فصلنامه

---

زمینه و هدف: مهارت های هوش هیجانی عامل اصلی در اثربخشی رهبری و موفقیت شغلی مدیران به شمار می آید.لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان هوش هیجانی مدیران و ارتباط آن با عملکرد آنان در بیمارستانهای منتخب خصوصی و دولتی شهر تهران انجام گردید.
مواد و روشها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی با نتایج کاربردی است که به روش مقطعی (cross-sectional) انجام شده است . جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه مدیران ارشد و میانی بیمارستانهای دولتی و خصوصی تحت پوشش دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی است. تعداد 120 نفر از مدیران ارشد و میانی بیمارستانها بعنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید.این حجم برای اطمینان 95% و دقت 4 با استفاده از فرمول محاسبه گردید.برای ارزیابی عملکرد هر مدیر از دیدگاه 3 نفر از کارکنان بیمارستانهای مورد مطالعه استفاده شد که برای جمع آوری و نظرات دیدگاههای کارکنان لازم بود نظرات 360نفرازکارکنان از طریق پرسشنامه جمع آوری شودبدین ترتیب تعداد 480 پرسشنامه تنظیم گردید. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در پژوهش ،یک پرسشنامه استاندارد(پرسشنامه شرینک) و یک پرسشنامه محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت ضریب همبستگی پرسشنامه محقق ساخته 88/0 درصد بدست آمد که نشاندهنده پایایی مناسب پرسشنامه می باشد. آزمون هایی که در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت عبارتند از آزمون Kolmogrov Smirnov، Manwitny, Kruskal-Wallis.
یافته ها: بین هوش هیجانی مدیران و عملکرد آنها ارتباط وجود دارد ولی هیچ یک از حیطه های هوش هیجانی از لحاظ آماری معنی دار نمی باشد. در بین حیطه های مختلف هوش هیجانی مهارتهای اجتماعی دارای بالاترین میزان (60%)و خودانگیزشی دارای پایین ترین میزان (50%)است و میزان هوش هیجانی کل مدیران نیز 56% می باشد.
نتیجه گیری: در مجموع نتایج این مطالعه معنی دار بودن رابطه هوش هیجانی و عملکرد مدیران از دیدگاه کارکنان را تایید نمی نماید.

---

زمینه و هدف: استانداردها نقش با ارزشی در نشان دادن حداقل مطلوب و عملکرد مورد انتظار، هدف گذاری، تعیین دقیق وضعیت فعلی بیمارستان و در نهایت ارزشیابی و نظارت و هدایت فعالیتهای سازمان دارند و از با ارزش ترین عناصر در سازمان به حساب می روند ، از این رو ارزشیابی رعایت استاندارد از جمله عواملی است که به بهبود استانداردسازی هرچه بیشتر بیمارستان ها کمک فراوانی می کند.از آنجایی که عملکرد پرسنل نقش بسزایی در ارائه ی خدمات با کیفیت به بیماران دارد ،هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت استانداردهای بخش اعمال جراحی و تاثیر آنها بر عملکرد پرسنل پرستاری در سال 1389 بوده است .
مواد و روشها: این پژوهش مقطعی تحلیلی بوده است. جامعه ی مورد پژوهش، بخشهای عمل جراحی و پرسنل پرستاری آنان در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ، در سال 1389بوده است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای برابر با 120 نفر در 10 بیمارستان تعیین گردید که شامل 51 نفر زن و 56 مرد که از این تعداد 69 نفر کاردان و 38 نفر کارشناس می باشند چک لیست از طریق مطالعات علمی و منابع مختلف در راستای جمع آوری استانداردهای مربوط به بخش اعمال جراحی و ارزیابی عملکرد پرسنل تهیه گردید و سپس روایی آن مورد تأیید قرار گرفت.اعتبار چک لیست ، 101سوالی بررسی استانداردها در بخش اعمال جراحی برابر با 85% و اعتبار چک لیست 24 سوالی ارزیابی عملکرد 73/1% به دست آمده که حاکی از اعتبار ابزار اندازه گیری می باشد. اطلاعات به دست آمده پس از استخراج با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی و آزمون های کای دو ، آنالیز واریانس یک طرفه و t مستقل توسط نرم افزار SPSSنسخه 16 بررسی شد.
نتایج: از مجموع 404 امتیاز، بیمارستان 1 با 354 امتیاز یبشترین امتیاز رعایت استاندارد ها و بیمارستان 3 با 274 امتیاز کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. از مجموع 96 امتیاز چک لیست ارزیابی عملکرد ، بیمارستان 10 با 86.4 امتیاز بهترین عملکرد پرسنل و بیمارستان 6 با نمره ی بدترین عملکرد پرسنلی را دارا می باشد.
نتیجه گیری: بررسی یافته های این پژوهش حاکی از این امر است که بین رعایت استاندارد های تجهیزاتی ، ایمنی ، بهداشتی بخش های عمل جراحی بیمارستان ها با عملکرد پرسنل پرستاری شاغل در آنها ارتباطی وجود نداشت ولی رعایت استانداردهای فضای فیزیکی در عملکرد پرسنل پرستاری موثربود. از سوی دیگر ارتباطی بین سن ، تحصیلات ، تاهل وسابقه کار پرسنل با عملکرد آنان موجود نمی باشد.اما جنسیت در عملکرد پرسنل موثر بود.

