فصلنامه

---

زمینه و هدف: علیرغم تغییر دیدگاه فراگیری که در بسیاری از کشورها نسبت به نقش و قابلیت های بیمارستانها جهت تبدیل شدن به ساختارهای ارتقا دهنده سلامت رخ داده، درکشور ما هیچ ساختار و الگوی تعریف شده ای برای ارائه خدمات پیشگیری و ارتقاء سلامت در بیمارستانها وجود ندارد. هدف این مطالعه طراحی الگویی است که بر اساس آن بتوان گامهای هماهنگی در زمینه ارائه خدمات پیشگیری و مدیریت موثر بیماریها و عوامل خطر در سطوح بیمارستانی برداشت.
مواد وروشها: در این مطالعه کاربردی ابتدا به منظور تعیین اجزا و ابعاد الگو از روش کیفی استفاده شد، در این مرحله 20 مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام پذیرفت و داده ها به روش تحلیل محتوا آنالیز شد، سپسبر اساس مفاهیم استخراج شده از مصاحبه ها، پرسش نامه ای طراحی شد و برای 70 نفر از صاحبنظران ارسال گردید. در مرحله بعد با استفاده از مؤلفه ها و شاخص های حاصل از مرحله دوم پژوهش و تلفیق آنها با تجربیات تعدادی از بیمارستانهای ارائه دهنده خدمات پیشگیری و ارتقاء سلامت در کشورهای منتخب الگوی اولیه طراحی شد و طی دو مرحله دلفی، الگوی مذکور نهایی شد
یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش، استخراج مولفه ها و شاخص هایی نظیر جایگاه خدمات پیشگیری بالینی در بیمارستان، نیروی انسانی، منابع اطلاعاتی، نظام پرداخت و تعرفه، نحوه هماهنگی بین بخش ی، پذیر ش و پیگیری بیماران بود. مقبولیت علمی الگوی طراحی شده بر اساس نظر صاحبنظران در حد "بسیار زیاد" و قابلیت اجرای آن در حد "متوسط" برآورد شد
نتیجه گیری: ارائه خدمات پیشگیری بالینی دورنمای بیمارستانهای آینده می باشد. مهمترین الزامات پیاده سازی این خدمات در کشور ما، تعریف بسته های خدمتی، طراحی ساختار لازم و تربیت نیروی انسانی آموزش دیده در این حیطه می باشد.

---

زمینه و هدف: طراحی الگوی مناسب ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان ها، در گام نخست، مستلزم شناسایی مؤلفه های مرتبط با به کارگیری مناسب ترین الگو برای ارایه مراقبت های پرستاری می باشد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مؤلفه های مرتبط با به کارگیری الگوهای ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بوده است.
مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه کیفی می باشد که به شیوه تحلیل محتوا انجام شده است. شرکت کنندگان در پژوهش، 6 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی و مدیران رده های مختلف پرستاری در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بودند که بر اساس روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه های فردی نیمه ساختار یافته بوده و جهت تحلیل مصاحبه های نیمه ساختار یافته از آنالیز درون مایه ای استفاده شده است.
نتایج: درون مایه های استخراج شده در این پژوهش شامل مراقبت با تاکید بر رضایت مددجویان، دانش و مهارت پرستاران، لزوم مراقبت مشارکتی، تعداد و تخصص نیروی پرستاری، نظارت اثربخش بر عملکرد پرستاران و سیاست های راهبردی در سطح کلان نظام سلامت بوده است که در سه بعد ساختار، فرآیند و برآیند، قرار داده شدند.
نتیجه گیری: از یافته های حاصل از این پژوهش می توان جهت طراحی الگوی ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پژوهش های آتی استفاده نمود.

---

زمینه و هدف : روشهای مختلفی برای ارتقای کیفیت مراقبتهای سلامت پیشنهاد شده که یکی از آنها، حاکمیت بالینی میباشد. این سیستم در سال 1388 بعنوان الگویی کشوری معرفی و بیمارستانها موظف به اجرای آن شدند. در ارزیابی کشوری استقرار حاکمیت بالینی تنها دو بیمارستان از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مورد تایید قرار گرفتند. این پژوهش با هدف بررسی موانع استقرار برنامه حاکمیت بالینی در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شده است. مواد و روشها : این مطالعه با رویکردی کیفی به روش تحلیل محتوای قراردادی و با مشارکت 25 نفر از افراد درگیر در اجرای برنامه، شامل پرستاران، پزشکان، مدیران و کارشناسان بیمارستانها و وزارت بهداشت، با روش نمونه گیری هدفمند انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته جمع آوری و بطور همزمان تحلیل شد. صحت و استحکام داده ها توسط شرکت کنندگان و کنترل خارجی تایید گردید. یافته ها : یافته ها در 9 درونمایه چالشهای نیروی انسانی، کمبود منابع مالی، کامل نبودن سیستم های ثبت و مستندسازی، فرهنگ سازمانی نامناسب ، کمبود آگاهی مدیران و کارکنان، نقص در رویه ها و خط مشی های مدون، نظارت و ارزشیابی نامناسب، فقدان هماهنگی بین بخشی و رهبری سازمانی ضعیف بدست آمده، در دو حیطه درونداد و فرایند قرار داده شدند. نتیجه گیری : یافته های مطالعه نشاندهنده وجود مشکلات و موانع متعددی در استقرار این برنامه میباشد که لازم است اولویت بندی شده و برای رفع آنها راهکارهای مناسب ارائه شود. کلید واژه ها : بیمارستان، حاکمیت بالینی، کیفیت، تحلیل محتوای قراردادی، مطالعه کیفی