فصلنامه

---

طبق بررسیهای انجام گرفته سالانه 44 تا 98 هزار نفر بر اثر اشتباهات و عوارض دارویی قابل پیشگیری در ایالات متحده آمریکا، جان خود را از دست می دهند. این موارد در بیمارستانها مانند مرگ و میر ناشی از تصادفات، سرطان سینه و ایدز در حال افزایش است. اشتباهات و عوارض دارویی بسیار پر هزینه هستند و بیمارانی که در نتیجه این این اشتباهات در بیمارستان بستری می شوند ناچار به پرداخت این هزینه هستند و بیمارانی که در نتیجه این اشتباهات در بیمارستان بستری می شوند ناچار به پرداخت این هزینه ها جهت رفع صدمات جسمی و روحی خود میشوند. در ایالات متحده آمریکا هزینه هایی که در نتیجه عوارض و اشتباهات دارو - درمانی قابل پیشگیری توسط بیماران پرداخت می شود سالانه در حدود 17 تا 29 میلیارد دلار برآورد شده است. (1) هزینه درمان بیمارانی که در طی دوره بستری در بیمارستان دچار عوارض سوء ناشی از مصرف داروها می شوند، سالانه در حدود 6/5 - 56/1 میلیارد دلار برآورد شده است. هزینه های ذکر شده به غیر از هزینه های مربوط به بستری، دعاوی قضایی و یا خسارت وارده به بیمار است. (5-2) بیمارانی که عوارض سوء دارویی را تجربه می کنند، بطور متوسط 12-8 روز بیش از سایر بیماران در بیمارستان بستری می شوند، که هزینه بستری هر یک از بیماران بیش از 24-16 هزار دلار تخمین زده شده است. (6) هزینه عوارض ناخواسته داروها در یک بیمارستان 700 تختخوابی در ایالات متحده آمریکا سالانه در حدود 6/5 میلیون دلار صرف عوارض دارویی قابل پیشگیری می شود. همچنین در این مطالعه متوسط مدت اقامت در بیمارانی که به دلیل عوارض داروئی قابل پیشگیری در بیمارستان بستری شده اند 6 روز برآورد شده است. (3) پژوهشگرانی که یافته های دفتر کیفیت و پژوهش خدمات بهداشتی را در ایالات متحده آمریکا بررسی میکردند، دریافتند که عوارض ناخواسته داروها به طور متوسط مدت اقامت را در بیمارستان بریگمن، بیمارستان زنان و بیمارستان عمومی ماساچوست به مدت 6/4 روز و هزینه ها را بیش از 4685 دلار افزایش می دهد. (2) LDS یافته هائی که از مطالعات دفتر کیفیت و پژوهش خدمات بهداشتی، در بیمارستان بدست آمده است نشان می دهد که میانگین مدت اقامت بیمارانی که با عوارض دارویی بسیار شدید، تشنج و خونریزی) مواجه شده اند، CNS مانند ( آریتمی، دپرسیون مغز استخوان، دپرسیون 20 روز، در بیمارانی که دارای عوارض با شدت کمتری بوده اند( یا کسانیکه به ایجاد تغییر در روشهای درمانی یا به مدت اقامت طولانی تری در بیمارستان نیاز داشته اند) 13 روز، در بیمارانی که با عوارض سوء داروئی مواجه نشده اند 5 روز بوده است. هزینه های بیمارستان برای این بیماران به ترتیب تقریبا، 38007 ، 22474 ، 6320 ، دلار بوده است. (7)

---

زمینه و هدف: ویژگی‎های دموگرافیک افراد از عوامل موثر بر دیدگاه ایشان نسبت به کیفیت مراقبت‏های بهداشتی می‎باشد به‏طوری‎که ارتباط مثبتی بارضایت ایشان دارد. هدف این مطالعه تعیین نقش متغیرهای دموگرافیک گردشگران پزشکی مراجعه‎کننده به بیمارستان‎های شیرازبر دیدگاه ایشان نسبت به کیفیت خدمات بود.

مواد و روش‎ها:پژوهش حاضر مطالعه‏ای توصیفی–تحلیلی و مقطعی بود که روی 200 بیمارخارجی مراجعه‎کننده به بیمارستان‎های شیراز در سال 92-1391 انجام گرفت. ابزار جمع‏آوری داده‎ها پرسشنامه‏ای دو قسمتی بود. در بخش اول اطلاعات فردی و در بخش دوم انتظارات و ادراکات گردشگران از کیفیت خدمات با استفاده از پرسشنامه‌هایی برگرفته از ابزار سروکوال اندازه‎گیری شد. روایی ‏این پرسشنامه توسط متخصصین و پایایی آن به تفکیک انتظارات و ادراکات بوسیلهCronbach’s alpha (90درصدو 89درصد) تأیید گردید. درنهایت، داده‎ها توسط آزمون‏های آماری تی مستقل و آنالیز واریانس یکطرفه تحت نرم افزار   SPSS نسخه  16 مورد تجریه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج: طبق نتایج بدست آمده میانگین شکاف کیفیتی گروه سنی بالای 50 سال 26/0- برآورد شد که نسبت به دوگروه سنی دیگر کمتر بود. همچنین کمترین مقدار کلی این کمیت مربوط به گروه کم‎سواد و گروهی که کمتر از 7 روز در شیراز اقامت داشتند، بود  که بترتیب 32/0- و 36/0- برآورد شد. در ابعاد معنادار نیز گروه گردشگران متأهل، دارای ملیت عمانی و افرادی که خدمات جراحی چشم دریافت کرده بودند، نسبت به سایر گروه‏ها میانگین شکاف کمتری داشتند. مقادیر میانگین شکاف کیفیتی کل برای این گروه ها بترتیب42/0-، 21/0- و 22/0- بدست آمد.