---

زمینه و هدف: نظام پیچیده مراقبت های بهداشتی درمانی مستلزم فعالیت های پیشگیری و درمانی هماهنگی است که باید یک ساختار سازمانی مدیریت، آن را تحت مقتضیات و شرایط اجتماعی و سیاسی به عهده بگیرد. برنامه ها، بدون استثنا با بررسی نیاز مردم و تقاضای مراقبت بهداشتی و درمانی آغاز می شود.
مواد و روش ها: این پژوهش کاربردی در سال 1388 انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل خانوارهای شهر نائین استان اصفهان در سال 1388 بود. در این مطالعه برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای در 3 بلوک بهداشتی هر کدام به تعداد130 خانوار استفاده شد. توصیف و تحلیل داده ها با بهره گیری از روش های آماری و به کمک نرم افزار SPSS12صورت گرفت.
نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین ویژگی های جمعیتی جامعه مورد مطالعه ( سن پدر خانوار، سن مادر خانوار، شغل پدر و مادر خانوار، میزان تحصیلات پدر و مادر خانوار، تعداد فرزندان، درآمد کل خانوار، نوع بیمه تحت پوشش خانوار و منطقه محل سکونت خانوار ) و بهره مندی از خدمات درمانی سرپائی رابطه آماری معناداری وجود داشت. همچنین بین ویژگی های جمعیتی فوق و تقاضا برای خدمات تشخیصی و بستری و خرید دارو نیز رابطه آماری معناداری مشاهده شد. متوسط بار مراجعه به پزشک عمومی 1/08، پزشک متخصص 1/44، دندانپزشکی 0/6، خرید دارو 2/52، خدمات تشخیصی 1/32، و بستری 0/44 محاسبه شد. هزینه متوسط برای دریافت خدمات درمانی در شهر نائین 366296 ریال و برای خدمات درمانی شهر های دیگر 454585 ریال محاسبه گردید.
نتیجه گیری: با عنایت به وجود نارضایتی جامعه مورد مطالعه در ارتباط با خدمات بستری موجود در شهر نائین و متعاقبا تمایل به مراجعه به شهرهای دیگر در راستای دریافت خدمات و اثرگذاری منفی آن بر تقاضا و همچنین شاخص های کارائی مراکز درمانی نائین از یک طرف و تحمیل هزینه های گزاف و صرف زمان های زیاد برای دریافت خدمات در شهرهای دیگر، سیاست گذاران بهداشتی درمانی باید توجه بیشتری را به کیفیت خدمات ارائه شده توسط مراکز درمانی موجود در شهر نائین، انجام مطالعات مورد نیاز در زمینه مداخلات پیشگیری در سطح یک و دو و متناسب با شایع ترین بیماری ها و نیازهای متفاوت گروه های سنی مختلف در جامعه، سازماندهی گروه های مختلف بازار هدف، تغییرات محیطی، برنامه ریزی نظام مند، نحوه آموزش جامعه و ارائه خدمات مطلوب در گروه های بیماری که بیشترین بار بهره مندی را ایجاد می کنند و کاهش احساس عدم اطمینان موجود نسبت به مراکز درمانی سرپایی، تشخیصی و بستری موجود در شهر نائین مبذول نمایند.

