فصلنامه

---

سابقه و هدف: تعیین اولویت‌‌های پژوهشی امری لازم و حیاتی است و این فرایند باید به منظور تسهیل در استفاده مکرر از یافته‌‌‌ها بر اساس اصول صحیح و منطقی، فرایندهای علمی و مکانیزم‌های درون ساخته صورت گیرد. بررسی شیوه‌های مختلف اولویت‌گذاری و به کارگیری هریک با توجه به شرایط و وضعیت خاص هر کشور گامی کلیدی در این امر می‌باشد.

 منابع اطلاعاتی و روش های انتخاب منابع: پژوهش حاضر یک مطالعه مروری است که برای گردآوری داده‌های آن از روش کتابخانه‌ای شامل جستجوی مقالات در اینترنت، بانک‌های اطلاعاتی Google Scholar، Medline ،Iranmedex ، SIDوIrandoc و کتب مرتبط استفاده شده است.

 ترکیب مطالب و نتایج: برای اولویت‌گذاری روش‌‌های استاندارد شده متعددی وجود دارد که عبارت‌اند از: روش پژوهش در ضرورت‌های سلامت ملی توسط کمیسیون پژوهش‌های سلامت برای توسعه ، فرایند ۵ مرحله‌ای کمیته تخصصی پژوهش سلامت، نمایه دیداری اطلاعات سلامت که توسط کمیته مشورتی تحقیقات سلامت ارایه شده است و روش ترکیبی ارایه شده در نشست جهانی تحقیقات سلامت. هر یک از این روش‌ها دارای ویژگی‌های منحصر به خود است. البته با وجود متفاوت بودن ابعاد و چگونگی فرایند تعیین اولویت‌ها از کشوری به کشور دیگر، تاثیر نهایی این فرایند در تمامی کشورها تقریباً یکسان و مشابه است.

 نتیجه گیری: آگاهی از روش‌‌های مختلف اولویت‌گذاری و بهره‌گیری از نقاط ضعف و قوت هر یک جهت انجام اولویت‌گذاری به روشی نظام مند و قابل اجرا در سطح ملی هر کشور بسیار سودمند است. یافته‌های حاصل از مطالعات حاکی از آن است که از میان روش‌‌های استانداردشده اولویت‌گذاری، روش ترکیبی به دلیل ترکیب خصوصیات خوب روش‌های دیگر و رفع معایب آنها نسبت به سایر روش‌ها برتری دارد.

---

زمینه و هدف: امروزه، رضایتمندی بیماران از نحوه ارائه خدمات درمانی اورژانس، به عنوان خط اول سرویس های خدمات بیمارستانی، مورد توجه ویژه محققین قرار گرفته است. با این وجود، پیش از این مطالعات اندکی در زمینه عوامل مرتبط با رضایتمندی از خدمات اورژانس در داخل کشور انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رضایتمندی مراجعین از نحوه ارائه خدمات در شش بیمارستان نظامی در سطح کشور و عوامل زمینه ای مرتبط با آن انجام شد.

مواد و روشها: در مطالعه توصیفی-مقطعی حاضر، رضایتمندی ۳۶۰ بیمار، از نحوه ارائه خدمات اورژانس در شش بیمارستان نظامی در سطح کشور در سال ۱۳۸۶ مورد بررسی قرار گرفت. بدنبال ترخیص از اورژانس، چک لیستی حاوی مشخصات زمینه ای و پرسشنامه ۱۲ سؤالی رضایتمندی از نحوه ارائه خدمات اورژانس از تمامی بیماران تکمیل گردید. پاسخ ها در مقیاس لیکرت ٥ قسمتی (کاملا راضی، راضی، نه راضی و نه ناراضی، ناراضی، کاملا ناراضی) طراحی گردید. به ترتیب برای پاسخ های کاملا ناراضی تا کاملا راضی، نمرات ۲۰ تا ۱۰۰ اختصاص یافت.

