فصلنامه

---

این مطالعه به منظور تعیین فرآیند پذیرش و ترخیص در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1380 انجام گرفته است. روش پژوهش: پژوهش با استفاده از روش توصیفی، تحقیقی، و به صورت مقطعی انجام پذیرفته است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهها و چکلیستهایی است که بر اساس استانداردهای موجود در زمینه پذیرش بیماران تهیه و تنظیم شده است. زمان سنجی هر یک از فرآیندهای پذیرش سرپایی بستری و ترخیص کلیه بیماران در مدت دو روز کاری در هر یک از بیمارستانهای مذکور مورد مطالعه قرار گرفته است. یافتههای پژوهش: یافتههای حاصل از پژوهش نشان داد که وضعیت تسهیلات فیزیکی و فضا، پرسنل، روشهای انجام کار و خط مشیها و تجهیزات واحدهای پذیرش سرپایی بستری و ترخیص در بیمارستانهای مذکور، مطلوب نبوده است. فرآیندهای پذیرش سرپایی، بستری و ترخیص در بیمارستانهای مختلف با هم متفاوت بودهاند. واحدهای موثر در فرآیند پذیرش سرپایی درمانگاه، پذیرش بستری و ترخیص دارای تمرکز مکانب نبودهاند. واحدهای موثر در فرآیند پذیرش اورژانس از تمرکز مکانی برخوردار بودهاند. برآورد زمان انتظار بیماران برای پذیرش سرپایی درمانگاه، پذیرش بستری و ترخیص نشان داد که بیماران به طور متوسط 6/22 دقیقه جهت پذیرش سرپایی درمانگاه (6/03 = SD )، 67/28 دقیقه جهت پذیرش بستری (54/96 =SD) و 6/95 ساعت جهت ترخیص (12/57 = SD) در انتظار می مانند. نتیجه: بالا بودن انحراف معیار زمان انتظارهای مذکور نشان می دهد که میزان بروز تغییرات در زمان انتظار بسیار زیاد است به همین دلیل پیشبینی این زمان عملاً برای بیماران غیر ممکن است، به علاوه وجود علل خاص و علل عام منجر به افزایش زمان انتظار بیماران می گردید. به همین دلیل پیشنهاد می شود قسمتهایی از فرآیند که به طور مشخص در افزایش زمان انتظار بیماران موثر است، بهبود یابد و نیز در زمینه رفع علل خاص که دارای اثر منفی در انتظار بیمار می باشند نیز اقدامات اصلاحی انجام گیرد.

---

این مطالعه برای تعیین شیوههای مدیریت و ساختار سازمانی از دیدگاه مدیران بیمارستانهای عمومی - دولتی ایران در سال 78-77 انجام شده است.
روش پژوهش: مطالعه به صورت توصیفی و اطلاعات به صورت مقطعی جمع آوری شده است. جامع پژوهش: شامل بیمارستانهای عمومی - دولتی ایران مشتمل بر 255 بیمارستان بوده است. بیمارستانها بر حسب تخت به سه رده کوچک (کمتر از 200 تخت) متوسط (200 تا 400 تخت) و بزرگ (بیش از 400 تخت) تقسیم شده اند. حجم نمونه برابر 14 بیمارستان است که بصورت تصادفی طبقه بندی و انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه مدیران گرفته و اطلاعاتی در زمینه اختصاص کلی بیمارستان و اطلاعات فردی مدیران بیمارستان و همچنین سوالات اختصاصی ساختار سازمانی و شیوه مدیریت صورت گرفته است. نتایج بصورت جداول توصیفی ارائه گردید. یافته های پژوهش: نتایج این پژوهش نشان می دهد که در حال حاضر ساختار سازمانی کلیه بیمارستانهای عمومی- دولتی ایران کاملاً متمرکز بوده و تمرکز بیش از حد ساختار سازمانی سبب می گردد که تصمیم گیریها و سیاستگزاریهای مدیریتی عموماً در خارج از بیمارستان اتخاذ گردد و تا مرحله اجرا تسری یابد. در زمینه تعیین شیوههای مدیریتی از شیوه های مدیریتی ابداع شده توسط پروفسور رنسیس لایکرت استفاده شده است و نتایج نشان می دهد که بیشترین استفاده از شیوه مدیریت استبدادی - خیرخواهانه با 47/45 درصد و کمترین استفاده از شیوه مدیریت مشارکتی با 5/86درصد بوده است. از شیوه مدیریت مشورتی به میزان 29/83درصد و از شیوه مدیریت استبدادی - استثماری به میزان 16/82 درصد استفاده شده است. نتیجه گیری: ساختار سازمانی موجود در بیمارستانهای عمومی – دولتی ایران و شیوههای مدیریتی اعمال شده توسط روسای اینگونه بیمارستانها نیاز به بازنگری و تغییر اساسی دارد.

