فصلنامه

---

در جهان کسب و کار اصطلاح سازمان مجازی مورد بحث قرار گرفته است. این سازمانها شامل شبکه ای موقت از شرکت ها است که به سرعت به یکدیگر پیوسته یا به همان سرعت نیز از یکدیگر جدا می شود. این روند، فرصتهای تجاری زودگذر را برای آنها قابل استفاده می کند بحث سازمانهای مجازی از حدود بیست سال پیش، از زمانی که کار در منزل و دور از سازمانهای مرکزی با استفاده از فناوری، ممکن شد، بصورت جدی معمول گردیده است. در این میان سازمانهای بهداشتی درمانی نیز از این پیشرفتها بی نصیب نمانده و در استفاده از فناوریهای جدید پزشکی، گاه موفق تر و سریعتر از بخش های دیگر عمل کرده اند، در حال، حاضر شاهد پیدایش فنون جدید پزشکی از قبیل پزشکی از راه دور (Telemedicine) و ... در این بخش هستیم. هر چند بحث گسترش مرزها (Boundary - Expansion) و سازمانهای مجازی در بخش بهداشت و درمان پدیده جدیدی است و آنچنان مورد توجه قرار نگرفته است، با این حال اخیراً بیمارستانهای مجازی به عنوان نمادی از این پدیده، در حال ظهور و در تعدادی از کشورهای صنعتی در حال فعالیت و پیشرفت هستند. به همین جهت و به خاطر اهمیت زیاد این پدیده در این مقاله بعد از پرداختن به مفهوم سازمانهای مجازی، به طرح این موضوع در بخش بهداشت و درمان مبادرت شده و مفهوم بیمارستان مجازی با مثالی از زندگی واقعی این بیمارستان ها تشکیل شده است.

---

---

---

زمینه و هدف: امروزه بخش بهداشت و درمان به دلیل ارتباط مستقیم با سلامتی انسانها یکی از مهمترین حوز ه های توسعه پایدار در جوامع بشری به شمارمی رود. تحقق این امر نیازمند وجود درمانگرانی سالم، شاداب و با انگیزه کاری بالا می باشد. از جمله درمانگران این بخش، کادر پرستاری بیمارستانها هستند. در تمام بخشهای بیمارستان با پرستارانی برخورد می کنیم که هنگام ورود به شغل پرستاری، افراد منظم، دلسوز و علاقه مندی بوده اند اما معمولا پس از چند سال کارکردن و مواجه شدن با انبوهی از مشکلات و استرس های شغلی در محیط کار، احساس خستگی کرده، انگیزه خود را از دست می دهند و حتی مایلند از کار خود کناره گیری نمایند. مطالعه حاضر، جهت بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی پرستاران شاغل در بخشهای بستری بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام گرفت.

مواد و روشها: این بررسی یک مطالعه مقطعی است که بر روی 232 پرستار شاغل در بخشهای بستری بیمارستانهای آموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان که به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب شدند، صورت گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای خود ساخته حاوی 31 سوال در 5 حیطه عوامل روانی، رفاهی، آموزشی، مالی و اداری بوده است. جهت تعیین پایایی پرسشنامه، مطالعه ای مقدماتی به صورت پایلوت انجام گردید و آلفای کرون باخ پرسشنامه توسطspss11.5 ،0.92 برآورد گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارspss11.5 و آزمونهای آماریKruskal-Wallis و Mann-Whitney استفاده گردید.

نتایج: از نظر رابطه بین نوع بیمارستان و حیطه های مختلف انگیزش شغلی پرستاران، تنها رابطه بین عوامل رفاهی و نوع بیمارستان از نظر آماری معنی دار بوده است(p=0/012). از نظر آماری، رابطه بین وضعیت تأهل، جنسیت و سابقه کار با عوامل روانی معنی دار بود(به ترتیب p=0/011، p=0/002 و p=0/043). رابطه آماری معنی داری بین هیچ یک از حیطه‌های مختلف مورد بررسی با سن و مدرک تحصیلی پرستاران رابطه آماری معنی داری مشاهده نشد.

نتیجه گیری: در این مطالعه، پرستاران دارای ویژگیهای زیر دارای وضعیت انگیزشی بالاتری بوده اند: اشتغال به کار در بیمارستانB ، متاهل، مرد، دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس، با سابقه کار بیش از 10 سال و سن بین 40-30 سال.

