فصلنامه

---

زمینه و هدف: بیمارستان‌ها به عنوان یکی از اولین مراکز پذیرش مصدومین به هنگام بروز بلایا، باید از آمادگی لازم برخوردار باشند. مطالعه با هدف تعیین میزان آمادگی بیمارستان‌های شمال ایران در مواجهه با بلایا انجام شد.
مواد و روش‌ها: پژوهش از نوع مطالعات کاربردی است که به شیوه مقطعی در سال ۱۳۹۰ انجام شد. در این مطالعه کلیه بیمارستان‌های آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی سمنان، شاهرود، مازندران، بابل و گیلان(۵۳بیمارستان) به‌روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل پرسشنامه آگاهی‌سنجی مدیران(۴۰سوال) و چک‌لیست‌ ۱۴۱ سوالی بوده که به روش خودارزیابی تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون‌های آماری من‌ویتنی، کروسکال‌والیس و ضریب همبستگی پیرسون انجام شده است.
یافته‌ها: میانگین امتیاز آگاهی مدیران از وضعیت آمادگی در برابر بلایا (۱۲/۹±۸۹/۴۱) و آمادگی بیمارستان‌ها در مواجهه با بلایا (۱۲/۱۵±۸۸/۵۶) در کلیه بیمارستان‌های مورد مطالعه در حد متوسط بود. بین آگاهی مدیران و گذزاندن دوره آموزشی در زمینه مدیریت بلایا ارتباط آماری معنی داری(۰۰۷/۰P=) وجود داشت. کمترین امتیاز مربوط به حیطه برنامه‌ریزی کاهش خطرات ساختمانی(۴/۲۹±۵۶/۴۰) بود. بین آمادگی بیمارستان در دانشگاه‌های مختلف و حیطه‌های آمادگی در زمینه مدیریت برنامه حوادث غیرمترقبه(۰۴۷/۰=P)، برنامه آموزشی بیمارستان(۰۱۹/۰=P)، برنامه ریزی پشتیبانی خدمات حیاتی(۰۰۵/۰=P) و اقدامات بهداشت محیط برای مقابله با حوادث غیرمترقبه(۰۰۱/۰=P) رابطه معنی داری مشاهده گردید.
نتیجه‌گیری: با توجه به سابقه وقوع بلایا در استان‌های مورد مطالعه و آمادگی متوسط بیمارستان‌ها، برنامه‌ریزی آموزشی برای مقابله با بلایا، مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها و برگزاری مانورهای تمرینی در افزایش آمادگی بیمارستان‌ها نقش موثری خواهد داشت.

---

زمینه و هدف: بیمارستان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین واحد اجرایی نظام بهداشت و درمان است بنابراین توجه کامل به نحوه‌ی ارزیابی کیفیت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همواره این سؤال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان کیفیت این خدمات را مورد سنجش قرار داد. پژوهش حاضر درصدد ارائه‌ی مدلی فازی جهت سنجش کیفیت خدمات در این بخش بهداشت و درمان است. مواد و روش‌ها: این پژوهش به صورت مقطعی در دو بیمارستان شهرستان زاهدان در سال ۱۳۹۱ صورت گرفته است. با بررسی ادبیات پژوهشی، ابعاد و مؤلفه‌های سنجش کیفیت خدمت شناسایی گردید. پرسش-نامه‌ی SERVQUAL مورد استفاده برای تحلیل‌های سلسله‌‌مراتبی طراحی و سپس مدل AHP فازی ارائه می-شود. نتایج: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین بعد برای برآورد کیفیت خدمات بهداشت و درمان، همدلی است. پاسخگویی و اعتبار و دارایی‌های مشهود در درجه‌ی آخر اهمیت قرار دارند. بیمارستان‌ها با استفاده از AHP فازی مقایسه شده‌اند. رتبه‌بندی بیمارستان‌ها در عملکرد بر اساس محاسبات، به این صورت است: بیمارستان امام علی(ع) با ۳۱% در مقایسه با بیمارستان تأمین اجتماعی با ۲۹%، در کیفیت خدمات عملکرد بهتری دارد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان دادندکه بیمارستانها باید بیشتر بر پاسخگویی، تضمین و دارایی های مشهود تمرکز کنند. هر یک از بیمارستان‌ها با توجه قراردادن نقاط ضعفشان می‌توانند کیفیت خدمات را افزایش دهند و در نتیجه خدمات بهتری برای بیماران فراهم آورند.

