فصلنامه

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت کنترل هزینه­های مراقبت بهداشتی، ضرورت توزیع مناسب منابع و تجهیزات حوزه سلامت و بهره­برداری مناسب از منابع بیمارستانی از طریق کاهش خدمات غیرضروری در بیمارستان­ها، مطالعه­ حاضر با هدف تعیین میزان ضروری ­بودن سی­تی اسکن­های مغز انجام شده در بیمارستان شهید بهشتی دانشگاه علوم پزشکی کاشان بر اساس معیار­های کالج رادیولوژیست­های آمریکا (ACR) انجام شد.

مواد و روش ها: این پژوهش به شیوه­ی مقطعی-گذشته­ نگر و با هدف تعیین میزان ضروری­بودن سی­تی اسکن مغز بیماران بخش­های تریاژ جراحی و داخلی بیمارستان آموزشی در شهر کاشان انجام شد. پرونده پزشکی 361 بیمار توسط پزشک عمومی و بوسیله چک لیست­ مبتنی بر معیار­های ACR بررسی شد و در سه حیطه ضروری، احتمالا ضروری و غیرضروری طبقه­بندی شد. داده­ها با استفاده از شاخص­های مرکزی و پراکندگی و کای اسکوئر در نرم افزار SPSS  تحلیل شد.

نتایج: یافته­ های حاصل از پژوهش نشان داد سی­تی اسکن­های مغز انجام شده در310 مورد(9/85%) ضروری، 38 مورد(5/10%) احتمالا ضروری و 13مورد(6/3 %) غیرضروری بوده­اند. بیشترین سی­تی اسکن­های مغز غیرضروری (4/17 %) در بیماران با تشخیص آتاکسی و کمترین میزان (صفر %) در بیماران با تشخیص سردرد بود.

نتیجه­ گیری: براساس معیارهای ACR سی­تی اسکن­های مغز بصورت مناسب و مقتضی مورد استفاده قرار نمی گیرند. برای ترسیم وضعیت بهره­برداری اقدامات رادیولوژی در سطح کشور ضروری است راهنما های بالینی ملی در این زمینه تدوین شود. سپس برای شناسایی عوامل موثر بر میزان بررسی بهره­برداری از اقدامات رادیولوژی و اجرای مداخلات هدفمند، انجام مطالعات وسیعتری در انواع بیمارستانها و گروه­های تشخیصی و مدالیته­های رادیولوژیکی مختلف ضروری بنظر می­رسد.