یافته ها: از مجموع ۴۲۲۰ پاسخ، در ۳۵۵۹ مورد (۴/۸۲%)، بیماران از نحوه ارائه خدمات در مراکز اورژانس راضی یا خیلی راضی بوده اند. به ترتیب اولویت، "رعایت مسایل اخلاقی"، "نحوه اطلاع رسانی" و "نحوه عملکرد و برخورد پرسنل پذیرش" در مراکز اورژانس بیشترین و در مقابل "برخورداری از تنوع تخصص پزشکی"، "امکانات اورژانس" و "سرعت عمل در اطلاع به پزشک" کمترین میزان رضایتمندی را به خود اختصاص دادند. نمره کلی رضایتمندی گزارش شده توسط مراجعین گروه سنی بالاتر از ۳۵ سال (۰۲۲/۰ = P)، تحت پوشش بیمه (۰۰۲/۰ = P) و دارای سابقه مراجعه قبلی (۰۱۷/۰ = P) به میزان معنی داری از سایرین بیشتر بود. جنس، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات همبستگی آماری معنی داری با نمره کلی رضایتمندی نشان نداد (۰۵/۰ < P).

نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر بیانگر رضایت مطلوب دریافت کنندگان خدمات اورژانس در بیمارستان های نظامی سطح کشور بود. با این وجود، به نظر می رسد استفاده از نیروی انسانی متخصص و امکانات بیشتر و همچنین اصلاح فرآیند ویزیت مراجعین به اورژانس نقاطی است که همچنان بیشترین میزان توجه مدیران و برنامه ریزان سرویس های ارائه خدمات درمانی در مراکز اورژانس را می طلبد.

---

زمینه و هدف: بهره وری اتاقهای عمل عامل اصلی در تعیین هزینه های بیمارستان می باشداز طرفی لغو اعمال جراحی در آخرین لحظات یکی از مهمترین علل در عدم کارآئی و اتلاف منابع بیمارستان می باشد. این مطالعه به منظور تعیین میزان لغو اعمال جراحی و علل لغو آنها و شناسائی حوزه های قابل بهبود در یکی از بیمارستانهای آموزشی تهران انجام گردید. 

مواد و روشها : در یک بررسی گذشته نگر، کلیه اعمال جراحی لغو شده در روز عمل و علت لغو آنها که توسط کارکنان اتاق عمل ثبت شده بود طی ۹ ماه متوالی جمع آوری گردید و سایر اطلاعات مورد نیاز مانند تعداد اعمال جراحی انجام شده از واحد آمار بیمارستان دریافت گردید. جهت آنالیز داده ها از آمار توصیفی مانند فراوانی، درصد، فاصله اطمینان استفاده شد. اطلاعات توسط برنامه SPSS و Excel  Microsoft office آنالیز گردید.

نتایج: در این بررسی در مجموع طی ۹ ماه از ۳۳۸۱ عمل ثبت شده در لیست اتاق عمل ۲/۱۸% در روز عمل لغو گردید که ۱/۳۲% آنها مربوط به سرویس جراحی عروق و سپس به ترتیب مربوط به سرویس ارتوپدی ( ۱۸,۷%) ، جراحی عمومی ( ۱۵.۵%) ، و گوش و حلق و بینی ( ۱۳.۷%) بود.  بیشترین علت لغو اعمال جراحی مربوط به: کمبود وقت برای عمل، مشکلات بالینی بیمار، عدم وجود نتایج آزمایشات پاراکلینیک و مشاوره بیمار، عدم وجود رزروخون و وسایل و داروی مورد نیاز عمل بود.

نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که درصد بالائی از موارد کنسل شدن مربوط به بیمارستان و تیم جراحی می باشد که بیشتر آنها قابل پیشگیری می باشد. در این مطالعه پیشنهاداتی به منظور کاهش میزان لغو اعمال جراحی مانند تأمین و آماده سازی تجهیزات و وسایل مورد نیاز و افزایش ارتباطات بین واحدها داده شد.  

