فصلنامه

---

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین رهبری خدمتگزار با اعتماد به ناظر، اعتماد به سازمان و رفتار مدنی اجتماعی در بین پرستاران بیمارستانهای دولتی شهر شیراز بود.
مواد و روشها: پژوهش حاضر کاربردی و از دسته مطالعات همبستگی بود که بصورت مقطعی و در سال 1389 انجام گرفت. نمونه آماری پژوهش حاضر را 250 نفر از پرستاران بیمارستانهای دولتی شهر شیراز تشکیل می دادند که بر اساس فرمول تعیین حجم مطالعات همبستگی انتخاب شدند. در راستای گردآوری داده های پژوهش از 3 پرسشنامه: 1- رهبری خدمتگزار تیلور(2002)،2- اعتماد به ناظر و اعتماد به سازمان رادر(2003)، و 3- رفتار مدنی اجتماعی لایدن(2008) استفاده گردید. تحلیل داده های پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار spss18 انجام گرفت.
نتایج : یافته های پژوهش نشان داد که بین رهبری خدمتگزار و اعتماد به سازمان(0/01 p< و0/440=r) و رهبری خدمتگزار و رفتار مدنی اجتماعی (0/01p< و0/144=r) و اعتماد به سازمان با رفتار مدنی اجتماعی (0/01p< و0/145=r) رابطه معنادار آماری وجود دارد. همچنین رهبری خدمتگزار توان پیش بینی رفتار مدنی اجتماعی پرستاران را دارا بود.
نتیجه گیری : ادراک پرستاران بیمارستانهای مورد مطالعه از رهبری خدمتگزار، همبستگی مثبتی با اعتماد به سازمان و رفتار مدنی اجتماعی دارد. همچنین این پژوهش نشان داد بیمارستان هایی که به عنوان رهبری بر اساس خدمت گزاری ادراک می شوند، سطوح بالاتری از اعتماد به سازمان و رفتار مدنی اجتماعی را نشان خواهند داد. علاوه بر این، یافته ها از دیدگاه گرین لیف مبنی بر اینکه رهبری خدمتگزار پیشایندی از اعتماد به سازمانهاست، و جنبه های دیگری از مدلهای رهبری خدمتگزار، حمایت کردند.

---

زمینه و هدف: هرسازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و مرغوبیت فعالیتهای خود بالاخص در محیطهای پیچیده و پویا نیاز مبرم به نظام ارزشیابی دارد. از سوی دیگر فقدان نظام ارزشیابی و کنترل در یک سیستم به معنای ارتباط نداشتن با محیط درون وبرون سازمان تلقی می گردد که پیامد آن کهولت و مرگ سازمان است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی است که در مورد بخش زنان وزایمان انجام شده است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل مطالعات کتابخانه‌ای، پرسشنامه ها، مطالعات میدانی و استفاده از نظر متخصصین بود. ترسیم درختواره شاخصها با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی انجام و برای روایی تحقیق از تکنیک دلفی استفاده شده است.
نتایج: در فرایند ترسیم درختواره شاخصهای ارزشیابی عملکرد انجام چند مرحله لازم است. 1. تدوین شاخصهای عملکردی 2. گروه‌بندی شاخصها و ترسیم درختواره 3. وزن‌دهی شاخصها
نتیجه گیری: ارزشیابی عملکرد بخشهای مختلف بیمارستان باید در مقاطع زمانی مشخص و با استفاده از یک مدل نظام مند انجام گیرد. برای این کار تدوین شاخصهای عملکردی مخصوص هر بخش الزامی است؛ یافته‌های این تحقیق نشان داد که مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی می تواند یک الگوی مناسب برای این کار باشد.

---

زمینه و هدف: یکی از اهرم های کنترل بسیار مهم در نظام سلامت، روش پرداخت می باشد. تمام سازمان هایی که اعتباراتی برای بخش سلامت بسیج می کنند و به گردش درمی آورند، باید تصمیم بگیرند که قرار است پرداخت به چه افرادی صورت گیرد، این پول به چه دلیل و چقدر باید پرداخت گردد. بنابراین هدف اصلی از این پژوهش شناسایی روش های پرداخت به پزشکان در نظام ارجاع کشورهای منتخب و در نهایت ارائه راهکارهایی مناسب برای بخش درمان مستقیم سازمان تأمین اجتماعی ایران بود.
مواد و روشها: این پژوهش از نوع مطالعات تطبیقی بود که با هدف ارایه راهکار برای اصلاح روش های پرداخت به پزشکان در نظام ارجاع بخش درمان مستقیم سازمان تأمین اجتماعی ایران در سال 1387 انجام شد. ابتدا مبانی نظری موضوع مورد بررسی قرار گرفته و چارچوب تحلیل وضع موجود در این قسمت معین شد. سپس برای یافتن راه‌حل‌های پیش رو برای حل مشکلات وضع موجود، مطالعه تطبیقی انجام گرفت. گزینه‌های انتخاب شده، راهکارهای اولیه را شکل داد و سپس راهکارها با استفاده از روش دلفی معتبرسازی شد.