نتیجه‎گیری: به منظور توسعه صنعت گردشگری پزشکی باید ویژگی‌های دموگرافیکی مراجعه‎کنندگان در نحوه‎ سیاستگذاری و طراحی سیستم‎های خدماتی درنظر گرفته شود به‏طوری‎که رضایت اکثریت را درپی داشته باشد.

---

زمینه و هدف: اگر چه نقش معنویت در ادبیات کارآفرینی اجتماعی مورد تائید قرار گرفته است، اما در کمتر پژوهشی به صورت تجربی رابطه هوش معنوی و نیات خیرین بخش بهداشت و درمان بررسی شده است. در این راستا، هدف این مقاله ارائه و سنجش تجربی یک مدل نظری مبنی بر رابطه معنویات با محوریت هوش معنوی بر نیات خیرین بیمارستان‌ساز بود.

         

مواد و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی بود و داده‌های آن از 164 خیر بیمارستان‌ساز گردآوری و با استفاده از روش تحلیل مسیر آزمون شد. برای سنجش هوش معنوی، از ارزیابی 360 درجه استفاده شد.

نتایج: نتایج تحقیق بیانگر این بود که هوش معنوی و سایر متغیرهای مدل، قدرت تبیین 41 درصد از تغییرات نیات خیرین بیمارستان‌ساز را دارا بود (41/۰(R²= که در مطالعات رفتاری، بسیار قابل توجه می باشد. همچنین این موضوع که داشتن فلسفه اجتماعی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، نقش میانجی در رابطه هوش معنوی و نیات خیرین بیمارستان‌ساز دارد نیز مورد پشتیبانی کامل قرار گرفت.

نتیجه گیری: با فرصتهایی که برای سرمایه گذاری‌های سودآور اقتصادی فراهم است، خیرین بیمارستان‌ساز باید از سطوح بالایی از هوش معنوی برخوردار باشند تا انگیزه کافی برای ارزش‌آفرینی اجتماعی به دست آورند. در این راستا، به سیاستگذاران نظام سلامت نیز پیشنهاد می‌شود برای افزایش فعالیتهای خیرخواهانه، بر شکوفایی و ارتقای سطح هوش معنوی در بخش بهداشت‌و‌درمان تمرکز کنند.

---

زمینه و هدف: کاهش خطا در بیمارستان ها به عنوان ضرورتی برای بهبود کیفیت مراقبت های سلامت، بهبود ارتباط بین کارکنان بیمارستان و بیماران و کاهش شکایت بیماران شناخته می شود. به دلیل احتمال بالای وقوع خطا در اتاق عمل، این پژوهش با هدف شناسایی خطاهای بالقوه با روش تحلیل حالات و اثرات خطا (FMEA) انجام شد.

مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه کیفی بوده که حالات خطا را با روش تحلیل حالات و اثرات خطا در شش مرحله مورد ارزیابی قرار داد. ابتدا تعداد فعالیت های اتاق عمل فهرست گردید و سپس حالات خطا شناسایی شد. سپس عدد اولویت ریسک ( RPN ) هریک از خطاها طبق امتیاز شاخص های شدت، وقوع و تشخیص محاسبه گردید.

نتایج: در مجموع 204 حالت خطا برای 36 فرآیند فرعی ذکر و در 5 فرآیند بخش جراحی مشخص شد. 7/15 % از حالات خطا به عنوان خطر با ریسک بالا ( نمره خطر > = 100) طبقه بندی شدند. بیشترین فراوانی علل ریشه ای مربوط به خطاهای انسانی و خطاهای سازمانی و کمترین مربوط به خطاهای فنی بود.

نتیجه گیری: خطاهای اتاق عمل عمدتا مربوط به خطاهای انسانی و مهارت  بود.  بیشترین مجموع حالات خطا برای "بیهوش نمودن بیمار توسط رزیدنت بیهوشی به کمک سرکولار" و کمترین متعلق به "نگذاشتن اکسیژن برای بیمار"  بود. شناسایی 36 فعالیت و 204 حالات خطا در 5 فرایند اتاق عمل  نشان دهنده جامعیت روش HFMEA در شناسایی، طبقه بندی، ارزیابی و تحلیل خطاهای نظام سلامت است.