---

در قرن نوزدهم مردم هزینه های خدمات پزشکان و دیگر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی و درمانی را به صورت نقد یا به طور پایای (Barter) پرداخت می نمودند. در نیمه اول قرن بیستم، پرداخت مستقیم نقدی معمول ترین شیوه پرداخت حق الزحمه بود. این روش ساده¬ترین نوع تامین مالی بود. یعنی پرداخت مستقیم توسط مصرف کننده کالاها و خدمات. در این مقاله سعی شده است پس از بررسی سیستم out-of-pocket میزان این شاخص در کشور با سایر کشورهای ناحیه مدیترانه¬ شرقی و کشورهای صنعتی مقایسه شود.

---

خبر ساخت اولین لیزر (لیزر یاقوت) در سال 1960 در کمتر از چند روز در سراسر جهان طنین انداز شد. اینک با ساخت و ابداع لیزر، این اختراع بی نظیر قرن، راه برای بسیاری از کاربردهای پزشکی، نظامی و صنعتی که تا آن زمان رویایی بیش نبود، باز شده بود. اینک پرتو لیزر می توانست بسیاری از ناممکن های راهستی و عینیت بخشد. از زمان تولید لیزر، ابر قدرتهای شرق و غرب، با صرف سرمایه گذاری های هنگفت تلاش فراوان کردند تا از توانمندی های بی نظیر آن در حوزه های نظامی و صنعتی استفاده کنند. با توجه به این سابقه تاریخی است که هنوز در اذهان بسیاری از افراد، لیزر به عنوان یک سلاح مخرب و مرگبار نقش بسته است اما دیری نپایید که کاربردهای انسانی و صلح جویانه لیزر خود را بیشتر نشان داد به همین دلیل از اوایل سال 1980 شاهد به کارگیری آن در حوزه های پزشکی هستیم و امروزه به جرات می توان گفت که لیزر با توجه به ویژگی های منحصر به فرد خود که در هیچ منبع نوری در جهان قابل یافت نیست، در اکثر رشته های علمی مورد استفاده دارد. در این مقاله موارد استفاده از لیزر در مراقبت های بهداشتی و درمانی و راههای حفاظت در برابر اشعه یاد شده توضیح داده شده است. استفاده از اشعه لیزر جهت انجام اعمال جراحی در چند ساله اخیر، محبوبیت همگانی یافته است. در بسیاری از موارد لیزر در محیط های دندانپزشکی و برای انجام اعمالی نظیر نوروسرجری و جراحی های اندوبرونشیال استفاده زیادی می شود

---

امروزه تجهیزات پزشکی به یکی از اجزاء لاینفک بیمارستان های مدرن تبدیل شده اند و یک سوم تا نیمی از کل هزینه های پروژه ای بیمارستان ها را به خود اختصاص داده اند. در این میان تجهیزات غیر فعال عامل عمده ایجاد هزینه های بیهوده است. این مساله در کشورهای در حال توسعه نمود بیشتری دارد. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، در حدود 60 درصد تجهیزات پزشکی این کشورها در بیشتر مواقع آماده بهره برداری نیستند. برای رفع این معضلات راه های گوناگونی پیشنهاد شده است اما بهترین راهکار ممکن، به بکارگیری مدیریت اثر بخش در استفاده از تجهیزات پزشکی است. در این مقاله ابتدا اصول انتخاب و خرید تجهیزات مورد بحث قرار می گیرد و سپس سیستم های مدیریت تجهیزات بررسی می شود. در پایان نیز به نگهداری تجهیزات اشاره شده است. مقدمه: بهره مندی از تکنولوژی وارداتی در خدمات پزشکی کشورهای رو به توسعه به مفهوم پیشرفت واقعی دانشو تکنولوژی در این کشور نیست. استفاده از روشهای مبتنی بر تکنولوژی پیشرفته و تجهیزات نوین در این کشورها به نحو بی رویه ای گسترش یافته است. به طور کلی اطلاعات موجود نمایانگر آن است که در یک کشور رو به توسعه به ندرت در حدود 40 درصد از تجهیزات پزشکی بطور مطلوب مورد استفاده قرار می گیرند، و به سبب سوء مدیریت و فقدان زیر بنای لازم جهت تهیه، نگهداری و بهره برداری از تکنولوژی پزشکی وارداتی اتلاف منابع بهداشت ملی کماکان تداوم می یابد به طور که برخی از صاحبنظران اشاره می کنند که بیمارستان های جهان سوم به گورستان تجهیزات نوین تبدیل شده اند. در این میان، تجهیزات غیر فعال عامل عمده ایجاد هزینه های بیهوده و اتلاف منابع به شمار می روند. آیساکو (2)، کارشناس برجسته تکنولوژی پزشکی، مهمترین عواملی را که به این اتلاف منابع دامن می زنند، به این شرح ذکر می کنند:
1- خریداری تجهیزات پیچیده که به سبب فقدان متخصص لازم جهت نگهداری و بهره برداری، کمتر از معمول مورد استفاده قرار گرفته و یا هرگز استفاده نمی شود - میزان اتلاف مروبوط به اطن مورد حدود 20 تا 40 درصد برآورد می گردد.
2- کاهش عمر مفید تجهیزات به سبب استفاده نادرست و عدم تعمیر و نگهداری - میزان اتلاف حدود 50 تا 80 درصد
3- فقدان تبحر در انتخاب و خرید تجهیزات مناسب و عدم پیش بینی خرید وساطل و قطعات یدکی و مواد مصرفی - میزان اتلاف در حدود 1 تا 30 درصد ارزش تجهیزات برآورد می شود.
4- غیر استاندارد بودن وساطل و تجهیزات، بار کاری کارکنان را افزایش داده و از سوی دیگر موجب بالا رفتن هزینه خریداری قطعات یدکی می گردد - افزایش هزینه به میزان 20 تا 30 درصد
5- افزایش مدت زمان بلا استفاده مانده دستگاه به سبب فقدان نگهداری پیشگیرانه، بی دقتی در تعمیرات و کمبود قطعات - میزان اتلاف حدود 25 تا 30 درصد ارزش تجهیزات برآورد می شود.
6- کمبود ذخایر ارزی در عقد قراردادهای خرید تاثیر گذاشته و قراردادهای غیر منصفانه را باعث می شود- هزینه ها به میزان 10 تا 30 درصد افزایش تجهیزات و قطعات یدکی برآورد می شود.