---

زمینه و هدف: شیوه تصمیم گیری مدیران بیمارستان بیانگر الگوی عادتی است که آنها در تصمیم گیری استفاده می کنند. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان استفاده مدیران بیمارستانها از شیوه های مختلف تصمیم گیری در بیمارستانهای دولتی و خصوصی شیراز بود. مواد و روشها: این مطالعه مقطعی در ۲۸ بیمارستان دولتی و خصوصی شهر شیراز انجام شد. ۱۰۶ نفر از مدیران امور اداری، مالی، مدیر داخلی و پرستاری بیمارستانها به صورت سرشماری در مطالعه شرکت کردند. داده ها با استفاده از پرسشنامه( با آلفای کرونباخ ۸۶/۰) جمع آوری گردید و با استفاده از آزمون‌هایT-Test و ANOVA در سطح معنی داری ۵%=‏‎α آنالیز شد. ‎‏ نتایج: مدیران شرکت کننده در مطالعه از شیوه تصمیم گیری عقلایی بیشتر و از شیوه اجتناب از تصمیم گیری کمتر استفاده می کردند. مدیران مسن تر، مدیران رسمی و پیمانی و مدیران بیمارستانهای خصوصی به طور معنی داری از شیوه تصمیم گیری شهودی بیشتر استفاده می کردند. مدیرانی که دوره آموزشی مدیریت را نگذرانده بودند به طور معنی داری بیشتر از شیوه تصمیم گیری شهودی و وابسته استفاده می کردند. مدیرانی که در رشته های پرستاری و مامایی تدریس کرده بودند، به طور معنی داری بیشتر از شیوه عقلایی استفاده می کردند. نتیجه گیری: ایجاد زمینه کافی برای اخذ تصمیم گیری علمی و مبتنی بر شواهد بیشتر در همه مدیران بیمارستان احساس می گردد. لذا ، شناسایی موانع موجود و فراهم آوردن بستر لازم جهت توانمندسازی مهارتهای تصمیم گیری توسط مدیران پیشنهاد می گردد.

---

زمینه و هدف: افزایش هزینه‌های تشخیصی و درمانی، باعث شده که پوشش تمامی هزینه های سلامت از حیطه بیمه پایه (اجتماعی) خارج گردد و در نتیجه ورود بیمه های خصوصی به خدمات درمانی را میسر گردد. با توجه به اهمیت روز افزون بیمه درمان خصوصی در جامعه و نقش پررنگ آن در سلامت، در این پژوهش سعی خواهد شد که متغییرهای اثرگذار بر تقاضای بیمه درمان خصوصی مورد بررسی قرار گیرد تا با شناخت این عوامل شرکتهای بیمه بتوانند در برنامه‌ریزیهای به رونق این شاخه بیمه‌ای کمک کرد. مواد و روشها: مطالعه از نوع توصیفی – تحلیلی است. که داده ها از طریق پرسشنامه از ۹۵۰ خانوار در سطح شهر تهران با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه ای سه مرحله‌ای جمع آوری گردید و تخمین مدل از طریق روشهای اقتصاد سنجی مبتنی بر مدلهای دوبخشی پروبیت و توزیع ارزش فرین انجام گرفت نتایج: نتایج تخمین مدل نشان داد برخورداری از بیمه پایه، چکاب سالیانه، ورزش منظم، دارا بودن منزل شخصی و بازنشستگی اثر مثبت و معنی‌دار بر تقاضای بیمه درمان خصوصی داشته است. در مقابل، تقاضای این بیمه‌نامه‌ها برای کسانی که عادت به بستن کمربند ایمنی داشتند و بین افراد مسن‌تر کمتر بوده است. نتیجه گیری: در این مطالعه فاکتورهای موثر بر تقاضای بیمه درمان خصوصی در ایران شناسایی گردید که شناسایی این متغیرها به سیاستگذاران کمک میکند که شرایط لازم برای گسترش پوشش بیمه درمان خصوصی فراهم نمایند.

