فصلنامه

---

این مطالعه برای تعیین شیوههای مدیریت و ساختار سازمانی از دیدگاه مدیران بیمارستانهای عمومی - دولتی ایران در سال 78-77 انجام شده است.
روش پژوهش: مطالعه به صورت توصیفی و اطلاعات به صورت مقطعی جمع آوری شده است. جامع پژوهش: شامل بیمارستانهای عمومی - دولتی ایران مشتمل بر 255 بیمارستان بوده است. بیمارستانها بر حسب تخت به سه رده کوچک (کمتر از 200 تخت) متوسط (200 تا 400 تخت) و بزرگ (بیش از 400 تخت) تقسیم شده اند. حجم نمونه برابر 14 بیمارستان است که بصورت تصادفی طبقه بندی و انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه مدیران گرفته و اطلاعاتی در زمینه اختصاص کلی بیمارستان و اطلاعات فردی مدیران بیمارستان و همچنین سوالات اختصاصی ساختار سازمانی و شیوه مدیریت صورت گرفته است. نتایج بصورت جداول توصیفی ارائه گردید. یافته های پژوهش: نتایج این پژوهش نشان می دهد که در حال حاضر ساختار سازمانی کلیه بیمارستانهای عمومی- دولتی ایران کاملاً متمرکز بوده و تمرکز بیش از حد ساختار سازمانی سبب می گردد که تصمیم گیریها و سیاستگزاریهای مدیریتی عموماً در خارج از بیمارستان اتخاذ گردد و تا مرحله اجرا تسری یابد. در زمینه تعیین شیوههای مدیریتی از شیوه های مدیریتی ابداع شده توسط پروفسور رنسیس لایکرت استفاده شده است و نتایج نشان می دهد که بیشترین استفاده از شیوه مدیریت استبدادی - خیرخواهانه با 47/45 درصد و کمترین استفاده از شیوه مدیریت مشارکتی با 5/86درصد بوده است. از شیوه مدیریت مشورتی به میزان 29/83درصد و از شیوه مدیریت استبدادی - استثماری به میزان 16/82 درصد استفاده شده است. نتیجه گیری: ساختار سازمانی موجود در بیمارستانهای عمومی – دولتی ایران و شیوههای مدیریتی اعمال شده توسط روسای اینگونه بیمارستانها نیاز به بازنگری و تغییر اساسی دارد.

---

---

---

---

---

سابقه و هدف: در نظام سلامت برای بررسی و اندازه گیری اتفاقات ناخواسته، روش های متعدد و مختلفی وجود دارد که در این پژوهش به آن ها اشاره و نقاط ضعف و قوت هر یک مورد بررسی قرار می گیرد.

منابع اطلاعاتی و روشهای انتخاب منابع: جهت انجام مطالعه مروری مزبور از روش کتابخانه ای و جستجوی اینترنتی استفاده شده است. برای انجام جستجو بانک‌های اطلاعاتی Medline, Google Scholar و بانک های اطلاعاتی فارسی مورداستفاده قرار گرفت.

 ترکیب مطالب و نتایج: روش های متعدد و مختلفی برای بررسی اتفاقات ناخواسته وجود دارد که هر کدام دارای نقاط ضعف و قوتی می باشند. مطالعه پرونده بیماران از شایع ترین روش ها می باشد که با وجود آن که روشی نسبتاً گران و زمان بر است اما برای اندازه گیری میزان اتفاقات مناسب می باشد اگر چه ممکن است باعث ارزیابی کمتر میزان این اتفاقات گردد. همچنین این روش برای یافتن علل ریشه ای خطاها مناسب نیست. روش شایع و مهم دیگر استفاده از نظام ثبت اتفاقات و خطاها می باشد که برای بررسی علل ریشه ای اتفاقات مناسب بوده اگر چه برای اندازه گیری میزان آن ها مناسب نیست. دیگر روش های شایع عبارتند از : استفاده از پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده مستقیم و بررسی شکایات.

