فصلنامه

---

این مطالعه به منظور تعیین فرآیند پذیرش و ترخیص در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1380 انجام گرفته است. روش پژوهش: پژوهش با استفاده از روش توصیفی، تحقیقی، و به صورت مقطعی انجام پذیرفته است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهها و چکلیستهایی است که بر اساس استانداردهای موجود در زمینه پذیرش بیماران تهیه و تنظیم شده است. زمان سنجی هر یک از فرآیندهای پذیرش سرپایی بستری و ترخیص کلیه بیماران در مدت دو روز کاری در هر یک از بیمارستانهای مذکور مورد مطالعه قرار گرفته است. یافتههای پژوهش: یافتههای حاصل از پژوهش نشان داد که وضعیت تسهیلات فیزیکی و فضا، پرسنل، روشهای انجام کار و خط مشیها و تجهیزات واحدهای پذیرش سرپایی بستری و ترخیص در بیمارستانهای مذکور، مطلوب نبوده است. فرآیندهای پذیرش سرپایی، بستری و ترخیص در بیمارستانهای مختلف با هم متفاوت بودهاند. واحدهای موثر در فرآیند پذیرش سرپایی درمانگاه، پذیرش بستری و ترخیص دارای تمرکز مکانب نبودهاند. واحدهای موثر در فرآیند پذیرش اورژانس از تمرکز مکانی برخوردار بودهاند. برآورد زمان انتظار بیماران برای پذیرش سرپایی درمانگاه، پذیرش بستری و ترخیص نشان داد که بیماران به طور متوسط 6/22 دقیقه جهت پذیرش سرپایی درمانگاه (6/03 = SD )، 67/28 دقیقه جهت پذیرش بستری (54/96 =SD) و 6/95 ساعت جهت ترخیص (12/57 = SD) در انتظار می مانند. نتیجه: بالا بودن انحراف معیار زمان انتظارهای مذکور نشان می دهد که میزان بروز تغییرات در زمان انتظار بسیار زیاد است به همین دلیل پیشبینی این زمان عملاً برای بیماران غیر ممکن است، به علاوه وجود علل خاص و علل عام منجر به افزایش زمان انتظار بیماران می گردید. به همین دلیل پیشنهاد می شود قسمتهایی از فرآیند که به طور مشخص در افزایش زمان انتظار بیماران موثر است، بهبود یابد و نیز در زمینه رفع علل خاص که دارای اثر منفی در انتظار بیمار می باشند نیز اقدامات اصلاحی انجام گیرد.

---

این مطالعه برای تعیین شیوههای مدیریت و ساختار سازمانی از دیدگاه مدیران بیمارستانهای عمومی - دولتی ایران در سال 78-77 انجام شده است.
روش پژوهش: مطالعه به صورت توصیفی و اطلاعات به صورت مقطعی جمع آوری شده است. جامع پژوهش: شامل بیمارستانهای عمومی - دولتی ایران مشتمل بر 255 بیمارستان بوده است. بیمارستانها بر حسب تخت به سه رده کوچک (کمتر از 200 تخت) متوسط (200 تا 400 تخت) و بزرگ (بیش از 400 تخت) تقسیم شده اند. حجم نمونه برابر 14 بیمارستان است که بصورت تصادفی طبقه بندی و انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه مدیران گرفته و اطلاعاتی در زمینه اختصاص کلی بیمارستان و اطلاعات فردی مدیران بیمارستان و همچنین سوالات اختصاصی ساختار سازمانی و شیوه مدیریت صورت گرفته است. نتایج بصورت جداول توصیفی ارائه گردید. یافته های پژوهش: نتایج این پژوهش نشان می دهد که در حال حاضر ساختار سازمانی کلیه بیمارستانهای عمومی- دولتی ایران کاملاً متمرکز بوده و تمرکز بیش از حد ساختار سازمانی سبب می گردد که تصمیم گیریها و سیاستگزاریهای مدیریتی عموماً در خارج از بیمارستان اتخاذ گردد و تا مرحله اجرا تسری یابد. در زمینه تعیین شیوههای مدیریتی از شیوه های مدیریتی ابداع شده توسط پروفسور رنسیس لایکرت استفاده شده است و نتایج نشان می دهد که بیشترین استفاده از شیوه مدیریت استبدادی - خیرخواهانه با 47/45 درصد و کمترین استفاده از شیوه مدیریت مشارکتی با 5/86درصد بوده است. از شیوه مدیریت مشورتی به میزان 29/83درصد و از شیوه مدیریت استبدادی - استثماری به میزان 16/82 درصد استفاده شده است. نتیجه گیری: ساختار سازمانی موجود در بیمارستانهای عمومی – دولتی ایران و شیوههای مدیریتی اعمال شده توسط روسای اینگونه بیمارستانها نیاز به بازنگری و تغییر اساسی دارد.

