمان ارتودنسی کانال ریشه به طور دائم با گوتاپرکا پر گردد. دندانهایی که ریشه آنها درمان می‌شود، می‌توانند همانند دندانهای با پالپ زنده حرکت کنند. برای انجام درمانهای اندودنتیک نظیر آپکسیفیکاسیون ممکن است نیازی به تأخیر یا توقف درمان ارتودنسی نباشد.

---

زمینه و هدف: پالپوتومی یکی از روشهای معمول برای درمان پالپ دندانهای شیری می‌باشد ولی تاکنون ماده ایده‌آل برای درمان پالپوتومی مشخص نشده است. این مطالعه به منظور مقایسه علائم کلینیکی و رادیوگرافیک مولرهای شیری پالپوتومی‌شده با فرموکروزول و الکتروسرجری انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی, درمان پالپوتومی بر روی 68 دندان مولر شیری کودکان 5-10 سال, انجام شد. دندانهای شیری با استفاده از یکی از دو روش پالپوتومی فرموکرزول (35 دندان) یا الکتروسرجری (33 دندان) درمان شدند؛ سپس دندانها 3، 6 و 9 ماه پس از درمان از نظر کلینیکی و رادیوگرافیک و نیز از نظر وجود درد, آبسه, فیستول, لقی, تحلیل داخلی و خارجی ریشه و رادیولوسنی بررسی شدند. در نهایت نتایج کلینیکی و رادیوگرافیک جمع‌آوری شد و با استفاده از آزمون دقیق Fisher مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند و 05/0P< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: پس از 9 ماه ارزیابی, میزان موفقیت کلینیکی و رادیوگرافیک برای گروه الکتروسرجری به ترتیب 96% و 84% و برای گروه فرموکروزول به ترتیب 100% و 8/96% بود. اختلاف در میزان موفقیت کلینیکی و رادیوگرافیک از نظر آماری بین دو گروه معنی‌دار نبود. (05/0P>).
نتیجه‌گیری: ‌هرچند پالپوتومی با الکتروسرجری، روشی غیر دارویی با کاربرد آسان می‌باشد، با این وجود انجام مطالعات با دوره‌های ارزیابی طولانی‌تر پیشنهاد می‌گردد.

---

 زمینه و هدف: شایع‌ترین ماده‌ای که طی دهه‌های اخیر برای پالپوتومی دندان‌های شیری به کار می‌رود، فرموکرزول است، ولی با توجه به معایب بالقوه آن، تحقیقات زیادی به منظور یافتن جایگزین برای آن انجام گرفته است. اخیراً MTA به علت خواص فیزیکی و بیولوژیکی برتر مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه میزان موفقیت کلینیکی و رادیوگرافیک پالپوتومی دندان‌های مولر شیری با فرموکرزول و MTA (ساخت ایران) انجام شد.
روش‌ بررسی: در این کارآزمایی بالینی، مجموعاً 30 دندان مولر شیری که معیارهای مورد نظر را داشتند، به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند.15 دندان مولر شیری در گروه فرموکرزول و 15 دندان در گروه MTA مورد درمان پالپوتومی قرار گرفته و ترمیم شدند. علائم کلینیکی و رادیوگرافی در هر یک از ماه‌های اول، سوم، ششم، نهم و دوازدهم مورد ارزیابی و مـقـایـسـه قـرار گـرفتند. بررسی آماری داده‌ها توسط آزمون آماری Fisher's Exact انجام و 05/0p< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: بعد از گذشت یک‌سال، تفاوت معنی‌داری از نظر میزان موفقیت درمان بین گروه MTA (8/85%) و فرموکرزول (3/93%) مشاهده نشد (1P) و تنها علامت شکست مشاهده شده تحلیل داخلی بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به خواص مطلوب MTA و معایب فرموکرزول، این ماده می‌تواند به عنوان جایگزین مناسبی برای فرموکرزول در درمان پالپوتومی دندان‌های شیری مطرح باشد.