---

---

---

زمینه و هدف: استفاده از ابزارهای اقتصادی از جمله تابع تولید یکی از راههای افزایش عملکرد و استفاده کارا از منابع بیمارستان می‌باشد. هدف این مطالعه تخمین تابع تولید بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی کردستان طی دوره‌ی زمانی ۱۳۹۰-۱۳۸۶ می باشد. مواد و روش ها: تعداد بستری شدگان به عنوان ستانده و متغیرهای کادر پرستاری، تخت فعال، سایر کارکنان و پزشک به عنوان نهاده در نظر گرفته شد. داده‌های برای ۱۲ بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی کردستان طی دوره‌ی زمانی ۱۳۹۰-۱۳۸۶ با استفاده از فرم تولید جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار Eviews نسخه ۶ و روش داده های تابلویی تابع تولید بیمارستانهای مورد مطالعه تخمین زده شد. نتایج: مقدار کشش و تولید نهایی برای همه عوامل تولید مثبت بود. تولید نهایی تخت فعال، پزشک، پرستار و سایر کارکنان به ترتیب برابر با ۱۶,۷، ۵۶، ۲۳.۶ و ۴۰.۹ بدست آمد. مجموع کشش عوامل تولید برابر با ۱.۰۶ بدست آمد بنابراین بازدهی نسبت به مقیاس صعودی می باشد. نتیجه گیری: با توجه به تولید نهایی مثبت همه نهاده‌ها، جهت بهبود بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع پیشنهاد می‌شود که مدیران بیمارستانها میتواند در پاسخدهی به تقاضا برای خدمات بیمارستان، کشش عوامل تولید را درنظر بگیرند.

---

  زمینه و هدف : همه ی مدیران میخواهند کارایی سازمان خود را افزایش دهند. هدف از این مقاله علاوه بر سنجش کارایی بیمارستان در طی زمان، سعی در پاسخ به این سوال است که آیا استخدام نیروی انسانی جدید میتواندکارایی بیمارستان را افزایش دهد؟

  مواد و روش ها: در این مطالعه ی مقطعی، کارایی نسبی بیمارستان امام خمینی اراک طی سی و یک ماه، از اردیبهشت سال ۱۳۹۰ تا آبان ماه سال۱۳۹۲ (۱۶ ماه قبل و ۱۵ ماه بعد از استخدام) با به کارگیری روش ورودی گرای تحلیل پوششی داده ها با ۵ ورودی و ۵ خروجی و با در نظرگیری هر ماه به عنوان یک واحد تصمیم گیری به وسیله ی نرم افزار DEAP ۲,۱ محاسبه شد سپس روند نمرات کارایی طی دو مرحله؛ یک بار برای شانزده ماه اول و بار دیگر برای کل سی و یک ماه به طور مجزا با آزمون من-کندال توسط نرم افزار Minitab۱۶ مورد تحلیل قرار گرفت و مهمترین رخداد بیمارستان در طول دوره ی مطالعه از مسئولین بیمارستان پرسیده شد.

  نتایج: اکثر ورودی ها و خروجی های بیمارستان سیری صعودی داشتند. کارایی هشت ماه آخر برابر یک بود علاوه بر این کارایی ماه یازدهم از همه ی ماه ها کمتر بود. مقدار Z_s برای شانزده ماه اول و برای کل سی و یک ماه به ترتیب -۰,۵۵۷۶۹ و ۲.۰۵۳۱۸ محاسبه شد.

نتیجه گیری: تجزیه و تحلیل روند نمرات کارایی نشان داد همزمان با استخدام نیروی انسانی جدید و بدون گزارش شدن عامل تاثیر گذار دیگر، کارایی بیمارستان افزایش معناداری یافته است.

