فصلنامه

---

مقدمه: برخورداری از عمر طولانی یکی از آرزوهای دیرینه بشر بوده است و تلاشهای پیگیری که برای زنده ماندن و مبارزه علیه مرگ و بیماری از راههای گوناگون در طی سالهای متمادی صورت گرفته است بر کسی پورشیده نیست. سالم پیر شدن حق همه افراد بشر است و این امر به اهمیت پدیده سالمندی و بهداشت آنان می افزاید. بهداشت سالمندان به مجموعه تدابیر فردی و اجتماعی که در جهت پیشگیری از بیماریها و بالا بردن سطح سلامت و کارآیی سالخوردگان انجام می شود اطلاق می گردد. از جمله دلایل توجه به بهداشت سالمندان و اهمیت دادن به آن عبارتند از : شناسایی پدیده پیری و عوامل موثر (1) در طول عمر انسان، تا با دانستن و رعایت آنها از پیری زودرس و از کار افتادگی و عوارض ناشی از آن پیشگیری شود. افزایش رو به رشد تعداد سالخوردگان بیشتر سالمندان رنجور و ضعیف هستند و استعداد ابتلا به بیماری در آنها بیشتر است. سالمندان اطلاعات و تجربیات زیادی دارند که در صورت داشتن وضعیت جسمانی خوب بهتر می توانند آنها را در اختیار نسل جوان قرار دهند. از دیدگاه حق شناسی سالخوردگان حق زیادی بر جوانان دارند و نسل جوان مکلف به نگهداری از آنان هستند. سازمان جهانی بهداشت هدف خود را از اجرای برنامه های بهداشت سالمندان، کمک به سالمندان برای پیشگیری از ناتوانی یا دست کم به تاخیر انداختن وابستگی و تعیین اصول بهداشت آنان بطور علمی و انجام فعالیت های اجتماعی مورد نیازشان بیان کرده است تا آنان بتوانند سالم و مستقل زندگی کنند و نقش فعالی را در اجتماع ایفا کنند

---

برخورداری از عمر طولانی یکی از آرزوهای دیرینه بشر بوده و تلاشهای پیگیری که برای زنده ماندن و مبارزه علیه مرگ و بیماری از راههای گوناگون در طی اعصار و قرون متمادی صورت گرفته بر کسی پوشیده نیست. سالم پیر شدن حق همه افراد بشر است و این امر به اهمیت پدیده سالمندی و بهداشت آنان می افزاید. بهداشت سالمندان به مجموعه تدابیر فردی و اجتماعی که در جهت پیشگیری از بیماریها و بالا بردن سطح سلامت و کارآیی سالخوردگان انجام می شود گفته می شود توجه و اهمیت دادن به بهداشت سالمندان به چند دلیل از جمله موارد زیر می باشد:
1- شناسایی پدیده پیری و عوامل موثر در طول عمر انسان، تا با دانستن و رعایت آنها از پیری زودرس و از کار افتادگی و عوارض ناشی از آنها پیشگیری کنیم
2- افزایش تعداد سالخوردگان به دلیل بهبود شرایط زندگی
3- چون رنجور و ضعیف هستند و استعداد ابتلا به بیماری در آنها بیشتر است باید بیشتر مورد توجه تشکیلات بهداشتی قرار گیرند.
4- سالمندان تجربیات زیادی دارند که در صورت داشتن وضعیت جسمانی خوب بهتر می توانند اطلاعات و تجربیات خود را در خدمت نسل جوان قرار دهند.
5- از دیدگاه حق شناسی چون پیران را حق زیادی بر جوانان است، نسل جوان مکلف به نگهداری از سالمندان می باشند.
سازمان جهانی بهداشت هدف خود را از اجرای برنامه های بهداشت سالمندان، کمک به سالمندان برای پیشگیری از ناتوانایی یا حداقل به تاخیر انداختن وابستگی و معرفی بهداشت به آنان بطور علمی و انجام فعالیت های اجتماعی مورد نیازشان بیان می دارد تا اینکه آنان بتوانند سالم و مستقل باشند و نقش فعالی را در اجتماع ارائه دهند.