---

زمینه و هدف: کلسیفیکاسیون پالپ دندان ممکن است پاتوژنز مشابه توده‌های عروقی کلسیفیه داشته باشد. سنــگ های پالپی تـــوده های کلــسیفیه‌ای هستند که در رادیوگرافی‌های رایج دندان یافت می شوند. هدف از انجام این تحقیق بررسی ارتباط بین سنگ های پالپی و بیماری‌های ایسکمیک قلبی- عروقی بوده است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع تحلیلی- توصیفی است و به روش مقطعی انجام شده است. بیمارانی که بین 55-20سال سن و حداقل دارای 8 دندان طبیعی بودند و جهت بررسی بیماری آترواسکلروزیس عروق کرونر به بخش قلب بیمارستان افشار مراجعه نمودند جامعه آماری مورد بررسی را تشکیل می‌دادند. در این افراد ارتباط بین گرفتگی عروق وسنگ‌های پالپی بررسی گردید.

یافته‌ها: جمعاً 61 بیمار که تحت عمل آنژیوگرافی قرار گرفته بودند شرکت داشتند. بیماران شامل 32 مرد (5/52%) و 29 زن (5/47%) بودند. در نتایج آنژیوگرافی، 38 نفر دارای حداقل یک رگ گرفته (از یک تا 3 رگ) بودند و بقیه افراد (7/37%) نتیجه آنژیوگرافی نرمال داشتند. افرادی که سنگ پالپ در دندان‌هایشان داشتند. در 8/73% (31 مورد) دچار گرفتگی عروق کرونر بودند در حالی که این نسبت در افرادی که سنگ پالپی نداشته‌اند 8/36% (7 مورد) بودند. بیشترین دندان‌هایی که سنگ پالپی داشتند مولرهای اول ودوم بودند.

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها شاید بتوان بیان نمود که وجود سنگ‌های پالپی در رادیو گرافی دندانی، درغربال‌گری بیماری‌های CVDکمک کننده است.

---

درمان اندودنتیک دندان‌های دایمی نابالغ مشکلات متعددی را به همراه دارد. امروزه هدف اولیه در درمان چنین دندان‌هایی حفظ حیات پالپ است تا تکامل ریشه به طور کامل و طبیعی رخ دهد. از جمله نیازهای اولیه جهت انجام موفق این درمان برگشت‌پذیر بودن التهاب پالپ و بدون علامت بودن دندان تحت درمان ذکر شده است. ضمن اینکه در زمینه چگونگی ادامه روند درمانی بعد از دستیابی به نتایج مطلوب درمان پالپ زنده اختلاف نظر وجود دارد. در این مقاله 3 مورد دندان مولر دایمی علامت دار که پالپ آنها در اثر پوسیدگی دچار پالپیت برگشت ناپذیر شده بود و با موفقیت تحت درمان پالپ زنده قرار گرفته‌اند، گزارش شده‌اند.

---

زمینه و هدف: داروهای مختلفی در درمان پالپوتومی ‌مولارهای شیری به کار می‌رود که معمول‌ترین آنها فرموکرزول می‌باشد. با توجه به احتمال وجود عوارض جانبی این ماده جایگزینی آن با داروی دیگری ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این مطالعه ارزیابی موفقیت کلینیکی و رادیوگرافیک پالپوتومی‌مولارهای شیری با MTA Root و فرموکرزول می‌باشد.

روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی، 70 دندان مولار شیری در کودکان4 تا 7 ساله که به دلیل پوسیدگی نیاز به پالپوتومی ‌داشتند با MTA ایرانی و فرموکرزول درمان شدند. بیماران بعد از 6 و 12 ماه توسط دندانپزشک دیگری که از گروه‌های مذکور اطلاعی نداشت، تحت بررسی قرار گرفتند. نهایتا داده‌ها با استفاده از آزمون دقیق فیشر آنالیز شد.

یافته‌ها: در پایان دوره 12 ماهه در گروه فرموکرزول در 2 دندان فیستول و حساسیت به ضربه و از نظر رادیوگرافیک در 1 دندان تحلیل داخلی و در 2 دندان رادیو لوسنسی فورکا دیده شد. در گروه MTA Root هیچ مورد شکست بالینی و رادیوگرافیک دیده نشد.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه می‌توان در پالپوتومی ‌مولارهای شیری از MTA Root (ایرانی) استفاده نمود.

