فصلنامه

---

پژوهش حاضر مطالعه ای است توصیفی - تحلیلی به منظور تعیین فرآیند تولید اطلاعات آماری در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در حدود 12 بیمارستان را شامل می شود. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامه ای است که بصورت مصاحبه با مسئولین واحد آمار تکمیل شده و در برخی موارد بمنظور حصول اطمینان از صحت پاسخ ها با مشاهده تایید گردیده است. سپس با استفاده از روش های آمار توصیفی به تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده مبادرت شد. مختصری از نتایج حاصله از پژوهش عبارتند از: تنها سه مرکز از مجموع مراکز تحت مطالعه از همه منابع در دسترس (100 درصد) برای گردآوری داده های آماری استفاده می کنند مسئولیت گردآوری داده های آماری از بخش های مختلف بیمارستانی در بیشتر موارد (66/7 درصد) بعهده منشی های بخش ها است. گزارشات آماری ماهانه بیشتر برای مراجع صلاحیت دار خارج از بیمارستان ارسال شده و بالاترین درصد سال گزارشات (87/8درصد) مربوط به بیمارستانهای الزهرا (س) و چمران است. تنها در 25 دردص مراکز خدمات واحد آمار به صورت ماشینی و به تعبیری با استفاده از رایانه انجام می پذیرد. از نظر کمیت بالاترین درصد تکمیل اطلاعات آماری (80 درصد) مربوط به مرکز پزشکی الزهرا (س) است. از نظر کیفیت بالاترین درصد امتیاز کیفیت (71/65درصد) مربوط به بیمارستان فارابی است. و در نهایت ابزار گزارش اطلاعات در کلطه مراکز فرمهای نظام نوین آماری است ولی روش های بکارگرفته شده در مراکز مورد نظر با یکدیگر متفاوت است. هر چند از نظر کمیت اطلاعات جمع آوری شده در مجموع بیمارستانها در وضعیت نسبتاً خوبی قرار دارند لکن از نظر کیفیت اطلاعات جمع آوری شده به نظر می رسد، زمینه های بهبود بسیار است. با عنایت به اهمیت، دقت، و به هنگام بودن اطلاعات آماری سرمایه گذاری در جهت کامپیوتری کردن فعالیت های این بخش ضروری به نظر می رسد.

---

زمینه و هدف: برنامه­ریزی استراتژیک می‌تواند منجر به بهبود عملکرد بیمارستان­ها و افزایش میزان پاسخ‌گویی مدیران بیمارستان‌ها شود. برنامه­ریزی استراتژیک به‌صورت اجباری در راستای اجرای استانداردهای اعتباربخشی از سال ۱۳۹۱ در بیمارستان­های ایران بکار گرفته شد و با چالش­هایی همراه بوده است. این مطالعه با هدف شناسایی پیش‌نیازهای برنامه‌ریزی استراتژیک در بیمارستان­ انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه در سال ۱۳۹۵ با روش کیفی و از طریق مصاحبه­های نیمه ساختاریافته با ۴۷ نفر از تیم برنامه‌ریزی استراتژیک بیمارستان­های استان تهران انجام شد. تحلیل داده­ها به روش تحلیل محتوایی با رویکرد استقرایی انجام شد.
نتایج: توجیه ضرورت برنامه‌ریزی­ استراتژیک، معرفی مدل مناسب برنامه­ریزی استراتژیک، آموزش مدیران و کارکنان در زمینه برنامه­ریزی استراتژیک، تأمین منابع موردنیاز برنامه­ریزی استراتژیک، تعهد و حمایت مدیران و کارکنان به‌ویژه پزشکان در تدوین و اجرای برنامه استراتژیک، فرهنگ و روحیه کار مشارکتی و در نظر گرفتن مکانیزم­های انگیزشی برای تدوین و اجرای برنامه­ استراتژیک در بیمارستان­ها از پیش‌نیازهای اصلی برنامه­ریزی استراتژیک در بیمارستان­های استان تهران بود.
نتیجه­گیری: سیاست‌گذاران نظام سلامت و مدیران ارشد بیمارستان­ها باید ابتدا پیش‌نیازهای برنامه­ریزی استراتژیک را تأمین کنند و سپس، نسبت به تدوین و اجرای برنامه استراتژیک اقدام کنند. عدم تأمین این الزامات و پیش‌نیازها منجر به بروز چالش‌های زیادی به هنگام تدوین و اجرای برنامه­ استراتژیک می‌شود