فصلنامه

---

زمینه و هدف: امروزه، رضایتمندی بیماران از نحوه ارائه خدمات درمانی اورژانس، به عنوان خط اول سرویس های خدمات بیمارستانی، مورد توجه ویژه محققین قرار گرفته است. با این وجود، پیش از این مطالعات اندکی در زمینه عوامل مرتبط با رضایتمندی از خدمات اورژانس در داخل کشور انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رضایتمندی مراجعین از نحوه ارائه خدمات در شش بیمارستان نظامی در سطح کشور و عوامل زمینه ای مرتبط با آن انجام شد.

مواد و روشها: در مطالعه توصیفی-مقطعی حاضر، رضایتمندی ۳۶۰ بیمار، از نحوه ارائه خدمات اورژانس در شش بیمارستان نظامی در سطح کشور در سال ۱۳۸۶ مورد بررسی قرار گرفت. بدنبال ترخیص از اورژانس، چک لیستی حاوی مشخصات زمینه ای و پرسشنامه ۱۲ سؤالی رضایتمندی از نحوه ارائه خدمات اورژانس از تمامی بیماران تکمیل گردید. پاسخ ها در مقیاس لیکرت ٥ قسمتی (کاملا راضی، راضی، نه راضی و نه ناراضی، ناراضی، کاملا ناراضی) طراحی گردید. به ترتیب برای پاسخ های کاملا ناراضی تا کاملا راضی، نمرات ۲۰ تا ۱۰۰ اختصاص یافت.

یافته ها: از مجموع ۴۲۲۰ پاسخ، در ۳۵۵۹ مورد (۴/۸۲%)، بیماران از نحوه ارائه خدمات در مراکز اورژانس راضی یا خیلی راضی بوده اند. به ترتیب اولویت، "رعایت مسایل اخلاقی"، "نحوه اطلاع رسانی" و "نحوه عملکرد و برخورد پرسنل پذیرش" در مراکز اورژانس بیشترین و در مقابل "برخورداری از تنوع تخصص پزشکی"، "امکانات اورژانس" و "سرعت عمل در اطلاع به پزشک" کمترین میزان رضایتمندی را به خود اختصاص دادند. نمره کلی رضایتمندی گزارش شده توسط مراجعین گروه سنی بالاتر از ۳۵ سال (۰۲۲/۰ = P)، تحت پوشش بیمه (۰۰۲/۰ = P) و دارای سابقه مراجعه قبلی (۰۱۷/۰ = P) به میزان معنی داری از سایرین بیشتر بود. جنس، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات همبستگی آماری معنی داری با نمره کلی رضایتمندی نشان نداد (۰۵/۰ < P).

نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر بیانگر رضایت مطلوب دریافت کنندگان خدمات اورژانس در بیمارستان های نظامی سطح کشور بود. با این وجود، به نظر می رسد استفاده از نیروی انسانی متخصص و امکانات بیشتر و همچنین اصلاح فرآیند ویزیت مراجعین به اورژانس نقاطی است که همچنان بیشترین میزان توجه مدیران و برنامه ریزان سرویس های ارائه خدمات درمانی در مراکز اورژانس را می طلبد.

---

زمینه و هدف: بیمارستان به عنوان مهمترین و اصلی ترین مرکز ارائه خدمات بهداشتی درمانی می باشد. بی شک مدیریت مناسب و موثر این مرکز درمانی میتواند بسیار حائز اهمیت باشد .هدف مطالعه حاضر تعیین عملکرد وظایف مدیریتی مدیران حرفه ای و غیر حرفه ای در بیمارستانهای منتخب تهران از نظر کارکنان بود. مواد و روش ها :دراین پژوهش توصیفی جامعه مورد مطالعه کارکنان ده بیمارستان منتخب تهران بود. برای انجام این پژوهش از پرسشنامه حاوی ۴۱ سئوال استفاده گردید که اعتبار علمی آن توسط افراد خبره و پایائی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (۹۰ درصد) تائید شد. پس از ورود داده ها در نرم افزار SPSS، برای توصیف داده ها از جداول توزیع فراوانی، نمودارها و شاخص های مرکزی و پراکندگی بهره گرفته شد . برای سنجش همبستگی احتمالی میان متغیرهای مطالعه از ضریب همبستگی توافقی C استفاده شد. نتایج : در حیطه های وظایف مدیریت( برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل) پاسخ ها مدیران حرفه ای در مقایسه با مدیران غیر حرفه ای روندی افزایشی از گزینه به ندرت تا همیشه را داشت و ضریب همبستگی توافقی C ارتباط آماری معنی داری را میان این حیطه ها و نوع مدیران( حرفه ای و غیر حرفه ای) نشان دادکه به ترتیب عبارت از۰۰۳/۰ P=، ۰۰۶/۰ P=، ۰۰۱/۰ P=و۰۰۰۱/۰ Pبود. نتیجه گیری : آموزش حرفه ای مدیران جهت انجام وظایف مدیریتی در بیمارستانها یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

---

زمینه و هدف: تصمیم­گیری در مورد تغییر تعداد تخت­های بیمارستان یکی از چالش­های پیش روی مدیران بیمارستان­ها است، زیرا با افزایش تعداد تخت­ها، هزینه جاری بیمارستان افزوده می‌شود و از طرف دیگر با کاهش تعداد تخت‌ها، جریان بیماران با اختلال مواجه می‌شود. از این رو هدف اصلی این تحقیق، کمینه­سازی هزینه­ها و بیشینه­سازی جریان بیماران در شبکه، با در نظر گرفتن محدودیت­های عملی بیمارستان است.