---

زمینه و هدف: در صورت نبود امکانات درمانی در بیمارستانهای سازمان تامین اجتماعی در استانها، بیماران به تهران اعزام می گردند. این امر موجب بروز تنش فکری و روحی و نارضایتی بیماران شده و هزینه های زیادی بابت اعزام بیمار بر سازمان تحمیل می نماید. هدف این پژوهش مقایسه حذف فرانشیز خدمات درمانی در بیمارستانهای طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی در استانها با هزینه اعزام بیماران به تهران می باشد.
مواد و روشها: این مطالعه بصورت تحلیلی و گذشته نگر انجام شد. بیماران جراحی اعصاب اعزام شده به تهران، به روش سرشماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها از طریق فرم اطلاعاتی جمع آوری و جهت تجزیه و تحلیل آنها، از نرم افزار SPSS استفاده شد.
نتایج: در بین استانهای مورد مطالعه، استان خوزستان با 233 بیمار، بیشترین فراوانی اعزام و استانهای زنجان و گلستان با 2 بیمار، کمترین فراوانی را داشته اند. بین میانگین هزینه اعزام پرداختی توسط سازمان و میانگین فرانشیز پرداختی توسط بیماران، اختلاف معنی داری وجود داشت (001/0p<) بطوریکه هزینه اعزام بیشتر از فرانشیز بود. همچنین اختلاف معنی داری بین تفاوت میانگین هزینه اعزام و فرانشیز در بین استانها مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: از آنجائیکه هزینه اعزام بیماران مورد مطالعه به تهران بیشتر از فرانشیز پرداختی توسط آنها در بیمارستانهای طرف قرارداد سازمان در استانها می باشد، حذف فرانشیز خدمات درمانی و درمان بیماران مذکور در استان محل سکونتشان، می تواند موجب کاهش هزینه های سازمان در مقایسه با اعزام آنها به تهران گردد.

---

زمینه و هدف: افزایش شمار سالمندان در ایران موجب توجه به موضوعات جدید و تازه ای در ارتباط با آنها شده است .از جمله این توجهات حمایت اجتماعی می باشد. از آنجا که ناتوانایی های دوره سالمندی با افزایش سن شایعتر می شود و وابستگی گاه اجتناب ناپذیر می گردد، در این شرایط نقش حمایت اجتماعی در حفظ و بهبود سلامت سالمندان پررنگ می گردد. مواد و روشها: در این مطالعه با استفاده از جستجوی کتابخانه ای و اینترنتی پرسشنامه هایی که برای اندازه گیری سلامت و حمایت اجتماعی سالمندان استفاده شده بود جمع آوری گردید و بر اساس آن پرسشنامه ای جامع تدوین شد. به منظور انتخاب نمونه ها و به منظور دستیابی به تعداد و ترکیب مناسب سالمندان ، 5 منطقه واقع در شهر تهران به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه بین 140 سالمند مقیم خانه سالمندان و 280 سالمند بالای 60 سال ساکن خانواده توزیع گردید. .برای آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج: از مجموع 420 پرسشنامه توزیع شده 406 پرسشنامه تکمیل شد بنابراین نرخ پاسخدهی 6/96% بوده است.نتایج تحلیل آزمون ها ارتباط بین حمایت اجتماعی و انواع سلامت جسمی ،روحی و اجتماعی را نشان داد که حاکی از وجود همبستگی بین حمایت اجتماعی با سلامت می باشد. نتیجه گیری: حمایت اجتماعی روی سلامت روحی، جسمی و اجتماعی سالمندان تاثیر دارد به طوریکه که بین حمایت اجتماعی و سلامت روحی و جسمی واجتماعی سالمندان ارتباط معنی دار وجود دارد.