---

زمینه وهدف: وجود شاخص های گوناگون آماری باعث اندازه‌گیری میزان کارایی موسسات بهداشتی ودرمانی بوده و می تواند به عنوان راهبردی دقیق، موانع و مشکلات را از سرراه توسعه خدمات درمانی بردارد. این مطالعه با هدف ارزشیابی شاخصهای عملکردی بخش زنان وزایمان انجام شده است.
مواد و روشها: این مطالعه یک پژوهش توصیفی و مقطعی است که در بخش زنان و زایمان بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و فرمهای آماری و روش گردآوری داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه، فرمهای آماری، مشاهده مستقیم و مصاحبه بوده است. برای تعیین روایی شاخصها از تکنیک دلفی و برای پایایی روش از پرسشنامه های استاندارد استفاه و با مقیاس لیکرت مقایسه داده ها انجام شده است.
نتایج: شاخصهای ضریب اشغال تخت(63%) ، فاصله گردش تخت (5)، متوسط طول اقامت (4روز)، سرانه بیمار به ازای هر پرستار(19)، سرانه آموزش ضمن خدمت کادر(10)، تعداد کادر خدماتی به ازای تخت فعال(1به12)، تعداد کادر مامایی به ازای تخت زایمان(0)، رضایتمندی کادر(50.9%) و بیمار(89%) امتیاز بخش از حدود مورد انتظار پایین تر است. شاخصهای هم اتاقی مادر و نوزاد(100%)، تغذیه باشیرمادر(100%)، دسترسی به اطلاعات بیمار از HIS(100%)، دسترسی به داروهای اورژانسی و هتلینگ(100%)، برگزاری راندها و گزارشات صبحگاهی(100%)، متوسط زمان پذیرش بیمار در بخش(حدود 30 دقیقه)، میزان فوت نوزاد و مادر به کل زایمانها(صفر) و درصد بیماران آموزش‌دیده(100%) در حد مورد انتظار بود. شاخصهای سرانه متخصص به ازای تخت فعال(1به 7) و نسبت سزارین به کل زایمانها(67%) از حد مورد انتظار بالاتر بود.
نتیجه گیری: شاخص ها، عملکرد بیمارستان را در زمینه های گوناگون نشان می‌دهند. بنابراین توجه همه جانبه به این نشانگرها ضروری است که باید به طور منظم در دوره های زمانی مشخص مورد بررسی و مقایسه قرار گیرند. یافته های این مطالعه نشان داد که تعدادی از شاخصهای عملکردی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و نیاز به ارزیابی و انجام اقدام اصلاحی در جهت بهبود وضعیت این شاخصها و به تبع آن بهبود وضعیت عملکرد بخش می باشد.

---

زمینه و هدف : تمرکز بر ایجاد فرصت مشارکت بیماران در تمام سطوح سیستم بهداشت و درمان در جهت اعتلای توانائی آنان در ارتقای ایمنی بیمار و کیفیت ارائه خدمات امری ضروری است. هدف پژوهش حاضر «بررسی ادراک بیماران بستری در بخشهای بالینی بیمارستانهای عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه مشارکت در تصمیمات درمانی و ایمنی بیمار» می باشد.

مواد و روش ها: این بررسی به صورت مقطعی انجام گرفت. در بهار 1390 لیست 8 بیمارستان عمومی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران و کلیه بخشهای بالینی آن از طریق وبسایت دانشگاه تهیه شد. در نهایت با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای حجم نمونه 300 نفر محاسبه شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ساختار یافته ای بود که پایائی و روائی آن در حد قابل قبول بود. در این مطالعه از روشهای آماری توصیفی، رگرسیون خطی و رگرسیون چند متغیره لجستیک برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید.

نتایج: 60% افراد زن بودند. 59/7% افراد میزان مشارکت در تصمیمات درمانی را زیاد و 27% کم ارزیابی کردند. 60% افراد میزان ایمنی بیمار را خوب و 26%ضعیف ارزیابی کردند. افراد جوانتر و شاغل، میزان مشارکت را بیشتر ارزیابی کردند. افراد با تحصیلات بالاتر یا شاغل یا مجرد امتیاز ایمنی کمتری به بیمارستان دادند. مشارکت بیمار در تصمیمات درمانی تاثیری بر ارزیابی وی از میزان ایمنی بیمار در بیمارستان نداشت.

نتیجه گیری: علائمی که ممکن است توسط فرد نابهنجار تفسیر شده، احتمالاً توسط فرد دیگر به گونه متفاوت تفسیر می شود. این اختلاف ناشی از تفاوتهای دموگرافیک افراد می باشد

---

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی یکی از عوامل اساسی در کاهش بازدهی،ایجاد عوارض جسمانی و روانی به خصوص در مشاغل مرتبط با خدمات انسانی واز دست دادن نیروی انسانی کارآمد می باشد هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین سلامت روان و سندروم فرسودگی شغلی در بین کادر پرستاری بیمارستان های آموزشی استان قم بود.

مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد،که بر روی 200 نفر از پرسنل پرستاری شاغل در استان قم که به صورت چند مرحله ای احتمالی انتخاب شدند،صورت گرفت.برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، سلامت عمومی و پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاک استفاده شد که روایی و پایایی این ابزار در مطالعات قبلی تأیید شده است.برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از18 SPSS و آمار توصیفی ، آمار استنباطی و همچنین از آزمون من - ویتنی استفاده شد.

