فصلنامه

---

---

با توجه به گسترش مراقبتهای در منزل در کشورهای غربی، سیاستگزاران، ارائه کنندگان و مدیران مالی بدنبال علل و عوامل این گسترش و اینکه آیا مراقبتهای در منزل می تواند یک جانشین برای مراقبتهای بیمارستانی بدون افزایش هزینه ها و با حفظ کیفیت باشد، هستند. این مقاله به توصیف مراقبت در منزل و عوامل موثر بر توسعه و گسترش این خدمت می پردازد. دلیل گسترش روز افزون خدمات مراقبت در منزل فقط عامل اقتصادی نیست، بلکه با تعدادی از عوامل در ارتباط است: افزایش تعداد سالمندان و بیماریهای مزمن، فقدان دسترسی به خدمات بستری حاد و تحت حاد، پیشرفتهای تکنولوژیکی، بهبود استانداردهای زندگی و ترجیحات شخصی برخی از بیماران، خدمات مراقبت در منزل باید به عنوان قسمتی از زنجیره ارائه مراقبتهای بهداشتی و درمانی مورد بررسی قرار گیرد و نه بطور مستقل. تحقیقات آینده به تعیین جایگاه مطلوب خدمات در منزل در سیستم ارائه مراقبتهای بهداشتی و درمانی کمک خواهد کرد.

---

---

---

زمینه و هدف: شناخت نیازهای توسعه ای اولین گام مهم و یک فرایند کلیدی در یک اقدام توسعه مدیریت سیستماتیک است. این مطالعه با هدف ارزیابی نیازهای توسعه و پرورش مدیران از دیدگاه مدیران میانی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. نمونه های مطالعه ۲۲۷ نفر از مدیران میانی شاغل در ۱۶ بیمارستان وابسته به این دانشگاه بودند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ۴۲ آیتمی بود که پایایی و روایی آن تایید شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه ۱۷ و با استفاده از روش تحلیل مؤلفه های اصلی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: در مؤلفه نقش های مدیریتی شاخص طراحی و نوآوری، در مؤلفه مهارت های مدیریتی شاخص مهارت های انسانی، در مؤلفه توانایی های مدیریتی شاخص توانایی های روحی روانی، در مؤلفه ویژگی‌های شخصیتی شاخص اعتماد اجتماعی، در مؤلفه ذهنیت فلسفی شاخص جامعیت در تفکر و در مؤلفه دانش مدیریتی شاخص رهبری بیشترین اهمیت و نیاز را از دیدگاه مدیران میانی داشته است. نتیجه گیری: مدیران هر سازمانی برای انجام وظایف مدیریتی خود به ایفای نقش های مدیریتی خاص سازمان خود می پردازند. برای ایفای هر چه بهتر نقش های مدیریتی نیاز به توسعه مهارت ها، توانایی ها، دانش ، شخصیت و ذهنیت فلسفی دارند.

---

زمینه و هدف: افزایش شمار سالمندان در ایران موجب توجه به موضوعات جدید و تازه ای در ارتباط با آنها شده است .از جمله این توجهات حمایت اجتماعی می باشد. از آنجا که ناتوانایی های دوره سالمندی با افزایش سن شایعتر می شود و وابستگی گاه اجتناب ناپذیر می گردد، در این شرایط نقش حمایت اجتماعی در حفظ و بهبود سلامت سالمندان پررنگ می گردد. مواد و روشها: در این مطالعه با استفاده از جستجوی کتابخانه ای و اینترنتی پرسشنامه هایی که برای اندازه گیری سلامت و حمایت اجتماعی سالمندان استفاده شده بود جمع آوری گردید و بر اساس آن پرسشنامه ای جامع تدوین شد. به منظور انتخاب نمونه ها و به منظور دستیابی به تعداد و ترکیب مناسب سالمندان ، ۵ منطقه واقع در شهر تهران به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه بین ۱۴۰ سالمند مقیم خانه سالمندان و ۲۸۰ سالمند بالای ۶۰ سال ساکن خانواده توزیع گردید. .برای آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج: از مجموع ۴۲۰ پرسشنامه توزیع شده ۴۰۶ پرسشنامه تکمیل شد بنابراین نرخ پاسخدهی ۶/۹۶% بوده است.نتایج تحلیل آزمون ها ارتباط بین حمایت اجتماعی و انواع سلامت جسمی ،روحی و اجتماعی را نشان داد که حاکی از وجود همبستگی بین حمایت اجتماعی با سلامت می باشد. نتیجه گیری: حمایت اجتماعی روی سلامت روحی، جسمی و اجتماعی سالمندان تاثیر دارد به طوریکه که بین حمایت اجتماعی و سلامت روحی و جسمی واجتماعی سالمندان ارتباط معنی دار وجود دارد.

