فصلنامه

---

در سال های اخیر بیش از سال های گذشته واژه کیفیت بر سر زبان هاست این موضوع نشان دهنده جاذبه این واژه برای افراد و سازمان ها اعم از دولتی یا غیر دولتی است. بی تردید سرچشمه این جاذبه از مفهوم و فلسفه مدیریت جامع کیفیت گرفته شده است که امروزه مورد توجه تمامی سازمان ها قرار گرفته است. بنا به تعریف، مدیریت جامع کیفیت (TQM) فرآیندی است متمرکز بر روی مشتری ها، کیفیت محور، مبتنی بر حقایق (سنجش داده ها و روش های آماری) و متکی بر تیم ها، که برای دستیابی به اهداف استراتژیک سازمان از طریق ارتقای مستمر فرآیندها، توسط مدیریت ارشد سازمان رهبری می شود. (مدیریت جامع کیفیت برای آموزش، دکتر ابوالفتح لامعی ،1379) برای نشو و نمای TQM در سازمان باید اجزای کلیدی آن وجود داشته باشد:
- تاکید بر مشتری
- تاکید بر ارتقای مستمر فرآیندها با رویکرد سیستمی
- استفاده از داده ها و روش های آماری
- کار تیمی
- مشارکت کارکنان
- وجود یک دورنمای روشن که توسط همه کارکنان درک شده و بکار گرفته شود
- درگیری مدیریت ارشد، هدایت و سرپرستی سازمان در مراحل تغییر توسط مدیران
- آموزش در همه سطوح سازمان
مشکلات اساسی سازمان های امروزی خصوصاً بیمراستان های دولتی ایران دقیقاً اشاره به نکات کلیدی TQM دارد. وجود مقررات دست و پا گیر و عدم تفویض اختیار به مسئولان هر قسمت برای توانمند سازی نیروی انسانی، عدم اختیار خرید و فروش مستقل و نیز عدم سهیم بودن کارکنان هر قسمت در سود و ارزش افزوده آن قسمت باعث خلل در قوانین مشتری و بازار درون سازمانی شده است. نامشخص بودن درآمد و هزینه هر یک از بخش های بیمارستان و عدم احساس مسئولیت در قبال دارایی های راکد و غیر مولد از بازدهی بیمارستان ها کاسته و باعث افزایش قیمت تمام شده خدمات شده است. تصمیم گیری مجد در راس هرم سازمانی و القای آن به قاعده هرم باعث تفکر وظیفه گرایی و عمل زدگی در قاعده هرم شده، تفکر وظیفه گرا بجای تفکر فرآیندگرا باعث جلوگیری از ارتقای فرآیندها و کاهش نوآوری شده است. مهمترین عامل در مشکلات فوق را باید در عدم مشارکت کارکنان و عدم ایجاد انگیزه کافی در ایجاد نوآوری و یا اجرای تصمیمات متخذه دانست. هدف: این مقاله با تکیه بر اجزای کلیدی TQM الگویی را معرفی می کند که در حوزه مدیریـ دارایی ها و هزینه ها با ایجاد حساسیت نسبت به شاخص های مالی، حساب پذیری و پاسخگویی در کلیه دارایی های در اختیار هر قسمت را در قالب واحدهای درآمد هزینه (مدول) (3) بالا می برد و با راائه راهکارهایی عملی و گام به گام، کنترل دارایی های راکد و غیر مولد که تهدید جدی برای سازمان می باشد را میسر می سازد.