---

زمینه و هدف: امروزه برون سپاری یکی از مداخلاتی است که جهت اصلاح نظام مالی سلامت مورد توجه سیاست گذاران قرار گرفته است. مدافعان این استراتژی معتقدند که برون سپاری با ایجاد رقابت در بین تأمین کنندگان و ایجاد محرک های اقتصادی، باعث بهبود عملکرد ارائه ی خدمات و ارتقای اهداف نظام سلامت می گردد. در مطالعه ی حاضر، با استفاده از ماتریس تصمیم گیری، سطح تمایل مدیران به برون سپاری خدمات به صورت استاندارد تعیین شده و الگویی برای تصمیم گیری در مورد برون سپاری ارائه گردیده است.
مواد و روش ها: این مطالعه ی مقطعی در بین مدیران بیمارستان ها و کارکنان واحدهای تغذیه، پرستاری، رادیولوژی و آزمایشگاه در بیمارستان های علی اصغر(ع)، شوشتری، فقیهی، حافظ، دستغیب و چمران شیراز انجام شده است. واحدها منتخب به جز واحد پرستاری در این بیمارستان ها به بخش خصوصی واگذار شده است. داده ها به دو شیوه پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری گردید. 96 پرسشنامه سنجش تمایل مدیران به برون سپاری (با آلفای کرونباخ 85/.) به صورت سرشماری و80 پرسشنامه تعیین ویژگی خدمات (با آلفای کرونباخ 7/.) بین کارکنان واحدهای مختلف به صورت تصادفی توزیع گردید و با استفاده از آمار توصیفی، ماتریس تصمیم گیری برای هر خدمت ترسیم شد.
نتایج: در بیمارستان های مورد مطالعه بیشترین تمایل به برون سپاری مربوط به خدمت تغذیه (87%)، وکمترین تمایل به برون سپاری مربوط به خدمت پرستاری بود(43/4%). رسم ماتریس تصمیم گیری نشان داد که باید به طور استاندارد تمایل به برون سپاری خدمات پرستاری، رادیولوژی و آزمایشگاه کم، و تمایل به برون سپاری خدمت تغذیه زیاد باشد. مقایسه ها نشان داد که بین نتایج حاصل از ماتریس تصمیم گیری خدمات رادیولوژی و آزمایشگاه و تمایل به برون سپاری خدمات از نظر مدیران تفاوت وجود دارد.
نتیجه گیری: یکی از دلایل وجود تفاوت بین نتایج حاصل از ماتریس تصمیم گیری خدمات رادیولوژی و آزمایشگاه و تمایل به برون سپاری خدمات از نظر مدیران، عدم توجه کافی مدیران به ویژگی های واحدهای مختلف بیمارستانی در حین تصمیم گیری جهت واگذاری این خدمات می باشد. به عبارت دیگر در غالب اوقات مدیران بدون توجه به ویژگی های خدمات، با توجیه کاهش هزینه ها، اقدام به برون سپاری خدمات می نمایند. بنابراین بهتر است برون سپاری واحدهای بیمارستانی بر اساس اصول علمی صورت گیرد.

---

زمینه و هدف: شیوه تصمیم گیری مدیران بیمارستان بیانگر الگوی عادتی است که آنها در تصمیم گیری استفاده می کنند. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان استفاده مدیران بیمارستانها از شیوه های مختلف تصمیم گیری در بیمارستانهای دولتی و خصوصی شیراز بود. مواد و روشها: این مطالعه مقطعی در 28 بیمارستان دولتی و خصوصی شهر شیراز انجام شد. 106 نفر از مدیران امور اداری، مالی، مدیر داخلی و پرستاری بیمارستانها به صورت سرشماری در مطالعه شرکت کردند. داده ها با استفاده از پرسشنامه( با آلفای کرونباخ 86/0) جمع آوری گردید و با استفاده از آزمون‌هایT-Test و ANOVA در سطح معنی داری 5%=‏‎α آنالیز شد. ‎‏ نتایج: مدیران شرکت کننده در مطالعه از شیوه تصمیم گیری عقلایی بیشتر و از شیوه اجتناب از تصمیم گیری کمتر استفاده می کردند. مدیران مسن تر، مدیران رسمی و پیمانی و مدیران بیمارستانهای خصوصی به طور معنی داری از شیوه تصمیم گیری شهودی بیشتر استفاده می کردند. مدیرانی که دوره آموزشی مدیریت را نگذرانده بودند به طور معنی داری بیشتر از شیوه تصمیم گیری شهودی و وابسته استفاده می کردند. مدیرانی که در رشته های پرستاری و مامایی تدریس کرده بودند، به طور معنی داری بیشتر از شیوه عقلایی استفاده می کردند. نتیجه گیری: ایجاد زمینه کافی برای اخذ تصمیم گیری علمی و مبتنی بر شواهد بیشتر در همه مدیران بیمارستان احساس می گردد. لذا ، شناسایی موانع موجود و فراهم آوردن بستر لازم جهت توانمندسازی مهارتهای تصمیم گیری توسط مدیران پیشنهاد می گردد.

---

زمینه و هدف: خطای پزشکی به عنوان یک چالش مهم مورد توجه جامعه و مسئولین سلامت قرار گرفته است. این مطالعه با هدف تعیین خطاهای پزشکی در بیمارستان های دولتی شیراز انجام شد. موادو روش ها:این مطالعه از نوع مطالعات پیمایشی بوده که به صورت تحلیلی در سال 1391 انجام شد.محیط پژوهش شامل بیمارستان های دولتی علوم پزشکی شیراز می باشد که ده بیمارستان مورد بررسی قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرونده های ثبت خطاهای پزشکی چک لیست استاندارد تدوین شده توسط معاونت درمان دانشگاه استفاده شد. برای تحلیل داده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 21 و آمار توصیفی و آزمون های آماری اسپیرمن و کای اسکوئر استفاده شد. نتایج:تعداد 4379 خطا در بیمارستان ها در طول یکسال ثبت شده بود و بیشترین خطا مربوط به بیمارستان های بزرگ بود. پرستاران بیش از سایر گروهها مرتکب خطا شده بودند و خطا های سیتمیک بیشترین فراوانی را داشتند. بین فرد خطا کار با نوع خطا و شیفت بروز خطا رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.000). بین نوع خطا با بخش های مختلف و بیمارستان ها رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.000 و P=0.011) نتیجه گیری:تعداد خطاهای بوجود آمده در بیمارستان نشانه عملکرد ضعیف بیمارستان می باشد لذا جهت کاهش خطاهای پزشکی و هزینه های مالی و جانی ناشی از آن باید توجه بیشتری به عملکرد بیمارستان داشته ودستورالعمل های پزشکی مورد بازبینی قرار گیرد،کارکنان بیمارستان به خصوص پرستاران توجه بیشتری به فعالیت خود داشته باشند.