نتیجه گیری: هیچ روشی به تنهایی برای بررسی و اندازه گیری اتفاقات ناخواسته کافی نبوده و جوابگوی همه نیازها نیست. لازم است ترکیبی از روش های موجود مورد استفاده قرار گیرد. اینکه چه ترکیبی مناسب تر است موضوعی است که بر اساس نیاز و هدف مطالعه و زمان و منابع موجود مشخص می گردد. 

---

سابقه و هدف: مطالعات متعددی براهمیت سیستم اعتباربخشی بعنوان یکی ازروشهای شناخته شده در ارزشیابی عملکرد بیمارستانها تاکید کرده اند. با این وجود، اثربخشی این مکانیسم در کشورهای در حال توسعه آن چنان مورد توجه قرار نگرفته است. در همین راستا پژوهش حاضرعملکرد این سیستم را بر اساس مدل SERVQUAL مورد بررسی قرار داده است.

مواد و روش ها: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش مقطعی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل روسا، مدیران و اعضای شبکه تصمیم گیری بیمارستانهای استان همدان می باشد (تعداد 200 نفر) که به روش سرشماری تعیین شده اند. داده های کمی و کیفی پژوهش با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و به ترتیب با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS و روش Thematic Content Analysis تجزیه و تحلیل شده است.

نتایج: تنها 39% از گروه مورد پژوهش دارای آگاهی بالایی از نظام ارزشیابی بیمارستان ها بودند. بیشترین درصد شکاف میان ادراک و انتظار گروه مورد پژوهش از مولفه های ارزشیابی، برابر با 8/55 درصد و مربوط به مولفه «رضایت کارکنان» وکمترین درصد شکاف بین ادراک و انتظار برابر با 3/17 درصد و به مولفه «ساختارها و تشکیلات فیزیکی» مربوط بوده است.

نتیجه گیری: امتیازات پایین مربوط به برداشت (ادراک) گروه مورد پژوهش از نظام ارزشیابی می تواند نشانگر سطح رضایت پایین آنها از و لذا همکاری ضعیف با نظام ارزشیابی فعلی به شمار رود. توجه بیشتر و موثر به دیدگاهها، پیشنهادات و واکنشهای مدیران و تصمیم گیرندگان اصلی سازمانهای مورد ارزشیابی می تواند یک راهکار پیشگیرانه مناسب در بهبود برداشت و همکاری آنها بشمار رود.

---

زمینه و هدف: این مطالعه با هدف تعیین انواع رابطه و مشکل های موجود بین بیمارستآن های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران و سازمان های بیمه گر پایه و ارایه راه حل ها و پیشنهادهایی در این زمینه انجام شده است.

روش مطالعه: مطالعه از نوع کیفی است و در سال 1389 انجام شد. جامعه مورد پژوهش 9 نفر از مسئولان درآمد و 9 نفر از نمایندگان مقیم سازمان های بیمه گر در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که از آنها در خصوص انواع رابطه، مشکل و راه حل های موجود بین بیمارستان و سازمان های بیمه گر سوال هایی توسط مصاحبه نیمه ساختاریافته پرسیده شد. تحلیل داده ها به روش تحلیل چارچوبی داده های کیفی انجام شد.

یافته ها: شش موضوع ماهیت(نوع) ارتباط بین بیمه و بیمارستان، وظایف نظارتی بیمه ها در بیمارستان، عوامل زمینه ساز برای ایجاد کسور(تفاوت ریالی میان آنچه که درقبال ارایه خدمت براساس تعرفه های مصوب باید وصول شود و آنچه که در عمل وصول می شود که مبنای تعرفه، آخرین چاپ کتاب کالیفرنیا و تعرفه های ابلاغی سالانه می باشد.) راه حل های کسور، مشکل بیمارستان ها با سازمان های بیمه گر و همچنین مشکل های نمایندگان بیمه با بیمارستان ها، شناسایی شد.

نتیجه گیری: بیمارستان ها و سازمان های بیمه گر باید جهت حل مشکل هایشان سعی در برقراری ارتباطات موثر و کارآمد کنند که حاصل این ارتباط علاوه بر برطرف کردن مسایل و مشکل های خودشان، به بیماران نیز کمک موثری می کند، چراکه در ارتباط نامناسب بین بیمارستان و سازمان های بیمه گر بیشتر مشکل های آنها به بیمار تحمیل می شود.