---

---

زمینه و هدف: سه محور سلامتی، پاسخ دهی و تامین مالی عادلانه به عنوان اهداف اصلی هر سیستم بهداشتی معرفی شده اند. در این پژوهش، میزان پاسخ دهی بیمارستان های خصوصی و تامین اجتماعی شهر تهران در سال 1392 بررسی شد.

مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع  توصیفی- تحلیلی بود که به صورت مقطعی در 10 بیمارستان شهر تهران (20 درصد از کل بیمارستان های خصوصی و تامین اجتماعی شهر تهران: 8 بیمارستان خصوصی و 2 بیمارستان تامین اجتماعی) انجام شد. جامعه پژوهش را کلیه بیماران بستری و سرپایی مراجعه کننده به این بیمارستان ها در سال تحقیق تشکیل داده که از بین آنها 333 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه پیمایش جهانی سلامت سازمان جهانی بهداشت که روایی و پایایی آن مورد تائید قرار گرفته شد استفاده گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آماری کروسکال والیس و من ویتنی توسط نرم افزار SPSS  نسخه 17 تحلیل گردید.

نتایج: میانگین نمره پاسخ دهی از دیدگاه بیماران بستری و سرپایی به ترتیب 60/0±7/3 و 71/0±1/4 به دست آمد. میانگین نمره پاسخ دهی از دیدگاه بیماران بستری در بیمارستان های خصوصی و تامین اجتماعی به ترتیب 46/0±4/4و 82/0±2/3 و برای بیماران سرپایی 58/0± 8/3و 63/0± 5/3 براورد شد. همچنین میانگین نمره پاسخ دهی در بیمارستان های خصوصی (4/4) بالاتر از بیمارستان های تامین اجتماعی(2/3) ارزیابی شده و این تفاوت از دیدگاه بیماران معنادار بود(001/0>P).

نتیجه گیری: ابعاد پاسخ دهی در بیمارستان های مورد مطالعه در حد متوسط به بالا ارزیابی گردید . این میزان در بیمارستانهای خصوصی نسبت به تامین اجتماعی دارای وضعیت بهتری بود. پیشنهاد می شود تا مدیران بیمارستان ها بیشتر به مشتری و مکانیزم هایی جهت پاسخ دهی بهتر و ارائه خدمات با کیفیت تر توجه کنند. 

---

---

زمینه و هدف: یادگیری سازمانی در نظریه‌ها و مدلهای مختلف در بعد نظری و تجربی تاثیر زیادی در تحولات سازمانها داشته است وزمینه مساعدی برای تسهیل هر نوع تغییر و تحولی فراهم می‌کند.این  قابلیت می‌تواند در اجرای حاکمیت بالینی نیز  نقش اساسی ایفا نماید.

موارد و روش‌ها:مطالعه حاضر مطالعه‌ای توصیفی-تحلیلی  بودو به شیوه مقطعی درشش ماه اول سال 93 انجام شد.جامعه آماری کارکنان بیمارستان تامین اجتماعی اردبیل بود. برای انتخاب نمونه از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد و تعداد نمونه 170 نفر به دست آمد. از پرسشنامه16 سوالی گومژوهمکاران برای سنجش قابلیت یادگیری در چهار بعد وازپرسشنامه35 سوالی محقق ساخته برای سنجش حاکمیت بالینی در هفت بعد استفاده گردید.برای تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه  18 انجام شد.

نتایج: نتایج تحقیق نشان داد که قابلیت یادگیری با اجرای حاکمیت بالینی با ضریب  507/0 رابطه معنی‌داری دارد این ضریب برای تعهد مدیریت 644/0، دید سیستمی 498/0، فضای باز و آزمایشگری 446/0 و انتقال و یکپارچگی دانش 261/0 بود.

نتیجه‌گیری: با توجه به نقش تاثیرگذار قابلیت یادگیری در اجرای حاکمیت بالینی پیشنهاد می‌شود زمینه لازم برای تقویت قابلیت یادگیری سازمانی در چهار بعد بویژه در بعد حمایت مدیریتی و دید سیستمی فراهم شود تا حاکمیت بالینی با اثربخشی بیشتر اجرا گردد.

---

زمینه و هدف: فرهنگ سازمانی نقش بسزایی در بهره‌وری بیمارستان‌ها دارد. موفقیت یا شکست برنامه‌ها و استراتژی‌های تغییر سازمانی تا حدود زیادی به فرهنگ سازمانی بستگی دارد. این مطالعه با هدف شناسایی نوع فرهنگ سازمانی بیمارستان‌های شهر تهران در سال 139۳ انجام شد.

مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی در 18 بیمارستان دولتی، خصوصی و تأمین اجتماعی شهر تهران انجام شد که به صورت سهمیه ای- تصادفی از میان 114 بیمارستان شهر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته شامل هشت بعد و 32 سوال استفاده شد که به صورت تصادفی طبقه‌بندی شده در اختیار 696 نفر از کارکنان رسته‌های اداری، پشتیبانی، تشخیصی و درمانی بیمارستان قرار گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و با آزمون‌های آماری تحلیلی نظیر اسپیرمن، مان ویتنی و کروسکال والیس انجام شد.

 نتایج: میانگین امتیاز فرهنگ سازمانی بیمارستان‌های شهر تهران برابر با 62/3 از شش امتیاز بود (فرهنگ متوسط). بین فرهنگ سازمانی و نوع مالکیت بیمارستان‌ها ارتباط آماری معنی‌دار وجود داشت (002/0=p). میانگین امتیاز فرهنگ سازمانی به ترتیب در بیمارستان‌های تأمین اجتماعی و خصوصی بیشتر بود.بعد توجه به جزئیات در بیمارستان‌های دولتی و تأمین اجتماعی بیشترین امتیاز و بعد مشتری مداری در بیمارستان‌های خصوصی  بیشترین امتیاز را کسب کرده بود. بیشترین و کمترین میانگین امتیاز فرهنگ سازمانی به ترتیب مربوط به بخش‌های اداری و پشتیبانی بیمارستان‌ها بود.

نتیجه‌گیری: فرهنگ سازمانی در بیمارستان‌های شهر تهران در حد متوسط ارزیابی شد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود که مدیران بیمارستان‌ها با استفاده از برنامه‌های مهندسی فرهنگ سازمانی به منظور افزایش بهره‌وری سازمان‌های خود، فرهنگ سازمانی به ویژه ابعاد انسجام، کار گروهی و خلاقیت سازمانی  آن را ارتقا دهند.

---

زمینه و هدف: موفقیت مدیران در بیمارستان، نه تنها منوط به توجه به محیط داخل بیمارستان، بلکه مستلزم در نظر داشتن محیط بیرونی آن می باشد. نظر به اهمیت مسئولیت اجتماعی بیمارستانها بعنوان یک مساله بیرون سازمانی، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان اهمیت مسئولیت اجتماعی و وضعیت اجرایی بیمارستانها، انجام گردید.
مواد و روش ها: این مطالعه پیمایشی در سال 1395 در همه بیمارستانهای آموزشی شهر کرمانشاه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران در سطوح میانی و عملیاتی بودند که 150 نفر به روش سرشماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن تائید گردید. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 22و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی انجام شد.
نتایج: میزان اهمیت و وضعیت اجرای مسئولیت اجتماعی از دید مدیران به ترتیب در سطح بالا(99/9±20/86درصد) و متوسط (41/12±62/60درصد) ارزیابی گردید. در بین حیطه ها، بیشترین اهمیت به حیطه محیط زیست (65/11±30/88درصد) و کمترین به تامین کنندگان (47/13±40/81درصد) گزارش شد. از منظر اجرا، بیشترین توجه به مسئولیت پذیری در حوزه بیماران (26/14±87/68درصد) و کمترین به فرایندهای سازمانی (47/14±02/42درصد) بدست آمد. وضعیت اجرا مسئولیت اجتماعی برحسب پست سازمانی و نوع استخدام تفاوت آماری معنادار داشت(05/0>p).
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میزان اجرای مسئولیت اجتماعی بیمارستان ها در حد متوسط بود. به نظر می آید که ارزیابی مدون از عملکرد مدیران و مسئولین و ارائه بازخورد عملکردی از سوی آنان و استفاده از تجارب سازمان های موفق در عرصه مسئولیت اجتماعی، ضروری است.