---

زمینه و هدف: دندان‌‌‌های مورد استفاده در دوره پری کلینیک، باید قبل از استفاده ضد عفونی شوند. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر ضدمیکروبی چند محلول ضد عفونی کننده مختلف بر روی میکروب کشت داده شده در اتاقک پالپ دندان‌‌‌های کشیده شده انسان بود.
روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی 54 دندان سالم کشیده شده انسان جمع‌آوری شد. پس از تهیه حفره دسترسی و خارج نمودن بافت پالپی از اتاقک پالپ، 108 اندوسپور باسیل استئاروترموفیلوس به داخل اتاقک پالپ تزریق شد و حفره دسترسی توسط ماده پر کننده موقت مهر و موم گردید. دندان‌‌‌ها به 5 گروه 10 تایی تقسیم شده و به مدت 48 ساعت در هیپوکلریت سدیم 25/5%، میکروتن 5%، دکونکس 5%، گلوترآلدئید 2% و فرمالین 10% قرار گرفتند. دو دندان در اتوکلاو و دو دندان در نرمال سالین به عنوان کنترل منفی و مثبت گذاشته شدند. دندان‌‌‌ها پس ازخارج نمودن از مواد ضد عفونی کننده، از ناحیه سرویکال دو نیم شده و قطعات تاجی به دست آمده در محیط کشت Trypticase Soy Broth قرار گرفتند و پس از 3 روز، ایجاد کدورت (Turbidity) در لوله‌‌‌‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده با تست آماری Fisher's exact مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌‌‌ها: هیچ یک از مواد ضد عفونی‌ کننده قادر نبودند در تمامی موارد از رشد میکروبی جلوگیری کنند، هر چند که فرمالین با ضد عفونی نمودن 6 دندان تأثیر بهتری از سایر مواد نشان داد. تفاوت بین 5 گروه از نظر آماری معنی‌دار نبود (384/0=P).
نتیجه‌گیری: اتوکلاو نمودن دندان‌‌‌های کشیده شده را می‌توان تنها روش قطعی نابود سازی میکروب‌‌‌های موجود در کانال ریشه دندان معرفی نمود و کاربرد مواد ضد عفونی کننده نمی‌تواند روش مطمئنی برای این کار باشد.

---

زمینه و هدف: فرموکرزول یکی از معمول‌ترین داروها در پالپوتومی دندان‌های شیری است. با توجه به عوارض سیستمیک و موضعی این دارو جایگزینی آن با مواد دیگر ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این مطالعه ارزیابی تغییرات پالپ دندان‌های شیری پس از پالپوتومی با فرموکرزول و هیپوکلریت سدیم بود.

روش بررسی: در این مطالعه که به روش کارآزمایی بالینی تصادفی انجام گرفت، 22 دندان نیش که می‌بایست در طی درمان ارتودنسی خارج می‌شدند انتخاب گردیدند. دندان‌ها به طور تصادفی به 2 گروه برای پالپوتومی با فرموکرزول و هیپوکلریت سدیم تقسیم شدند (11n=). دندان‌ها بعد از دو ماه خارج شدند و پاسخ پالپی بر اساس میزان التهاب و وسعت درگیری پالپ ارزیابی شد. تشکیل پل عاج نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. نهایتاً داده‌ها با آزمونMann-Withney آنالیز گردید.

یافته‌ها: در گروه فرموکرزول التهاب خفیف در 4 دندان و التهاب متوسط در 3 مورد و التهاب شدید در 4 دندان دیده شد. در گروه هیپو کلریت سدیم التهاب خفیف در 6 مورد و التهاب متوسط در 4 مورد و التهاب شدید در 1 مورد دیده شد. آزمون من ویتنی نشان داد که این اختلاف معنی‌دار نبود (05/0P>). در گروه فرموکرزول نکروز در 5 دندان مشاهده شد و آبسه و تحلیل در هیچ موردی دیده نشد. در گروه هیپو کلریت سدیم در 3 دندان تحلیل داخلی دیده شد. آبسه و نکروز در هیچ موردی دیده نشد. آزمون من ویتنی نشان داد که اختلاف دو گروه در مورد نکروز از نظر آماری معنی‌دار بود )02/0(P=. در این گروه در 3 مورد پل عاجی تشکیل شد. در گروه فرموکرزول تشکیل پل عاجی دیده نشد. آزمون من ویتنی اختلاف معنی‌داری را نشان نداد (05/0P>).

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه می‌توان در پالپوتومی دندان‌های شیری از هیپوکلریت سدیم استفاده کرد.