---

زمینه و هدف: طراحی الگوی مناسب ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان ها، در گام نخست، مستلزم شناسایی مؤلفه های مرتبط با به کارگیری مناسب ترین الگو برای ارایه مراقبت های پرستاری می باشد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مؤلفه های مرتبط با به کارگیری الگوهای ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بوده است.
مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه کیفی می باشد که به شیوه تحلیل محتوا انجام شده است. شرکت کنندگان در پژوهش، 6 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی و مدیران رده های مختلف پرستاری در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بودند که بر اساس روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه های فردی نیمه ساختار یافته بوده و جهت تحلیل مصاحبه های نیمه ساختار یافته از آنالیز درون مایه ای استفاده شده است.
نتایج: درون مایه های استخراج شده در این پژوهش شامل مراقبت با تاکید بر رضایت مددجویان، دانش و مهارت پرستاران، لزوم مراقبت مشارکتی، تعداد و تخصص نیروی پرستاری، نظارت اثربخش بر عملکرد پرستاران و سیاست های راهبردی در سطح کلان نظام سلامت بوده است که در سه بعد ساختار، فرآیند و برآیند، قرار داده شدند.
نتیجه گیری: از یافته های حاصل از این پژوهش می توان جهت طراحی الگوی ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پژوهش های آتی استفاده نمود.

---

زمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی کیفیت زندگی کاری پزشکان متخصص بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران می باشد.
مواد و روشها: نمونه پژوهش حاضر را 400 نفر از پزشکان متخصص تشکیل می دهند که از روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی شده استفاده شده است. جهت جمع آوری داده ها، از پرسش نامه کیفیت زندگی کاری ون لار استفاده شد. داده های پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS از طریق آزمون های آماری T-test و Anova تجزیه تحلیل شد. همچنین اثر همزمان متغیرهای مستقل تعریف شده مطالعه با استفاده از روش Backward در مدل رگرسیون بررسی شد.
یافته ها: میانگین کیفیت زندگی کاری کل پزشکان متخصص بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران (WRQOL) 75/48 درصد می باشد. کیفیت زندگی کاری پزشکان متخصص مرد از زن بیشتر است و کیفیت زندگی کاری کل پزشکان متخصصی که ساکن تهران هستند بالاتر از پزشکان متخصصی است که ساکن تهران نیستند ‌که این تفاوتها از لحاظ آماری معنی دار نمی باشد. کیفیت زندگی کاری پزشکان متخصصی که از امکانات موجود در محل خدمت خود رضایت دارند درتمام حیطه ها بالاتر می باشد و این تفاوتها از لحاظ آماری معنی دار می باشد. همچنین با افزایش سابقه کاری پزشکان متخصص کیفیت زندگی کاری آنها کاهش پیدا کرده است.
نتیجه گیری: کیفیت زندگی کاری پزشکان در وضعیت خوبی قرار ندارد، و مسئولین ذیربط وزارت بهداشت و مدیران بیمارستاهای مورد مطالعه باید در جهت ارتقا کیفیت زندگی کاری آنان برنامه ها و راهکارهایی را مدنظر قرار دهند.

---

زمینه و هدف: طرح پزشک خانواده شکلی از نظام ارائه مراقبت هاست که اجرای صحیح آن، ارتقاء سلامت را به دنبال دارد. آگاهی از نگرش پزشکان خانواده نسبت به شغل خود، نقش مهمی در اجرای بهتر طرح ایفا می نماید. مطالعه حاضر با هدف تبیین نگرش پزشکان خانواده شاغل در مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به شغل خود انجام شده است. مواد و روش ها: مطالعه از نوع کیفی و در سال 90 انجام شد. به منظور رسیدن به اشباع اطلاعاتی از کلیه پزشکان خانواده در مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران که 33 نفر بودند، در قالب دو مصاحبه انفرادی و چهار جلسه بحث گروهی متمرکز، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید. در نهایت، با استفاده از روش چارچوب مفهومی، تحلیل داده‌ها انجام شد. نتایج: در تحلیل داده ها، 3 موضوع کلی با عنوان عوامل ترغیب پزشکان به انتخاب پزشک خانواده و ادامه خدمت (شامل2 زیرموضوع عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی و محیطی و شرایط کاری) ، چالش های طرح (شامل2زیرموضوع زمینه سازی برای اجرای طرح، شرایط کاری و محدودیت های حرفه ای)، و اصلاحات موردنیاز برای اجرای صحیح برنامه (در سطح سیاستگزاری و در سطح اجرایی) شناسایی شد. نتیجه گیری: از آنجایی که عوامل اقتصادی، فرهنگی و عوامل محیطی و شرایط کاری در ترغیب پزشکان خانواده نقش اصلی را دارند، لذا بیشترین چالش های طرح نیز مربوط به آنها بوده و نیازمند اصلاحاتی در سطوح کلان و خرد می باشد. همچنین فراهم نمودن زمینه های لازم از طریق فرهنگ سازی در جامعه نیز می تواند در اجرای بهتر این طرح تاثیر گذار باشد.