---

زمینه و هدف: سازمان‌های بیمه‌گر در صورت عدم انطباق صورتحساب‌های مالی بیماران با قرارداد منعقد شده مبالغی را به اسم کسورات به بیمارستان‌ها پرداخت نمی‌کنند. این پژوهش به مقایسه کسورات اعمال شده از سوی سازمان بیمه تأمین اجتماعی به صورتحساب‌های بیماران مجتمع بیمارستانی امام خمینی قبل و بعد از ابلاغ کتاب تعرفه ارزش‌های نسبی خدمات بیمارستانی می‌پردازد.
مواد و روش‌ها: داده‌های این مطالعه توصیفی- تحلیلی از گزارشات کسورات اعمال شده به اسناد بیماران بستری و سرپایی بیمه تأمین اجتماعی در شش ماهه دوم 1392 (قبل از اعمال تعرفه ارزش‌های نسبی خدمات) و شش ماهه دوم سال 1393 (بعد از اعمال آن) بدست آمد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تی تست زوجی تحلیل شد.
نتایج: میانگین کسورات شش ماهه دوم سال‌های 1392 و 1393 برابر با 9/2 و 1/11 درصد بود. میزان کسورات اعمال شده بعد از اجرای کتاب تعرفه ارزش‌های نسبی خدمات به میزان 8/282 درصد افزایش یافت. میزان کسورات اعمال شده به ازای هر پرونده بستری 6 برابر و برای هر مورد سرپایی 12 برابر شد. بیشترین کسور اعمال شده در سال 1392 مربوط به خدمات جراحی و آزمایشگاه و در سال 1393 مرتبط با خدمات رادیوتراپی، شیمی‌درمانی و هتلینگ بود.
نتیجه‌گیری: کسورات اعمال شده به صورتحساب‌های ارسالی بیمارستان از سوی سازمان بیمه تأمین اجتماعی بعد از اجرای کتاب تعرفه ارزش‌های نسبی به شدت افزایش یافت. شناسایی علل کسورات جدید بیمه‌ای، آموزش کارکنان و پزشکان در این زمینه و ارتقای فرایندهای مربوطه برای کاهش کسورات بیمه‌ای ضروری است.

---

زمینه و هدف: رشد شدید هزینه های مراقبت سلامت و محدودیت منابع، توجه به ارتقای کارایی و استفاده بهینه از منابع را به عنوان یکی از اولویت های اصلی نظام سلامت مطرح نموده است. هدف این پژوهش، تعیین کارایی بخش درمان مستقیم واحدهای مدیریت درمان سازمان تامین اجتماعی کشور با استفاده از روش تحلیل مرزی تصادفی طی سال های 1394-1387 بوده است.
مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و عملکرد بخش درمان مستقیم 30 واحد مدیریت درمان سازمان تامین اجتماعی کشور ایران با استفاده از روش تحلیل مرزی تصادفی مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد تخت فعال، پزشک، پرستار و تعداد پرسنل اداری به عنوان متغیرهای نهاده و متغیر ترکیبی نتیجه تحلیل عاملی به عنوان متغیر ستانده در نظر گرفته شده است. کارایی واحدها با استفاده از نرم افزار Frontier4.1 محاسبه شده و جهت بررسی عوامل موثر بر کارایی، از نرم افزار Stata14 استفاده شده است.
نتایج: میانگین کارایی فنی واحدهای مورد بررسی، 816/0 به دست آمده است. با توجه به مقدار شاخص آزمون نسبت درستنمایی ( 45/100= LR )، تابع تولید کاب- داگلاس به عنوان بهترین مدل در نظر گرفته شده است.
نتیجه گیری: بر اساس یافته­های این مطالعه، تعدیل نیروی انسانی مازاد، برنامه ریزی اقتضایی جهت افزایش کارایی و مدیریت منابع باید در اولویت اهداف مدیران و مسئولان مربوطه قرار گیرد تا بتوان سطح کارایی را در واحدهای مورد مطالعه افزایش و میزان هزینه ها را به حداقل ممکن کاهش داد.