---

زمینه و هدف: بیمارستان به عنوان مهمترین و اصلی ترین مرکز ارائه خدمات بهداشتی درمانی می باشد. بی شک مدیریت مناسب و موثر این مرکز درمانی میتواند بسیار حائز اهمیت باشد .هدف مطالعه حاضر تعیین عملکرد وظایف مدیریتی مدیران حرفه ای و غیر حرفه ای در بیمارستانهای منتخب تهران از نظر کارکنان بود. مواد و روش ها :دراین پژوهش توصیفی جامعه مورد مطالعه کارکنان ده بیمارستان منتخب تهران بود. برای انجام این پژوهش از پرسشنامه حاوی ۴۱ سئوال استفاده گردید که اعتبار علمی آن توسط افراد خبره و پایائی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (۹۰ درصد) تائید شد. پس از ورود داده ها در نرم افزار SPSS، برای توصیف داده ها از جداول توزیع فراوانی، نمودارها و شاخص های مرکزی و پراکندگی بهره گرفته شد . برای سنجش همبستگی احتمالی میان متغیرهای مطالعه از ضریب همبستگی توافقی C استفاده شد. نتایج : در حیطه های وظایف مدیریت( برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل) پاسخ ها مدیران حرفه ای در مقایسه با مدیران غیر حرفه ای روندی افزایشی از گزینه به ندرت تا همیشه را داشت و ضریب همبستگی توافقی C ارتباط آماری معنی داری را میان این حیطه ها و نوع مدیران( حرفه ای و غیر حرفه ای) نشان دادکه به ترتیب عبارت از۰۰۳/۰ P=، ۰۰۶/۰ P=، ۰۰۱/۰ P=و۰۰۰۱/۰ Pبود. نتیجه گیری : آموزش حرفه ای مدیران جهت انجام وظایف مدیریتی در بیمارستانها یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

---

زمینه وهدف: مدیران با شناخت و پیش بینی انگیزه های نیروی انسانی می توانند زمینه فعالیت و بازدهی واقعی آنان را در جهت اهداف سازمانی فراهم نمایند. از آنجا که در مراکز بیمارستانی، انگیزه های کاری چندان مورد توجه قرار نمی گیرد،این مطالعه با هدف تعیین و مقایسه اهمیت عوامل بهداشتی-انگیزشی در دو بیمارستان شهید فقیهی و کوثر شیراز انجام شد. مواد وروش ها:در این مطالعه مقطعی، جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بیمارستان های شهید فقیهی و کوثر شیراز بود. ۱۵۰ نفر در هر بیمارستان به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی در مطالعه شرکت نمودند. پرسشنامه پژوهش براساس تئوری هرزبرگ طراحی شد. روایی آن توسط خبرگان و صاحب نظران در دسترس تایید شد و مقدار آلفای کرونباخ آن ۹۵۰/ محاسبه گردید. برای انجام تحلیل های آماری این پژوهش از نرم افزارSPSS و آزمونt استفاده شد. نتایج: مهمترین عوامل بهداشتی "امنیت شغلی" و "سرپرستی و نظارت" و مهمترین عوامل انگیزشی "کسب موفقیت" و "شناخت و قدردانی" بود. عوامل بهداشتی دارای اهمیت بیشتری نسبت به عوامل انگیزشی در هر دو بیمارستان بود.عوامل بهداشتی و انگیزشی در بیمارستان کوثر دارای میانگین امتیاز بیشتری نسبت به بیمارستان شهید فقیهی بودند. نتیجه گیری: در بیمارستان خیریه کوثر عوامل بهداشتی و انگیزشی نسبت به بیمارستان دولتی شهید فقیهی از نظر کارکنان اهمیت بیشتری داشت. لذا شایسته است مدیران این بیمارستانها با توجه به تفاوت های سازمانی از نظر مالکیت اقدامات انگیزشی مناسب را در جهت ارتقاء کیفیت و بهره وری بیمارستانها انجام دهند.

