فصلنامه

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت کیفیت در خدمات سلامت و تامین نیازهای بیماران، اندازه گیری کیفیت خدمات و شناسایی نقاط ضعف از دیدگاه بیماران امری مهم به نظر می رسد که با توجه به ماهیت بیماری های مزمن و تاثیرات آن، توجه به کیفیت در این زمینه اهمیت بیشتری می یابد. لذا هدف از این مطالعه اندازه گیری کیفیت خدمت مراقبت های بیماران مبتلا به دیابت نوع دو می باشد. مواد و روش ها: مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که با شرکت 180 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و به روش در دسترس از میان بیماران دارای پرونده ی پزشکی انجام گردید. کیفیت خدمت با استفاده از مدل CQMH و با استفاده از پرسشنامه ای که روایی و پایایی آن تایید شده است، محاسبه گردید. برای بررسی ارتباط آماری بین کیفیت خدمت و متغیرهای زمینه ای، آزمون های ANOVA وT مستقل براساس ماهیت متغیرها مورد استفاده قرار گرفت و برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار 13 SPSS استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه 67٪ شرکت کنندگان زن بوده، 65% در بازه ی سنی زیر 64 سال قرار داشته و تنها 4% دارای تحصیلات دانشگاهی بودند. از دیدگاه گیرندگان خدمت امتیاز کیفیت خدمت کل 17/8 بوده و بعد ارتباطات و پیشگیری بیشترین اهمیت و بعد احترام بهترین عملکرد را داشته است. همچنین ابعاد استمرار خدمت، احترام و اعتماد از کیفیت خدمت بالایی برخوردار بودند. همچنین، بین نمره ی کیفیت خدمت با مشخصات دموگرافیک و مشخصات بیماری ارتباط معنی داری وجود ندارد (P_value>05/0) و فقط نمره ی کیفیت خدمت با شاخص BMI ارتباط معنی دار آماری دارد(P_value<05/0). نتیجه گیری: در مطالعه ی حاضر، کیفیت خدمت کل با نمره ی 17/8 از دیدگاه گیرندگان خدمت نسبتاً پایین بوده و بیشتر ابعاد به غیر از استمرار خدمات، احترام و اعتماد، نمره ی پایینی را کسب کردند که این امر نشان دهنده ی عملکرد پایین ارائه دهندگان و اهمیت بالای بیشتر ابعاد کیفیت خدمت از دیدگاه مشتریان سیستم سلامت می باشد.

---

زمینه و هدف: اجرای دستورات دارویی بخش مهمی از فرآیند مراقبتی است و به دلیل تاثیرات قابل توجه در سلامتی بیماران، انجام صحیح فرآیند و مطابقت آن با استانداردهای از پیش تعریف شده امری ضروری می باشد. لذا مطالعه فوق با هدف تعیین فرآیند اجرای دستورات دارویی داروهای خوراکی از طریق ممیزی بالینی طراحی و اجرا گردید.

مواد و روش ها: بررسی حاضر، یک مطالعه توصیفی مقطعی بود که به روش ممیزی بالینی و در یک مرکز آموزشی درمانی در تبریز در سال 1393 انجام گرفت. ممیزی فوق در 6 مرحله شامل:1) انتخاب موضوع ممیزی بالینی، 2) تعیین معیارها و استانداردها، 3) بررسی وضعیت موجود، 4) مقایسه وضعیت موجود با استانداردها (استانداردهای وزارت بهداشت، کتابچه ایمنی دارویی،کوریکولوم اجرای دستورات دارویی و گایدلاین مدیریت دارو نظام ملی سلامت(NHS) ، 5) طراحی و انجام مداخله و 6) ممیزی مجدد انجام گرفته و برای ارزیابی فرآیند مربوطه از روش مشاهده و چک لیست استفاده شد که روایی ابزار فوق توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت.

نتایج: نتایج حاصل از ممیزی فوق نشان داد که قبل از مداخله،از 25 گام مورد بررسی در فرآیند اجرای دستورات دارویی، 11 گام با استانداردها مطابقت بسیار پایینی داشتند (کمتر از 15 درصد) و متوسط میزان مطابقت کل فرآیند با استاندارد در حدود 47درصد بود. در حالیکه بعد از اجرای مداخله، متوسط میزان تبعیت از کل استانداردها به 78 درصد افزایش یافت.

نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان دهنده تاثیر اجرای انواع مداخلات آموزشی و استفاده از کاردکس به جای کارت دارویی بر ارتقای کلی فرآیند اجرای دستورات دارویی بود. علیرغم بهبودهای صورت گرفته، ارزیابی و مداخله مستمر جهت بهبود مستمر کیفیت مورد نیاز می باشد.

---

زمینه و هدف: کمبود یا سازماندهی نامناسب منابع مالی از چالش های ارایه خدمت بوده و کسورات درآمدهای اختصاصی مراکز مراقبت های سلامت یکی از مسائل قابل توجه در حوزه مدیریت منابع مالی می باشد. از این رو، این مطالعه باهدف تعیین علل کسورات درآمدهای اختصاصی مراکز بهداشتی و درمانی و راهکارهای کاهش آن انجام شد.

مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی بوده و با رویکرد پدیدارشناسی در سال 1393 در استان آذربایجان شرقی انجام شد. روش جمع آوری داده ها، بحث گروهی متمرکز و مصاحبه نیمه ساختاریافتهبود که براساس راهنمای از قبل طراحی شده انجام شدند و تا اشباع داده ها ادامه یافتند. برای انتخاب شرکت کنندگان از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف استفاده شد. داده ها براساس روش تحلیل محتوایی مورد تحلیل قرار گرفت.

نتایج:براساس تجارب و نظرات شرکت کنندگان در مطالعه، شش تم برای علل کسورات و راهکارهای کاهش آن استخراج گردید و این تم ها شامل علل و راهکارهای مربوط به کسورات سرانه ای، کسورات بیمه ای، کسورات مرتبط با ارسال مستندات، کسورات ناشی از  ثبت، کسورات ناشی از تخفیفات و کسورات ناشی از عدم واریز کامل درآمدهای نقدی به حساب دانشگاه بود. به طور کلی 18 علت برای کسورات و 23 راهکار برای کاهش آن ها  شناسایی گردید.  

نتیجه گیری:علل کسورات درمراکز بهداشتی درمانی باکل مراحل تبدیل خدمت به درآمد و الزامات بیمه ای مرتبط هستند و راهکارها و مداخلات شناسایی شده نیز به این حیطه ها تمرکز دارند.

---

زمینه و هدف:  با توجه به افزایش روزافزون افراد بیمه‌شده، اتکای بیمارستان‌ها به منابع حاصل از سازمان‌های بیمه‌گر افزایش می‌یابد که سهم نسبتاً زیادی از این درآمدها به دلایل مختلف دریافت نمی‌شود و به عنوان کسورات درآمدی بیمارستان‌ها محسوب می‌شود. لذا این مطالعه باهدف تعیین علل کسورات درآمدی و راهکارهای کاهش آن‌ها در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه کیفی بر اساس رویکرد پدیدارشناسی در سال 1396 انجام شد. داده‌ها به روش مصاحبه نیمه‌ساختارمند با 17 نفر از مسئولین و کارشناسان امور مالی و درآمد بیمارستان‌ها جمع‌آوری شد و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA.10 و روش تحلیل چارچوبی گاله (2013) تحلیل شد.
نتایج: بر اساس تحلیل چارچوبی، 2 طبقه برای علل اصلی کسورات شامل علل مستقیم و علل ریشه‌ای شناسایی شد. همچنین 8 طبقه برای راهکارهای کاهش کسورات شامل تعامل با سازمان‌های بیمه‌گر؛ ارزیابی، تحلیل و پس‌خوراند وضعیت کسورات؛ هماهنگی و توانمندسازی نیروی انسانی؛ سازمان‌دهی صحیح نیروی انسانی؛ تقویت کانال‌های نظارتی؛ اقدامات انگیزشی، برنامه‌ریزی صحیح و ساختارسازی شناسایی شدند.
نتیجه‌گیری: کسورات در کل فرآیند تبدیل خدمت به درآمد صورت می‌گیرد و مهم‌ترین عامل مؤثر در آن عدم آگاهی و انگیزه کارکنان برای کنترل کسورات می‌باشد. برای کنترل کسورات مشارکت همه صاحبان فرآیند در بیمارستان و سازمان‌های بیمه‌گر و به‌ویژه تعهد مدیریت ارشد بیمارستان ضروری است.