---

زمینه ­و ­هدف:­ امروزه به کارگیری ­­متخصصان ­کتابداری ­و­ اطلاع ­رسانی ­پزشکی ­و­ کتابداران ­بالینی ­در ­بیمارستان ­ها برای تامین ­نیازهای ­اطلاعاتی­ و­ دسترس پذیرساختن اطلاعات ­مبتنی ­بر­ شواهد ­امری ­ضروری ­می­باشد. ­­­لذا ­این ­مطالعه ­با هدف ­تعیین وضعیت ­به­­ کار­گیری  متخصصان­ کتابداری ­و ­اطلاع ­رسانی ­پزشکی ­در­ بیمارستان­های­ شهر ­تهران در سال­ ۱۳۹۲ انجام شد.
مواد ­و­ روش­ها: مطالعه­ از ­نوع توصیفی- مقطعی ­بود.­ جامعه ­پژوهش ­شامل­ کل ۱۵۲ بیمارستان ­مستقر در ­شهر­ تهران­ بود.­ داده ­ها ­با استفاده ­از ­پرسشنامه­ گردآوری ­و­ توسط­ آمار­ توصیفی ­و­ با کمک­ نرم­افزار­SPSS  ­نسخه­  ۱۸­تحلیل شد.
نتایج: تنها سیزده ­تن از  ­کارکنان ­در­کتابخانه­های ­بیمارستانی ­دارای ­مدرک­ تحصیلی ­کتابداری ­و­ اطلاع­ رسانی ­پزشکی­ بودند. ­۲۸  نفر­ از کارکنان نیز از ­فارغ ­التحصیلان ­کتابداری ­دانشگاه­های ­­وزارت ­علوم ­و­ مابقی ­از ­رشته­های ­غیر­مرتبط­ در­کتابخانه­های ­بیمارستانی اشتغال ­داشتند­­.­ اکثر­ کارکنان ­(۳/۵۱%) ­مشغول­  به کار در­کتابخانه­های ­بیمارستانی ­که­ دارای­ تحصیلات ­دانشگاهی ­در ­رشته­ مرتبط نبودند؛ ­به ­صورت ­تجربی ­آموزش ­دیده ­و­ بقیه­ با ­روش­های ­دیگر ­در ­این­ حرفه­ مشغول­ به­ کار ­شده ­بودند. ­همچنین ­اکثر ­آنان­ طی ­مراحل رسمی ­استخدام ­و ­از ­طریق ­معرفی ­دوستان ­و ­آشنایان­ به­کار­گرفته­ شده­ بودند.
نتیجه­ گیری:­ ­کتابخانه های ­بیمارستانی شهر ­تهران از نظر ­نیروی­ تخصص مرتبط با رشته کتابداری ­پزشکی دارای کمبود اساسی ­می­باشند. لذا­، این کتابخانه­ها نمی توانند ­د­ر ­انجام­ وظایف ­حرفه­ای ­خود ­از­ جمله ­اطلاع­رسانی ­و­ رفع نیازهای ­اطلاعاتی­ کادر ­درمان ­به ­خوبی ­عمل ­کنند. ­­­ضروری ­است،­ مدیران­ بیمارستان­ها ­در ­به کارگیری ­و ­رفع ­موانع اشتغال­ کتابداران ­پزشکی ­در­ کتابخانه های بیمارستانی ­توجه ­بیشتری­ داشته ­­باشند.

---

زمینه و هدف: تحلیل پوششی داده ها مدلی ریاضی برای ارزیابی کارایی نسبی واحدهای تصمیم گیری با چند ورودی و چند خروجی است. هدف از این مقاله تعیین نظام مند بکارگیری این تکنیک دربیمارستان های ایران بود.

مواد و روش ها:  در این مطالعه مروری سیستماتیک که در شهریور و بهمن ۱۳۹۴ خورشیدی صورت گرفت با جستجوی کلمات کلیدی در ۶ پایگاه علمی و کمک گرفتن از موتور جستجوگر Google، اقدام به جستجوی تحقیقات صورت گرفته شده در بیمارستان های ایران و صرف نظر از زمان انتشار آنان شد. مجموعاً ۶۶۱۳ تحقیق یافته شد سپس ۶۵۶۶ تحقیق به علت نامرتبط و تکراری بودن و عدم دسترسی به متن کامل از مطالعه حذف شد. سپس اقدام به تحلیل آماری ۴۷ تحقیق باقیمانده توسط نرم افزار Excel ۲۰۱۰شد.

نتایج: سال انتشار ۶/۹۳درصد تحقیقات از ۱۳۸۸ خورشیدی به بعد بود. در ۳ استان بیشترین و در ۱۱ استان کمترین تحقیقات صورت گرفته شده است. تنوع شاخص های خروجی بیش از ورودی بوده است. در ۸۱ درصد تحقیقات از مدل ورودی گرا استفاده شده و در ۵/۷۴ درصد تحقیقات بازده به مقیاس متغیر فرض شده است. در اکثر تحقیقات به ناکارا بودن بیمارستان های ایران به علت وجود منابع مازاد اشاره شده است.