---

زمینه و هدف: بیمارستان‌ها مهم‌ترین سازمان بهداشتی و درمانی و مصرف-کننده‌ی بخش اعظم بودجه‌ی نظام‌ سلامت هستند. راهکارهایی همچون کوچک‌سازی از جمله استراتژیهای بکار رفته در ارائه‌ی خدمات مطلوب در بیمارستان به شمار می‌روند. پژوهش حاضر با هدف جستجوی سیستماتیک روش‌های مختلف کوچک‌سازی بیمارستان و پیامدهای آن به منظور انتخاب روش مناسب برای کشور انجام شده است. مواد و روشها: در این پژوهش، جستجوی سیستماتیک در database های Medlib , SID ,Pub Med, Science Direct و ابر جستجوگر Google Scholar با استفاده از کلیدواژه‌های Downsizing, Hospital Downsizing, Hospital Rightsizing, Hospital Restructuring, Staff Downsizing, Hospital Merger, Hospital Reorganization و معادل‌های فارسی صورت پذیرفت. 379 مقاله‌ی بدست آمده بصورت مرحله به مرحله مطالعه و پالایش شده و در نهایت 25 مقاله مرتبط با اهداف مطالعه انتخاب و ارائه گردید. نتایج: روشهای کوچک‌سازی شناسایی شده شامل کاهش تعداد کارکنان و کاهش تعداد تخت، برون سپاری ، ادغام واحدهای بیمارستانی و روش ترکیبی (ترکیبی از روشهای پیشین) بود. مهمترین پیامدهای استفاده از این روش‌ها مربوط به هزینه، درآمد، ویزیت‌ها و جراحی‌های سرپایی، مدت اقامت و میزان پذیرش در بیمارستان‌ها، نرخ مرگ و میر، رضایت ذی نفعان، بارکاری ، سلامت روانی و میزان غیبت کارکنان بود. نتیجه‌گیری: از نتایج مطالعات چنین بر می‌آید که روش‌های مختلف کوچک-سازی در راستای ارائه‌‌ی خدمت مطلوب و کاهش هزینه‌ها در بیمارستان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از میان روش‌های مختلف، ادغام و برون‌سپاری با توجه به شرایط فعلی کشور ما برای استفاده در بخش بیمارستانی پیشنهاد می‌شود.

---

زمینه و هدف : هدف از پژوهش حاضر بررسی کیفیت خدمت (Service Quality) در مراقبت های دوران بارداری می باشد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی مقطعی بوده و با شرکت 185 نفر از زنان بارداری که در 40 مرکز بهداشتی درمانی و پایگاه بهداشتی شهرستان تبریز که دارای پرونده مراقبت بوده و در ماه نهم بارداری قرار داشتند و به روش تصادفی انتخاب شده بودند، انجام گرفت. کیفیت خدمت (SQ) با استفاده از فرمول: "کیفیت خدمت = 10–(اهمیت× عملکرد)"محاسبه شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تایید شده بود استفاده گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-17 انجام شد. برای بررسی ارتباط بین ابعاد کیفیت خدمت و متغییر های کیفی از آزمون T و ANOVAاستفاده شد. نتایج: کیفیت خدمت کل از دید گیرندگان خدمت 59/7 از 10 بوده، اعتماد به ارائه کننده گان خدمات بیشترین (76/9(±47/1)) و گروه های حمایتی کمترین امتیاز را به دست آورد (66/3(±32/3)). در بین مشخصات فردی، کیفیت خدمت برای زنان شاغل نسبت به زنان خانه دار (047/0p=) و مادرانی که حاملگی برنامه ریزی شده داشتند نسبت به بارداری های برنامه ریزی نشده (022/0p=) بطور معنی داری پایین تر بود که این رابطه در مدل رگرسیونی و با تعدیل رو سایر متغییرها نیز همچنان حفظ شد. نتیجه گیری : در تحقیق حاضر کیفیت خدمت از دید مادران باردار نسبتا ً پایین است. لذا فرصت مناسبی برای ارتقای کیفیت خدمات، خصوصا ً در زمینه های گروه های حمایتی و ایمنی فراهم است.