---

زمینه و هدف: هدف این مطالعه بررسی ایمنی و عملکرد فناوری سی تی اسکن dual-source در مقایسه با سی تی اسکن single-source  و آنژیوگرافی مرسوم در تشخیص و درمان بیماری عروق کرونر قلب می باشد.  

روش بررسی: در این مطالعه مروری نظام مند برای یافتن شواهد، بانک‌های اطلاعاتی Cochrane Library، MEDLINE، EMBASE، Google Scholar و TRIP تا آوریل 2009 مورد جستجو قرار گرفتند. همچنین فهرست منابع مقالات کلیدی یافت شده و پایان‌نامه‌ها نیز مورد جستجو قرار گرفتند. 

یافته‌ها: 17 مقاله وارد مطالعه شدند که 9 مقاله در زمینه ایمنی و 12 مقاله در زمینه عملکرد فناوری بود و چهار مقاله نیز مطالبی در هر دوزمینه گزارش نموده بودند. مطالعات یافت شده نشان داد DSCT یک فناوری غیر تهاجمی است که در شرایط معمولی خطری در مورد استفاده از آن وجود ندارد و در آن میزان دوز اشعه دریافتی توسط بیماران از SSCT کمتر و از روش آنژیوگرافی مرسوم بیشتر است. متوسط حساسیت DSCT 4/90 درصد، متوسط ویژگی 82 درصد، متوسط ارزش اخباری مثبت 83 درصد و متوسط ارزش اخباری منفی 96 درصد بود. در SSCT متوسط حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت  و ارزش اخباری منفی به میزان کمی از DSCT پایین تر بود.  

نتیجه گیری: این فناوری در مقایسه با SSCT در مجموع به میزان کمی از حساسیت و ویژگی بیشتری برخوردار است و این دو فناوری نسبت به سایر فناوری های غیر تهاجمی از حساسیت و ویژگی بیشتری برخوردارند. البته دقت هیچکدام از این فناوری ها به اندازه ای بالا نیست که بتواند جایگزین آنژیوگرافی مرسوم شود.

---

زمینه و هدف: بیمارستان پرهزینه ترین جزء سیستمهای بهداشتی و درمانی است و منابع انسانی با ارزشترین عامل تولید و ارائه خدمت به شمار می رود. از آنجا که هزینه های پرسنلی بیش از 60% هزینه های بیمارستانها را تشکیل می دهد، افزایش بهره وری و کارایی نیروی انسانی از اهمیت زیادی برخوردار است. از مهمترین راههای افزایش بهره گیری از این منبع ارزشمند، استانداردسازی کمیت و ترکیب و توزیع نیروی انسانی است. هدف پژوهش حاضر تعیین استاندارد نیروی پرستاری یک بیمارستان نمونه است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی و کاربردی است که به صورت مقطعی در سال 1386 انجام یافته است. اطلاعات مطالعه با بررسی مستندات، تکمیل پرسشنامه و مطالعه کتابخانه ای گردآوری شده و با استفاده از روشهای آمار توصیفی تحلیل گردیده است. جامعه و نمونه پژوهش بیمارستان خصوصی جنرال با تعداد 85 تخت فعال شامل بخشهای زنان و زایمان، جراحی مردان و اطفال، جراحی زنان، نوزادان و مراقبتهای ویژه است. ابزار جمع آوری داده ها، جداولی حاوی مشخصات تعداد و ترکیب نیروی پرستاری بخشهای مختلف و شاخصهای عملکردی بیمارستان است. اطلاعات این پژوهش متغیرهای کمی از نوع گسسته و پیوسته است. پس از گرد آوری داده ها، مقایسه با استانداردها انجام و پیشنهادات ارائه شد. استاندارد مورد استفاده، ساعات پرستاری مورد نیاز برای مراقبت از هر گروه از بیماران و پروتکلهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
یافته ها: کادر پرستاری بیمارستان مورد مطالعه 96 نفر شامل 38 پرستار، 16 بهیار و 42 کمک بهیار است که تعداد مطلوب آن بر اساس میانگین اشغال تخت سالانه در بخشهای مختلف عبارت است از: 94 نفر پرسنل پرستاری شامل 60 پرستار، 34 بهیار و کمک بهیار.
نتیجه گیری: این بیمارستان به طور وسیعی از کمک بهیاران در مراقبت از بیماران بهره می گیرد که با توجه به پیشرفت علوم پزشکی و تخصصی شدن هر چه بیشتر پرستاری و تغییرات عمده در تجهیزات و ابزارآلات کار، جایگزینی روشهای جراحی سنتی و تهاجمی با اعمال پزشکی غیرتهاجمی و بروز موارد بیماری پیچیده تر، جایگزینی آنان با پرستاران تحصیلکرده در مراقبت هر چه بهتر بیماران موثر خواهد بود.