---

زمینه و هدف: یکی از اهداف اصلی طرح تحول سلامت، کاهش میزان پرداخت از جیب مردم برای خدمات بیمارستانی در بخش دولتی است. این مطالعه با هدف تعیین میزان پرداخت از جیب بیماران بستری در بیمارستان های دولتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال ۱۳۹۴ انجام شد.

مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی– تحلیلی، ۴۰۵ بیمار ترخیص شده از چهار بیمارستان دولتی و آموزشی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های مطالعه با استفاده از چک لیست محقق ساخته و بررسی صورت حساب بیمارستانی جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و مدل رگرسیون در نرم افزار ۱۶ SPSS استفاده شد.

نتایج: میزان پرداخت از جیب  بیماران ۲/۱۰ درصد بود که ۹/۹ درصد آن پرداخت رسمی، ۲/۰ درصد هزینه ارجاع به بیرون از بیمارستان برای خرید کالا و ۱/۰ درصد آن پرداخت غیررسمی بود. بیشترین سهم هزینه ای از صورتحساب مربوط به لوازم پزشکی و دارو، اعمال جراحی و هتلینگ به ترتیب  با ۷/۳۲، ۲۰ و ۴/۱۷ درصد بود. نوع بیمارستان، داشتن عمل جراحی، تعداد اعضای خانوار و جنسیت بر میزان پرداخت از جیب تاثیر معنی دار داشت(۰۵/۰p≤ ).

نتیجه گیری: میزان پرداخت از جیب بیماران بستری در بیمارستان های دولتی مطابق هدف تعیین شده در برنامه تحول سلامت بود که حمایت مناسب دولت را نشان می دهد. برای کاهش پایدار پرداخت از جیب، باید برنامه هایی کلان در سطح ملی برای خدمات سرپایی و بخش خصوصی نیز طراحی و اجرا شود.

---

---

زمینه و هدف: با وجود چالش‌های متعدد، مشارکت عمومی-خصوصی در بیمارستان‌ها به عنوان یکی از جذاب‌ترین بسترهای سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی شناخته می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تبیین چالش‌های مشارکت بخش خصوصی با بیمارستان‌های دولتی با استفاده از مدل مشارکت دولتی- خصوصی در بیمارستان‌های دولتی شهر یزد انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: پژوهش کیفی حاضر در سال ۱۴۰۰ انجام شد. دیدگاه ۱۵ نفر از اعضای هیئت‌علمی، روسا، مدیران و کارشناسان عملیاتی در خصوص مشارکت بخش‌های خصوصی و امور مرتبط با واگذاری و انعقاد قراردادها و طرفین بخش خصوصی از طریق راهنمای مصاحبه کیفی نیمه ساختاریافته استخراج و با روش تحلیل محتوا در سه مرحله کدگذاری تحلیل شد.
نتایج: در مجموع ۱۰ طبقه اصلی شامل مشکلات اقتصادی و سیاست‌گذاری، آمادگی ناکافی نیروی انسانی، کمبود مرجع پشتیبان، ضعف قوانین در زمینه مشارکت‌، کمبود دانش و تجربه در مدیران در زمینه مشارکت‌، کمبود شفافیت مالی، تعارض منافع، ضعف هماهنگی، کمبود آمادگی فرهنگی و اعتمادسازی و کمبود برنامه و نظارت در زمینه مشارکت‌ و ۲۸ زیر طبقه استخراج شد.
نتیجه‌گیری: چالش‌های مرتبط با مسائل سیاستی و عدم ثبات ناشی از آن، ناهماهنگی واحدهای مختلف، عدم آمادگی نیروی انسانی و جزئیات قرارداد در به‌کارگیری مدل‌های مختلف مشارکت عمومی خصوصی در بیمارستان‌ها وجود داشته که در این زمینه استفاده از رویه‌های یکسان، شفاف‌سازی شرایط و الزامات بخش خصوصی جهت مشارکت و تدوین قوانین و قراردادهای عاری از هرگونه کاستی و ضعف که به زیان‌بخش دولتی منجر شود توصیه می‌گردد.