---

مطالب این بخش نظریات سازمان جهانی بهداشت را در زمینه استانداردها، بخصوص استانداردهای بیمارستانی بیان می کند و هدف آن پاسخ به سوالات زیر است:استانداردها چه هستند و چگونه تهیه می شوند و چگونه می توان آنها را مورد استفاده قرار داد؟ آیا استانداردهای ملی، که برای کطفیت مراقبت راارئه شده اند، مفید به نظر می رسند؟ استانداردهای ملی چه زمینه ها و موضوعاتی را در مراقبت های بهداشتی در بر می گیرند؟ از این نوشتار که به طو ر کلی مو جزی در مورد سئو ا لات فوق ارائه می دهد، می توان به عنوان یک مقدمه برای اخذ دانش انولیه درباره استانداردهای مراقبت یا به منظور اعمال استانداردهای مراقبت یا به منظور اعمال استانداردهای مراقبت استفاده کرد. طی سالهای متمادی، سازمان جهانی بهداشت (WHO) در پی ترویج مفهوم مراقبتهای اولیه بهداشتی که شخص و خانواده را در مرکز ثقل ارائه مراقبتهای بهداشتی قرار می دهد، بوده است. مراقبتهای بهداشتی عبارت است از : حفظ بهداشت روزمره و انجام اقدامات لازم برای به حداقل رساندن موارد بیماری است. به هر حال ، با استفاده از یک سیستم مراقبتهای بهداشتی سازمان یافته می توان به شخص و خانواده کمک کرد تا سلامت خود را حفظ کند. میزان و ترکیب چنین سیستمی در هر کشور، در هر منطقه، و در هر محل متفاوت است. بیمارستان، بدون توجه به ویژگی های ملی، منطقه ای یا محلی خود، معمولاً دارای نقش اصلی در سیستم مراقبت های بهداشتی است. بیمارستان کانون مورد نظر این بخش را تشکیل می دهد به ویژه آن که این نوشتار برای بحث در مورد استانداردهای بیمارستانی تدوین یافته و چگونگی کمک آن به خدمات بیمارستانی برای ارائه مراقبت های مطلوب به فرد و خانواده را مد نظر دارد.

---

الف. بخش های عمل های جراحی را به سه منطقه زیر می توان تقسیم کرد:
منطقه سترون Aseptic zone : شامل اتاقهای عمل و اتاق استریل فرعی و اسکراب منطقه پاک Clean zone : در این قسمت کارکنان باید از رخت مخصوص اتاق عمل استفاده کنند منطقه حفاظت شده Protective zone : در این بخش کارکنان رخت، کفش، کلاه اتاق عمل را بر تن می کنند که شامل منطقه مخصوص تعویض لباس، منطقه حمل و نقل و پذیرش، آماده سازی، منطقه خروج و ریکاوری است. در منطقه حفاظت شده باید مسیر رفت و آمد پرسنل یکطرفه باشد بطوریکه کارکنان مستقیماً از خارج به داخل ساختمان بخش عمل جراحی وارد شوند. کریدور خارجی، مانند منطقه پاک عمل می کند و هر چه به طرف بخش مرکزی نزدیک شویم به منطقه سترون نزدیک می شویم.