---

زمینه و هدف: هدف از انجام این تحقیق بررسی مهمترین علل انتخاب بیمارستانهای دولتی و خصوصی شهر تهران توسط بیماران مراجعه کننده به این بیمارستانها در سال 1387 می باشد.
مواد و رو شها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقایس های از نوع مقطعی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل بیماران بستری شده در بیمارستانهای خصوصی و دولتی تحت نظارت دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 360 نفر بیمار انتخاب گردیدند. ابزار سنجش در این پژوهش شامل یک پرسشنامه محقق ساخته 3 بخشی بود که بخش اول آن شامل 25 پرسش 5 گزین های به روش امتیاز دهی لیکرت، قسمت دوم 2 پرسش بصورت دو گزین های بلی یا خیر و بخش سوم شامل 2 سؤال باز بود که روایی آن از طریق سنجش محتوا بدست آمد. ضریب همبستگی پرسشنامه 90 درصد بدست آمد. به منظور و t و از آزمو نهای آماری کای دو و من ویتنی و آزمون SPSS تجزیه و تحلیل داد ه ها از نرم افزار استفاده گردید. Backward فریدمن و رگرسیون لجستیک مدل
یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده مهمترین عوامل مستعد کننده در انتخاب بیمارستانهای دولتی توسط بیماران به ترتیب وجود پزشکان مجرب و ورزیده،ارتباط پزشک معالج با بیمار و حضور وی بر بالین،شهرت پزشکان بیمارستان و مهمترین علل انتخاب بیمارستانهای خصوصی توسط بیماران وجود پزشکان مجرب و ورزیده،ارتباط پزشک معالج با بیمارو حضور وی بر بالین بیماروفعالیت پزشک معالج در بیمارستان می باشد. همچنین از بین عوامل توانا کننده مهمترین دلایل بیماران برای انتخاب بیمارستان های دولتی به ترتیب هزینه های بیمارستان و درآمد بیمار و مهمترین دلایل آنها برای انتخاب بیمارستانهای خصوصی درآمد .( p=0/ بیمار و هزینه های بیمارستان بوده است( 05
نتیجه گیری: هم بیمارانی که بیمارستانهای خصوصی و هم بیمارانی که بیمارستانهای دولتی را انتخاب می نمایند عنوان می کنند که علت اصلی انتخابشان وجود پزشک مجرب و ورزیده در آن بیمارستان می باش د. هزینه بیمارستان و درآمد بیماران نیز از مهمترین عواملی است که در انتخاب بیمارستان تاثیر می گذارد.