نتیجه گیری: در هفت سال اخیر علاقه ی محققین ایرانی به کاربرد تحلیل پوششی داده ها در بیمارستان ها، مخصوصاً در استان های تهران، یزد و خوزستان افزایش یافته است. استفاده ی علمی و منطقی از منابع، پیشنهادی به مسئولین ذیربط می باشد.

---

زمینه و هدف: اولویت‌بندی و تخصیص منابع از مهم‌ترین موضوعات بخش سلامت بوده و عادلانه بودن آن‌ها نیازمند در نظر گرفتن معیارهای مختلفی است. این مطالعه به‌منظور شناسایی معیارهای مورداستفاده برای اولویت‌بندی و تخصیص منابع در نظام‌های سلامت دنیا از طریق مرور جامع مطالعات به انجام رسید.
مواد و روش‌ها: سه پایگاه معتبر Cochrane Library،PubMed  و SCOPUS از سال ۲۰۰۵ تا ۱۰ اکتبر ۲۰۱۶ به شکل نظام‌مند مورد جستجو قرار گرفتند. مقالات انگلیسی زبانی که دارای معیارهای کمی یا کیفی مدون و مشخص در حوزه تخصیص منابع در بخش سلامت بودند وارد مطالعه شدند. داده‌های به‌دست‌آمده به‌صورت تماتیک سنتز شدند.
نتایج: درمجموع ۹۱۶۲ مقاله استخراج شد. در ابتدای بررسی مقالات واردشده، ۹۰۸۹ مقاله به دلیل تکراری بودن و نیز براساس عنوان مطالعه حذف شدند. چکیده مقالات باقی‌مانده (۷۶ مقاله) بررسی و ۱۷ مقاله حذف شد. متن کامل ۵۹ مقاله باقی‌مانده بررسی و بر اساس انطباق با معیارهای ورود، تعداد ۳۴ مقاله دیگر نیز حذف شد و درنهایت ۲۵ مقاله وارد فاز نهایی مطالعه شدند. معیارهای مورداستفاده در مقالات در چهار بُعد اقتصادی، مدیریتی، ساختاری و زمینه‌ای قرار گرفتند. از بین معیارهای ابعاد اقتصادی، مدیریتی، ساختاری و زمینه‌ای بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به معیارهای هزینه، اهداف نظام سلامت، ظرفیت محلی و وضعیت بیماری‌ها بود.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه مهمترین معیارهای مورد استفاده توسط سیاستگذاران و تصمیم‌گیران نظام سلامت در سطح دنیا به هنگام اولویت‌بندی و تخصیص منابع، استخراج شدند. نتایج نشان داد که در سطح دنیا، اولویت‌بندی و تخصیص منابع در نظام سلامت بیشتر بر اساس معیارهایی مانند هزینه اثربخشی، وضعیت بیماری، عدالت/ برابری و نیاز صورت می‌گیرد.

---

زمینه و هدف: اورژانس هوایی با توجه به‌سرعت بالا، دسترسی به مناطق صعب‌العبور، امکان جابجایی بیماران بیشتر، ارائه کیفیت درمان بالاتر به بیمار در حال­ حمل و همچنین دسترسی به بیمارستان بدون مشکلاتی همچون ترافیک و تصادفات ناگهانی، یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین انواع اورژانس­ها در بخش بهداشت و درمان به شمار می­رود. بنابراین مکان­یابی صحیح با توجه به اصول علمی کارایی اورژانس­های هوایی را می­افزاید.
 مواد و روش­ها: پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر به منزله پژوهش کاربردی در استان سیستان و بلوچستان در بازه زمانی سال ۱۳۹۵ انجام شد. در ابتدا، شاخص­های تاثیرگذار در مکان­یابی آمبولانس­ها شناسایی شدند. سپس با بهره­گیری از رویکرد تحلیل تصمیم­گیری چندمعیاری و به کارگیری مدل فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی در کنار تکنیک دیمتل فازی و تلفیق با سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان­یابی انجام شد.
نتایج: معیارهای انتخاب بهترین نقاط استقرار آمبولانس­های هوایی در استان سیستان و بلوچستان، نزدیکی به راه­­های مواصلاتی، شیب مناسب منطقه، نزدیکی به مراکز پرجمعیت، نزدیکی به معابر پرخطر و فاصله مناسب از مراکز خدمات فوریت­های پزشکی در نظر گرفته شده­اند. وزن­های خروجی تکنیک به کارگرفته شده برای اثر­دادن در نرم­افزار GIS، به ترتیب به ترتیب ۲۴۴/۰، ۰۸۳/۰، ۴۳۵/۰، ۱۸۲/۰ و ۰۵۷/۰ محاسبه شدند.
نتیجه­ گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که تعداد و سطح پوشش پایگاه­های آمبولانس­ هوایی در شهرها و جاده­های استان سیستان و بلوچستان مناسب نیستند. لذا نقشه حاصل از تلفیق فازی لایه­ های اطلاعاتی عوامل موثر شناسایی شده نشان می­دهد که محدوده شهرهای زابل و ایرانشهر بهترین وضعیت معیارهای انتخابی را جهت تاسیس پایگاه­های اورژانس هوایی در سطح استان سیستان و بلوچستان دارند