---

در جهان کسب و کار اصطلاح سازمان مجازی مورد بحث قرار گرفته است. این سازمانها شامل شبکه ای موقت از شرکت ها است که به سرعت به یکدیگر پیوسته یا به همان سرعت نیز از یکدیگر جدا می شود. این روند، فرصتهای تجاری زودگذر را برای آنها قابل استفاده می کند بحث سازمانهای مجازی از حدود بیست سال پیش، از زمانی که کار در منزل و دور از سازمانهای مرکزی با استفاده از فناوری، ممکن شد، بصورت جدی معمول گردیده است. در این میان سازمانهای بهداشتی درمانی نیز از این پیشرفتها بی نصیب نمانده و در استفاده از فناوریهای جدید پزشکی، گاه موفق تر و سریعتر از بخش های دیگر عمل کرده اند، در حال، حاضر شاهد پیدایش فنون جدید پزشکی از قبیل پزشکی از راه دور (Telemedicine) و ... در این بخش هستیم. هر چند بحث گسترش مرزها (Boundary - Expansion) و سازمانهای مجازی در بخش بهداشت و درمان پدیده جدیدی است و آنچنان مورد توجه قرار نگرفته است، با این حال اخیراً بیمارستانهای مجازی به عنوان نمادی از این پدیده، در حال ظهور و در تعدادی از کشورهای صنعتی در حال فعالیت و پیشرفت هستند. به همین جهت و به خاطر اهمیت زیاد این پدیده در این مقاله بعد از پرداختن به مفهوم سازمانهای مجازی، به طرح این موضوع در بخش بهداشت و درمان مبادرت شده و مفهوم بیمارستان مجازی با مثالی از زندگی واقعی این بیمارستان ها تشکیل شده است.

---

---

سابقه و هدف: تعیین اولویت‌‌های پژوهشی امری لازم و حیاتی است و این فرایند باید به منظور تسهیل در استفاده مکرر از یافته‌‌‌ها بر اساس اصول صحیح و منطقی، فرایندهای علمی و مکانیزم‌های درون ساخته صورت گیرد. بررسی شیوه‌های مختلف اولویت‌گذاری و به کارگیری هریک با توجه به شرایط و وضعیت خاص هر کشور گامی کلیدی در این امر می‌باشد.

 منابع اطلاعاتی و روش های انتخاب منابع: پژوهش حاضر یک مطالعه مروری است که برای گردآوری داده‌های آن از روش کتابخانه‌ای شامل جستجوی مقالات در اینترنت، بانک‌های اطلاعاتی Google Scholar، Medline ،Iranmedex ، SIDوIrandoc و کتب مرتبط استفاده شده است.

 ترکیب مطالب و نتایج: برای اولویت‌گذاری روش‌‌های استاندارد شده متعددی وجود دارد که عبارت‌اند از: روش پژوهش در ضرورت‌های سلامت ملی توسط کمیسیون پژوهش‌های سلامت برای توسعه ، فرایند 5 مرحله‌ای کمیته تخصصی پژوهش سلامت، نمایه دیداری اطلاعات سلامت که توسط کمیته مشورتی تحقیقات سلامت ارایه شده است و روش ترکیبی ارایه شده در نشست جهانی تحقیقات سلامت. هر یک از این روش‌ها دارای ویژگی‌های منحصر به خود است. البته با وجود متفاوت بودن ابعاد و چگونگی فرایند تعیین اولویت‌ها از کشوری به کشور دیگر، تاثیر نهایی این فرایند در تمامی کشورها تقریباً یکسان و مشابه است.

 نتیجه گیری: آگاهی از روش‌‌های مختلف اولویت‌گذاری و بهره‌گیری از نقاط ضعف و قوت هر یک جهت انجام اولویت‌گذاری به روشی نظام مند و قابل اجرا در سطح ملی هر کشور بسیار سودمند است. یافته‌های حاصل از مطالعات حاکی از آن است که از میان روش‌‌های استانداردشده اولویت‌گذاری، روش ترکیبی به دلیل ترکیب خصوصیات خوب روش‌های دیگر و رفع معایب آنها نسبت به سایر روش‌ها برتری دارد.

---

زمینه و هدف: امروزه، رضایتمندی بیماران از نحوه ارائه خدمات درمانی اورژانس، به عنوان خط اول سرویس های خدمات بیمارستانی، مورد توجه ویژه محققین قرار گرفته است. با این وجود، پیش از این مطالعات اندکی در زمینه عوامل مرتبط با رضایتمندی از خدمات اورژانس در داخل کشور انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رضایتمندی مراجعین از نحوه ارائه خدمات در شش بیمارستان نظامی در سطح کشور و عوامل زمینه ای مرتبط با آن انجام شد.