---

زمینه و هدف: برنامه ریزی برای تأمین نیازهای سلامت جمعیت رو به تزاید سالمندان، ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی الگوی مصرف خدمات بستری سالمندان در بیمارستانهای آموزشی دا نشگاه علوم پزشکی کاشان انجام شد.
مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد، 2067 نمونه از بین بیماران 60 ساله و بالاتر که طی دوره یکساله منتهی به مهرماه 1389 در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان بستری شده بودند، به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب شدند. داده های مربوط به مصرف خدمات بستری نمونه ها از پرونده های آنان گردآوری گردید و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج: میانگین مدت اقامت سالمندان مورد مطالعه 4.67 روز بود. بیشترین سهم از مجموع روز - بستری 75 سال، از نظر بخش، به بخش داخلی و از نظر بیماری، به - های سالمندان، از نظر سن به گروه سنی 79 بیماریهای دستگاه گردش خون تعلق داشت. مدت اقامت سالمندان در بیمارستان با نوع بخش، نوع بیماری، و تعداد بیماریهای همزمان آنان رابطه معنی داری نشان داد. سالمندان متوفی نسبت به سایر سالمندان بستری بطور معنی داری مدت بیشتری را در بیمارستان اقامت داشتند.
نتیجه گیری: توجه خاص به بخشها و بیماریهایی که بیشترین بار بستری سالمندان به آنها مربوط می شود، ضروری است. در این راستا لازم است ضمن تأکید بر برنامه های پیشگی ری از بیماریهای قلبی عروقی، پروتکل های درمانی بسمت ارائه مراقبت در منزل و یا مراکز ارائه خدمات طولانی مدت سوق یابند.

---

زمینه و هدف: مهارت های هوش هیجانی عامل اصلی در اثربخشی رهبری و موفقیت شغلی مدیران به شمار می آید.لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان هوش هیجانی مدیران و ارتباط آن با عملکرد آنان در بیمارستانهای منتخب خصوصی و دولتی شهر تهران انجام گردید.
مواد و روشها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی با نتایج کاربردی است که به روش مقطعی (cross-sectional) انجام شده است . جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه مدیران ارشد و میانی بیمارستانهای دولتی و خصوصی تحت پوشش دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی است. تعداد 120 نفر از مدیران ارشد و میانی بیمارستانها بعنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید.این حجم برای اطمینان 95% و دقت 4 با استفاده از فرمول محاسبه گردید.برای ارزیابی عملکرد هر مدیر از دیدگاه 3 نفر از کارکنان بیمارستانهای مورد مطالعه استفاده شد که برای جمع آوری و نظرات دیدگاههای کارکنان لازم بود نظرات 360نفرازکارکنان از طریق پرسشنامه جمع آوری شودبدین ترتیب تعداد 480 پرسشنامه تنظیم گردید. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در پژوهش ،یک پرسشنامه استاندارد(پرسشنامه شرینک) و یک پرسشنامه محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت ضریب همبستگی پرسشنامه محقق ساخته 88/0 درصد بدست آمد که نشاندهنده پایایی مناسب پرسشنامه می باشد. آزمون هایی که در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت عبارتند از آزمون Kolmogrov Smirnov، Manwitny, Kruskal-Wallis.
یافته ها: بین هوش هیجانی مدیران و عملکرد آنها ارتباط وجود دارد ولی هیچ یک از حیطه های هوش هیجانی از لحاظ آماری معنی دار نمی باشد. در بین حیطه های مختلف هوش هیجانی مهارتهای اجتماعی دارای بالاترین میزان (60%)و خودانگیزشی دارای پایین ترین میزان (50%)است و میزان هوش هیجانی کل مدیران نیز 56% می باشد.
نتیجه گیری: در مجموع نتایج این مطالعه معنی دار بودن رابطه هوش هیجانی و عملکرد مدیران از دیدگاه کارکنان را تایید نمی نماید.

---

زمینه و هدف: تعرفه گذاری یکی از مهم ترین ابزارهای سیاست‌گذاران نظام درمانی هر کشور است که در عدالت، کارایی، کیفیت و پاسخگویی در ارایه خدمات تاثیر می گذارد. در صورتی که تعرفه گذاری خدمات مختلف به صورت صحیح و اصولی انجام نگیرد، باعث ایجاد آثار نامطلوب بر استمرار خدمات در نظام سلامت می گردد. مطالعه حاضر به بررسی چالش ها و راهکارهای اصلاح وضعیت تعرفه گذاری در نظام سلامت ایران پرداخته است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه به صورت کیفی و از طریق انجام مصاحبه فردی با 9 نفر از مدیران، سیاست‌گذاران وزارت بهداشت و سایر نهادهای مرتبط و ارایه کنندگان خدمات بالینی که در امر تعرفه گذاری در کشور صاحبنظر بودند، انجام گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش چارچوب مفهومی استفاده شده است.
نتایج: چالش های ذکر شده و راهکارهای اصلاحی پیشنهادی برای چالش های مذکور در محورهای قدرت تولیتی، سیاست‌گذاری و نظارتی در بخش تعرفه گذاری کشور، ساختار تعرفه گذاری کشور، روش ها و اصول تعرفه گذاری، نظام ثبت هزینه های بخش سلامت و دیگر مفاهیم مرتبط با نظام تعرفه گذاری می باشد.
نتیجه گیری: برای اصلاح وضعیت تعرفه گذاری در نظام سلامت کشور باید با نگاهی عمیق چالش های موجود را مشخص و راهکارهای موردنیاز در سطوح مختلف را شناسایی نمود. تبعیت از یک الگوی مشخص، وجود سیاست‌گذاری و تولیت واحد در زمینه تعرفه‌گذاری خدمات بالینی به عنوان یکی از زیر ساخت های لازم برای جهت دار نمودن این اقدامات، ضروری می باشد.