---

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی پدیده ای است که غالباً در سیستم های درمانی می تواند سلامت روانی افراد را تحت تاثیر خود قرار داده و به کیفیت خدمات ارائه شده مددجویان آسیب وارد کند. از آنجایی که موضوع و محور کار این حرفه انسان است و سلامت جسمی و روحی و روانی آنها از موضوعات بسیار با اهمیت می باشد، لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط سندروم فرسودگی شغلی با سلامت روانی در پرسنل درمانی بیمارستان ولیعصر بروجن انجام پذیرفت.

مواد و روشها: این مطالعه پژوهشی از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که طی آن در سال ۱۳۹۱، ۱۳۳ نفر از پرسنل درمانی بیمارستان ولیعصر بروجن به صورت مقطعی، به روش سرشماری انتخاب شدند. افراد مورد پژوهش شامل تمام پرسنل درمانی به جزء پزشکان بود .ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ۳ قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه ی فرسودگی شغلی مسلاچ و پرسشنامه بررسی سلامت عمومی ((GHQ بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه ۱۶ و آزمون های توصیفی و تحلیلی(کای اسکوئر، ANOVA و ضریب همبستگی اسپیرمن) استفاده گردید.

نتایج: یافته ها این گونه نشان داد که اکثریت افراد مورد پژوهش احساس فقدان موفقیت فردی شدید ، مشکوک به اختلالات روان شناختی بودند و اقلیت آنها فرسودگی عاطفی شدید را گزارش کردند. بیشتر از دو سوم افراد مورد مطالعه سطح خفیف مسخ شخصیت را نشان دادند. همچنین ارتباط معکوس بین فرسودگی شغلی در تمامی ابعاد با سلامت روان مشاهده شد.

نتیجه گیری: با توجه به ماهیت استرس زای مشاغل پزشکی و فرسودگی شغلی در این حرفه، شیوع بالای اختلال سلامت روان همچنین همبستگی معکوس آنها در یافته های پژوهش پیشنهاد می شود که مسئولین به این مورد توجه داشته و با شناخت منابع استرس زا و راهکار های رویارویی با آن جهت پیشگیری و برطرف نمودن مشکلات موجود برنامه ریزی نمایند.

---

مقدمه و هدف: دسترسی عادلانه و مناسب همه شهروندان به خدمات عمومی شهری از جمله اصول اولیه در برنامه‌ریزی شهری می‌باشد که با پیدایش رویکردهای عدالت محور در دهه‌های اخیر اهمیتی مضاعف یافته است.در این میان دسترسی به کاربری‌های درمانی به‌عنوان یکی از خدمات عمومی حیاتی از حساسیت بیشتری برخوردار است. این پژوهش باهدف شناسایی مناطق برخوردار و غیر برخوردار شهر تبریز از کاربری‌های درمانی و بهداشتی و ارزیابی توزیع آنها انجام پذیرفت.
مواد و روش ها:  برای انجام تحلیل‌های دسترسی نیز از نرم‌افزار  ARC GIS به‌ویژه ابزارNetwork Analysis  و شاخص ویلیامسون و آنتروپی بهره‌گیری شد. هم چنین با در نظر گرفتن سرانه¬های مربوطه نیاز جمعیتی شهر تبریز و کمبودهای آن مشخص گردید.
نتایج: یافته ها بیانگر این است که ۷۶% جمعیت شهر تبریز از دسترسی مطلوبی به کاربری های درمانی برخوردارند. در مقابل، در تحلیل دسترسی به بیمارستان ها ۳۶% جمعیت شهر از دسترسی مطلوب برخوردارند و ۶۴% دسترسی نامطلوبی دارند. در واحد تحلیل مناطق شهری، بر اساس تحلیل مربوط به شاخص ویلیامسون، مقدار این شاخص برای شهر تبریز ۶۷/۰ بود که نشان از عدم تعادل در توزیع کاربری بهداشتی -درمانی در شهر تبریز می باشد.
نتیجه گیری: در مجموع منطقه ۲ متعادلترین توزیع از امکانات بهداشتی- درمانی را دارد و منطقه ۹ از توزیع نامتعادل امکانات بهداشتی – درمانی رنج می برد. پیشنهاد می شود در راستای کاستن از نابرابری ها در برخورداری از امکانات بهداشتی درمانی، ارزیابی مناسبی نسبت به فضاهای موجود و برنامه ریزی های آتی، حسب آستانه، ظرفیت و دسترسی صورت پذیرد.که این مهم می تواند در تحقق سیاست برخورداری عادلانه از خدمات بهداشتی درمانی موثر باشد.

