فصلنامه

---

زمینه و هدف: پرستاران به طور قانونی و اخلاقی مسئول کیفیت مراقبت از بیمار هستند و بیماران نیز حق دارند که از مراقبت پرستاری مطلوب و با کیفیت برخوردار باشند. اولین قدم جهت طراحی برنامه های حفظ یا ارتقاء کیفیت مراقبت، بررسی میزان کیفیت می باشد. این مطالعه به منظور بررسی میزان قابلیت اطمینان، پاسخگویی، تضمین و همدلی در کیفیت خدمات پرستاری در سه بیمارستان تامین اجتماعی تهران انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مطالعات کاربردی بود که بصورت توصیفی و مقطعی در سال ۱۳۸۸ بر روی ۲۰۰ بیمار بستری در بیمارستان های منتخب با استفاده از پرسشنامه استاندارد و تعدیل شده سروکوال (SERVQUAL) (۱۹۸۸) انجام گرفت. داده های مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS به صورت آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مجموع امتیازات موارد کاملا موافقم و موافقم به عنوان میزان کیفیت خدمات در هریک از مولفه ها تعریف شد.

نتایج: میزان کیفیت خدمات از دیدگاه بیماران به ترتیب قابلیت اطمینان (۷۴%)، پاسخگویی (۵۸%)، تضمین (۶۹%) و همدلی (۶۴%) بدست آمد. کیفیت کلی خدمات پرستاری در بیمارستان های مورد مطالعه بالاتر از متوسط و در حد خوب (۶۶%) بود. بطوریکه مولفه های قابلیت اطمینان، تضمین و همدلی بیشترین میزان و پاسخگویی کمترین میزان را به خود اختصاص داد.

نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که میزان کیفیت خدمات پرستاری در بیمارستان های مورد مطالعه در حد مطلوبی می باشد. از دیدگاه بیماران بستری، پرستاران نقش عمده ای در ارتقاء کیفیت مراقبت ها و رضایتمندی بیماران دارند، از آنجایی که پاسخگویی کمترین امتیاز را بدست آورد پیشنهاد می شود آموزش‌های لازم به منظور ارتقاء فرهنگ سازمانی پاسخگویی و ارتباط موثر با بیماران  در جهت ارتقاء کیفیت عملکردها در گروههای مختلف پرستاری انجام شود. 

---

زمینه و هدف : امروزه ضروری است که مدیران بیمارستان ها بتوانند خود را با پیشرفت علم و دانش همگام سازند.این امر مستلزم بررسی کیفیت زندگی کاری نیروی انسانی و ارتباط آن با مدیریت دانش میباشد.هدف از پژوهش حاضر مقایسه کیفیت زندگی کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان و تعیین رابطه آن با مدیریت دانش از دیدگاه مدیران ارشد ومیانی بیمارستان های مورد مطالعه می باشد.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و مقطعی است.جامعه ی این پژوهش همه ی مدیران ارشد و میانی بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان است. داده ها بااستفاده از پرسش نامه که روایی و پایایی آن از پیش تعیین شده ، گردآوری شده است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های tمستقل و ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفته است.

یافته ها: فضای کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی با میانگین های به ترتیب ۶۴/۳ و ۴۷/۳ در بالاترین وضعیت و امکانات مادی و طراحی شغلی ، به ترتیب با میانگین‌های ۷/۲ و ۸۱/۲ در پایین‌ترین وضعیت قرار گرفتند. در این مراکز، دموکراسی (r= ۰,۸۳) و آموزش (r=۰.۶۹) بالاترین میزان همبستگی وامتیازات مادی (r=۰.۵۱) و فضای کاری (r=۰.۵۱) کمترین میزان همبستگی را با مدیریت دانایی دارا بودند. کیفیت زندگی کاری رابطه معنی داری با مدیریت دانایی در هر دو مرکز (به ترتیب؛ ۹۲/۰ و ۸۳/۰ )داشت.

نتیجه گیری: تفاوت چشمگیری میان کیفیت زندگی کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان مشاهده نشد و رابطه کیفیت زندگی کاری و مدیریت دانایی در هر دسته از مراکز مثبت ارزیابی گردید.

---

زمینه و هدف : بیمارستان­ها بهترین بستر ارایه خدمات ارتقای سلامت و پیشگیری در کنار خدمات درمانی هستند. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر استقرار استاندارد­های بیمارستان­های ارتقا­ دهنده سلامت بر شاخص‌های بیمارستانی در بیمارستان فاطمیه شاهرود انجام شد.

مواد و روش­ها: مطالعه حاضر از نوع مقایسه­ای است که در دو بیمارستان فاطمیه(مورد) و خاتم­الانبیاء(شاهد)در سال۱۳۹۲ انجام شد. استاندارد­های بیمارستان­های ارتقا­­دهنده سلامت به عنوان متغیر مستقل در بیمارستان فاطمیه استقرار یافت. داده­های مرتبط با شاخص­های ترک بیمارستان با رضایت شخصی، احیای قلبی­ریوی و مرگ­و میر نوزادان در دو بیمارستان در دو بازه زمانی شش ماه دوم ۱۳۹۱ و شش ماه اول ۱۳۹۲ جمع­آوری و با نرم­افزار SPSS نسخه ۱۶ و آزمون­های کای­دو و فیشر تحلیل گردید. نتایج بصورت جداول مقایسه­ای نمایش داده شد.