---

زمینه و هدف : تمرکز بر ایجاد فرصت مشارکت بیماران در تمام سطوح سیستم بهداشت و درمان در جهت اعتلای توانائی آنان در ارتقای ایمنی بیمار و کیفیت ارائه خدمات امری ضروری است. هدف پژوهش حاضر «بررسی ادراک بیماران بستری در بخشهای بالینی بیمارستانهای عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه مشارکت در تصمیمات درمانی و ایمنی بیمار» می باشد.

مواد و روش ها: این بررسی به صورت مقطعی انجام گرفت. در بهار 1390 لیست 8 بیمارستان عمومی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران و کلیه بخشهای بالینی آن از طریق وبسایت دانشگاه تهیه شد. در نهایت با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای حجم نمونه 300 نفر محاسبه شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ساختار یافته ای بود که پایائی و روائی آن در حد قابل قبول بود. در این مطالعه از روشهای آماری توصیفی، رگرسیون خطی و رگرسیون چند متغیره لجستیک برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید.

نتایج: 60% افراد زن بودند. 59/7% افراد میزان مشارکت در تصمیمات درمانی را زیاد و 27% کم ارزیابی کردند. 60% افراد میزان ایمنی بیمار را خوب و 26%ضعیف ارزیابی کردند. افراد جوانتر و شاغل، میزان مشارکت را بیشتر ارزیابی کردند. افراد با تحصیلات بالاتر یا شاغل یا مجرد امتیاز ایمنی کمتری به بیمارستان دادند. مشارکت بیمار در تصمیمات درمانی تاثیری بر ارزیابی وی از میزان ایمنی بیمار در بیمارستان نداشت.

نتیجه گیری: علائمی که ممکن است توسط فرد نابهنجار تفسیر شده، احتمالاً توسط فرد دیگر به گونه متفاوت تفسیر می شود. این اختلاف ناشی از تفاوتهای دموگرافیک افراد می باشد

---

زمینه و هدف: سرطان با بیش از 12 میلیون مورد جدید و نزدیک به 7.6 میلیون مرگ در سال 2007 در حال حاضر به عنوان سومین عامل عمده مرگ و میر در سطح جهان محسوب می شود. این پژوهش با هدف بررسی هزینه های مستقیم درمانی و غیر درمانی بیماران سرطانی بستری در مرکز سرطان بیمارستان امام خمینی تهران انجام گردید.
مواد و روشها: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی است که به صورت مقطعی در مرکز سرطان بیمارستان امام خمینی تهران انجام پذیرفت. ابزار جمع آوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه بود. از تمام بیماران بالای 18 سال مبتلا به سرطان سر و گردن و دستگاه گوارش بستری در مرکز سرطان که به صورت فعال تحت درمان اولیه بودند دعوت شد که در مطالعه شرکت کنند. داده ها در روز ترخیص از طریق مصاحبه با بیمار یا همراه وی جمع آوری گردید. در نهایت داده ها توسط نرم افزار SPSS و آزمون های آماری متناسب با نوع متغیرها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج: میانگین هزینه های مستقیم درمانی و غیر درمانی پرداخت از جیب بیماران در طول درمان اولیه به ترتیب 2.609.000 و 245.000 تومان برآورد گردید. میانگین هزینه مستقیم درمانی در بیماران تهرانی و شهرستانی به ترتیب 3.313.000 و 1.870.00 تومان بود. در حالی که میانگین هزینه های مستقیم غیر درمانی بیماران تهرانی و شهرستانی به ترتیب 136 و 360 هزار تومان محاسبه شد.
نتیجه گیری: اتخاذ سیاست های جدید در رابطه با پوشش هزینه های سنگین بیماران سرطانی به ویژه از سوی سازمان های بیمه، حمایتهای مالی از سوی موسسات مالی مثل بانکها یا سازمانهای خیریه، توزیع مناسب مراکز تخصصی سرطان یا تامین اسکان برای بیمارانی که از شهرستان مراجعه می کنند، علاوه بر تحقق شاخص های عدالت در سلامت، می تواند موانع مالی پیش روی بیماران سرطانی را کاهش دهد و به آنها کمک می کند تا بتوانند بیماریشان را بهتر مدیریت نمایند.