---

زمینه و هدف : با توجه به ضرورت ارزیابی عملکرد نظام های سلامت، الگوها و چارچوب­های مختلفی توسط گروه ها و سازمان های مختلف برای پرداختن به این مهم ارایه شده است.  این پژوهش، به بررسی تطبیقی چارچوب های ارزیابی عملکرد نظام سلامت در جهان پرداخته است.
 
مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات تطبیقی توصیفی می باشد که به روش توصیفی تشریحی مبتنی بر تحلیل مقایسه ای در سطح جامع انجام گرفته است. حوزه پژوهش شامل چارچوپ های نظام سلامت می باشد و نتایج در جداول تطبیقی بر اساس عوامل تعیین شده مورد مقایسه و تفسیر قرار گرفته اند.
 
نتایج: در مجموع از ۱۶ چارچوب بدست آمده، ۱۱چارچوب وارد مطالعه شده و و مورد مقایسه، توصیف و تشریح قرار گرفت. برخی از چارچوب های ارایه شده علاوه بر تمرکز بر عملکرد خود نظام سلامت به عنوان چارچوبی برای ارزیابی عملکرد نظام سلامت نیز بکار می روند. هر یک از چارچوب ها دارای هدف خاصی بوده که به اهمیت ارزیابی در نظام سلامت تاکید می کنند.
 
نتیجه گیری: چارچوب­های نظام سلامت در طول زمان تغییرات قابل ملاحظه­ای یافته اند. چارچوبهای ارایه شده در سال های اخیر نسبت به چارچوبهای اولیه ، بر ابعاد بیشتری تاکید دارند. بهره گیری از این ابزارها در جهت شناخت اهداف بهتر نظام سلامت، ارزیابی بر اساس محدوده پاسخگویی)فعالیت سازمانی و یا مرزهای خارج از سازمان(و راه های رسیدن به آن ها موثر می باشد. با بهره گیری از چارچوب های ارایه شده با توجه به ابعاد و اهداف هر یک، می توان عملکرد نظام های سلامت را مورد مداقه و ارزیابی قرار داد.
 