---

---

زمینه و هدف: مدیریت دانش یکی از دستاوردهای عصر اطلاعات و دانش است و با توجه به ویژگی های آن، امروزه سازمان های موفق به شدت احساس نیاز به بهره مندی از آن دارند. از طرفی چون تغییر فرهنگ سازمانی یکی از مهمترین جنبه های هر نظام مدیریت دانش می باشد ، بررسی وضعیت فرهنگ سازمانی موجود و تاثیر آن بر استقرار مدیریت دانش ضروری می باشد. در همین راستا ، این تحقیق با هدف تعیین ارتباط بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در بیمارستان هاشمی نژاد تهران انجام گرفت.
مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی مقطعی بود که در تابستان 1388 در بیمارستان هاشمی نژاد تهران انجام گرفت . جامعه آماری کلیه کارکنان بیمارستان هاشمی نژاد بودند که از بین آنها 120 نفر به صورت طبقه ای تصادفی به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و با آزمون های anova، t-Test و همبستگی پیرسون و با استفاده از نرم افزار آماری spss مورد تحلیل قرار گرفتند.
نتایج: اکثر افراد تحت بررسی در این بیمارستان (72%)، وضعیت فرهنگ سازمانی را مناسب ارزیابی کردند. بیشترین امتیاز در بعد مشارکت در کار و کمترین امتیاز در بعد سازگاری حاصل شد. وضعیت مدیریت دانش نیز از سوی پاسخ دهندگان در حد متوسط ارزیابی شد(63%). در نهایت رابطه آماری معناداری بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در سطح =0.01α با P-value=0.000 و r=0.75 به دست آمد.
نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در این بیمارستان از وضعیت مناسبی برخوردار بودند. این ویژگی زمینه ساز سایر تغییرات موفقیت آمیز در بیمارستان خواهد بود و مدیران را در پیش بینی نظام مند الویت های تغییر و تدوین بهتر استراتژی ها برای اجرای موفقیت آمیز تکنیک ها و فرایند های مدیریت یاری خواهد رساند.

---

---

---

زمینه و هدف:پسماندهای مراکز بهداشتی-درمانی به لحاظ نقش عمده آنها در گسترش انواع بیماری و همچنین آلودگی محیط دارای اهمیت ویژه ای هستند. لذا توجه به عملکرد دستگاه های بیخطرساز پسماندهای بیمارستانی حائزاهمیت است.هدف از انجام این مطالعه تعیین عملکرد دستگاههای غیرسوز بیخطرساز پسماند در بیمارستانهای آموزشی شهر کرمان و بیمارستانهای شهر سیرجان می باشد.

مواد و روش ها: مطالعه تجربی و در فاصله زمانی فروردین لغایت شهریور سال 1392 در مرکز تحقیقات مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شد. عملکرد دستگاه ها از نظر فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بررسی شد. بررسی عملکرد مکانیکی با مشاهده و ثبت شاخص های مکانیکی توسط ترمومترها و ثبات های دستگاه انجام شد. بمنظور بررسی عملکرد شیمیایی از نوار اندیکاتور و عملکرد بیولوژیک از نوار اندیکاتور بیولوژیک استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شد.

نتایج: در بین بیمارستانهای مورد بررسی، %3/96 از دستگاههای بیخطرساز پسماند، دارای عملکرد مطلوبی از نظر مکانیکی، %3/85 از دستگاهها دارای عملکرد مطلوبی از نظر شیمیایی و %84 از دستگاهها دارای عملکرد مطلوبی از نظر بیولوژیکی بودند.

نتیجه گیری: با توجه به اینکه دستگاه های غیرسوز بیخطرساز پسماند در بیمارستانهای مذکور قادر به بیخطرسازی کامل پسماندها از نظر شیمیایی و بیولوژیکی نیستند و اگرچه از نظر مکانیکی، دما و زمان مورد نیاز برای فرآیند تأمین می شود ولی تنها این معیار نمی تواند دلیلی بر بیخطر بودن پسماندها باشد لذا عملکرد دستگاه ها در بیمارستان های مذکور ضعیف ارزیابی می شود

---

زمینه و هدف: سه محور سلامتی، پاسخ دهی و تامین مالی عادلانه به عنوان اهداف اصلی هر سیستم بهداشتی معرفی شده اند. در این پژوهش، میزان پاسخ دهی بیمارستان های خصوصی و تامین اجتماعی شهر تهران در سال 1392 بررسی شد.

مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع  توصیفی- تحلیلی بود که به صورت مقطعی در 10 بیمارستان شهر تهران (20 درصد از کل بیمارستان های خصوصی و تامین اجتماعی شهر تهران: 8 بیمارستان خصوصی و 2 بیمارستان تامین اجتماعی) انجام شد. جامعه پژوهش را کلیه بیماران بستری و سرپایی مراجعه کننده به این بیمارستان ها در سال تحقیق تشکیل داده که از بین آنها 333 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه پیمایش جهانی سلامت سازمان جهانی بهداشت که روایی و پایایی آن مورد تائید قرار گرفته شد استفاده گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آماری کروسکال والیس و من ویتنی توسط نرم افزار SPSS  نسخه 17 تحلیل گردید.

نتایج: میانگین نمره پاسخ دهی از دیدگاه بیماران بستری و سرپایی به ترتیب 60/0±7/3 و 71/0±1/4 به دست آمد. میانگین نمره پاسخ دهی از دیدگاه بیماران بستری در بیمارستان های خصوصی و تامین اجتماعی به ترتیب 46/0±4/4و 82/0±2/3 و برای بیماران سرپایی 58/0± 8/3و 63/0± 5/3 براورد شد. همچنین میانگین نمره پاسخ دهی در بیمارستان های خصوصی (4/4) بالاتر از بیمارستان های تامین اجتماعی(2/3) ارزیابی شده و این تفاوت از دیدگاه بیماران معنادار بود(001/0>P).

نتیجه گیری: ابعاد پاسخ دهی در بیمارستان های مورد مطالعه در حد متوسط به بالا ارزیابی گردید . این میزان در بیمارستانهای خصوصی نسبت به تامین اجتماعی دارای وضعیت بهتری بود. پیشنهاد می شود تا مدیران بیمارستان ها بیشتر به مشتری و مکانیزم هایی جهت پاسخ دهی بهتر و ارائه خدمات با کیفیت تر توجه کنند. 

---

زمینه وهدف : باتوجه به اهمیت رعایت احتیاطات استاندارد در پیشگیری از  آسیب های ناشی از  نیدل استیک و سلامت کارکنان درمانی ، این  مطالعه باهدف تعیین میزان تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی دربهبود تبعیت از احتیاطات استاندارد در نیدل استیک درکارکنان بالینی حرفه ای  دو بیمارستان "شهدای یافت آباد " و "غیاثی" انجام شد .

مواد و روش ها : این پژوهش ، یک مطالعه مداخله ای دوگروهی بود. جامعه مورد مطالعه تعداد90 نفراز کارکنان بالینی حرفه ای  بیمارستان شهدای یافت آباد  به عنوان گروه مداخله و 90 نفر از بیمارستان غیاثی به عنوان گروه مقایسه به صورت تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه سه قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک، سوالات سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و سوالات عملکرد را تکمیل نمودند. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.

نتایج: قبل از مداخله بین دوگروه از نظر متغیرهای دموگرافیک ، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و عملکرد تفاوتی نداشت. بعد از مداخله، سازه های شدت درک شده ، حساسیت درک شده ، موانع درک شده ، خود کارآمدی و عملکرد درگروه مداخله از نظر آماری تغییر معنا دار نشان داد ( 05/0p<) که بیانگر تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بود.

نتیجه گیری: آموزش براساس مدل اعتقاد بهداشتی ، می تواند با افزایش سطح آگاهی ، دانش ، ایجاد توانمندی و خودکارآمدی در کارکنان بالینی پاسخگوی نیاز افراد باشد تا احتیاطات استاندارد را رعایت کنند