---

زمینه و هدف: در دهه گذشته مطالعات متعددی جداسازی جمعیت سلول بنیادی را از منابع مختلف دندانی گزارش کرده‌اند، در حالیکه هنوز ماهیت مزانشیمی آنها مورد بحث است. هدف از مطالعه حاضر، جداسازی سلول بنیادی از پالپ و فولیکول دندان بالغ ‌انسان و تعیین ماهیت مزانشیمی آنها قبل از تمایز بر اساس معیارهایISCT  (انجمن بین المللی سلول درمانی) بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، از دندان مولر سوم افراد بالغ 25- 18 سال که به دلایل پروفیلاکتیک یا ارتودونسی کشیده شدند، استفاده شد. دندان و فولیکول دندانی پس از کشیده شدن در دمای 4 درجه سانتیگراد در محیط RPMI 1640 حاوی آنتی بیوتیک نگهداری می‌شدند. پالپ و فولیکول دندان در شرایط کاملاً استریل تهیه و پس از لیز با mg/ml 4 محلول کلاژناز تیپ I و دیسپاز با نسبت 1:1، سلول‌ها در محیط MEM-α کشت داده شدند. سلول‌ها در پاساژ سوم با روش فلوسایتومتری از نظر بیان آنتی ژن سطحی CD34، CD45، CD73، CD90،CD105 ارزیابی شدند.

یافته‌ها: مشاهده شد که بافت پالپ و فولیکول دندان به شکل واحدهای کلونی که غالباً حاوی جمعیتی از سلول‌های شبه فیبروبلاست بود، رشد کردند. نتایج آنالیز فلوسایتومتری به دست آمده از نمونه‌ها با درجه بالایی نسبت به مارکر‌های سلول بنیادی مزانشیمی CD73، CD90 و CD105 واکنش مثبت و نسبت به مارکر‌های CD34 و CD45 که از مارکر‌های هماتوپویتیک هستند، واکنش منفی نشان دادند.

نتیجه‌گیری: در این مطالعه نشان داده شد که سلول‌های بنیادی تخلیص شده از پالپ و فولیکول دندان مولر سوم قبل از تمایز ماهیت سلول بنیادی مزانشیمی را دارند و لذا به عنوان یک منبع با دسترسی آسان جهت تحقیقات کاربردی مرتبط با سلول بنیادی و مهندسی بافت می‌باشند.

---

زمینه و هدف: استفاده از پالپ تستر یکی از روش‌هایی است که در ارزیابی حیات پالپ کمک می‌کند. این تست حساسیت تکنیکی بالایی داشته و در صورت عدم استفاده صحیح می‌تواند سبب پاسخ‌های مثبت یا منفی کاذب شود. درخصوص محل مناسب قرار دادن پروب این دستگاه بر دندان‌ها اتفاق‌نظر وجود ندارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر محل قرارگیری پالپ تستر در پاسخ دندان‌های قدامی بالا بود
روش بررسی: تعداد 378 دندان (126 سنترال، 126 لترال و 126 کانین) در 67 بیمار داوطلب 20 تا 35 ساله که فرم رضایت‌‌نامه آگاهانه را تکمیل کرده بودند انتخاب شدند. سطوح باکال، لینگوال و لبه انسیزال هر دندان به طور جداگانه توسط پالپ تستر الکتریکی تست شد و پس از ثبت داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و Repeated Measure ANOVA تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: در این مطالعه دندان‌های سنترال نسبت به دندان‌های لترال و کانین به نحو معنی‌داری دارای آستانه حساسیت کمتری بود (001/0>P). همچنین لبه انسیزال در مقایسه با سایر سطوح به نحو معنی‌داری با تحریک کمتری پاسخ ‌داد (008/0=P).
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که بهترین محل جهت قرار دادن الکترود پالپ تستر در دندان، لبه انسیزال بود.

---

زمینه و هدف: انجام تست‌های حیاتی پالپ برای تشخیص بیماری‌های پالپ و افتراق آن با بیماری‌هایی که منشاء اندودنتیک ندارد، ضروری است. تست‌های حرارتی و الکتریکی، روش‌های رایج برای بررسی وضعیت حیاتی پالپ می‌باشند. هدف از‌ این مطالعه بررسی تاثیر تغییرات حرارتی بر روی پاسخ پالپ‌تستر الکتریکی بود.