مواد و روشها: در مطالعه توصیفی-مقطعی حاضر، رضایتمندی 360 بیمار، از نحوه ارائه خدمات اورژانس در شش بیمارستان نظامی در سطح کشور در سال 1386 مورد بررسی قرار گرفت. بدنبال ترخیص از اورژانس، چک لیستی حاوی مشخصات زمینه ای و پرسشنامه 12 سؤالی رضایتمندی از نحوه ارائه خدمات اورژانس از تمامی بیماران تکمیل گردید. پاسخ ها در مقیاس لیکرت ٥ قسمتی (کاملا راضی، راضی، نه راضی و نه ناراضی، ناراضی، کاملا ناراضی) طراحی گردید. به ترتیب برای پاسخ های کاملا ناراضی تا کاملا راضی، نمرات 20 تا 100 اختصاص یافت.

یافته ها: از مجموع 4220 پاسخ، در 3559 مورد (4/82%)، بیماران از نحوه ارائه خدمات در مراکز اورژانس راضی یا خیلی راضی بوده اند. به ترتیب اولویت، "رعایت مسایل اخلاقی"، "نحوه اطلاع رسانی" و "نحوه عملکرد و برخورد پرسنل پذیرش" در مراکز اورژانس بیشترین و در مقابل "برخورداری از تنوع تخصص پزشکی"، "امکانات اورژانس" و "سرعت عمل در اطلاع به پزشک" کمترین میزان رضایتمندی را به خود اختصاص دادند. نمره کلی رضایتمندی گزارش شده توسط مراجعین گروه سنی بالاتر از 35 سال (022/0 = P)، تحت پوشش بیمه (002/0 = P) و دارای سابقه مراجعه قبلی (017/0 = P) به میزان معنی داری از سایرین بیشتر بود. جنس، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات همبستگی آماری معنی داری با نمره کلی رضایتمندی نشان نداد (05/0 < P).

نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر بیانگر رضایت مطلوب دریافت کنندگان خدمات اورژانس در بیمارستان های نظامی سطح کشور بود. با این وجود، به نظر می رسد استفاده از نیروی انسانی متخصص و امکانات بیشتر و همچنین اصلاح فرآیند ویزیت مراجعین به اورژانس نقاطی است که همچنان بیشترین میزان توجه مدیران و برنامه ریزان سرویس های ارائه خدمات درمانی در مراکز اورژانس را می طلبد.

---

سابقه و هدف: مطالعات متعددی براهمیت سیستم اعتباربخشی بعنوان یکی ازروشهای شناخته شده در ارزشیابی عملکرد بیمارستانها تاکید کرده اند. با این وجود، اثربخشی این مکانیسم در کشورهای در حال توسعه آن چنان مورد توجه قرار نگرفته است. در همین راستا پژوهش حاضرعملکرد این سیستم را بر اساس مدل SERVQUAL مورد بررسی قرار داده است.

مواد و روش ها: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش مقطعی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل روسا، مدیران و اعضای شبکه تصمیم گیری بیمارستانهای استان همدان می باشد (تعداد 200 نفر) که به روش سرشماری تعیین شده اند. داده های کمی و کیفی پژوهش با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و به ترتیب با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS و روش Thematic Content Analysis تجزیه و تحلیل شده است.

نتایج: تنها 39% از گروه مورد پژوهش دارای آگاهی بالایی از نظام ارزشیابی بیمارستان ها بودند. بیشترین درصد شکاف میان ادراک و انتظار گروه مورد پژوهش از مولفه های ارزشیابی، برابر با 8/55 درصد و مربوط به مولفه «رضایت کارکنان» وکمترین درصد شکاف بین ادراک و انتظار برابر با 3/17 درصد و به مولفه «ساختارها و تشکیلات فیزیکی» مربوط بوده است.

نتیجه گیری: امتیازات پایین مربوط به برداشت (ادراک) گروه مورد پژوهش از نظام ارزشیابی می تواند نشانگر سطح رضایت پایین آنها از و لذا همکاری ضعیف با نظام ارزشیابی فعلی به شمار رود. توجه بیشتر و موثر به دیدگاهها، پیشنهادات و واکنشهای مدیران و تصمیم گیرندگان اصلی سازمانهای مورد ارزشیابی می تواند یک راهکار پیشگیرانه مناسب در بهبود برداشت و همکاری آنها بشمار رود.