---

زمینه و هدف: بهره‌وری و کاهش هزینه‌های بیمارستانی، مستلزم روشی جهت ارزیابی عملکرد می‌باشد و نمودار پابن‌لاسو به عنوان ابزاری برای ارزیابی عملکرد شناخته شده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی و مقایسه عملکرد بیمارستانهای استان کرمان با استفاده از این نمودار بود. مواد و روش‌ها: پژوهش توصیفی و مقطعی حاضر در سالهای 89- 87 انجام گرفت. تمامی بیمارستانهای استان کرمان در سه گروه بیمارستانهای دولتی، تأمین اجتماعی و خصوصی به روش سرشماری انتخاب گردیدند. بعد از جمع‌آوری داده‌های خام از واحد آمار دانشگاه و ورود به نرم افزار SPSS 18.0 و محاسبه سه شاخص ضریب اشغال تخت، گردش تخت و میانگین مدت اقامت، عملکرد بیمارستانها با ترسیم نمودار پابن‌لاسو، تحلیل گردید. نتایج: در دو سال اول مطالعه از 23 بیمارستان به ترتیب، هفت و هشت بیمارستان و در سال سوم از 22 بیمارستان، نه بیمارستان در ناحیه سوم (بهره‌وری مطلوب) قرار گرفتند. در بین کل بیمارستان‌ها، با توجه به تعداد و نوع مالکیت، در سال 87 بیمارستانهای تأمین اجتماعی عملکرد مطلوبتری داشتند. بعلاوه در سالهای 88 و 89 بیمارستانهای دولتی جایگاه عملکردی بهتری نسبت به دو گروه بیمارستان دیگر داشتند. نتیجه‌گیری: بیمارستان‌های دولتی از وضعیت بهتری برخوردار بود. اگرچه عملکرد بیمارستانهای مورد مطالعه صرف‌نظر از نوع مالکیت، روند رو‌ به رشدی داشت، اما تنها قریب به یک سوم بیمارستانهای مورد مطالعه عملکرد مطلوبی داشتند، که می‌تواند به دلیل جهت‌گیری تغییر خدمات درمانی بستری به سرپایی باشد. در برنامه‌ریزی برای توسعه آتی تخت‌های بستری و تنوع خدمات درمانی مبتنی بر نیاز استان، توجه به نوع مالکیت و بررسی همزمان روند گذشته سه شاخص مورد مطالعه ضروری می‌باشد.

---

---

زمینه و هدف: نوبت کاری سبب کاهش عملکرد، تغییر عادات غذایی افراد، افزایش خستگی و بی خوابی، اختلالات زندگی فردی واجتماعی و اختلالات بهداشتی می گردد. هدف ازمطالعه حاضر بررسی شیوع اختلالات نوبت کاری در بین پرستاران بیمارستان های آموزشی ایلام به منظور ارئه راه کارهای مقابله با بروز این اختلالات در بین آن ها می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی – تحلیلی 84 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستانهای آمورشی شهر ایلام به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه Survey of Shift Worker (SOS) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS (Statistical Package for Social Sciences) ویرایش 18 و از آمار توصیفی و آزمون آماری کای دو استفاده شد. نتایج: نتایج نشان دادند که مشکلات ناشی از نوبت کاری در میان پرستاران از شیوع بالایی برخوردار است. بالاترین میزان شیوع به ترتیب مربوط به مشکلات روحی وروانی(96.4%)، زندگی اجتماعی(84.5%) و مشکلات گوارشی(81%)بود. مشخص شد پرستارانی که نوبت کاری را به صورت داوطلبانه انتخاب نموده اند، رضایت شغلی بیشتری نسبت به پرستارانی که کار در نظام نوبتی را به صورت اجبار انتخاب نموده اند، دارند(05/ 0P.v<).همچنین مشخص شد که شیوع مشکلات در نوبت کارانی که از نوبت کاری رضایت بالاتری داشتند به مراتب کمتر از افرادی بود که که از نوبت کاری رضایت نداشتند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاکی از آن است که انتخاب داوطلبانه نوبت کاری، رضایت از نوبت کاری بیشتری به همراه دارد و رضایت از نوبت کاری بالاتر، باعث کاهش مشکلات ناشی از نوبت کاری می شود.

---

زمینه و هدف: امروزه وسایل و تجهیزات پزشکی در امر تشخیص، درمان، آموزش، توان بخشی و بازتوانی بیماران نقش مهمی دارند. اما در سالهای اخیر در کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه یافته این نوع دستگاه ها وضعیت مطلوبی از نظر قابلیت استفاده و تعمیر و نگهداری نداشته اند. به همین دلیل، در مدیریت تجهیزات پزشکی در این کشورها از دهه قبل تاکنون تغییرات اساسی و پردازش مجدد انجام شده است. این پژوهش با هدف تعیین وضعیت مدیریت تجهیزات پزشکی با رویکرد ارزشیابی معیار قابلیت استفاده(usability) به منظور ایجاد تغییر و پردازش مجدد در مدیریت مزبور در بیمارستان های عمومی آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر بصورت توصیفی و به روش مقطعی در طول سال 1391 در تعداد 8 بیمارستان عمومی آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. ابزار گردآوری داده ها برگه مشاهده خود ساخته پژوهشگر شامل 38 سوال در مورد وضعیت مدیریت تجهیزات پزشکی و هم چنین پرسشنامه Nielsen در خصوص قابلیت و نحوه استفاده از این دستگاه ها بود که توسط سرپرستاران بخش های ICU، CCU و اتاق عمل با کمک سرپرست تجهیزات پزشکی هر بیمارستان در تعداد 56 بخش تکمیل گردید و داده های بدست آمده در نرم افزار SPSS جمع آوری شد و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: بخش های مورد نظر در بیمارستان های تحت مطالعه از نظر مدیریت تجهیزات پزشکی وضعیت مطلوبی ندارند. هم چنین، از نظر معیارهای قابلیت و نحوه استفاده از دستگاه ها و کاربری نظام اطلاعات الکترونیک، شرایط مطلوبی در این بیمارستان ها مشاهده نمی شود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل شده از این پژوهش به ویژه در زمینه قابلیت استفاده از دستگاه های پزشکی، لزوم کسب آگاهی بیشتر کاربران تجهیزات پزشکی و سرپرستاران بخش های بالینی بیمارستان ها از معیارهای مربوطه و روشهای ارزشیابی آنها و ارتباط مناسب با صاحبان و تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی در زمینه بکارگیری این معیارها در ساخت تجهیزات پزشکی و آشنایی مدیران و سیاست گذاران تجهیزات پزشکی با معانی و مفاهیم پردازش مجدد، به منظور انتخاب و خرید دستگاه های کارآمد توصیه می شود.