---

زمینه و هدف: با توجه به ابعاد قلدری سازمانی و زمینه ‌ایجاد آن در اورژانس بیمارستان و کاهش کیفیت مراقبت از بیماران و افزایش نارضایتی از خدمات دریافتی و محدود بودن مطالعات پژوهشی در این حوزه، پژوهش در بخش اورژانس یک بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی یزد انجام شد.
مواد و روش‌ها: برای انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. خبرگان شامل ۳۰ نفر از پزشکان، سرپرستاران و پرستارانی بوده‌اند که یا در اورژانس یک بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی یزد در حال فعالیت بوده‌اند یا سابقه خدمت در این بخش را داشته‌اند که به صورت مصاحبه عوامل مؤثر بر کاهش قلدری در محیط اورژانس از آنان پرسش و پس از استخراج این عوامل مجدد جهت امتیازدهی به آنان بازگردانده تا تأثیرات این عوامل بر هم از نظر آنان سنجیده و با نرم‌افزار MATLAB تحلیل نهایی انجام گردید.
نتایج: نتایج نشان می‌دهد که بیشترین تأثیر در کاهش قلدری مربوط به «آموزش کافی به پرسنل جهت برقراری ارتباط» و «برخورد مناسب و سعه‌صدر در مواجه با مراجعین» (با قدرت نفوذ ۵) و کمترین تأثیر مربوط به «ایجاد فضای رفاهی مناسب» و «انجام تریاژ مناسب» (با قدرت نفوذ ۱) می‌باشد.
نتیجه‌گیری: با توجه به اثرات مخرب در پی قلدری ایجاد سازوکارهای مناسب جهت کاهش این پدیده که در این تحقیق نشان داده شده و استفاده از عواملی که توسط خود افراد درگیر با قلدری شناسایی شده می‌تواند این پدیده را که در محیط اورژانس بیمارستان به کرات پیش می‌آید را کاهش داد.

---

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف تعیین ارتباط میان اجرای برنامه استراتژیک با عملکرد بیمارستان انجام شد. اهمیت آگـاهی از عوامـل مؤثر بر اجرای برنامه‌ریزی اسـتراتژیک و شناسایی آن منجر به برنامه‌ریزی بهتر و اجرای درسـت فرآیند برنامه‌ریزی استراتژیک می‌شود.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی تحلیلی، از نظر زمان مقطعی و از نظر نتایج کاربردی می‌باشد و در سال ۱۳۹۸ انجام گرفته است. جامعه پژوهش تمام افرادی هستند که در تألیف برنامه استراتژیک نقش داشته‌اند این پژوهش از سرشماری استفاده کرده است که در صد بالایی از جامعه آماری پرسشنامه را پرکرده‌اند. پس از جمع‌آوری داده‌ها اطلاعات وارد نرم‌افزار شد و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS ویرایش ۱۶ استفاده شده است.
نتایج: رابطه بین اجرای برنامه استراتژیک و عملکرد بیمارستان مستقیم و قوی است. در بین تمام بخش‌های برنامه استراتژیک، مدیریت مشتریان نقش مهم‌تری نسبت به سایر بخش‌های برنامه استراتژیک در بهبود عملکرد بیمارستان دارد.
نتیجه‌گیری: برای داشتن بیمارستانی با عملکرد مطلوب نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک دقیق هستیم که این برنامه باید با دقت و نظارت مناسب اجرا شود تا بتواند ما را به عملکرد مطلوب برساند.

---

زمینه و هدف: سرطان اغلب در بسیاری از جوامع داغ ننگ می‌خورد و این امر پیامدهای ناگواری برای مبتلایان دارد؛ هدف از پژوهش حاضر، شناخت عوامل مرتبط با استیگمای اجتماعی سرطان بود.
مواد و روش‌ها: روش پژوهش همبستگی-تحلیلی بوده و روش نمونه‌گیری به‌صورت خوشه‌ای چندمرحله ای بود. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌ استاندارد GSI و CAM گردآوری شدند. جامعه‌ی آماری، شامل سه دسته‌ شهروندان، کادر درمان، همراهان بیماران در تهران بود؛ حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به ترتیب ۳۸۴، ۲۰۱، ۳۸۴ نفر به دست آمد. جهت برازش مدل و سنجش روابط بین متغیرها، از روش مدل یابی معادلات ساختاری در قالب نرم‌افزار ایموس استفاده شد.
نتایج: شاخص‌های نیکویی برازش (cmin/df=۲,۸۵۱، Rmsea=۰,۰۸، Cfi=۰,۹۴۵) گویای برازش مناسب مدل بودند. به‌جز متغیر نابرابری در درمان، سایر متغیرهای مستقل با استیگما رابطه‌ای معنادار برقرار کردند. ضریب تبیین r^۲ نشان داد متغیرهای عادت واره، خوش‌بینی، آگاهی از سرطان، دین‌داری، حمایت اجتماعی و سرمایه اجتماعی بر روی‌هم ۴۸ درصد از تغییرات استیگما را پیش‌بینی کردند. عادت واره و حمایت اجتماعی با ضرایب استاندارد (بتا) ۰,۴۸ و ۰.۲۸- به ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین سهم را در تبیین استیگما داشتند. بر اساس آزمون تفاوت میانگین، میزان استیگما در بین مردم عادی بیش‌ از دودسته دیگر بود.
نتیجه‌گیری: آگاهی از ابعاد مختلف بیماری سرطان (مانند علائم، عوامل ایجادکننده)، زدودن کلیشه‌های نادرست پیرامون سرطان (مانند سرطان یعنی مرگ)، ارتباط مداوم با بیماران سرطانی و دریافت حمایت‌های اجتماعی لازم از سوی منابع مختلف، از جمله مهم‌ترین ابزارهای لازم جهت کاهش استیگمای سرطان می‌باشند.

