فصلنامه

---

زمینه و هدف: به منظور ایجاد یک فرهنگ ایمنی، ارزیابی فرهنگ فعلی ضروری می باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف مطالعه فرهنگ ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی در مراکز آموزشی- درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1390 انجام شد. نمونه پژوهش شامل 145پرسنل درمانی و پاراکلینیکی مراکز مذکور بود. ابزار گردآوری داده‌ها در این مطالعه نسخه فارسی پرسشنامه پیمایش بیمارستانی فرهنگ ایمنی بیمار بود. پس از جمع آوری داده ها و تحلیل یافته ها، شاخص های عددی ارائه و آزمون آنالیز واریانس و آلفای کرونباخ در تحلیل آماری مورد استفاده واقع شد.

نتایج: در بین ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار، کار تیمی درون واحدهای بیمارستان بیشترین مقدار امتیاز (با میزان67 درصد) و بعد پاسخ غیرتنبیهی به خطاها پایین ترین مقدار امتیاز(با میزان51درصد) را در میان ابعاد مختلف به خود اختصاص دادند. در هفت بعد، نمرات ابعاد مختلف فرهنگ ایمنی بیمار مطالعه حاضر در مقایسه با مطالعه امریکا پایین تر بود.نتایج مطالعه نشان داد بیش از نیمی از مشارکت کنندگان خطاها را گزارش نکرده اند.

---

زمینه و هدف: هزینه نیروی انسانی بیش از60 درصد از منابع بیمارستان هارا به خود اختصاص می دهد. پژوهش حاضر برای تعیین تعداد بهینه پرستار در بخش مسمومیت بیمارستان منتخب شیراز انجام گرفت.

مواد و روشها : پژوهش حاضراز نوع کاربردی و مبتنی بر اطلاعات بیمارستانی بود. جامعه پژوهش بیماران مراجعه کننده به بخش مسمومیت یکی از بیمارستان های شیراز درسال 1391 بود. در این مطالعه پرونده بیماران مورد بررسی قرار گرفت. به منظور نمونه گیری از کل پرونده ها بصورت طبقه ای (ماهیانه) و نمونه گیری در هر ماه بصورت تصادفی سیستماتیک انجام گرفت. جمع آوری داده ها ی مورد نیاز از دفتر آمار بخش و پرونده بیماران (برگ نوت پرستاری و دستورات پزشک) با استفاده از فرم جمع آوری داده ها صورت گرفت . از تکنیک برنامه ریزی خطی و با بهره گیری از نرم افزار lingo 8 تعداد بهینه پرستار مورد نیاز در بخش و شیفت های مختلف بیمارستان تعیین گردید.

نتایج: حداقل پرستار مورد نیاز  بخش مسمومیت بیمارستان مورد نظر برای ارائه خدمات مطلوب به بیماران در شیفت صبح 2 پرستار، عصر 2 پرستار و شب 3 پرستار به دست آمد و در شبانه روز 7 پرستار مورد نیاز می باشد. تعداد پرستاران موجود در بخش بیش از تعداد تخمین زده شده بودند.

نتیجه گیری: تعداد پرستار مورد استفاده در بخش مسمویت در شیفت صبح و عصر بیش از تعداد بهینه آن بود. همچنین تعداد پرستاران بدست آمده از روش های کمی مانند برنامه ریزی خطی کمتر از تعداد محاسبه شده آن بصورت تجربی توسط مدیران پرستاری می باشد. پیشنهاد می شود مدیران بیمارستان با استفاده از این تکنیک های علمی نسبت به توزیع مناسب نیروی انسانی در بخش ها اقدام نمایند.

---

---

زمینه و هدف:  برابری در دسترسی به خدمات مراقبت سلامت از جمله اهداف مهم نظام سلامت می باشد. در این مطالعه، توصیفی از وضعیت توزیع پزشکان متخصص گوش، گلو، بینی و جراحی سر و گردن استان ها و شهرستان های کشور ایران در سال 1396 انجام  شده است.
مواد و روش­ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی به منظور توصیف وضعیت توزیع پزشکان متخصص گوش، حلق و بینی و جراحی سر و گردن در استان ها و شهرستان های کشور در سال 1396 انجام شده است. داده‌های مورد نیاز از طریق وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مرکز آمار ایران جمع آوری شد. به منظور تحلیل نتایج از شاخص ضریب جینی، منحنی لورنز، رگرسیون چندگانه و ترسیم نقشه های جغرافیایی به کمک نرم افزار R نسخه 0-6-3 استفاده شد.
نتایج: استان تهران (2.31) و هرمزگان (0.39) به ترتیب بیشترین و کمترین سرانه پزشکان متخصص گوش، گلو بینی و جراحی سر و گردن به ازای 100 هزار نفر جمعیت در سال 1396 را  به خود اختصاص داده اند.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که تفاوت قابل توجهی در دسترسی به پزشکان متخصص گوش، گلو، بینی و جراحی سر و گردن در مناطق مختلف کشور وجود داشت.

---

زمینه و هدف: تخمین تابع هزینه ابزاری مناسب در راستای تخصیص بهینه منابع در بیمارستان‌هاست. مطالعه حاضر با هدف برآورد تابع هزینه بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد.
مواد و روش‌ها: در مطالعه مقطعی حاضر داده‌های مربوط به منابع، هزینه‌ها و اطلاعات تولید 28 بیمارستان بصورت ماهانه از سال 1394 تا 1395 از سامانه اطلاعات بیمارستانی استخراج شد. برای برآورد تابع هزینه، از مدل کاب-داگلاس و روش‌های اقتصادسنجی داده‌های پانل استفاده شد. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار STATA14 انجام شد.
نتایج: کشش هزینه بیمارستان‌ها نسبت به پذیرش بستری و سرپایی در بیمارستان‌های بزرگ به ترتیب 0.555، 0.058 و در بیمارستان‌های کوچک به ترتیب 0.769 و 0.099 (P<0.01) بود. در میان منابع بیشترین تأثیرگذاری بر هزینه کل بیمارستان‌ها مربوط به هزینه سرانه پزشک با ضریب 0.175 در بیمارستان‌های بزرگ و با ضریب 0.481 در بیمارستان‌های کوچک (P<0.01) بود. هزینه متوسط معادل 3640648 و هزینه نهایی برابر با 2654802 تومان بود. شاخص صرفه‌های ناشی از مقیاس در بیمارستان‌های کوچک 868/0، در بیمارستان‌های بزرگ 613/0 و درکل بیمارستان‌ها 729/0 برآورد شد. تعداد تخت فعال، طول مدت اقامت و همچنین آموزشی بودن بیمارستان تأثیر مثبتی (P<0.01) بر هزینه بیمارستان‌ها داشت.
نتیجه‌گیری: جهت کاهش هزینه بیمارستان‌ها مدیریت مؤثرترین عوامل ایجادکننده هزینه شامل هزینه‌های پزشکان و دارو کمک‌کننده خواهد بود. همچنین بیمارستان‌ها جهت رسیدن به نقطه بهینه تولید باید با ظرفیت‌ها و منابع تولیدی موجود خدمات بیشتری ارائه دهند.