---

زمینه و هدف: پرستاری یکی از ارکان نظام سلامت است و خدمات پرستاری بر شاخص های سلامت و بیماری مؤثر می باشد. هدف از انجام این پژوهش تعیین رابطه رفتار حرفه ای و بهزیستی شغلی پرستاران شاغل در دو بیمارستان آموزشی شهرکرد در سال ۱۳۹۶ بود.
مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی (مقطعی) در بین پرستاران دو بیمارستان آموزشی شهرکرد انجام گرفت. ۲۶۹ پرستار مرد و زن به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی وارد مطالعه شدند. از دو پرسشنامه استاندارد حرفه ای پرستاران گُز و بهزیستی شغلی دمو و پاسکال استفاده شد و داده‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ با استفاده از آزمون­های T-Test، ANOVA، کولموگروف اسمیرنوف، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده و در سطح معنی‌داری ۰۵/۰ تحلیل گردید.
نتایج: میانگین سنی افراد مورد مطالعه ۲/۳۳ سال بود که ۴۸ درصد بین ۳۱ تا ۴۰ سال (بیشترین فراوانی) و ۳ درصد بیش از ۵۰ سال (کمترین فراوانی) سن داشتند، ۵۸ درصد زن و ۴۲ درصد مرد بودند. میانگین نمره رفتار حرفه ای ۸/۱۷±۵/۱۰۴(متوسط به بالا) و بهزیستی شغلی ۹/۱۲±۳/۸۹ (متوسط) بود، نتایج نشان داد که با یک واحد افزایش در رفتار حرفه­ای پرستاران، ۶۶۱/۰ واحد به بهزیستی شغلی افزوده می شود، همچنین بین "رفتار حرفه ای" با "بهزیستی شغلی" همبستگی وجود داشت (۳۲۸/۰=^۲R).
نتیجه گیری: برنامه جامع ملی باید به نحوی تدوین گردد که ضمن توجه بیشتر به ایجاد زیرساخت های لازم جهت ارتقاء رفتار حرفه ای که در درازمدت پیامدهای بهبود بهزیستی شغلی را بهمراه دارد، ارتقاء مولفه های بهزیستی شغلی نیز مدنظر قرار دهد.

---

زمینه و هدف: مهم‌ترین بخش مراقبت‌های ویژه بخش جراحی قلب باز است که به‌دلیل آسیب‌پذیربودن بیماران آن، کوچک‌ترین اشتباهی در جریان فرایند انتقال و نگهداری و ترخیص آن‌ها ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری درپی داشته باشد. هدف از این پژوهش شناسایی ریسک‌های بالقوه در این بخش و پیشنهاد روش‌هایی برای حذف یا کاهش آن‌هاست.
 
مواد و روشها: در این پژوهش برای اولویت‌بندی عوامل خطر، روش FMEA به‌کار گرفته شده که یکی از روش‌های پرکاربرد در ارزیابی و مدیریت ریسک است؛ اما باتوجه‌به محدودیت‌هایی که متوجه این روش است و برای رفع آن‌ها و رسیدن به نتایجی دقیق‌تر، از روش‌های FMEA فازی و TOPSIS فازی نیز استفاده شده و نتایج به‌دست‌آمده از این سه روش با یکدیگر مقایسه شده‌اند.
 
نتایج: رویکرد پیشنهادی، در بخش قلب باز ICU-OH بیمارستان کوثر سمنان اجرایی شد و در نهایت ۱۹ عامل به‌عنوان اصلی‌ترین عوامل خطر شناسایی شدند؛ ضمناً برای تمامی عوامل خطر شناسایی‌شده راهکارهایی نیز تعیین شد که لازم است باتوجه ‌به اولویت‌های تعیین‌شده پیگیری شوند.
 