---

زمینه و هدف: سل یک بیماری واگیردار و بزرگترین علت مرگ ناشی از بیماری های عفونی تک عاملی است. هدف از این پژوهش برآورد هزینه­های اقتصادی این بیماری و عوامل موثر بر ابتلای آن در استان همدان بود.
مواد و روش­ها: پژوهش حاضر مطالعه­ای توصیفی و تحلیلی بود که درمقطع زمانی24 ماهه در سال­های1393 و 1394 انجام گرفت. جامعه مورد پژوهش بیماران مبتلا به سل شناسایی شده در سطح استان همدان در گروه های ریوی گسترده خلط مثبت و خارج ریوی استان همدان می باشد. استخراج داده های مورد نیاز از طریق بررسی پرونده بیماران مسلول در مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی و نیز بیماران بستری در بخش­های عفونی صورت گرفت. همچنین با استفاده از مدل لاجیت و نرم افزار Stata15، عوامل اجتماعی و اقتصادی خانوارهایی که احتمال بیشتری در مواجه شدن با این بیماری دارند، مطالعه گردید.
نتایج: در پژوهش انجام شده، مجموع 173 بیمار مسلول شناسایی شد که هزینه­های مستقیم برآورد شده درمان بیماران مبلغ 8307 میلیون ریال بود. همچنین نتایج مدل لاجیت نشان داد که افراد ساکن شهر، بالای 65، کم سواد و افراد مبتلا به ویروس ایدز به ترتیب 22،14،18و 6 درصد احتمال مواجهه با بیماری سل بیشتری خواهند داشت.
نتیجه گیری: هزینه تمام شده بیماری سل علاوه بر تخصیص مبلغ قابل توجهی از منابع بهداشتی و درمانی استان، هزینه­های غیر مستقیم  زیادی را نیز به خانوارها تحمیل می کند. تبعات اجتماعی و اقتصادی حاصل از این هزینه­ها منجر به بسیاری از ناهنجاری­ها مانند طرد شدن زنان مبتلا از خانواده یا ترک تحصیل فرزندان افراد مبتلا می شود.

---

زمینه و هدف: رسانه‌های اجتماعی یکی از ابزارهای کم‌هزینه است که توسط بسیاری از سازمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. هدف از این تحقیق کیفی ارائه مدل پاسخگویی عمومی مبتنی بر به‌کارگیری رسانه‌های اجتماعی در دانشگاه‌های دولتی علوم پزشکی شهر تهران است.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر با استفاده از روش داده بنیاد تحلیل موقعیت کلارک صورت پذیرفت. برای استخراج مؤلفه‌های اصلی این مدل با 21 نفر از خبرگان در سال 1400 مصاحبه‌های عمیقی انجام شده است. افراد مورد مطالعه این تحقیق را مدیران و کارشناسان دانشگاه‌های پزشکی شهر تهران (تهران، شهید بهشتی، ایران) تشکیل دادند که مشارکت‌کنندگان با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند.
نتایج: تحلیل موقعیت پاسخگویی در دانشگاه‌های علوم پزشکی نشان داد عرصه اصلی و تعیین‌کننده «دولت» است. این عرصه در دل خود «وزارت بهداشت» را دارد. عرصه سوم، خود «دانشگاه‌های علوم پزشکی» و جهان‌های اجتماعی فعال در آن است. عرصه چهارم، «واحدهای روابط عمومی» است، اما در گوشه این عرصه‌های متداخل، عرصه «جامعه مخاطب» قرار دارد.
نتیجه‎گیری: اساس و پایه پاسخگویی بر دادن گزارش و اطلاعات است. دانشگاه‌ها بایستی آزادی عمل لازم را به کارکنان خود در ارائه گزارش مستقیم بدهند. با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهاد می‌شود که با شکل‌دهی یک دپارتمان تخصصی روابط عمومی در رابطه با پاسخگویی عمومی علاوه بر شناسایی ظرفیت‌ها، نسبت به رفع موانع موجود اقدام نمایند.

---

مقدمه: نابرابری‌های اجتماعی- اقتصادی در استفاده از خدمات دندانپزشکی یک چالش عمده سیاست‌های سلامت در بسیاری از کشورها است. این مطالعه مقطعی با هدف بررسی نابرابری اجتماعی اقتصادی در بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی در لرستان و مقایسه با استان‌های هم‌جوار انجام شده است.
روش: داده‌های مورد نیاز از پیمایش هزینه و درآمد خانوار جمع‌آوری گردید. حجم نمونه شامل 5547 خانوار استان‌های غرب کشور بود. جهت تعیین مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی از روش رگرسیونی لاجستیک و جهت سنجش نابرابری بین گروه‌های درآمدی از شاخص تمرکز و منحنی تمرکز استفاده گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار استاتا نسخه 14 انجام شد.
نتایج: بیشترین و کمترین درصد بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی در میان خانوارها به ترتیب مربوط به استان‌های همدان (02/7 درصد) و لرستان (19/3 درصد) می‌باشد. نتایج شاخص تمرکز نشان داد بهره‌مندی و هزینه‌های خدمات دندانپزشکی در میان خانوارهای با وضعیت اقتصادی- اجتماعی بالاتر متمرکز است؛ به عبارت دیگر نابرابری به نفع ثروتمندان است. زن بودن سرپرست خانوار و افزایش بعد خانوار منجر به کاهش بهره‌مندی از این خدمات می‌گردد. سطح تحصیلات بالاتر سرپرست خانوار و افزایش تعداد افراد شاغل و افراد باسواد خانوار ارتباط مثبتی با بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی نشان داد.
نتیجه‌گیری: بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی در بین گروه‌های اقتصادی- اجتماعی بالاتر به طور معناداری بیشتر بود. این نابرابری‌ها با معرفی و اجرای سیاست‌های هدفمند، قابل اجتناب هستند. خانوارهای با درآمد پایین، سطح تحصیلات کمتر و بیکاران باید در تمرکز سیاست‌گذاری برای مقابله با نیازهای برآورده نشده مراقبت‌های دندانپزشکی قرار گیرند.