---

مقدمه و هدف: یکی از مولفه های اصلی کیفیت خدمات سلامت ایمنی بیمار می باشد. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت فرهنگ ایمنی بیماران روان پزشکی از دیدگاه پرسنل درمانی بیمارستان های ابن سینا و حافظ شهر شیراز انجام پذیرفت.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی که بصورت مقطعی در سال 1396 انجام شد. جامعه آماری شامل پرسنل درمانی بیمارستان های ابن سینا و حافظ شهر شیراز بوده که تمام آنها (165 نفر) بعنوان نمونه پژوهش با روش سرشماری انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد سنجش فرهنگ ایمنی بیمار بود. داده ها با استفاده از آماره های توصیفی و آزمون‌هایT-test، ANOVA، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه با بهره گیری از نرم افزار SPSS  نسخه 23 در سطح خطای 5%=‏‎α تحلیل گردید.
نتایج: میانگین وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار 74/19±62/154 محاسبه شد. فرهنگ ایمنی بیمار در سطح قابل قبول برآورد شد(1/64%). ابعاد امور مربوط به پرسنل (36%) و پاسخ های غیر تنبیهی به خطاها (7/34%) در وضعیت نامطلوب قرار داشتند. بین رابطه استخدامی پرسنل با فرهنک ایمنی بیمار رابطه معنادار آماری مشاهده شد(P<0.05).
نتیجه گیری: علی رغم وضعیت قابل قبول فرهنگ ایمنی بیمار، با این حال ابعاد پاسخ غیرتنبیهی به خطا و امور مربوط به پرسنل در وضعیت نامطلوبی قرار داشته و نیازمند اقدامات مقتصی و سریع می باشند. پیشنهاد می گردد مسئولین بیمارستان مداخلات مورد نیاز از جمله فرهنگ سازی گزارش دهی خطاها، برگزاری برنامه های آموزشی جامع و بهبود مستمر نظام حاکمیت بالینی را در دستور کار قرار دهند

---

زمینه و هدف: شکایات بیماران از  سیستم درمانی می تواند با شناسایی نقاط ضعف، فرصت های بهتری را برای پاسخگویی به نیازهای بیماران فراهم آورد. در این تحقیق روند شکایات بیماران قبل و بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت در یک بیمارستان دولتی بررسی شد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی - تحلیلی بود که بصورت گذشته نگر به بررسی روند شکایات بیماران در دو مقطع قبل و بعد از اجرای طرح تحول سلامت ( سال های 1391 تا 1395 ) در یکی از بیمارستان های دولتی کشور پرداخت. به منظور جمع آوری و  طبقه بندی موارد شکایت از چک لیستی که توسط وزارت بهداشت طراحی شده است، استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 انجام شد. از آمار توصیفی و نیز آزمون آماری تحلیلی مانند آزمون chi-square استفاده گردید.
نتایج: نتایج نشان داد تعداد شکایات ثبت شده در بیمارستان مورد مطالعه قبل از طرح تحول نظام سلامت 29 مورد و بعد از اجرای طرح 198 مورد بود. اغلب شکایات مربوط به بخش اورژانس (31%) و حدود 40 درصد افراد مورد شکایت نیز پزشکان بودند. بیشتر شکایات ثبت شده مربوط به کیفیت خدمات ارائه شده (5/33 %) و برخورد پرسنل (30 %) بود. طبق نتایج، بین تعداد شکایات ثبت شده با فرد مورد شکایت قبل و بعد از اجرای طرح تحول سلامت تفاوت معنی داری مشاهده گردید (P<0.05).
نتیجه گیری: اجرای طرح تحول نظام سلامت منجر به ثبت نظام مند و توجه ویژه به شکایات در بیمارستان شده است. اغلب شکایات ثبت شده مربوط به بخش اورژانس بیمارستان بوده که لازم است مدیران و مسئولین بیمارستان به این بخش توجه ویژه داشته و در راستای ارتقای کیفت خدمات گام های موثر بردارند.