روش بررسی: در‌ این تحقیق 160 دندان ثنایای میانی ماگزیلای سالم از 40 نفر داوطلب مورد آزمایش قرار گرفت. پس از ‌ایزوله کردن، آستانه پاسخ بیمار به تست الکتریکی ثبت شد. پس از تست‌های گرما و سرما تست الکتریکی تکرار شد. درجه پاسخ ثبت شد و مورد آنالیز آماری قرار گرفت. واکاوی آماری داده‌ها توسط آزمون T زوج شده برای داده‌های هر گروه و آزمون T مستقل برای مقایسه بین دو گروه انجام گرفت.

یافته‌ها: نتایج حاصل از‌ این مطالعه نشان داد که میانگین پاسخ دندان‌ها به پالپ‌تستر الکتریکی، قبل از تست سرما 3/1 و پس از انجام تست سرما 7/1 بود و‌ این میانگین قبل از تست گرما 4/1 و پس از تست گرما 7/1 بود. با انجام آزمون T زوج شده، بین پاسخ دندان با دمای طبیعی و دندان سرد شده و گرم شده اختلاف معنی‌داری مشاهده شد (001/0>P). آزمون T مستقل نشان داد که بین دو گروه مورد آزمایش بعد از انجام تست اختلاف معنی‌داری وجود ندارد (25/0=P).

نتیجه‌گیری: تست الکتریکی پالپ تحت تاثیر تست‌های گرما و سرما قرار می‌گیرد.

---

  زمینه و هدف: هدف از این مطالعه، پوشش مستقیم پالپ دندان گربه توسط دو ماده اکتا کلسیم فسفات (OCP) و کلسیم هیدروکسید (CH) و ارزیابی پاسخ‌های بافتی به آنها بود.

  روش بررسی : در این تحقیق 72 دندان پرمولر 9 قلاده گربه انتخاب و به سه گروه (دو گروه آزمایشی و گروه کنترل) تقسیم گردیدند. در گروه‌های آزمایشی، عمل پوشش پالپ توسط دو ماده OCP و CH انجام شد و در گروه کنترل ، از هیچ ماده پوشاننده‌ای استفاده نگردید. تمامی حفره‌های ایجاد شده پس از پوشش پالپ، با گلاس‌آینومر نوری ترمیم شد. نمونه‌برداری در طی هفته‌های دوم، چهارم و هشتم پس از پوشش مستقیم پالپ انجام و پس از طی مراحل آماده‌سازی بافتی، بلوکهای پارافینی تهیه گردید. پس از تهیه مقاطع و انجام رنگ‌آمیزی، متغیرهای مربوطه توسط میکروسکوپ نوری اندازه‌گیری و با استفاده از تست‌های Mann-Whitney و Chi-square مورد ارزیابی قرار گرفت (05/0= α ).

  یافته‌ها : در نمونه‌های دو هفته‌ای، در هر سه گروه التهاب خفیف تا شدید ملاحظه گردید و در گروه‌های آزمایشی نسج سخت (پل عاجی) در هر دو گروه تشکیل شد که در گروه CH بارزتر بود و دارای تفاوت معنی‌دار آماری با گروه OCP بود (001/0> P ). در نمونه‌های چهار هفته‌ای میزان نسج سخت ساخته شده بیشتری در هر دو گروه آزمایشی مشاهده شد و در گروه CH بارزتر و دارای تفاوت معنی‌دار آماری (003/0> P ) همانند گروه‌های دو هفته‌ای بود. در نمونه‌های هشت هفته‌ای ‎ ‏ٌُْ، علیرغم افزایش‏‏‎ْ ضخامت نسج سخت در هر دو گروه، تفاوت معنی‌دار آماری در بین آنها دیده نشد (05/0 < P )، اما در گروه OCP از پیوستگی بهتری نسبت به گروه CH برخوردار بود.

  نتیجه‌گیری : به نظر می‌رسد نسج سخت ساخته شده در گروه کلسیم هیدروکساید با پیشرفت زمان به دلیل ایجاد تخلخل در آن، از سیل مناسبی جهت حفاظت پالپ در مقایسه با گروه اکتا کلسیم فسفات برخوردار نمی‌باشد.

---

  زمینه و هدف: پالپ تستر الکتریکی ابزاری ارزشمند برای بررسی وایتالیتی پالپ دندان است. در مورد پاسخ دندان‌های نابالغ به پالپ تستر الکتریکی اختلاف نظر وجود دارد، که علت آن را عدم تکامل رشته‌های عصبی بیان کرده‌اند. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر سن بر پاسخ دندان به پالپ تستر الکتریکی بود.

  روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 300 دندان سانترال دایمی فک بالا در 150 فرد داوطلب توسط پالپ تستر الکتریکی آزمایش شدند. افراد داوطلب در
5 گروه سنی 8-7، 10-9، 12-11، 14-13، 35-30 سال طبقه‌بندی شدند و دندان‌های فاقد پالپ سالم از مطالعه خارج شدند. با استفاده از نرم‌افزار SPSS 16 و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون Tukey ، داده‌ها را تجزیه و تحلیل نمودیم.

  یافته‌ها: پاسخ میانگین به پالپ تستر الکتریکی در گروهای سنی 8-7، 10-9، 12-11، 14-13، 35-30 سال به ترتیب: ۱/0 ± 9/2، ۱/0 ± 8/2،
۱/0 ± 3/2، ۱/0 ± 2/2، ۱/0 ± 8/1 بود، که نشان می‌دهد با افزایش سن دندان‌ها به درجات پایین‌تر پالپ تستر الکتریکی پاسخ می‌دهند. در گروه‌های سنی زیر
14 سال بین گروه‌های مجاور اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (3/0= P )، ولی در گروه‌های سنی زیر 14 سال و گروه بزرگسال اختلاف معنی‌دار بود (001/0 P< ).

  نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که دندان‌های نابالغ به تست الکتریکی به درجات بالاتری جواب می‌دهند، ولی تمام دندان‌ها به پالپ تستر الکتریکی پاسخ دادند.

---

  زمینه و هدف: در دهه گذشته مطالعات فراوانی استخراج جمعیت‌های سلول بنیادین را از منابع گوناگون دندانی گزارش کرده‌اند، در حالیکه هنوز ماهیت مزانشیمی آن‌ها مورد بحث است. هدف از این مطالعه معرفی انواع روش‌های جداسازی سلول از پالپ دندان برای تعیین ماهیت مزانشیمی آن‌ها قبل از تمایزشان بود.

  روش بررسی: یکی از بهترین منابع برای سلول‌های بنیادین، بافت پالپ دندان است. سلول‌های بنیادین بافت پالپ دندان مناسب‌ترین منبع سلول‌های بنیادین خواهد بود زیرا در طول زندگی، دندان‌ها قابلیت بازیابی و جایگزینی را دارند. پالپ بافت تخصصی همبند شامل خون، رگ‌ها و عروق لنفی و اعصاب و مایع میان بافتی است. سلول‌های بنیادین بافت پالپ در ناحیه غنی از سلول در بافت پالپ یافت می‌شوند. این سلول‌ها برای نخستین بار در سال 2000 توسط شخصی به نام گرانتوس استخراج گردید و پتانسیل تمایز به سلول‌های ادونتوبلاست، ادیپوسیت و سلول‌های عصبی را از خود نشان دادند. گرانتوس سلول‌ها را به دو روش استخراج نمود: روش هضم آنزیمی و روش دوم روش فرعی بود. این سلول‌ها قابلیت نگهداری و ذخیره‌سازی درون نیتروژن مایع را داشتند. همچنین نشان داده شده است که سلول‌های بنیادین پالپ دندان انسان می‌توانند ساختارهای پیچیده مانند پالپ دندان یا استخوان Woven را در داخل بدن تشکیل دهند.

  نتیجه‌گیری: سلول‌های بنیادین پالپ دندان از قسمت Cranial neural crest سرچشمه می‌گیرند و ویژگی‌های عصبی مانند بیان نوتروفین را دارند بنابراین این سلول‌ها می‌توانند منبعی برای درمان اختلالات عصبی باشند. ویژگی این سلول‌ها و تعیین پتانسیل آن‌ها در واکنش‌های احیایی پایه و اساس توسعه روش‌های درمانی جدید را تشکیل می‌دهند اگرچه این روش مستلزم به کارگیری مستقیم سلول‌ها در ناحیه آسیب دیده برای بازسازی و یا بهره‌گیری همراه یک داربست مناسب برای مهندسی بافت است. این روش‌ها خلاقیت و نسل جدید درمان‌های بالینی بر مبنای پدیده‌های بیولوژیکی را برای بیماری‌های دندان فراهم خواهند نمود.

---

---