---

زمینه و هدف: یکی از بخشهای جمعیتی در حال رشد جامعه ما جمعیت افراد سالمند است. هدف از انجام این پژوهش سنجش میزان رضایتمندی و عوامل مؤثر بر رضایتمندی سالمندان از خدمات ارائه شده به آنها در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران است.
مواد و روشها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی با نتایج کاربردی است که به روش مقطعی(cross-sectional) انجام شده است.جامعه پژوهش شامل کلیه افراد سالمند دارای 65 سال سن و بالاتر در هر 2 جنس می باشند که از خدمات بستری بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران استفاده نموده اند. نمونه پژوهش شامل 360 نفر از سالمندان می باشد به منظور جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه سه قسمتی استفاده شد که روایی آن از طریق سنجش محتوا و پایایی آن از طریق روش آزمون باز آزمون (84/0r =) بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری کای دو و تست دقیق فیشر و همچنین تست فیشر تعمیم یافته استفاده شد.
یافته‌ها: یافته های پژوهش نشان داد که در مجموع 6/25 % بیماران از نحوه مدیریت،9/41% از امکانات و تسهیلات، 2/17% از رفتار و نحوه برخورد پرسنل و 3/35%از خدمات عمومی اظهار نارضایتی کردند.از بین 12 متغیر مورد پژوهش، متغیر مهم شامل جنس، گروه سنی، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، نوع بیمه، نوع ارجاع، نوع وسیله نقلیه، مواجهه با کمبود تخت خالی، محل سکونت دائمی، سابقه بستری قبلی، نوع زندگی و وضعیت اشتغال 5 متغیر میزان تحصیلات ، نوع ارجاع، مواجهه با کمبود تخت خالی، وضعیت اشتغال و جنس ارتباط آماری معنی داری با رضایتمندی بیماران سالمند دارند که پس از انجام رگرسیون لجستیک گام به گام ، مشخص گردید که متغیر میزان تحصیلات تاثیر قویتری بر رضایت بیماران سالمند دارد.
نتیجه گیری: میزان رضایت سالمندان از خدمات ارائه شده به آنان در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران خوب و قابل قبول می باشد. بکارگیری این نتایج قدمی موثر در افزایش بهره وری در ارائه خدمات بوده که البته ارزیابی مجدد در برآورد تاثیر شیوه های کاربردی بر سطح رضایتمندی سالمندان لازم است.

---

زمینه و هدف: بدلیل وجود اقلام با ارزش و گرانقیمت در انبارهای بیمارستانها، مدیریت علمی انبار و ارزشیابی مداوم آنها نقش مهمی در حفظ و بهبود عملکرد آنها و عملکرد بخشهای بیمارستانی دارد. مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی عملکرد انبارهای مرکزی بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.
مواد و روش ها : برای انجام این مطالعه مقطعی، چک لیستی طراحی و اعتبارسنجی گردید که با استفاده از آن، وضعیت 39 انبار مرکزی واقع در 14 بیمارستان از ابعاد ساختاری، فرآیندی و پیامدی مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از آنالیزهای توصیفی وضعیت عملکرد انبارها ارزیابی شد و از آزمونهای همبستگی برای بررسی ارتباط بین نمره ارزشیابی عملکرد انبارها و ویژگی های انبارها و انبارداران استفاده شد.
نتایج: وضعیت انبارهای بیمارستانها بطور کلی در حد قابل قبولی قرار داشت. با این حال نواقص و مشکلاتی بخصوص از ابعاد ساختاری و سپس فرآیندی مشاهده شد که نیاز به توجه و رسیدگی فوری داشت. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که بین عملکرد انبارها با تعداد تخت های مصوب بیمارستان، مساحت انبار و تعداد کارکنان انبارها همبستگی مثبت و معناداری وجود داشت (p<0/05).
نتیجه گیری: با وجود شرایط نسبتا مطلوب انبارها، بعضی از آیتم ها، بخصوص در بعد ساختاری و سپس بعد فرآیندی در وضعیت نامناسبی قرار داشتند و به دلیل اهمیت ویژه آنها نیازمند رسیدگی سریع می باشند. همچنین از آنجا که بیمارستانهای با تخت بیشتر که دارای انبارهای بزرگتر و کارکنان بیشتری در انبارها بودند، نمرات بالاتری در ارزشیابی کسب کردند، انبارهایی که چنین شرایطی نداشند باید در اولویت توجه و رسیدگی قرار گیرند.

---

زمینه و هدف : اختلالات بینایی در سالمندی می تواند یکی از مهم ترین عوامل موثر بر کاهش کیفیت زندگی سالمندان باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت کیفیت زندگی مرتبط با بینایی سالمندان شهر تهران و بررسی عوامل مرتبط با آن انجام شد.
مواد و روش ها : این مطالعه یک مطالعه کمی و مقطعی بود که بصورت جامعه محور بر روی 566 سالمند بالای 60 سال ساکن در شهر تهران با مراجعه به درب منازل آنها انجام شد. روش نمونه گیری، خوشه ای و سیستماتیک چند لایه بود و مناطق شهر تهران بعنوان خوشه های نمونه گیری بودند. جهت ارزیابی کیفیت زندگی مرتبط با بینایی، از پرسشنامه NEI VFQ-25 استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آنالیز رگرسیون خطی چند سطحی چند گانه استفاده گردید.
نتایج: میانگین نمره کلی کیفیت زندگی مرتبط با بینایی سالمندان 80 از حداکثر 100 تعیین شد. حیطه های «دید رنگ» ، «عملکرد اجتماعی» و «دید محیطی» با کسب نمرات 8/96، 7/96 و 95 به ترتیب بیشترین و ابعاد «رانندگی» و  «وابستگی» با کسب نمرات 6/42 و 3/50 به ترتیب کمترین امتیازها را در بین ابعاد 12 گانه پرسشنامه کسب نمودند. زنان، افراد مسن تر و با تحصیلات کمتر بطور معنی داری نمره کیفیت زندگی بینایی پایینتری نسبت به سایر سالمندان داشتند.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر شواهد مفیدی را برای سیاستگزاران سلامت در راستای اولویت بندی خدمات سلامت چشم با توجه به ابعاد ضعیف تر عملکرد بینایی  وهمچنین در سالمندان در معرض خطر فراهم می نماید.