---

مقدمه: توزیع عادلانه جغرافیایی اقدامات نظام سلامت با هدف افزایش کیفیت و کارایی اقتصادی، یکی از اجزای مهم دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی می‌باشد. تبیین عوامل زمینه‌ای، فرآیندی و پیامدی بازاریابی سلامت در ایران از اهداف مطالعه حاضر می‌باشد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به صورت کیفی انجام شد. روش نمونه‌گیری در این مطالعه هدفمند بود که در نهایت 51 نفر از افراد خبره در این مطالعه شرکت نمودند. داده‌های مطالعه نیز به روش تحلیل محتوا مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.
نتایج: یافته‌های این مطالعه در بخش‌های شرایط علی؛ مؤلفه‌های زیربنایی؛ راهبردها؛ عوامل زمینه‌ای؛ عوامل مداخله‌گر و پیامدهای استقرار گروه‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: برخورداری از الگوی مطلوب بازاریابی سلامت امکان جذب درآمد کافی را برای عرضه‌کنندگان خدمات فراهم سازند تا آن‌ها انگیزه کافی برای ارائه خدمات باکیفیت مطلوب را داشته باشند. جذب درآمد کافی علاوه بر تضمین کیفیت خدمات برای گیرندگان خدمت رضایت آن‌ها را نیز از نظام سلامت به دنبال خواهد داشت و به تداوم عرضه خدمات مطلوب خواهد انجامید.

---

زمینه و هدف: بازاریابی تجربی نوعی استراتژی بازاریابی است که در آن با ایجاد تجربیات واقعی زندگی، مشتریان را جذب و علاقه‌مند می‌کند تا از تجربه خود خاطره خوش و ماندگاری را ثبت کنند. ایجاد یک تجربه عالی برای مشتری، در خدمات مراقبتی در بخش سلامت دشوار است. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر بازاریابی تجربی بر قصد ویزیت مجدد در درمانگاه‌های تأمین اجتماعی استان قم می‌باشد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر ازلحاظ رویکرد، از نوع کمی و از نوع هدف کاربردی و ازنظر جمع‌آوری داده‌ها از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری شامل مراجعین به درمانگاه‌های تأمین اجتماعی استان قم بودند که به‌صورت تصادفی طبقه‌ای به تعداد ۵۲۲ نفر به مطالعه دعوت شدند. تحلیل داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری کوواریانس محور با کمک نرم‌افزار ایموس نسخه 24 انجام شد.
نتایج: تأثیر بازاریابی تجربی (با ابعاد تجربه حسی، تجربه فیزیکی، تجربه عاطفی، تجربه شناختی، تجربه رابطه‌ای) بر قصد مراجعه مجدد به درمانگاه با مقدار ضریب مسیر (۰/۵۴۰+) مورد تأیید قرار گرفت. همچنین بررسی شاخص‌های ساختاری مدل و روایی سازه، گواه برازش خوب مدل بودند.
نتیجه‌گیری: بازاریابی تجربی و به دنبال آن ارتقای روابط بیمار و پزشک ازجمله عواملی است که توجه به آن‌ها می‌تواند بااهمیت باشد. مراکز بیمار محور می‌توانند با تمرکز بر بازاریابی تجربی و فراهم کردن امکانات رفاهی و استفاده از فناوری‌ها برای افزایش سهولت خدمت‌رسانی، باعث افزایش احتمال بازگشت به درمانگاه‌ها شوند.