---

زمینه و هدف: بیمارستان به عنوان یکی از پرهزینه ترین واحدهای عملیاتی نظام سلامت درصد بالایی از منابع بخش سلامت را به خود اختصاص میدهد، بنابراین توجه کامل به کارایی هزینه های آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد(1).هدف این مطالعه بررسی کارایی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها می باشد.
مواد و روشها: در این مطالعه کارایی فنی و عوامل مؤثر برآن با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها مورد بررسی قرار گرفته است،برای این منظور از فرم پوشش نهاده مدار روش تحلیل فراگیر داده ها با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس استفاده شده است.متغیرهای نهاده در این مطالعه شامل تعداد پزشکان،تعداد نیروی انسانی غیر پزشک،تعداد تخت فعال،هزینه سالیانه بیمارستان و متغیرهای ستانده شامل ضریب اشغال تخت،تعداد پذیرش بیمار،تعداد اعمال جراحی می باشد.جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای تحلیل فراگیر داده ها وspss استفاده شده است.لازم به ذکر است که داده های این مطالعه بوسیله فرم های طراحی شده توسط نویسنده و پرسشنامه استاندارد شده با مراجعه مستقیم به بیمارستان های مورد مطالعه گردآوری شده است.

---

زمینه و هدف: ایمنی بیمار یکی از مهمترین اجزای کیفیت مراقبت سلامت می باشد. با توجه به اینکه ارزیابی فرهنگ موجود ایمنی نخستین گام در ارتقای سطح ایمنی بیمار است، بر آن شدیم تا با ترجمه و معتبرسازی یکی از پرکاربردترین ابزارهای سنجش فرهنگ مربوطه (پرسشنامه Hospital Survey On Patient Safety culture یا به اختصار HSOPS) برای نخستین بار در ایران، گامی در جهت بهبود کیفیت مراقبت سلامت در بیمارستان های کشورمان برداریم.
مواد و روش ها: این مطالعه به روش مقطعی و در میان 4 بیمارستان عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران که به شکل هدفمند انتخاب شده بودند، انجام گرفت. پرسشنامه ها به شکل تصادفی در میان 420 نفر از اعضای جامعه پژوهش توزیع، و پس از تکمیل جمع آوری گردید. یافته ها با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی درونی و همبستگی بینابینی مورد تحلیل قرار گرفت.