---

زمینه و هدف:زباله وپسماندهای بیمارستانی،یکی ازمعضلات زیست محیطی است.بی توجهی به مدیریت صحیح این پسماندهاباعث شیوع انواع بیماریها واپیدمی می شودکه موجب تهدیدسلامت افرادواتلاف هزینه است. هدف این مطالعه بررسی آگاهی کارکنان و عملکرد بیمارستان های در زمینه مدیریت پسماندهای بیمارستانی در بیمارستانهای منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران درسال1391بود. مواد و روش ها: ابزار گردآوری داده های این پژوهش توصیفی-تحلیلی،یک پرسشنامه چند قسمتی لیکرت بود که جهت سنجش آگاهی و عملکرد بیمارستان استفاده شد که دربین351 نفر توزیع گردید .داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت.از آزمون آماری توصیفی ،آزمون مجذور کای برای متغیرهای کیفی وضریب همبستگی پیرسون برای تعیین همبستگی متغیرهای کمی استفاده گردید.لازم به توضیح است سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد. نتایج: بین سطح آگاهی کارکنان مشاغل مختلف هم با هم تفاوت معنی دار وجود داشت. بین میانگین سطح آگاهی بیمارستانهای مختلف اختلاف معنی داری وجود نداشت اما در سطح عملکرد هریک از بیمارستانها ،تفاوت آماری معنی دار مشاهده شد (p ≤0.001 ) . نتیجه گیری:وضعیت نسبی نامطلوب موجود مدیریت پسماندهای بیمارستانی و نحوه عملکرد کارکنان بیمارستان ها در سطوح مختلف،نیازمند برنامهریزی بهتر جهت مدیریت جامع پسماندهای بیمارستانی و دفع صحیح آنها به منظور توسعه پایدار ،حفظ بهداشت،سلامت عمومی و حفظ محیط زیست می باشد.آموزش کارکنان به همراه پایش و بهبود عملکرد آنها یکی از مهمترین عوامل در موفقیت اجرای طرح مدیریت پسماندهای بیمارستانی می باشد.

---

زمینه: در کشورهای مختلف روش‌ها و ابزارهای متنوعی جهت ارتقاء کیفیت مراقبت‌های سلامت تا به امروز بکار گرفته شده‌اند. از میان این روش‌ها، حاکمیت بالینی برای نخستین بار توسط NHS انگلیس به عنوان استراتژی ارائه از سوی دولت و به منظور ارتقاء کیفیت مراقبت‌های بالینی در سال 1998 مطرح شد. حاکمیت بالینی به طور همزمان روی مسئولیت‌پذیری جهت حفظ سطح مراقبت‌های کنونی و نیز ارتقاء وضعیت کیفی مراقبت‌های آتی تاکید‌ دارد. مواد و روش‌ها: هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین حاکمیت بالینی و عملکرد سازمانی بیمارستان‌های اردبیل می‌باشد که با استفاده روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه در بین 600 نفر از بیماران، کارکنان، پزشکان و مدیران بیمارستان‌های اردبیل به روش نمونه‌گیری تصادفی ترکیبی انجام گرفته است. جهت بررسی فرضیه‌های تحقیق از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون استفاده گردید. یافته‌ها: با توجه به نتایج تحلیل‌ داده‌ها، بین حاکمیت بالینی و عملکرد سازمانی رابطه معنی‌داری وجود دارد. از سوی دیگر، طبق نتایج جدول مقدار سطح معناداری F مشاهده شده برای مولفه‌های تحقیق سطح اطمینان 99/0 است، بنابراین می‌توان گفت که نتایج آزمون تحلیل واریانس استفاده از مدل خطی رگرسیون را مجاز می‌داند. همچنین با توجه به ضرایب تعیین همه مولفه‌های حاکمیت بالینی بر عملکرد تأثیر مثبت و معناداری دارد. در بین مولفه‌های حاکمیت بالینی، مولفه ممیزی بالینی با مقدار 163/0 کمترین تأثیر و مولفه مدیریت نیروی انسانی با مقدار 908/0 بیشترین تأثیر را بر عمکرد بیمارستان دارد. نتیجه: با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، مشارکت دادن بیماران در امور درمان، استفاده از اطلاعات و تجارب همراهان بیماران برای ارایه خدمات بیشتر به بیماران، تخصیص اعتبار ویژه برای بحث آموزش کارکنان و استفاده از تخصص کارکنان نخبه و باتجربه در حوزه آموش کارکنان امری ضروری محسوب می‌گردد.

---

---

زمینه و هدف: ترخیص بیمار از مهمترین مراحل تاثیرگذار در رضایتمندی بیمار و جزو چالش‌های مدیریتی در بسیاری از بیمارستان‌ها است. پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری زمان انتظار بیماران در فرایند ترخیص و عوامل تأثیرگذار بر آن در بیمارستان امام رضا (ع) انجام شده است.

مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی زمان انتظار بیماران ترخیص شده از کلیه بخش‌های بستری بیمارستان امام رضا (ع) شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 455 بیمار به عنوان نمونه انتخاب شدند.  و زمان ترخیص آن ها در شش ایستگاه(داخل بخش، فاصله بین بخش تا مدارک پزشکی، در مدارک پزشکی، فاصله بین مدارک پزشکی تا حسابداری، محاسبه هزینه ها در حسابداری و پرداخت هزینه‌ها) با استفاده از روش زمان سنجی ساعت متوقف شونده اندازه‌گیری گردید. سپس داده‌ها با استفاده آمار توصیفی و تحلیلی و به کمک نرم افزار SPSS 16  در سطح معنی داری 0.05 تحلیل شد.

نتایج: میانگین مدت زمان انتظار بیماران برای ترخیص در کل بیمارستان امام رضا (ع) 504.26 دقیقه با انحراف معیار 362.96 دقیقه بود.در بین بخش‌های مختلف نیز بخش گوش ‌و حلق‌ و‌ بینی دارای کمترین و بخش سوختگی دارای بیشترین میانگین مدت زمان انتظار ترخیص بودند.

نتیجه گیری: با توجه به این که بیشترین زمان انتظار مریوط به ایستگاه شماره یک (در داخل بخش‌های بستری) و نیز ایستگاه شماره شش (پرداخت هزینه) می باشد لذا پیشنهاد می‌گردد با انجام راهکارهای اصلاحی در این دو ایستگاه از قبیل تغییر ساعت ویزیت و تدوین برنامه زمان‌بندی شده جهت ارسال پرونده‌ها از بخش‌ها به حسابداری به کاهش زمان انتظار بیماران کمک نمود.

---

زمینه و هدف: یکی از وظایف اصلی پزشک خانواده تشکیل پرونده سلامت و ثبت کلیه خدمات ارائه شده می­باشد. این مطالعه به منظور تعیین کمیت و کیفیت تشکیل پرونده سلامت و ثبت خدمات ارائه شده در برنامه پزشک خانواده در استان­های شمالی ایران انجام گرفت.

مواد و روش­ها: این مطالعه مقطعی در شش ماهه دوم 1391 انجام گرفت. 139 مرکز مجری طرح پزشک خانواده و بیمه روستایی در سه استان گلستان، مازندران و گیلان بصورت تصادفی منظم به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و در مراکز منتخب عملکرد ثبتی کلیه پزشکان خانواده بررسی شد. ابزار جمع­آوری داده­ها پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی و پایایی آن مورد تائید قرار گرفت. داده­ها در SPSS  نسخه 18 در سطح معنی­داری 05/0>P تحلیل شد.

نتایج: از 189 پزشک خانواده مورد مطالعه، 43 پزشک (23 درصد) مشخصات بیماران ارجاع داده شده به سطح2 و نتایج آن را در فرم سابقه ارجاع ثبت می­کردند. از 1890 خانوار بررسی شده، 1559 خانوار دارای پرونده سلامت بودند که پرونده سلامت 892 خانوار (57 درصد) بطورکامل تکمیل شد. از 5869 نفر اعضای خانوار مورد بررسی، 4229 نفر حداقل یکبار توسط پزشک خانواده خود معاینات دوره­ای شدند که نتایج معاینات دوره­ای انجام شده 1919 نفر (46 درصد) بطور کامل ثبت گردید. میزان ثبت فرم سابقه ارجاع به پزشک متخصص در استان­های شمالی ایران تفاوت معنی­دار وجود داشت (001/0=P).

 نتیجه ­گیری: کمیت و کیفیت تشکیل پرونده سلامت و ثبت خدمات ارائه شده در سطح مورد انتظار نبوده و نیاز به مداخلات متناسب دارد. 

---

زمینه و هدف: امروزه یکی از اصول اساسی هر نظام بهداشتی و درمانی، حفظ ایمنی بیمار است که هر گونه خدشه به آن می تواند موجب سلب اعتماد بیمار به نظام بهداشت و درمان گردد. اشتباهات دارویی بعنوان یک از عوامل اصلی تهدید کننده ایمنی ممکن است باعث افزایش مدت بستری بیمار در بیمارستان و رشد هزینه ها، ناتوانی و نهایتا مرگ بیمار شود. این مطالعه در صدد است تا علل و  میزان بروز خطاهای داروئی توسط پرستاران و راهکارهای ارائه شده را مرور نماید.

مواد و روش ها: مطالعه کاربردی حاضر یک پژوهش مروری بود. در این مطالعه سعی گردید تا از طریق جستجو در پایگاههای داده ای مرتبط داخلی و خارجی همچون ایران مدکس، SID، پاب مد و اسکوپوس انتخاب مقالات صورت گرفته و ارزیابی شود. نهایتا 25 مقاله برای بررسی در این مطالعه بعنوان مقالات مرتبط شناخته شدند.