---

زمینه و هدف: برنامه‌ریزی‌ ترخیص به عنوان فرایندی جهت انتقال امن بیمار، با مداخلات مددکاران اجتماعی ‌پزشکی همواره‌ با چالش مواجه بوده است. ‌شناسایی ‌این چالش‌ها از اختلال در برنامه‌ریزی مؤثر جلوگیری می‌کند. ‌هدف ‌این پژوهش بررسی چالش‌‌های مددکاران اجتماعی ‌پزشکی در برنامه‌ریزی‌ ترخیص است. ‌
مواد و روش‌ها: این مقاله یک مطالعه کیفی است که در سال 1402 در سطح کشور ‌ایران انجام گرفت. ‌داده‌ها از طریق مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته به صورت حضوری و تلفنی، با ۱6 نفر از مددکاران اجتماعی شاغل در بیمارستان، جمع‌آوری و با روش تحلیل مضمون، به صورت دستی تحلیل گردید. ‌
نتایج: یافته‌‌های ‌این پژوهش نشان داد که مددکاران اجتماعی ‌بیمارستان در طی برنامه‌ریزی‌ ترخیص با چالش‌های ساختاری و حرفه‌ای مواجه هستند. در نتیجه انجام این پژوهش، مضامینی با عناوین انزوای حرفه‌ای، محیط فرساینده، هزینه‌های کمرشکن، ساختار‌‌های ناکارآمد و فشار‌های حرفه‌ای و مضمون اصلی ترخیص مراقبت نشده، استخراج گردید. ‌
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از ‌این پژوهش حاکی از آن است که مددکاران اجتماعی در بیمارستان با همکاری و مشارکت ضعیف، کمبود امکانات و تجهیزات و در سطح جامعه با موانع اقتصادی-اجتماعی روبه‌رو می‌باشند. آنان با چالش‌‌های حرفه‌ای در جهت رعایت اصول و ارزش‌‌های حرفه‌ای و حفظ کیفیت خدمات مددکاری اجتماعی در برنامه‌ریزی‌ ترخیص مواجه هستند. با توجه به اهمیت مداخلات پس از ترخیص انجام اصلاحات سازمانی، ساختاری جامعه و اصلاحات حرفه‌ای در سطح خرد و کلان توصیه ‌می‌گردد.

---

زمینه و هدف: افزایش هزینه‌های نظام سلامت به خصوص مخارج دارویی به عنوان یک چالش بزرگ در نظام سلامت مطرح بوده است. این مسئله برای بیماری‌های مزمن مانند دیابت دارای اهمیت ویژه است زیرا عوامل مختلفی در میزان دسترسی بیماران به این داروها و همچنین توان مالی پرداخت هزینه‌های آن‌ها تأثیرگذار است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی دسترسی و توانایی خرید داروهای آنتی دیابتیک در داروخانه‌های شهر خرم‌آباد در سال انجام گرفته است.
مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه پژوهش آن شامل بیماران و مراجعه‌کنندگان به داروخانه‌های خصوصی سطح شهر و بیمارستان‌های خرم‌آباد می‌باشد. اطلاعات مورد نیاز بر اساس پروتکل سازمان جهانی بهداشت از طریق نسخ بیماران، اطلاعات داروخانه‌ای، مصاحبه و چک‌لیست جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با توجه به نوع متغیرها از آزمون‌های تی، کای دو و آنوا و رگرسیون لجستیک با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 انجام گرفت.
نتایج: نتایج نشان داد که از میان عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر بر توان مالی پرداخت هزینه‌های داروهای دیابت، سطح درآمد به عنوان یک متغیر تأثیرگذار شناخته شده است و در بیمارانی که بیماری زمینه‌ای دارند درامد آن‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرد. همچنین نتایج نشان داد که برخلاف بازار آزاد در بازار سلامت و اقتصاد دارو هیچ عامل اجتماعی اقتصادی از طرف تقاضا یعنی بیماران بر داروخانه به عنوان عرضه‌کننده دارو در قالب شاخص دسترسی تأثیرگذار نیست.
نتیجه‌گیری: با توجه دسترسی و ارائه خوب دارو در داروخانه‌ها ولی توان مالی پرداخت پایین بیماران در پوشش هزینه‌های دارویی به نظر می‌رسد دولت می‌تواند با اقداماتی از قبیل پوشش بیمه‌ای بالا و یارانه‌های دارویی از اقشار ضعیف حمایت نماید.