نتایج: میزان مرگ­و میر نوزادان قبل و بعد از مداخله در بیمارستان مورد به ترتیب۲۸/۷و ۰۳/۱۴ و در بیمارستان شاهد به ترتیب۲۶/۵ و ۸۳/۱۰ بود. درصد ترک با رضایت شخصی در بیمارستان مورد قبل و بعد از اجرا به ترتیب۴۳/۳% و۹۳/۲% و موفقیت احیا به ترتیب۱/۵۶% و۳/۶۱% بود. بین استقرار استاندارد­های بیمارستان­های ارتقا­دهنده سلامت و شاخص مرگ و میر نوزادی و ترک بیمارستان با رضایت شخصی در بیمارستان فاطمیه رابطه معناداری مشاهده نگردید.اما رابطه معنی­داری بین موفقیت شاخص احیای قلبی­ ریوی با استقرار استاندارد­های مذکور در بیمارستان فاطمیه مشاهده گردید)۰۰۱/۰ p=).

نتیجه­ گیری: نتایج اولیه حاکی از تاثیر مثبت استقرار استاندارهای بیمارستان­های ارتقا­دهنده سلامت در بیمارستان فاطمیه بوده که منجر به بهبود تعدادی از شاخص­ها گردیده است.

---

زمینه و هدف: اولویت‌بندی و تخصیص منابع از مهم‌ترین موضوعات بخش سلامت بوده و عادلانه بودن آن‌ها نیازمند در نظر گرفتن معیارهای مختلفی است. این مطالعه به‌منظور شناسایی معیارهای مورداستفاده برای اولویت‌بندی و تخصیص منابع در نظام‌های سلامت دنیا از طریق مرور جامع مطالعات به انجام رسید.
مواد و روش‌ها: سه پایگاه معتبر Cochrane Library،PubMed  و SCOPUS از سال ۲۰۰۵ تا ۱۰ اکتبر ۲۰۱۶ به شکل نظام‌مند مورد جستجو قرار گرفتند. مقالات انگلیسی زبانی که دارای معیارهای کمی یا کیفی مدون و مشخص در حوزه تخصیص منابع در بخش سلامت بودند وارد مطالعه شدند. داده‌های به‌دست‌آمده به‌صورت تماتیک سنتز شدند.
نتایج: درمجموع ۹۱۶۲ مقاله استخراج شد. در ابتدای بررسی مقالات واردشده، ۹۰۸۹ مقاله به دلیل تکراری بودن و نیز براساس عنوان مطالعه حذف شدند. چکیده مقالات باقی‌مانده (۷۶ مقاله) بررسی و ۱۷ مقاله حذف شد. متن کامل ۵۹ مقاله باقی‌مانده بررسی و بر اساس انطباق با معیارهای ورود، تعداد ۳۴ مقاله دیگر نیز حذف شد و درنهایت ۲۵ مقاله وارد فاز نهایی مطالعه شدند. معیارهای مورداستفاده در مقالات در چهار بُعد اقتصادی، مدیریتی، ساختاری و زمینه‌ای قرار گرفتند. از بین معیارهای ابعاد اقتصادی، مدیریتی، ساختاری و زمینه‌ای بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به معیارهای هزینه، اهداف نظام سلامت، ظرفیت محلی و وضعیت بیماری‌ها بود.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه مهمترین معیارهای مورد استفاده توسط سیاستگذاران و تصمیم‌گیران نظام سلامت در سطح دنیا به هنگام اولویت‌بندی و تخصیص منابع، استخراج شدند. نتایج نشان داد که در سطح دنیا، اولویت‌بندی و تخصیص منابع در نظام سلامت بیشتر بر اساس معیارهایی مانند هزینه اثربخشی، وضعیت بیماری، عدالت/ برابری و نیاز صورت می‌گیرد.

---

زمینه و هدف: بهره­گیری از شیوه­های بهینه خرید در بخش تجهیزات سرمایه­ای پزشکی در کنار اجرای قوانین و مقررات می­تواند به عنوان راهی برای حرکت به سمت خریدی هوشمندانه و افزایش سطح دسترسی گروه­های آسیب­پذیر به دریافت خدمات و گسترش عدالت مطرح شود. این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر در تصمیم­گیری خرید تجهیزات سرمایه­ای پزشکی بیمارستان­های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است.
مواد و روش­ها: در این پژوهش کاربردی که در سال ۹۷ انجام شده است، جامعه آماری پژوهش را مدیران، رؤسا و سرپرستان بخش­های تشخیصی و درمانی و بخش تجهیزات پزشکی بیمارستان­های دانشگاه و مدیران و کارشناسان تجهیزات پزشکی ستاد دانشگاه که ۶۳۱ نفر بودند تشکیل دادند. نمونه پژوهش ۴۳۱ نفر بودند که با روش نمونه­گیری طبقه­ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه­ محقق­ساخت بود که پس از تأیید روایی و پایایی آن، داده­ها جمع­آوری و در نهایت با استفاده از نرم­افزار SPSS تحلیل شدند.
نتایج: مؤثرترین متغیر واقعی بودن قیمت تجهیزات سرمایه­ای در زمان خرید با ضریب رگرسیون ۳۶۸/۰ بوده و در مقابل کم­اثرترین متغیر در این زمینه بازار فروش رقابتی یا انحصاری با ضریب رگرسیون ۱۶۲/۰ می­باشد.
نتیجه­گیری: مراکز درمانی برای خرید تجهیزات سرمایه­ای باید از معیارهای استاندارد تصمیم­گیری استفاده ­کنند. با توجه به نقش حساس شناسایی و انتخاب بهترین مارک برای خرید تجهیزات و همچنین هزینه­هایی که این خریدها به نظام سلامت وارد می­کند، استفاده از معیارهای کمی و کیفی و همچنین  بهره­گیری از نظر خبرگان بسیار حائز اهمیت می­باشد؛ تا از این طریق بتوان تجهیزاتی با صرفه به لحاظ اقتصادی و همچنین با کیفیت جهت ارائه خدمات مناسب تدارک دید.