---

زمینه و هدف: ارائه خدمات درمانی و توزیع داروهای آگونیستی در مراکز درمان سوءمصرف مواد باعث کم‌توجهی به برنامه درمان بیماران و تمرکز بیشتر به توزیع دارو گردیده است. به‌منظور تفکیک ارائه خدمات درمانی و دارویی به مددجویان ترک اعتیاد در این مراکز، پژوهشی با هدف مکان‌‌گزینی داروخانه منتخب جهت توزیع داروهای آگونیستی در منطقه ۲۱ شهرداری تهران با رویکرد مکانی طرح‌ریزی‌‌شده است.
مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع کاربردی و به لحاظ روش از نوع توصیفی - تحلیلی می‌باشد. داده‌های مکانی و توصیفی موردنیاز از طریق شهرداری تهران و معاونت‌های درمان و غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران اخذ و با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS و توابع تخمین تراکم کرنل، تحلیل سلسله مراتبی و مدل مکان‌ – تخصیص در دو حالت منطقه‌ای و ناحیه‌ای با پوشش حداکثری مراکز سوءمصرف مواد موردبررسی و با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS و آزمون T نتایج مقایسه شده‌اند.
نتایج: نتایج مکان‌‌یابی‌ به روش تحلیل سلسله مراتبی و منطق فازی، نشان می‌دهد که کلیه داروخانه‌های موجود در منطقه مطالعاتی در محدوده‌های حائز شرایط انتخاب داروخانه توزیع‌کننده داروهای آگونیستی واقع ‌شده‌اند. همچنین نتایج مدل مکان‌ – تخصیص نشان می­دهد متوسط زمان و مسافت اقلیدسی دسترسی به داروخانه منتخب منطقه‌ای به ترتیب ۱۷ دقیقه و ۹/۵ کیلومتر و ناحیه‌ای به ترتیب ۲ دقیقه و ۷/۰ کیلومتر می‌باشد.
نتیجه‌گیری: تفکیک خدمات درمانی و توزیع داروهای آگونیستی امری ضروری است. همچنین توزیع داروهای آگونیستی از طریق داروخانه‌های منتخب ناحیه‌ای باعث افزایش دسترسی به دارو و رضایت‌مندی مددجویان می‌گردد.

---

ارائه مراقبت‌های بهداشتی و درمانی از راه دور به دلیل شرایط و اتفاقات اخیر به میزان زیادی مورد توجه نظام‌های سلامت قرار گرفته است. بسیاری از کشورها سعی دارند ویزیت‌های اولیه و طیف نسبتا وسیعی از سایر مراقبت‌های خود را به‌صورت مجازی ارائه دهند که می‌تواند مقدمه‌ای بر ایجاد کلینیک‌های مجازی محسوب شود. با این حال، در خیلی از کشورهای جهان مفهوم این نوع مراکز به روشنی بیان نشده است و ویژگی‌هایی که برای به کار بردن لفظ کلینیک‌های مجازی لازم است هنوز ناشناخته است. در این نوشتار سعی داریم با مرور مختصری بر متون مرتبط، مفهوم کلینیک‌های مجازی و ویژگی‌های آن‌ها را تشریح کنیم.

---

زمینه و هدف: بیمارستان‌ها به دلیلِ نقشی که در ارتقاء سلامت و بهداشت عمومی در بسترهای اجتماعی جوامع دارند، نیازمندِ استانداردهای مدونی هستند تا ضمن حفظ کیفیت درمان، به افزایش سطح رضایت اجتماعی منتج گردد. ارزیابی خط‌مشی اعتباری بیمارستانی به عنوان یک فرآیندِ سیستماتیک در این عرصه تلقی می‌شود که می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای به لحاظ مطلوبیت اجتماعی و عملکردی بیمارستان‌ها داشته باشد. هدف این مطالعه ارائه‌ی الگوی ارزیابی خط‌مشیِ اعتباربخشی بیمارستانی بر اساس فرآیندِ پدیدارشناسی پارادایمی می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه با الگوبرداری از رویکردِ هاسرل تلاش شد تا طی پنج گام تحلیلی، نسبت به ارائه‌ی الگوی پدیدارشناسی پارادایم‌های ارزیابی خط‌مشیِ اعتباربخشی بیمارستانی اقدام شود. برای این منظور ابتدا از طریق مصاحبه با خبرگان و کدگذاری باز، تلاش شد تا مضامین گزاره‌ای پدیده‌ی مورد بررسی، مشخص شود. سپس با تشکیل گروه کانونی جهت بحث و تبادل نظر برای تفکیک شناختی هریک از گزاره‌ها در قالب یک مؤلفه، از چک‌لیست ارزیابی کیو بهره برده شد تا هریک از گزاره‌ها در حد فاصل ۶+ تا ۶- امتیازبندی شوند و نسبت به شناسایی خوشه‌بندی‌های پارادایمی پدیده‌ی مورد بررسی اقدام لازم صورت گیرد.
نتایج: نتایج در بخش کیفی طی ۲۰ مصاحبه انجام شده، تعداد ۱۳۸ کد باز را مشخص ساخت که پس از حذف زوائد و تکرار کدهای باز مشابه، ۵۰ مضمون گزاره‌ای تعیین شدند تا با اتکاء گام‌های پیاده‌سازی رویکردِ هاسرل (۲۳)، خوشه‌بندی مفهومی در قالب چارچوب پدیدار شناسی پارادایمی تعیین شود.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه شکل‌گیری الگوی ارزیابی خط‌مشیِ اعتباربخشی بیمارستانی مبتنی بر شرایط علّی، مداخله‌گر، زمینه‌ای، استراتژی‌ها و پیامدها تلقی نمود که می‌تواند در ارتقاء سطح اثربخشی ارائه‌ی خدمات بهداشت و درمانی در جامعه مؤثر باشد.