---

مطالب این بخش نظریات سازمان جهانی بهداشت را در زمینه استانداردها، بخصوص استانداردهای بیمارستانی بیان می کند و هدف آن پاسخ به سوالات زیر است:استانداردها چه هستند و چگونه تهیه می شوند و چگونه می توان آنها را مورد استفاده قرار داد؟ آیا استانداردهای ملی، که برای کطفیت مراقبت راارئه شده اند، مفید به نظر می رسند؟ استانداردهای ملی چه زمینه ها و موضوعاتی را در مراقبت های بهداشتی در بر می گیرند؟ از این نوشتار که به طو ر کلی مو جزی در مورد سئو ا لات فوق ارائه می دهد، می توان به عنوان یک مقدمه برای اخذ دانش انولیه درباره استانداردهای مراقبت یا به منظور اعمال استانداردهای مراقبت یا به منظور اعمال استانداردهای مراقبت استفاده کرد. طی سالهای متمادی، سازمان جهانی بهداشت (WHO) در پی ترویج مفهوم مراقبتهای اولیه بهداشتی که شخص و خانواده را در مرکز ثقل ارائه مراقبتهای بهداشتی قرار می دهد، بوده است. مراقبتهای بهداشتی عبارت است از : حفظ بهداشت روزمره و انجام اقدامات لازم برای به حداقل رساندن موارد بیماری است. به هر حال ، با استفاده از یک سیستم مراقبتهای بهداشتی سازمان یافته می توان به شخص و خانواده کمک کرد تا سلامت خود را حفظ کند. میزان و ترکیب چنین سیستمی در هر کشور، در هر منطقه، و در هر محل متفاوت است. بیمارستان، بدون توجه به ویژگی های ملی، منطقه ای یا محلی خود، معمولاً دارای نقش اصلی در سیستم مراقبت های بهداشتی است. بیمارستان کانون مورد نظر این بخش را تشکیل می دهد به ویژه آن که این نوشتار برای بحث در مورد استانداردهای بیمارستانی تدوین یافته و چگونگی کمک آن به خدمات بیمارستانی برای ارائه مراقبت های مطلوب به فرد و خانواده را مد نظر دارد.

---

الف. بخش های عمل های جراحی را به سه منطقه زیر می توان تقسیم کرد:
منطقه سترون Aseptic zone : شامل اتاقهای عمل و اتاق استریل فرعی و اسکراب منطقه پاک Clean zone : در این قسمت کارکنان باید از رخت مخصوص اتاق عمل استفاده کنند منطقه حفاظت شده Protective zone : در این بخش کارکنان رخت، کفش، کلاه اتاق عمل را بر تن می کنند که شامل منطقه مخصوص تعویض لباس، منطقه حمل و نقل و پذیرش، آماده سازی، منطقه خروج و ریکاوری است. در منطقه حفاظت شده باید مسیر رفت و آمد پرسنل یکطرفه باشد بطوریکه کارکنان مستقیماً از خارج به داخل ساختمان بخش عمل جراحی وارد شوند. کریدور خارجی، مانند منطقه پاک عمل می کند و هر چه به طرف بخش مرکزی نزدیک شویم به منطقه سترون نزدیک می شویم.