نتیجه‌گیری: عوامل نبود پایش علائم همودینامیک، کم توجهی به ایمنی و امنیت بیمار و ناتوانی در تفسیر اختلالات پنل گازهای خونی شریانی، در رتبه‌های اول تا سوم حالات شکست قرار می‌گیرند و از اهمیت بالاتری نسبت به سایر عوامل خطر برخوردارند. به‌طورکلی با ارائۀ آموزش و نظارت بیشتر بر روند کار پرستاران می‌توان عوارض ناشی از این عوامل را کاهش داد

---

زمینه و هدف: مطالعه‌ی روش های پژوهش مقالات چاپ شده در یک مجله یکی از مهمترین شیوه ها برای ارتقای کمّی و کیفی آن مجله می باشد. هدف از این تحقیق بررسی روش تحقیق مقالات مجله‌ی علمی پژوهشی بیمارستان بود.
مواد و روش ها: در این مطالعه‌ی توصیفی روش پژوهش تمامی مقالات چاپ شده در مجله‌ی علمی پژوهشی بیمارستان از پاییز ۹۵ تا پاییز ۹۷ از حیث کیفی یا کمّی بودن، میدانی یا کتابخانه ای بودن، نحوه‌ی گردآوری داده ها، نرم افزار تحلیل داده ها، محل انجام تحقیق، ماهیت تحقیق (توصیفی، تحلیلی و ... بودن)، موضوع و همچنین از حیث تعداد نویسندگان مورد بررسی قرار گرفته شد.
نتایج: داده های ۲۹/۵۵ درصد مقالات کیفی تبدیل شده به کمّی، ۰۶/۴۷ درصد مقالات به صورت توصیفی-تحلیلی، داده های ۲۴/۶۸ درصد مقالات به صورت میدانی، ۷۶/۵۱ درصد مقالات از ابزار پرسشنامه، ۰۸/۵۲ درصد مقالات از نرم افزار SPSS، محل انجام ۴۵/۴۵ درصد مقالات استان تهران و نهایتاً موضوع ۵۳/۲۳ درصد مقالات سیاست گذاری، برنامه ریزی، رهبری و مدیریت در بیمارستان ها بود.
نتیجه گیری: اکثر نویسندگان مقالات طی دوره زمانی ذکر شده، از یک روش تحقیق بسیار مشابه پیروی نموده اند. لذا ایجاد تنوع در ماهیت تحقیقات، جایگزین نمودن دیگر روش های جمع آوری اطلاعات به جای پرسشنامه، انجام تحقیقات کتابخانه ای بیشتر و همچنین محدود نکردن محل تحقیقات به استان تهران مهمترین پیشنهادهایی به محققین آتی می باشد.

---

زمینه و هدف: طرح تحول سلامت از سال ۱۳۹۳ با هدف حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و ارتقای کیفیت خدمات در بیمارستان­ها اجرا شد. ارزیابی عملکرد بیمارستانها به منظور پایش طرح تحول سلامت ضروری است. یکی از ابزارهای ارزیابی عملکرد استفاده از روش پویای تصمیم­گیری چندشاخصه می­باشد. هدف از این تحقیق استفاده از روش تصمیم­گیری چند شاخصه پویا به منظور ارزیابی عملکرد بیمارستان پیش و پس از طرح تحول نظام سلامت است.
مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی موردی، عملکرد بیمارستان شریعتی تهران طی ۴۸ ماه متوالی( ۲۴ ماه قبل و ۲۴ ماه بعد از طرح تحول نظام سلامت،۱۳۹۴-۱۳۹۱) با استفاده از مدل تصمیم گیری چند شاخصه پویا مورد ارزیابی قرار گرفت که هرماه به عنوان یک گزینه در ماتریس تصمیم در نظر گرفته شد و با در نظر­گیری ۶ شاخص مهم با استفاده از روش "ارزیابی محصول جمع شده با وزن" به صورت پویا با کمک نرم افزار۲۰۱۰EXCEL  سنجیده شد.
نتایج: نمرات عملکرد بیمارستان افت و خیزهایی در طی زمان داشت ولی به طور کلی یک روند افزایشی را در طول چهل و هشت ماه نشان داد. بیشترین و کمترین مقدار به ترتیب مربوط به ماه­های ۴۲ و ۱۳ بود (۰,۴۹۳۲و ۰.۹۴۰۸). علاوه بر این در فروردین هر سال عملکرد بیمارستان کاهش داشت.
نتیجه گیری: تغییرات نمرات عملکردی بیمارستان در طی بازه زمانی مورد بررسی حاکی از بهبود عملکرد بیمارستان می‌باشد. اما به طور قطع این روند افزایشی را نمی‌توان نتیجه مثبت طرح تحول نظام سلامت دانست. بنابراین، در عین توجه به بهبود مستمر روند کنونی، تداوم ارزشیابی و اصلاح عملکرد بیمارستان می‌تواند منجر به ارتقا عملکرد بیمارستان شود.

