فصلنامه

---

زمینه و هدف: بیمارستان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین واحد اجرایی نظام بهداشت و درمان است بنابراین توجه کامل به نحوه‌ی ارزیابی کیفیت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همواره این سؤال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان کیفیت این خدمات را مورد سنجش قرار داد. پژوهش حاضر درصدد ارائه‌ی مدلی فازی جهت سنجش کیفیت خدمات در این بخش بهداشت و درمان است. مواد و روش‌ها: این پژوهش به صورت مقطعی در دو بیمارستان شهرستان زاهدان در سال 1391 صورت گرفته است. با بررسی ادبیات پژوهشی، ابعاد و مؤلفه‌های سنجش کیفیت خدمت شناسایی گردید. پرسش-نامه‌ی SERVQUAL مورد استفاده برای تحلیل‌های سلسله‌‌مراتبی طراحی و سپس مدل AHP فازی ارائه می-شود. نتایج: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین بعد برای برآورد کیفیت خدمات بهداشت و درمان، همدلی است. پاسخگویی و اعتبار و دارایی‌های مشهود در درجه‌ی آخر اهمیت قرار دارند. بیمارستان‌ها با استفاده از AHP فازی مقایسه شده‌اند. رتبه‌بندی بیمارستان‌ها در عملکرد بر اساس محاسبات، به این صورت است: بیمارستان امام علی(ع) با 31% در مقایسه با بیمارستان تأمین اجتماعی با 29%، در کیفیت خدمات عملکرد بهتری دارد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان دادندکه بیمارستانها باید بیشتر بر پاسخگویی، تضمین و دارایی های مشهود تمرکز کنند. هر یک از بیمارستان‌ها با توجه قراردادن نقاط ضعفشان می‌توانند کیفیت خدمات را افزایش دهند و در نتیجه خدمات بهتری برای بیماران فراهم آورند.

---

زمینه و هدف: تصمیم­گیری در مورد تغییر تعداد تخت­های بیمارستان یکی از چالش­های پیش روی مدیران بیمارستان­ها است، زیرا با افزایش تعداد تخت­ها، هزینه جاری بیمارستان افزوده می‌شود و از طرف دیگر با کاهش تعداد تخت‌ها، جریان بیماران با اختلال مواجه می‌شود. از این رو هدف اصلی این تحقیق، کمینه­سازی هزینه­ها و بیشینه­سازی جریان بیماران در شبکه، با در نظر گرفتن محدودیت­های عملی بیمارستان است.

مواد و روش ها: گام­های اصلی مطالعه عبارت است از: شناسایی محدودیت­های موجود در تغییر ظرفیت هر بخش به کمک مصاحبه با مدیران و پرسنل بیمارستان، تحلیل و بررسی شبکه جریان بیمار قلبی در بیمارستان مدرس تهران، شبیه­سازی جریان فعلی، تعیین سناریو­های قابل اجرا و انتخاب بهترین سناریو­ها به کمک مدل سازی ریاضی با هدف کمینه­سازی هزینه و بیشینه­سازی جریان بیماران

نتایج: از میان تعداد زیادی سناریو موجود، با بررسی محدودیت­ها تعداد 31 سناریو قابل اجرا شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت. در نهایت، 8 سناریو برتر مشخص شد. نتایج نشان داد که به طور کلی کاهش تخت در سی­سی­یو و افزایش تخت در پست­سی­سی­یو می تواند با در نظر گرفتن محدودیت­های هزینه­ای، جریان بیماران را بهبود بخشد.

نتیجه گیری: رویکرد پیشنهادی می‌تواند یک راهنمای کلی برای برنامه­ریزی ظرفیت بیمارستان با در نظر گرفتن محدودیت­های عملی باشد. از آنجایی که برخی از مدیران سلامت، با ایجاد بخش پست‌سی‌سی‌یو  (Post Coronary Care Unit (Post CCU) مخالفت می­کنند. با این رویکرد می­توان وضعیت جریان بیماران را در شرایط وجود و عدم وجود این بخش با هم مقایسه نمود. 

