فصلنامه

---

زمینه و هدف: خطای پزشکی موضوعی جهانی،هزینه بر وعامل مرگ ومیر وآسیب به بیماران است وسخت مورد توجه جامعه قرار دارد این موضوع امنیت بیماررا که ازمهمترین ابعاد مراقبتهای بهداشتی محسوب میشود،به خطر می اندازد.خطای پزشکی در بیمارستانهاو موسسات مراقبت سلامت ایالات متحده سومین علت مرگ ومیر بوده وسالانه قریب به 98000نفر قربانی میگیرد. هدف ازانجام این پژوهش تعیین دیدگاه پزشکان عمومی درباره خطاهای پزشکی است.
مواد و روش‌ها: برای انجام این پژوهش توصیفی -تحلیلی ومقطعی، 80نفراز پزشکان عمومی شاغل درشهرستان زابل انتخاب شدند و جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته شامل 19سوال مرتبط با انواع خطاهای پزشکی،فاش سازی خطاهای پزشکی استفاده شد که جهت تعیین روایی پرسشنامه از نظرات متخصصان واساتید مرتبط استفاده شد وروایی آن تایید گردید جهت پایایی پرسشنامه ،پرسشنامه دراختیار10نفر ازافراد مورد مطالعه قرار گرفت وپس از یک هفته مجددا پرسشنامه رادراختیار آنها قراردادیم وباتوجه به اینکه ضریب همبستگی نمرات دو پرسشنامه قبل وبعد %80شد پایایی پرسشنامه تایید گردید.پس از تکمیل پرسشنامه ها،اطلاعات وارد نرم افزارspss ورژن 11/5شد وبااستفاده از آمارتوصیفی شامل میانگین وانحراف معیار وجداول فراوانی وآزمون آماری کای دو تجزیه وتحلیل داده ها انجام شد.
نتایج: 72/5%ازپزشکان عمومی شرکت کننده دراین مطالعه خطای تشخیصی راشایعترین نوع خطاهای پزشکی دانستند 32/5%علت خطای دارویی رامربوط به خطای پرسنل داروخانه بیان کردند 36/3%از پزشکان عمومی تغییررفتار وانگیزه مندکردن پرسنل درمانی رااولین عامل درکاهش خطاهای پزشکی عنوان کردند 67/5%افراد مورد مطالعه موافق و32/5%مخالف فاش سازی خطای پزشکی بودند ومهمترین فایده فاش سازی خطای راجلوگیری وتوجه بیشتر به اشتباهات وخطاهای آینده بیان نمودند .رابطه معناداری بین گروههای سنی وجنسی وارتکاب به خطاهای پزشکی وجود ندارد(p>0/05).
نتیجه گیری: باتوجه به اهمیت وشایع بودن خطاهای پزشکی وارتباط مستقیم آن باجان ومال بیماران ،زمان،بودجه ونیروی انسانی سیستم بهداشتی درمانی، نقش مسئولین در وضع قوانینی درجهت ایجادامنیت حقوقی واخلاقی برای پرسنل پررنگتر می گردد زیرا موجب فاش سازی وبیان آسانترو به موقع خطاها به بیماران وسرپرستان میشود ونیز انگیزه مندی کارکنان ،بهبودآموزش وآگاهی از خطاهای احتمالی درحین کار نقش بسزایی در کاهش آسیب به بیمار وحفظ حقوق آنان دارد.

---

زمینه و هدف: اخیرا موضوع خطاهای پزشکی در سیستم درمانی مورد توجه قرار گرفته است. با در نظر گرفتن این موضوع که پرستاران نسبت به دیگر کارکنان، زمان طولانی­تری را با بیماران سپری می‏کنند بیش از بقیه کارکنان مستعد انجام خطای انسانی می­باشند. در مطالعه حاضر خطاهای انسانی پرستاران بخش اورژانس زایمان مشغول به کار در یکی از بیمارستان­های دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش­ها: در مطالعه مقطعی حاضر، ابتدا تجزیه‏ و تحلیل وظایف حرفه پرستاری بخش اورژانس زایمان با تکنیک تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (HTA) با تشکیل Focus Group انجام شد. در مرحله بعد، احتمال خطای انسانی با روشSPAR-H تعیین و هر یک از فاکتورهای شکل دهی عملکرد در برگه‏کار‏ها و فعالیت‏های تشخیصی و عملی مشخص ‏گردید. پس از تعیین مقدار وابستگی، میزان احتمال نهایی خطا محاسبه ‏گردیده و با استفاده از جداول احتمال خطا و شدت خطا، ارزیابی سطح ریسک انجام شد.

نتایج: طبق نتایج، در مورد چهار گروه وظایف، کمترین خطا مربوط به زیر وظیفه­ی " کار با دستگاه پمپ سرم" با میزان خطای 055/0 و هم چنین بیشترین احتمال خطا مربوط به زیر وظیفه ی" تزریق فرآورده های خونی" با میزان احتمال 780/0 برآورد گردید. همچنین، مسؤلیت­های خاص بخش از بالاترین ریسک های نامطلوب برخوردار بودند.

نتیجه گیری: تحلیل خطاهای شناسایی شده در مطالعه حاضر نشان می­دهد که بدلیل حجم بالای کار، زمان ناکافی و همچنین نیاز به رسیدگی مدیریتی بسیار دقیق و برقراری هماهنگی های لازم، علل عمده خطاها را می­توان به استرس و پیچیدگی بالا در وظایف این بخش نسبت داد. 

---

زمینه و هدف: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مدیران سازمان‌ها، رفتارهای کاری انحرافی کارکنان می‌باشد. رفتار کاری انحرافی عبارت است از رفتار ارادی که هنجارهای سازمانی را نقض کرده و سلامتی سازمان و کارکنان یا هر دو را تهدید می‌کند. هدف این مطالعه تعیین ارتباط هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی با گرایش به انحراف کاری کارکنان بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه یک مطالعه مقطعی به‌صورت توصیفی تحلیلی بود. جامعه‌ مورد مطالعه 290 نفر از کارکنان (کارمندان اداری و پرستاران) چهار بیمارستان منتخب شهر تهران شامل شهید مطهری، شهید رجایی، حضرت رسول و دکتر شریعتی بودند. روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای بود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش سه پرسشنامه هوش هیجانی شوت، رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و رفتار کاری انحرافی بنت و رابینسون بود. روایی و پایایی این پرسشنامه‌ها در مطالعات قبلی تأیید شده بود. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از آزمون‌های تی مستقل، آنالیز واریانس یکطرفه، تست تعقیبی توکی و ضریب همبستگی پارامتری پیرسون استفاده شد.
نتایج: از میان متغیرهای دموگرافیک و سازمانی تنها سن با گرایش به رفتارهای کاری انحرافی رابطه آماری معنی‌دار داشت (012/0p=). میان هوش هیجانی، رفتار شهروندی سازمانی و بعد احترام و تکریم با رفتارهای کاری انحرافی در سازمان رابطه آماری معنادار و معکوس مشاهده شد (0001/0p=).
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که هرچقدر افراد سازمان دارای سطح هوش هیجانی بالاتری باشند، نگرش مثبت‌تری نسبت به سازمان خواهند داشت و حس فداکاری و تعهد کاری بیشتری نسبت به سازمان در خود احساس نموده ، رفتارهای شهروندی بیشتری در سازمان و گرایش کمتری به انجام تخلف کاری دارند.