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت سلامت و درمان استفاده از مدل­های مناسب برای برنامه­ریزی و تنظیم زمان جراحی ها ضرورت دارد. در این پژوهش، یک مدل ریاضی برای زمان­بندی عملیاتی جراحی­های اتاق­های عمل بیمارستان ارائه شده است.
مواد و روش­ها: مطالعه حاضر از نوع کاربردی است و مجموعه داده­های آن متعلق به اتاق­های جراحی بیمارستان چشم پزشکی الزهرا (س) زاهدان است. جامعه پژوهش، جراحی­های صورت گرفته در اسفند ماه ۹۴ می­باشد. مدل ریاضی بهبود زمان­بندی جراحی­های اتاق عمل در نرم­افزار MATLAB_۲۰۱۴ بهینه­سازی شده است.
نتایج: با توجه به محدودیت ظرفیت پذیرش بیماران در بخش جراحی بیمارستان، از ۷۹ جراحی صرف نظر شده است. در مدل ارائه شده، شاخص کل زمان انتظار محاسبه شده برای انجام جراحی­ها ۲۹/۱۵۴۷ است که این شاخص بدون به کارگیری مدل ۱۸۴۲ است. بنابراین حدود ۱۶ درصد در شاخص زمان انتظار بهبود حاصل شده است. میزان تاخیر به­ وجود آمده در زمان خاتمه جراحی­ها طبق تابع هدف سوم در یک ماه ۶۹,۱۵ ساعت به دست آمده است. فرآیند هر جراحی شامل چهار فعالیت تعریف شده است. زمان خاتمه فعالیت مربوط به هر جراحی مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به محدودیت­های موجود بهینه شده است.
نتیجه­گیری: مدل پیشنهادی موجب بهبود ۱۶ درصدی شاخص زمان انتظار و امکان انتخاب جراحی­هایی که باید بطورموقت لغو و با تاخیر انجام شوند را با توجه به اولویت­های پزشکی، امکان­پذیر می­کند.
 

---

---

زمینه و هدف: با بالا رفتن دشواری‌ها، سطح عدم اطمینان و خطر موجود در زنجیره‌تأمین افزایش می‌یابد. دارو یک محصول راهبردی است و به صورت مستقیم با سلامتی جامعه ارتباط دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی عوامل خطرزنجیره‌تامین دارویی با روش‌های هوش مصنوعی انجام شده است.
مواد و روش‌‌ها: با مرور متون و مصاحبه با ۶ نفر از کارشناسان خبره که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی‌ارشد و دکتری تخصصی بودند و تجربه‌ای بین ۷ تا ۱۵ سال در زمینه خطر و زنجیره‌تامین دارو داشتند، عوامل خطر شناسایی شدند. در نهایت با استفاده از شبکه‌های عصبی پرسپترون چندلایه و ماشین‌های بردار پشتیبان با توابع کرنل‌خطی، چندجمله‌ای و پایه‌شعاعی در دو کلاس کم‌خطر و پرخطر در نرم‌افزار پایتون طبقه‌بندی گردیدند.
نتایج: ۲۲عامل در ۵ دسته دارایی، شبکه حمل و نقل، دولت و بازار، راهبردی و تهیه و تامین‌کننده شناسایی و با استفاده از شبکه‌های عصبی طبقه‌بندی شدند. تغییرات بهره و تورم، تغییرات نرخ‌ارز، عدم انعطاف‌پذیری در تولید و اختلال در خدمات مشتری به ترتیب بیشترین اهمیت را در خطرهای زنجیره‌ تامین دارو دارند. نتایج معیارهای ارزیابی نشان داد، مدل پرسپترون چندلایه عملکرد بهتری نسبت به ماشین‌های بردار پشتیبان با توابع کرنل‌خطی، چندجمله‌ای و پایه‌شعاعی داشته است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که شبکه‌های عصبی مصنوعی قادر به طبقه‌بندی عوامل خطر زنجیره‌تامین دارو با دقت قابل قبولی هستند. در نتیجه طبقه‌بندی عوامل خطر با دقت ۰۷/۹۷% نشان‌دهنده توانایی بالای شبکه پرسپترون چندلایه در ارزیابی خطر زنجیره تامین دارو است.