نتایج: براساس نتایج مطالعات بررسی شده کمبود و بی توجهی، جدید بودن و بی تجربگی و استرس شغلی پرستاران، بدخطی پزشکان و کمبود اطلاعات داروئی از مهمترین عوامل بروز خطاهای دارویی پرستاران ذکر شده بودند. مهمترین راهکارهای ارائه شده نیز برگزاری کلاس های بازآموزی و دوره های عملی در ارتباط با تکنیک های اصولی دادن دارو و آموزش قبل از دارو دادن بشمار می رفت.

نتیجه گیری: با توجه به شکاف موجود بین میزان بروز خطاها در ایران و سایر کشورهای بررسی شده براساس مطالعات بررسی شده، تجربیات این کشورها می تواند برای کاهش خطاهای دارویی مورد استفاده قرار گیرد. راهکارهایی چون فعال نمودن نقش داروخانه ها در ارائه آموزش عملی و همچنین رشد شفافیت و ترغیب مسوولیت پذیری راههای قابل یادگیری بشمار می روند.

---

زمینه و هدف: یادگیری سازمانی در نظریه‌ها و مدلهای مختلف در بعد نظری و تجربی تاثیر زیادی در تحولات سازمانها داشته است وزمینه مساعدی برای تسهیل هر نوع تغییر و تحولی فراهم می‌کند.این  قابلیت می‌تواند در اجرای حاکمیت بالینی نیز  نقش اساسی ایفا نماید.

موارد و روش‌ها:مطالعه حاضر مطالعه‌ای توصیفی-تحلیلی  بودو به شیوه مقطعی درشش ماه اول سال 93 انجام شد.جامعه آماری کارکنان بیمارستان تامین اجتماعی اردبیل بود. برای انتخاب نمونه از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد و تعداد نمونه 170 نفر به دست آمد. از پرسشنامه16 سوالی گومژوهمکاران برای سنجش قابلیت یادگیری در چهار بعد وازپرسشنامه35 سوالی محقق ساخته برای سنجش حاکمیت بالینی در هفت بعد استفاده گردید.برای تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه  18 انجام شد.

نتایج: نتایج تحقیق نشان داد که قابلیت یادگیری با اجرای حاکمیت بالینی با ضریب  507/0 رابطه معنی‌داری دارد این ضریب برای تعهد مدیریت 644/0، دید سیستمی 498/0، فضای باز و آزمایشگری 446/0 و انتقال و یکپارچگی دانش 261/0 بود.

نتیجه‌گیری: با توجه به نقش تاثیرگذار قابلیت یادگیری در اجرای حاکمیت بالینی پیشنهاد می‌شود زمینه لازم برای تقویت قابلیت یادگیری سازمانی در چهار بعد بویژه در بعد حمایت مدیریتی و دید سیستمی فراهم شود تا حاکمیت بالینی با اثربخشی بیشتر اجرا گردد.

---

مقدمه و هدف: بخش اورژانس به عنوان قلب بیمارستان و  یکی از نخستین نقاط تماس بیماران با سیستم ارائه خدمات درمانی،  با مسائل و مشکلات گوناگونی روبرو است. این مطالعه با هدف تبیین چالش­های موجود در بخش­های اورژانس بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام گرفت.

روش کار: مطالعه حاضر از نوع مطالعات کیفی بود که به شیوه فنومنولوژی در سال 1393 در مشهد انجام گرفت. بیست پرستار و دو متخصص طب اورژانس که با نمونه گیری هدفمند از چهار بیمارستان آموزشی  شهر مشهد انتخاب شدند؛ با حضور در مصاحبه­های نیمه­ساختار یافته، درک و تجارب خود را پیرامون چالش­های بخشهای اورژانس بیان کردند. بعد از پیاده سازی مصاحبه ها، داده­ها از طریق روش کولیزی  با نرم افزار MAXQDA 3  مورد تحلیل قرارگرفت.

یافته ها:  از تحلیل داده­ها سه درون مایه مشتمل بر  "چالش­های مربوط به منابع انسانی"(ویژگی­های فردی،  ویژگی­های حرفه ای،کمبود نیروی انسانی)، " نارضایتی پرستاران" (حداقل هتلینگ و خدمات رفاهی در بیمارستان  برای پرسنل،  عدم تناسب حقوق و مزایا با حجم کاری ، عدم حمایت از پرستاران)  و "چالش­های مدیریتی اورژانس" (چالش‌های ساختاری، چالش‌های عملکردی ، چالش‌های مدیریتی نیروی انسانی) استخراج شد.

نتیجه گیری:  کمبود نیروی انسانی، نارضایتی پرستاران و ضعف مدیریت از مهمترین چالش­های بخش­های اورژانس بودند. تامین نیروی انسانی کافی، ایجاد حمایت از پرستاران، تعیین دستورالعمل و فرایند برای مراقبت­های پرستاری می‌تواند در کاهش چالش‌های موجود در بخشهای اورژانس بیمارستانی موثر باشد.