---

زمینه و هدف: رفتارهای گروه های مختلف افراد در هنگام مواجهه با بیماری متفاوت است و عومل بسیاری از جمله سن، جنس، وضعیت اقتصادی و اجتماعی بر روی آن تاثیر گذارند. شناسایی الگوهای رفتاری افراد نقش تعیین کننده ای در ارائه خدمات به آنان دارند. این مطالعه سعی دارند الگوهای رفتاری درمان اقلیت مذهبی زرتشتی ساکن در شهرستان یزد که از تعداد بالایی در مقایسه با دیگر شهرستانها برخوردار است را مورد بررسی و شناسایی قرار دهد.
مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است که شکل مقطعی انجام شده است. تعداد 196 نمونه که به شکل تصادفی ساده از محله های زرتشتی نشین انتخاب شده اند وارد پژوهش شدند. اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه جمع آوری شد. داده ها با آزمون Chi Square و تست دقیق فیشر با استفاده از نرم افزار Spss.11 مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد64.3% افراد مورد مطالعه زن هستند.15.58% افراد مجرد، 76.5% متاهل و 7.7% همسر فوت شده هستند. همچنین یافته ها نشان می دهد 4.1% افراد بی سواد، 17.3% دارای تحصیلات متوسطه، 51.3% دیپلمه و فوق دیپلم، 23.5% لیسانس و 3.6% دارای تحصیلات فوق لیسانی و بالاتر هستند. همچنین 43.4% افراد بیکار و 46.7% کاررمند هستند.همچنین 94.4افراد دارای بیمه درمانی هستند. در این پژوهش متغیر جنس با نوع اقدام به درمان در هنگام بیماری (0.04P = )، محل تولد با دلایل اهمیت ندادن به بیماری (0.03P= ) رابطه معنی دار دارد. همچنین وضعیت تاهل با نوع اقدام به درمان در هنگام بیماری (0.001P<)، میزان تحصیلات با سه متغیر نوع اقدام به درمان در هنگان بیماری(0.01P= )، مراجعه به درمانگر در مراحل مختلف بیماری(0.03P= ) و استفاده از مشاوره گروههای مختلف در هنگام بیماری(0.01P= )، وضعیت اشتغال ( که به دو دسته کارمند و بیکار تقسیم شده) با اولین محل جهت دریافت خدمات(0.001P = ) ، وضعیت اقتصادی فرد با دلایل اهمیت ندادن به بیماری (0.00P= )و تکمیل دوره درمان(0.01P= ) و بیمه درمانی با نوع اقدام به درمان در هنگام بیماری(0.03P=) و استفاده از مشاوره گروه‌های مختلف (0.02P= )رابطه معنی دار دارد.
نتیجه گیری: با توجه به آنکه میزان تحصیلات وضعیت اشتغال و بیمه درمانی با رفتار در جستجوی درمان رابطه معنی دار دارد، افزایش آگاهی و تحصیلات افراد و بهبود شرایط کاری آنان می تواند افراد را به انتخاب رفتار درمانی مناسب تری سوق دهد.

---

زمینه و هدف: با توجه به هزینه های روزافزون بخش سلامت و منابع محدود این بخش نیاز به شناخت دقیق و کنترل صحیح هزینه ها در این بخش اجتناب ناپذیر می نماید. هدف از این پژوهش تعیین هزینه تمام شده یک واحد از خدمات رادیولوژی در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران می باشد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر بصورت مقطعی و گذشته نگر انجام گرفت. بدین منظور از میان بیمارستان های عمومی آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران دو بیمارستان سینا و شریعتی به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. پس از جمع آوری داده های مورد نظر هزینه تمام شده ی خدمات رادیوگرافی در این مراکز با بهره گیری از روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت، طی سال مالی منتهی به 1389 محاسبه گردید.
نتایج: هزینه تمام شده هر واحد خدمت رادیوگرافی در بیمارستان های شریعتی و سینا به ترتیب برابر با 251255.5 و 334996.2 ریال بوده است. در هر دو بیمارستان هزینه های اجاره بهای ساختمان و پرسنلی بیشترین سهم از کل هزینه ها را به خود اختصاص داده اند.
نتیجه گیری: هزینه تمام شده یک واحد از خدمات رادیولوژی در این مطالعه نسبت به سایر مطالعه ها تفاوت چشمگیری را نشان می دهد. از دلایل این امر می توان به محاسبه هزینه اجاره بهای ساختمان در این مطالعه اشاره نمود، که در سایر مطالعات به آن توجهی نمی شده است. از سوی دیگر با توجه به بالا بودن سهم هزینه های پرسنلی و ساختمان از کل هزینه ها، توجه ویژه به این منابع و استفاده مناسب و صحیح از آن ها می تواند گامی اساسی و مهم در افزایش کارایی و صرفه جویی در هزینه های نظام سلامت باشد.