---

زمینه و هدف: شبکه پیوند اعضا یکی از پیچیده‌ترین و چالش برانگیزترین شبکه‌ها در حوزه سیستم‌های بهداشت و درمان است. در این تحقیق، یک مدل مکان‌یابی سلسله مراتبی سه هدفه پیوند عضو کلیه طراحی شده است. هدف کمینه کردن هم‌زمان، کل زمان و هزینه‌ها و حداکثر کردن برابری جغرافیایی در شبکه عرضه و تقاضا کلیه اهدایی است. حالت‌های مختلف حمل‌ونقل در شبکه نیز تحلیل می‌شود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه یک پژوهش کاربردی است که در یک دوره‌ یک‌ ساله در سال ۱۴۰۱ در استان سیستان و بلوچستان انجام شده است. مدل ریاضی ارائه شده در نرم‌افزار گمز پیاده‌سازی و با روش ترابی ـ حسینی و اپسیلون محدودیت حل شده است.
نتایج: مدل، احداث مکان کاندید واحدهای جمع‌آوری اعضاء و مراکز پیوند را بدون تجهیزات حمل هوایی پیشنهاد کرده است. مدل پیشنهاد می‌کند تنها نقطه کاندیدا شماره ۲ مرکز پیوند بیمارستان زابل با تجهیزات حمل هوایی احداث ‌گردد و برای بقیه نقاط پیشنهاد شده، نیازی به احداث و استفاده از اورژانس هوایی نیست.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که شبکه پیوند کلیه طراحی شده، کاربردی و قابل پیاده‌سازی می‌باشد. مدیریت شبکه باعث می‌شود تمامی گیرندگان عضوی که از مرکز استان دور هستند و در نقاط دور افتاده به سر می‌برند به امکانات و تجهیزات لازم برای عمل پیوند در زمان لازم دسترسی داشته باشند.

---

زمینه و هدف: بررسی میزان رضایت شغلی در هر سازمانی به دلیل اثرات آن با استفاده از یک ابزار معتبر ضروری است. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی روایی و پایایی ویرایش فارسی پرسشنامه رضایت شغلی اسپکتور در میان کارکنان مراکز فوریت‌های پزشکی انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در میان ۲۷۰ نفر از کارکنان مراکز فوریت‌های پزشکی شهرستان اهواز بین بهمن ۱۳۹۹ تا خرداد ۱۴۰۰ انجام گرفت. جمع‌آوری داده‌ها به روش سرشماری و با استفاده از پرسشنامه بررسی رضایت شغلی اسپکتور انجام شد. بررسی روایی صوری، محتوایی و ترجمه پرسشنامه توسط متخصصان انجام گرفت. برای ارزیابی روایی همگرا و واگرا و پایایی از شاخص‌های بارهای عاملی، متوسط واریانس استخراج شده (AVE)، بارهای عاملی متقابل، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی در نرم‌افزار SMART-PLS ۳ استفاده شد.
نتایج: روایی صوری، محتوایی و ترجمه پرسشنامه توسط متخصصان متناسب با جامعه ایرانی تأیید شد. تمامی بارهای عاملی گویه‌های پرسشنامه و شاخص AVE برای تمامی سازه‌ها بالاتر از ۴/۰ بود. شاخص AVE برای کل پرسشنامه ۵۲۳/۰ بود. بررسی بارهای عاملی متقابل، روایی واگرا را تأیید کردند. شاخص آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی برای همه سازه‌های پرسشنامه بالاتر از ۷/۰ بود. ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی برای کل پرسشنامه به ترتیب ۸۳/۰ و ۸۸/۰ بود.
نتیجه‌گیری: روایی و پایایی این پرسشنامه متناسب با جامعه ایرانی در سطح بالایی تأیید شد؛ بنابراین این پرسشنامه می‌تواند جهت ارزیابی رضایت شغلی کارکنان در سازمان‌ها به ویژه سازمان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی مورد استفاده قرار گیرد.