---

زمینه و هدف: موضوع مسئولیت و خشنودی شغلی حائز اهمیت می باشد. هدف کلی این تحقیق بررسی رابطه مسئولیت پذیری با خشنودی شغلی در پرستاران شاغل در بیمارستان های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز می باشد. مواد و روشها: جامعه آماری شامل، پرستاران شاغل در بیمارستان های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز می باشد. تعداد نمونه آماری 316 نفر می باشد که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. اطلاعات به دست آمده از طرق پرسشنامه ی جمع آوری شده، با استفاده از نرم افزار spss مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته است. نتایج: بین مسئولیت پذیری با خشنودی شغلی و دو بعد از ابعاد آن ( خشنودی از کار و خشنودی از ترفیعات) رابطه معنی داری وجود دارد اما بین مسئولیت پذیری و سه بعد دیگر خشنودی شغلی ( خشنودی از سرپرستی و نظارت، خشنودی از همکاران شغلی، خشنودی از حقوق و پرداخت) رابطه معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: مسئولیت پذیری شاخص مناسبی برای پیشگویی عملکرد در بسیاری از مشاغل می باشد و با خشنودی شغلی رابطه معنی داری دارد، به هر اندازه فرد از روحیه مسئولیت پذیری برخوردار باشد به همان اندازه در تامین سلامت و رفاه مددجویانی که عهده دار خدمت رسانی به آنها هستند کارآمدتر خواهند بود و خشنودی از کار را کسب خواهد کرد.

---

زمینه و هدف : گردشگری درمانی به واسطه سودآوری فوق العاده اش، نیازمند توجه بیش از پیش محققین می باشد. تحقیقات در زمینه موانع گردشگری درمانی بسیار کم بوده و عمدتاً بر موانع ساختاری متمرکز بوده اند. با توجه به ماهیت میان فرهنگی گردشگری درمانی، هدف پژوهش حاضر شناسایی مهم ترین موانع ارتباطی توسعه گردشگری درمانی در ایران و همچنین طراحی و آزمون مدل مفهومی این موانع می باشد. مواد و روش ها : پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی می باشد. شناسایی مهم ترین موانع ارتباطی توسعه گردشگری درمانی در ایران، طراحی مدل این موانع با روش مدل سازی تفسیری ساختاری و در نهایت، آزمون فرضیه های حاصل از این مدل در یک نمونه 300 نفری، سه مرحله طی شده در این پژوهش می باشند. یافته ها : نتایج آزمون همبستگی در سطح معنی داری کوچکتر از 01/0 نشان می دهد که همبستگی مثبت و معنی داری بین متغیرها در فرضیه ها وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون ساده نیز بر نقش تعیین کننده تمامی متغیرهای مستقل تاکید دارند. لذا تمامی فرضیه ها تایید می شوند. نتیجه گیری : مهم ترین موانع ارتباطی توسعه گردشگری درمانی در ایران عبارتند از: نبود شناخت، تفاوت زبانی ادراک شده، نبود اعتماد، تفاوت فرهنگی ادراک شده، تعصب و برخورد کلیشه ای. بین این موانع، مانع نبود شناخت مانعی کلیدی می باشد که غلبه بر آن نقش حیاتی در تسهیل گردشگری درمانی خواهد داشت. کلمات کلیدی : موانع ارتباطی، گردشگری درمانی