---

زمینه و هدف: ارتباطات یکی از مفاهیم مرکزی در پرستاری و بخش مهم اقدام این حرفه محسوب می‌شود. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی پرستاران بر رضایتمندی مراجعه‌کنندگان از خدمات پرستاری در بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام پذیرفت.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مقایسه ای بود که به‌صورت کاربردی در سال 1396 انجام شد. جامعه پژوهش شامل پرستاران بیمارستان های آموزشی و  بیماران مراجعه‌کننده به این بیمارستان ها بود. 400 بیمار به روش نمونه‌گیری در دسترس،100 پرستار آموزش‌دیده در زمینه مهارت های ارتباطی و 100 پرستار آموزش ندیده به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌های استاندارد تعامل پرستار-بیمار و رضایتمندی بیمار بود. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS₂₃ با استفاده از آزمون‌هایT-Test ، ANOVA ،Tukey و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی‌داری 5%=‏‎α تحلیل گردید.
نتایج: میانگین نمره تعامل پرستار- بیمار و رضایتمندی از خدمات پرستاری در میان بیماران تحت نظر پرستاران آموزش دیده به ترتیب 08/21± 51/93 و 14/22 ± 24/176 و در بیماران تحت نظر پرستاران آموزش ندیده به ترتیب 83/18 ± 76/81 و 10/41 ± 36/166 بود. بین شاخص تعامل پرستار-بیمار و رضایتمندی مراجعه‌کنندگان از خدمات پرستاری ارتباط معناداری مشاهده شد(681/0r₌،023/0P₌). رضایت بیماران تحت مراقبت پرستاران آموزش‌دیده بیشتر از بیمارانی بود که تحت نظر پرستاران آموزش ندیده بودند(012/0P₌). بین رضایتمندی بیماران با متغیرهای سن (001/0>P) و وضعیت تاهل (031/0P₌) رابطه معناداری وجود داشت.
نتیجه‌گیری: آموزش مهارت‌های ارتباطی به پرستاران سبب افزایش رضایتمندی مراجعه‌کنندگان می‌شود. پیشنهاد می‌گردد مدیران و مسئولین بیمارستان‌ها ارتقاء مهارت‌های ارتباطی پرستاران را موردتوجه قرار دهند

---

زمینه و هدف: یکی از مهم­ترین عواملی که بر عملکرد شغلی پرستاران در محیط­های کاری اثر گذاشته و توان آنان را برای انجام موثر وظایف و مسئولیت­های شغلی تحت الشعاع قرار می­دهد، فرسودگی شغلی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش واسطه­ای فرسودگی شغلی در رابطه میان کیفیت زندگی کاری و عملکرد شغلی پرستاران شاغل در مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 1396 بود.
مواد و روش­ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بوده که در بین 178 نفر از پرستاران شاغل در بخش­های اورژانس بیمارستان­های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام گرفت. برای سنجش متغیرهای اصلی پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی کاری Walton (Quality of Working Life/QWL)، فرسودگی شغلی Maslach and Jackson (Job Burnout) و عملکرد شغلی Paterson (Job Performance) استفاده شد و داده­های حاصل توسط نرم افزار SPSS نسخه 20 با آزمون های آماری توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چندگانه و تعدیل یافته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح معناداری زیر 0.05 در نظر گرفته شد.
نتایج: نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر نشان داد که اکثریت پرستاران از کیفیت زندگی کاری پائینی برخوردار بوده، تا حد متوسطی توجهی فرسودگی شغلی را تجربه کرده و عملکرد شغلی در حد متوسط به بالا داشته­اند. همچنین کیفیت زندگی کاری پرستاران عامل 21% (R²=  0.21 p=0.04) از تغییرات در متغیر عملکرد شغلی آنها بوده است و از سویی این ارتباط تحت تاثیر نقش واسطه­ای متغیر فرسودگی شغلی نیز قرار داشته است (≠0, p=0.02β).
نتیجه­ گیری: توجه به اهمیت کیفیت زندگی کاری و تلاش در جهت ایجاد بسترهای مناسب در راستای تقویت ابعاد مختلف کیفیت زندگی کاری می­تواند نقش موثری در بهره­وری کارکنان داشته و شرایط لازم برای پیشبرد اهداف عملکردی آنان را فراهم سازد.