---

زمینه و هدف:  انفارکتوس قلبی شایعترین علت مرگ‌و‌میر در کشورهای توسعه‌یافته و در‌حال‌توسعه است . طبق پیش‏بینی سازمان بهداشت جهانی تا سال 2020 علت اصلی مرگ در کل دنیا خواهد بود. هدف اصلی از درمان انفارکتوس حاد برقراری مجدد جریان خون است که در درمان آن‌ دو رویکرد درمانی وجود دارد که این دو رویکرد گرچه برای درمان یک عارضه به کار بسته می‌شوند ولی از نظر کیفیت درمان و هزینه باهم متفاوت هستند؛ از آن‌جا که هزینه‌های بهداشتی درمانی در حال افزایش است، هدف این تحقیق یافتن مشخصات هزینه‌ای تاثیرگذار در درمان بیماران انفارکتوس حاد قلبی بود تا چارچوبی برای مقایسه دو روش درمانی ارائه گردد.

مواد و روش‌ها: مدل ارائه‌شده در تحقیق حاضر، برای انتخاب مشخصات هزینه‌ای تمایزگذار از پیوند الگوریتم ژنتیک و درخت تصمیم به عنوان رویکردی جدید استفاده نموده و با مقایسه نتایج آن با روش تصادفی اعتبارسنجی صورت گرفت.

نتایج: نتایج مطالعه روش استفاده شده نشان‌دهنده کاهش خطای دسته‌بندی بود و به کاهش خطای تقریبی 2/0 نسبت به روش تصادفی دست یافتیم. سپس با توجه به مشخصه‌های انتخابی، چارچوبی برای مقایسه دو روش درمانی ارائه گردید. همچنین در مورد هزینه‌ها روش آنژیوپلاستی اولیه در اکثر هزینه‌های مستقیم و همچنین جمع کلی این هزینه‌ها، هزینه کمتری داشت اما در هزینه‌های غیر‌مستقیم همچون در برخی موارد همچون نارسایی کلیوی به نتایجی خلاف آنچه مورد انتظار پزشکان بود رسیدیم.

نتیجه‌گیری: رویکرد پیشنهادی در این تحقیق می‌تواند راهنمایی برای پزشکان و موسسات بیمه در سیاست‌گذاری‌های درمان انفارکتوس حاد باشد. 

---

---

زمینه و هدف: امروزه با افزایش تقاضای درمان، بیماران با کمک اینترنت اشیا مراقبت و پایش می­شوند. فناوری‌های پایش جسمی بیمار در محیط اینترنت اشیا شامل اندازه‌گیری ضربان قلب، فشارخون، قند خون و دیگر علائم حیاتی هستند. هدف مقاله، ارائه مدل خوشه­بندی فناوری­های مذکور با استفاده از تکنیک­های داده‌کاوی است تا مناسب­ترین فناوری، طبق نیازها و ویژگی­های کاربر انتخاب شود.
مواد و روش­ها: پژوهش حاضر، مروری و از منظر نتیجه کاربردی می‌باشد. داده‌ها شامل شش مشخصه منحصربه­فرد 60 فناوری‌ منتخب، شامل کاربرد، قیمت، نحوه اتصال، منبع تغذیه، مکان استفاده و نوع استفاده می­باشد که از سایت­های توسعه و تبلیغات فناوری‌ها و همچنین بررسی مقالات مرتبط استخراج شده است. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، تکنیک‌ خوشه‌بندی و الگوریتم K-medoids است. هم­چنین برای شناسایی مؤثرترین مشخصه‌ها، از الگوریتم جنگل تصادفی استفاده شده است.
یافته­ها: مدل ارائه ­شده، با در نظر گرفتن مشخصه­های انتخاب شده کاربر به عنوان ورودی، خوشه‌‌ای از فناوری‌ها را به عنوان خروجی مدل ارائه می‌دهد. مطابق با الگوریتم، داده‌ها در بهترین حالت در چهار دسته خوشه‌بندی شدند. شاخص سیلوئت برای چهار خوشه، مقدار 45/0 شده است که اعتبار مدل را نشان می‌دهد. با اجرای الگوریتم جنگل تصادفی، نوع کاربرد و پس از آن قیمت، بیشترین تاثیر را در خوشه‌بندی داشته‌اند.
نتیجه­گیری: توسط مدل پیشنهادی پژوهش، بیماران یا کاربران می­توانند مناسب­ترین فناوری را بر حسب نوع بیماری و دیگر ویژگی­های موثر همچون قیمت، بیابند و به این ترتیب با پایش جسمی درست و لحظه‌به‌لحظه، آمار پیشروی بیماری­ها کمتر و پیشگیری آن­ها بهتر انجام گیرد