مواد و روش ها: گام­های اصلی مطالعه عبارت است از: شناسایی محدودیت­های موجود در تغییر ظرفیت هر بخش به کمک مصاحبه با مدیران و پرسنل بیمارستان، تحلیل و بررسی شبکه جریان بیمار قلبی در بیمارستان مدرس تهران، شبیه­سازی جریان فعلی، تعیین سناریو­های قابل اجرا و انتخاب بهترین سناریو­ها به کمک مدل سازی ریاضی با هدف کمینه­سازی هزینه و بیشینه­سازی جریان بیماران

نتایج: از میان تعداد زیادی سناریو موجود، با بررسی محدودیت­ها تعداد ۳۱ سناریو قابل اجرا شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت. در نهایت، ۸ سناریو برتر مشخص شد. نتایج نشان داد که به طور کلی کاهش تخت در سی­سی­یو و افزایش تخت در پست­سی­سی­یو می تواند با در نظر گرفتن محدودیت­های هزینه­ای، جریان بیماران را بهبود بخشد.

نتیجه گیری: رویکرد پیشنهادی می‌تواند یک راهنمای کلی برای برنامه­ریزی ظرفیت بیمارستان با در نظر گرفتن محدودیت­های عملی باشد. از آنجایی که برخی از مدیران سلامت، با ایجاد بخش پست‌سی‌سی‌یو  (Post Coronary Care Unit (Post CCU) مخالفت می­کنند. با این رویکرد می­توان وضعیت جریان بیماران را در شرایط وجود و عدم وجود این بخش با هم مقایسه نمود. 

---

زمینه و هدف: برنامه استراتژیک دربیمارستانها به خودی خود به اجرا در نخواهد آمد و مدیرانی که می خواهند برنامه ریزی استراتژیک را برای دستیابی به موفقیت مورد استفاده قرار دهند، موانعی بر سر راه اجرای آن دارند . هدف از این پژوهش آن است که با بررسی دیدگاه مدیران، موانع اجرای برنامه استراتژیک در بیمارستانها شناسایی شود.

 مواد و روش ها: این پژوهش به صورت توصیفی- مقطعی در تمامی بیمارستانهای شهرکرمان در سال۱۳۹۳ انجام شد. تعداد کل نمونه ها ۵۳ نفر از رؤسا ، مدیران داخلی ، بهبود کیفیت ، دفاتر پرستاری و مجریان برنامه استراتژیک بیمارستانها بود و انتخاب نمونه ها بصورت سرشماری صورت گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک و عوامل انسانی ، فرایندی ، ساختاری  و نهادی تاثیر گذار در اجرای استراتژی ها، جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با SPSS  نسخه ۲۱ انجام شد.

نتایج: نتایج نشان داد که موانع اجرای برنامه استراتژیک به ترتیب مرتبط با عوامل ساختاری(۶۸/۶±۷۱/۲۷)، عوامل فرایندی (۰۶/۱۰±۵۴/۱۹) ، عوامل انسانی (۳۷/۵±۰۹/۱۹) و عوامل نهادی (۵۲/۴±۷۳/۱۵) بود. بین میزان سوابق مدیریت و موانع اجرای برنامه استراتژیک در بیمارستانها ، ارتباط معنی داری وجود نداشت(۰۵/۰> P).

نتیجه گیری: رؤسا و مدیران بیمارستانها بایستی از موانع یا عوامل شکست تصمیمات استراتژیک دربیمارستانها آگاهی کامل داشته تا در زمان اجرای فرایند مدیریت استراتژیک، با آینده نگری و مدیریت بهتر یا تغییر رویکردها بتوانند به نتایج دلخواه دست یابند.

---

زمینه و هدف: در طرح تحول نظام سلامت، اولین بسته خدمتی برنامه‌ای برای کاهش میزان پرداخت بیماران بستری در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر، ارزیابی خط‌مشی کاهش میزان پرداختی بیماران بستری در "مراکز آموزشی درمانی" دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان بود.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی که در سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ مورد بررسی قرار گرفته بود. نمونه آماری ۳۸۴ نفر از کارکنان، کادر درمانی و پزشکان در "مراکز آموزشی درمانی" دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان بودند که به‌صورت تصادفی ساده در این مطالعه شرکت کردند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه ۳۵ سؤالی، محقق ساخته بود که بعد از تأیید روایی آن توسط خبرگان، اساتید راهنما و مشاور، پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ برآورد و عدد ۸۳/۰ به دست آمد که نشان‌دهنده پایایی پرسشنامه می‌باشد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss۲۲، آزمون‌های کلموگروف– اسمیرنوف و آزمون تی تک نمونه تحلیل شد.
نتایج: در محور کاهش میزان پرداختی بیماران بستری در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طرح تحول نظام سلامت، بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب شکافی در حد ۱۱/۰- مشاهده می‌شود که با توجه به مجموع میانگین به‌دست‌آمده و این که بیانگر عدم دستیابی به اهداف اجرایی طرح تحول نظام سلامت در محور کاهش میزان پرداختی بیماران بستری است. نقطه تلاقی این دو وضعیت روی ماتریس بررسی شکاف، نشان‌دهنده شکاف در حوزه نظارتی می‌باشد.
نتیجه‌گیری: بررسی نتایج حاکی از آن است که طرح تحول سلامت توانسته میزان پرداختی بیماران را کاهش دهد، ولی این اثربخشی در حد تحقق اهداف محور اول طرح نبوده است و در این زمینه ساماندهی روند بیمه همگانی و منابع مالی مورد نیاز ضروری می‌باشد.