---

زمینه و هدف: عمل جراحی شکستگی فمور از اعمال شایع و پرهزینه و عمل جراحی شکستگی ساعد از اعمال جراحی شایع مرکز درمانی امام خمینی ایلام می باشند. این مطالعه به بررسی تفاوت هزینه واقعی و تعرفه گلوبال این اعمال جراحی می پردازد. همچنین عوامل مرتبط با هزینه های واقعی اعمال جراحی مذکور شناسایی می شوند.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مقطعی و توصیفی  بود که روی عوامل مرتبط با هزینه های واقعی اعمال جراحی شکستگی فمور  و ساعد گلوبال انجام شد. روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت مبانی هزینه ای مرتبط با این اعمال جراحی را در شش گام مشخص می کند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Excel 2016 انجام شد.
نتایج: متوسط هزینه واقعی عمل جراحی شکستگی فمور گلوبال 953 هزار و 700 تومان، کد 2 ساعد 444 هزار و 400 تومان و کد 1 ساعد 337 هزار و 800 تومان بود. هزینه واقعی عمل جراحی شکستگی فمور به ازای هر واحد عمل جراحی میزان 406 هزار و 400 تومان پایین تر از تعرفه وزارت بهداشت بود. اما هزینه واقعی کد 2 ساعد 33 هزار تومان بالاتر و همچنین کد 1 ساعد 20 هزار تومان بالاتر از تعرفه گلوبال اعلام شده توسط وزارت بهداشت بود.
نتیجه گیری: در مجموع می توان گفت بین هزینه صرف شده در بیمارستان و تعرفه گلوبال وزارت بهداشت تفاوت های قابل توجهی وجود دارد. می توان با اصلاح عملکرد بیمارستان و همچنین با دقت و مطالعه بیشتر در مورد هزینه اعمال جراحی گلوبال در مورد اصلاح نظام تعرفه گذاری تصمیم گیری نموده و میزان هزینه واقعی را به میزان تعرفه نزدیک تر نمود.
 

---

زمینه و هدف: یکی از مهم­ترین ارکان سلامتی، بعد معنوی و توجه به آن در کنترل تنش و اضطراب­های ناشی از محیط­های کاری می­باشد که به عنوان عامل مهمی در موفقیت عملکرد شغلی پرستاران و تضمین سلامت جسمی و روانی آنان مطرح است. هدف از مطالعه حاضر پیش­بینی نقش سلامت معنوی در استرس شغلی پرستاران شاغل در مرکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 1396 بود.
مواد و روش­ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی مقطعی بود که بر روی پرستاران شاغل در بیمارستان ولایت شهر قزوین انجام پذیرفت. جمع­آوری داده­هااز طریق دو پرسشنامه استاندارد سلامت معنوی و استرس شغلی پرستاران انجام گرفت. داده­های بدست آمده از طریق نرم افزارSPSS  نسخه 22 و با استفاده از روش­های آمار توصیفی و آزمون­ ضریب همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون چند­متغیره در سطح معناداری کمتر از 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج: وضعیت سلامت معنوی پرستاران و استرس شغلی آنان با میانگین  در حد متوسط به ترتیب 2/5±8/70 و 3/2±6/77 ارزیابی شد. سلامت معنوی در هر دو بعد سلامت مذهبی و وجودی، جنسیت، سابقه کاری و وضعیت استخدامی پرستاران با استرس شغلی ارتباط آماری معنادار داشت (p<0.05). همچنین نتایج بدست آمده از مدل رگرسیون چندگانه نشان دادکه این متغیرها 25% از واریانس استرس شغلی را پیش‌بینی می‌ نمایند.
نتیجه­گیری: با توجه به نقش سلامت معنوی بر استرس شغلی پرستاران، تقویت این بعد از سلامت افراد از طریق آگاهی­رسانی به آنان در این خصوص و بیان تاثیرات بالقوه­ای که می­تواند بر سلامت جسمی و روانی آنها و عملکرد شغلی­شان داشته باشد توصیه می­شود.
 