---

زمینه و هدف: هدف این پژوهش، اعتبارسنجی مدل تکامل‌گرایی سازمانی در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کمی با رویکرد مدل‌سازی ساختاری بود. جامعۀ آماری در این بخش از پژوهش، شامل کلیه مدیران، معاونان و کارشناسان موضوعی مورد مطالعه در بیمارستان‌های بوشهر می‌باشد که تعداد آن‌ها ۱۳۰ نفر بود. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان ۱۰۰ نفر تعیین و با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای ساده، انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. سؤالات و گویه‌های پرسشنامه با استفاده از ادبیات پژوهش، مبانی نظری و نتایج حاصل از مطالعه کیفی تدوین گردید که روایی صوری و محتوایی آن با نظر متخصصان تائید و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ ۹۷۶/۰ به‌دست آمد. داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار SMART PLS تحلیل شدند.
نتایج: یافته­­ های این پژوهش نشان داد مدل ساختاری تکامل‌گرایی سازمانی دارای ۴۳ زیر مؤلفه در شش مؤلفه شرایط علی، زمینه‌ای، واسطه­ای، پدیده محوری، راهبردها و پیامدها از برازش مناسبی برخوردار است و تمامی متغیرهای به‌دست آمده می­توانند در طراحی مدل نهایی مورد توجه باشند. نتایج حاکی از آن بود که شرایط علّی، شرایط زمینه­ای، عوامل مداخله‌گر و پیامدها در مدل تکامل‌گرایی سازمانی در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر معنادار شدند.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد مدل تکامل‌گرایی سازمانی در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر دارای اعتبار است.

---

زمینه و هدف: همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، شوک بزرگی به نظام سلامت کشورها، از جمله ایران وارد کرد. سلامت روان پرستاران که در خط مقدم مبارزه با این ویروس قرار داشتند، تحت تأثیر قرار گرفت. این مطالعه، با هدف بررسی وضعیت سلامت روان پرستاران ایران در طی این همه‌گیری انجام شد.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر با روش مروری سریع انجام شد. با جستجوی کلیدواژه‌های فارسی و انگلیسی نظیر سلامت روان، پرستار، کووید-۱۹،  Mental Health،Nurse  و Covid-۱۹ در پایگاه‌های اطلاعات علمی مگ ایران و سیویلیکا، پابمد، ساینس دایرکت و پروکوئست مقالات مورد نظر استخراج شدند؛ سپس با توجه به عنوان، چکیده و متن کامل، مقالات مرتبط با اهداف پژوهشی انتخاب شدند.
نتایج: بررسی مطالعات منتخب، انواع اختلالات روانی را در میان پرستاران مشغول در بخش‌های کووید-۱۹ نشان داد. استرس، اضطراب و افسردگی از شایع‌ترین اختلالات روانی در پرستاران بود. عوامل مختلفی نظیر برخی اطلاعات دموگرافیک و بخش محل خدمت می‌تواند در علائم منفی سلامت روان تأثیر بگذارد. از آنجا که وضعیت سلامت روان پرستاران بر کیفیت خدمات، تاب‌آوری و اشتیاق شغلی آن‌ها تأثیرگذار است، راهکارهای متعددی جهت بهبود وضعیت سلامت روان آنان ارائه شده است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهند که وضعیت سلامت روان پرستاران در سطح مطلوبی نیست و بی‌توجهی در این زمینه باعث خساراتی در آینده نظام سلامت و اقتصاد آن خواهد داشت؛ در نتیجه پیشنهاد می‌شود مدیران و سیاست‌گذاران حوزه سلامت تمهیدات لازم را لحاظ فرمایند.

---