---

زمینه و هدف: در این پژوهش تأثیر عوامل فیزیکی و ظاهری محیط بیمارستان بر استرس بیماران در قبل و بعد از عمل جراحی، مورد بررسی قرار گرفته است تا با رویکرد ارتقا کیفیت محیط‌های درمانی، به بهبود کیفیت محیط‌های درمانی و کاهش استرس بیماران کمک کند؛ و به نتایج قابل اعتماد و پیشنهادات عملی برای بهبود محیط‌های درمانی بپردازد.
مواد و روش‌ها: رویکرد پژوهش، توصیفی_تحلیلی می‌باشد. نمونه پژوهش بخش جراحی عمومی مورد توجه قرار گرفته است. برای جمع‌آوری اطلاعات از یک پرسشنامه (بیمار) قبل و بعد از عمل جراحی برای اولویت‌بندی متغیرها استفاده شده است. روایی پرسشنامه به وسیله نرم‌افزار ۳Smart PLS و پایایی نیز با آلفای کرونباخ سنجیده شده است. اطلاعات گردآوری شده به کمک معادلات ساختاری تحلیل گردید.
نتایج: بیشترین تأثیرگذاری بر کاهش استرس بیماران مرد قبل از عمل جراحی به مؤلفه‌های حسی و کمترین تأثیرگذاری را مؤلفه شکلی دارد. بعد از عمل جراحی، بیشترین تأثیرگذاری را مؤلفه‌های حسی و کمترین تأثیر را پیکره‌بندی فضا دارد. در زنان نیز، بیشترین تأثیرگذاری قبل از عمل جراحی به مؤلفه معنایی و کمترین تأثیر را مؤلفه شکلی دارد. بعد از عمل جراحی در زنان، بیشترین تأثیر را مؤلفه معنایی و کمترین را مؤلفه شکلی دارد.
نتیجه‌گیری: جنسیت بیماران و عوامل کالبدی محیط بیمارستان می‌تواند در کاهش استرس بیماران عمل جراحی مؤثر باشد هویت و معنای فضاها (مانند تجهیز فضاهای انتظار با عناصر آرام‌بخش و آسایش‌بخش) نمادهای فرهنگی و مذهبی مرتبط با بهبود و ارتقای سلامت، القای احساس آرامش، امنیت و دلگرمی به بیماران، رنگ‌های آرام‌بخش، ایجاد صداهای آرام‌بخش صداهای طبیعی، استفاده از بوهای خوشایند، بهره‌گیری از بافت‌ها و بازتاب‌های نور طبیعی در طراحی محیط‌های بیمارستانی مدنظر قرار گیرند.