---

زمینه و هدف: مهم‌ترین و مشکل‌ترین فرایند در هر سازمان ایجاد تحول در سازمان است چرا که امروزه سازمان‌ها بایستی با توجه به تغییرات محیط واکنش نشان دهند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر مدیریت تحول‌گرا در سازمان بر کیفیت زندگی کاری کارکنان بیمارستان شهدای تجریش تهران می‌باشد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی بود که به صورت مقطعی در بیمارستان شهدای تجریش در سال 1399 انجام شد. ابزار جمع‌آوری پرسشنامه مدیریت تحول‌گرا (باس وآولیو) و پرسشنامه کیفیت زندگی کاری (والتون 1973) بود. بر اساس فرمول کوکران تعداد 234 نفر از کارکنان بیمارستان شهدای تجریش تهران به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. پایایی و روایی ابزارها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی مورد تائید قرار گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد.
نتایج: یافته­ها نشان داد که مدیریت تحول‌گرا همبستگی مثبت و معناداری بر محیط کاری دارای ایمنی و بهداشت، فرصت رشد و امنیت، پرداخت منصفانه و کافی، قانون‌گرایی کارکنان، وابستگی اجتماعی، یکپارچگی و انسجام اجتماعی، توسعه‌ی قابلیت‌های انسانی و فضای کلی زندگی کاری دارد. علاوه بر این 92 درصد واریانس کیفیت زندگی کاری توسط مدل تحقیق تبیین می‌شود.
نتیجه­گیری: مدیران ارشد با توجه به تأیید تأثیر مدیریت تحول‌گرا بر توسعه قابلیت‌های انسانی برنامه‌های مناسبی را برای اجرای کیفیت زندگی کاری تنظیم و اجرا نمایند و شرایطی را فراهم آورند تا کارکنان در سازمان و کار خود لذت ببرند.

---

مقدمه و هدف: یکی از چالش‌هایی که امروزه سازمان‌ها با آن روبرو هستند، مسئله حفظ کارکنان است. در این میان پرداختن به علل بازنشستگی زودهنگام در بین کارکنان بخش سلامت از اهمیت دوچندانی برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف بررسی علل بازنشستگی پیش از موعد در بازنشستگان دانشگاه علوم پزشکی یزد انجام شد.
مواد و روش‌ها: پژوهش توصیفی حاضر بر روی کلیه افراد با بازنشستگی پیش از موعد در دانشگاه علوم پزشکی یزد بین سال‌های 1395 تا 1398 انجام شد. گردآوری اطلاعات از طریق بررسی پرونده پرسنلی، سامانه بازنشستگی و مصاحبه با افراد انجام شد. توصیف داده‌ها با استفاده از آماره‌های توصیفی و نرم‌افزار SPSS ویرایش 21 انجام گرفت.
نتایج: میانگین سال‌های از دست رفته خدمتی 7/3 سال بود. در مجموع بیش از 528 سال خدمتی از دست رفته وجود داشت. اکثریت بازنشستگان در پست‌های خدماتی و بهیاری (1/47 درصد) و در مراکز بیمارستانی (45 درصد) و بهداشتی (9/42 درصد) شاغل بودند. بررسی علل بازنشستگی زودهنگام نشان می‌دهد بیشترین علل بازنشستگی مربوط به خسته کننده بودن محیط کار (7/55 درصد)، مشکلات جسمی و بیماری‌های زمینه‌ای (7/40 درصد) و کمبود حمایت از سوی مسئولین (3/24 درصد) بوده است.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، حمایت چندجانبه در سازمان، ارتقاء پاداش‌ها و مزایای اقتصادی، ایجاد روحیه در افراد سازمان، رعایت اصول بهداشتی روانی، کاهش اضطراب و ایجاد امید و افزایش میزان مشارکت کارکنان در فرآیند تصمیم‌گیری می‌تواند بر کاهش بازنشستگی پیش از موعد مؤثر باشد.