---

زمینه و هدف : گردشگری درمانی به واسطه سودآوری فوق العاده اش، نیازمند توجه بیش از پیش محققین می باشد. تحقیقات در زمینه موانع گردشگری درمانی بسیار کم بوده و عمدتاً بر موانع ساختاری متمرکز بوده اند. با توجه به ماهیت میان فرهنگی گردشگری درمانی، هدف پژوهش حاضر شناسایی مهم ترین موانع ارتباطی توسعه گردشگری درمانی در ایران و همچنین طراحی و آزمون مدل مفهومی این موانع می باشد. مواد و روش ها : پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی می باشد. شناسایی مهم ترین موانع ارتباطی توسعه گردشگری درمانی در ایران، طراحی مدل این موانع با روش مدل سازی تفسیری ساختاری و در نهایت، آزمون فرضیه های حاصل از این مدل در یک نمونه 300 نفری، سه مرحله طی شده در این پژوهش می باشند. یافته ها : نتایج آزمون همبستگی در سطح معنی داری کوچکتر از 01/0 نشان می دهد که همبستگی مثبت و معنی داری بین متغیرها در فرضیه ها وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون ساده نیز بر نقش تعیین کننده تمامی متغیرهای مستقل تاکید دارند. لذا تمامی فرضیه ها تایید می شوند. نتیجه گیری : مهم ترین موانع ارتباطی توسعه گردشگری درمانی در ایران عبارتند از: نبود شناخت، تفاوت زبانی ادراک شده، نبود اعتماد، تفاوت فرهنگی ادراک شده، تعصب و برخورد کلیشه ای. بین این موانع، مانع نبود شناخت مانعی کلیدی می باشد که غلبه بر آن نقش حیاتی در تسهیل گردشگری درمانی خواهد داشت. کلمات کلیدی : موانع ارتباطی، گردشگری درمانی

---

زمینه و هدف: منطقه 3 شهر زاهدان جزء محروم‌ترین مناطق استان و کشور می‌باشد. هدف این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع مراکز بهداشتی درمانی (بیمارستان) و مشخص کردن نواحی محروم از این خدمات در منطقه 3 شهر زاهدان با توجه به استانداردها و ضوابط مکان یابی بیمارستان بود. مواد و روش‌ها: برای دستیابی به نتایج دقیق با امکانات سامانه‌ GIS داده های مکانی از روی نقشه های رقومی و خطی تهیه و داده های توصیفی با استفاده از آمار و مشاهده میدانی گردآوری گردید و به پایگاه اطلاعاتی متصل شد . افزون بر آن از مدل AHP برای تعیین اولویت‌ها در مکان یابی بهینه فضاهای شهری به منظور احداث بیمارستان در این شهر اقدام شد. نتایج: منطقه مناسب که با هاشور ویژه خود از سایر نواحی تفکیک شده، برای برپایی یا استقرار کاربری‌های وابسته به مراکز بهداشتی درمانی برای ارائه خدمات در سطح محله‌ای در نظر گرفته شد. همچنین در منطقه کاملاً مناسب دو نقطه جدید برای استقرار بیمارستان پیشنهاد شد. محدوده های نامناسب و کاملا نامناسب نیز در نقشه پایانی برای منطقه 3 تعیین گردید. نتیجه‌گیری: یافته های حاصل از این تحلیل نشان می‌دهد که با توجه به سرانه های شهری، جمعیت و مبحث دسترسی نیاز کنونی شهر زاهدان به مراکز درمانی پیشنهاد ساخت دو مرکز بیمارستانی جدید است که در نقشه پایانی نمایه شده است. کلمات کلیدی: برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، مکان‌یابی بیمارستان، مدل AHP، نرم افزار GIS، منطقه 3 شهر زاهدان

---

زمینه و هدف: بیمارستان به عنوان مهمترین و اصلی ترین مرکز ارائه خدمات بهداشتی درمانی می باشد. بی شک مدیریت مناسب و موثر این مرکز درمانی میتواند بسیار حائز اهمیت باشد .هدف مطالعه حاضر تعیین عملکرد وظایف مدیریتی مدیران حرفه ای و غیر حرفه ای در بیمارستانهای منتخب تهران از نظر کارکنان بود. مواد و روش ها :دراین پژوهش توصیفی جامعه مورد مطالعه کارکنان ده بیمارستان منتخب تهران بود. برای انجام این پژوهش از پرسشنامه حاوی 41 سئوال استفاده گردید که اعتبار علمی آن توسط افراد خبره و پایائی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (90 درصد) تائید شد. پس از ورود داده ها در نرم افزار SPSS، برای توصیف داده ها از جداول توزیع فراوانی، نمودارها و شاخص های مرکزی و پراکندگی بهره گرفته شد . برای سنجش همبستگی احتمالی میان متغیرهای مطالعه از ضریب همبستگی توافقی C استفاده شد. نتایج : در حیطه های وظایف مدیریت( برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل) پاسخ ها مدیران حرفه ای در مقایسه با مدیران غیر حرفه ای روندی افزایشی از گزینه به ندرت تا همیشه را داشت و ضریب همبستگی توافقی C ارتباط آماری معنی داری را میان این حیطه ها و نوع مدیران( حرفه ای و غیر حرفه ای) نشان دادکه به ترتیب عبارت از003/0 P=، 006/0 P=، 001/0 P=و0001/0 Pبود. نتیجه گیری : آموزش حرفه ای مدیران جهت انجام وظایف مدیریتی در بیمارستانها یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.