---

زمینه و هدف: از آنجایی که کادر بهداشتی و درمانی در دوران شیوع پاندمی کووید 19 به طور مداوم در معرض وضعیت‌های بحرانی و تنش­زا هستند، مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سلامت معنوی با تاب­آوری در پرسنل بیمارستان­های پذیرش کننده مبتلایان به ویروس کرونا تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفت.
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی است که به صورت مقطعی در سال 1399 انجام گرفت. جامعه پژوهش در این مطالعه کارکنان درمان شامل پزشک، پرستار، پیراپزشک، بهیار و نیروهای خدماتی بود که در مبارزه با بیماری کووید ۱۹ مشارکت داشته‌اند. به منظور سنجش میزان تاب‌آوری از پرسشنامه کانر و دیویدسون و برای سنجش سلامت معنوی، از پرسشنامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون استفاده شد. تعداد 145 پرسشنامه وارد مطالعه شد. از آزمون‌های آماری میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس و تی مستقل استفاده شد.
نتایج: میانگین نمره تاب­آوری در بین افراد مورد پژوهش 3/64 می‌باشد. نتایج نشان‌دهنده آن بود که تاب‌آوری در حیطه تأثیرات معنوی با میانگین 07/3 بالاترین و در حیطه تحمل اثرات منفی و قوی بودن در برابر تنش با میانگین 33/2 پایین­ترین میانگین را کسب کردند. سلامت معنوی 9/55 درصد از واحدهای مورد پژوهش در سطح متوسط بود و هیچ‌کدام سلامت معنوی در سطح پایین نداشتند. تاب­آوری و همه حیطه­های آن با سلامت معنوی و حیطه­هایش همبستگی معنی­دار آماری مثبت داشتند.
نتیجه‌گیری: توجه مدیران به سلامت معنوی کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی می‌تواند استرس­ها و فشارهای ناشی از کار در شرایط بحرانی را کاهش داده و در جهت بهره­وری بیشتر نیروی انسانی گامی مؤثر باشد.

---

زمینه و هدف: برنامه‌ریزی‌ ترخیص به عنوان فرایندی جهت انتقال امن بیمار، با مداخلات مددکاران اجتماعی ‌پزشکی همواره‌ با چالش مواجه بوده است. ‌شناسایی ‌این چالش‌ها از اختلال در برنامه‌ریزی مؤثر جلوگیری می‌کند. ‌هدف ‌این پژوهش بررسی چالش‌‌های مددکاران اجتماعی ‌پزشکی در برنامه‌ریزی‌ ترخیص است. ‌
مواد و روش‌ها: این مقاله یک مطالعه کیفی است که در سال 1402 در سطح کشور ‌ایران انجام گرفت. ‌داده‌ها از طریق مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته به صورت حضوری و تلفنی، با ۱6 نفر از مددکاران اجتماعی شاغل در بیمارستان، جمع‌آوری و با روش تحلیل مضمون، به صورت دستی تحلیل گردید. ‌
نتایج: یافته‌‌های ‌این پژوهش نشان داد که مددکاران اجتماعی ‌بیمارستان در طی برنامه‌ریزی‌ ترخیص با چالش‌های ساختاری و حرفه‌ای مواجه هستند. در نتیجه انجام این پژوهش، مضامینی با عناوین انزوای حرفه‌ای، محیط فرساینده، هزینه‌های کمرشکن، ساختار‌‌های ناکارآمد و فشار‌های حرفه‌ای و مضمون اصلی ترخیص مراقبت نشده، استخراج گردید. ‌
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از ‌این پژوهش حاکی از آن است که مددکاران اجتماعی در بیمارستان با همکاری و مشارکت ضعیف، کمبود امکانات و تجهیزات و در سطح جامعه با موانع اقتصادی-اجتماعی روبه‌رو می‌باشند. آنان با چالش‌‌های حرفه‌ای در جهت رعایت اصول و ارزش‌‌های حرفه‌ای و حفظ کیفیت خدمات مددکاری اجتماعی در برنامه‌ریزی‌ ترخیص مواجه هستند. با توجه به اهمیت مداخلات پس از ترخیص انجام اصلاحات سازمانی، ساختاری جامعه و اصلاحات حرفه‌ای در سطح خرد و کلان توصیه ‌می‌گردد.