فصلنامه

---

---

زمینه و هدف: افزایش شمار سالمندان در ایران موجب توجه به موضوعات جدید و تازه ای در ارتباط با آنها شده است .از جمله این توجهات حمایت اجتماعی می باشد. از آنجا که ناتوانایی های دوره سالمندی با افزایش سن شایعتر می شود و وابستگی گاه اجتناب ناپذیر می گردد، در این شرایط نقش حمایت اجتماعی در حفظ و بهبود سلامت سالمندان پررنگ می گردد. مواد و روشها: در این مطالعه با استفاده از جستجوی کتابخانه ای و اینترنتی پرسشنامه هایی که برای اندازه گیری سلامت و حمایت اجتماعی سالمندان استفاده شده بود جمع آوری گردید و بر اساس آن پرسشنامه ای جامع تدوین شد. به منظور انتخاب نمونه ها و به منظور دستیابی به تعداد و ترکیب مناسب سالمندان ، 5 منطقه واقع در شهر تهران به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه بین 140 سالمند مقیم خانه سالمندان و 280 سالمند بالای 60 سال ساکن خانواده توزیع گردید. .برای آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج: از مجموع 420 پرسشنامه توزیع شده 406 پرسشنامه تکمیل شد بنابراین نرخ پاسخدهی 6/96% بوده است.نتایج تحلیل آزمون ها ارتباط بین حمایت اجتماعی و انواع سلامت جسمی ،روحی و اجتماعی را نشان داد که حاکی از وجود همبستگی بین حمایت اجتماعی با سلامت می باشد. نتیجه گیری: حمایت اجتماعی روی سلامت روحی، جسمی و اجتماعی سالمندان تاثیر دارد به طوریکه که بین حمایت اجتماعی و سلامت روحی و جسمی واجتماعی سالمندان ارتباط معنی دار وجود دارد.

---

زمینه و هدف: مواجهه طولانی مدت کارکنان مراکز درمانی با ترکیبات آلی فرار باعث اثرات زیان آور بر روی ارگان‏های بدن و سبب گسترش بیماری هایی مانند سرطان مثانه، سرطان خون و تاثیر سوء بر روی سیستم عصبی گردیده و موجب افزایش هزینه های درمانی می شود. هدف از مطالعه حاضر، شناسایی و اندازه گیری BTEX (بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن) در هوای بیمارستان و مقایسه آن با حد استاندارد توصیه شده می باشد.

مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی بخش‏های حساس بیمارستان امام حسین (ع) شهر شاهرود انتخاب و جهت نمونه برداری هوا، از زغال فعال استفاده شد. در ادامه با استفاده از دستگاه گازکروماتوگرافی با دتکتور طیف سنج جرمی و شعله ای عمل شناسایی و تعیین مقدار آلاینده ها انجام شد.

نتایج: در بخش‏های بستری، اتاق عمل، اورژانس و آزمایشگاه، آلاینده‏های  بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن شناسایی شد. غلظت تولوئن در بخش های امحای زباله ppm 1455/0، رختشوخانه ppm 1078/0 و آزمایشگاه پاتولوژی  ppm 215/0 بدست آمد. نتایج مقایسه ای میزان آلاینده ها با حدود مجاز، نشان داد که وضعیت در شرایط خوبی قرار دارد.

نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که آلاینده های مورد مطالعه در کلیه بخش های این بیمارستان وجود دارد. بنابراین استفاده از اقدامات کنترلی مانند نصب سیستم بازیافت بخارات و و پایش مستمر هوای این گونه از بخش‏های بیمارستان، می تواند در کاهش میزان آلاینده های مورد نظر موثر باشد.

---

زمینه و هدف: ترخیص بیمار از مهمترین مراحل تاثیرگذار در رضایتمندی بیمار و جزو چالش‌های مدیریتی در بسیاری از بیمارستان‌ها است. پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری زمان انتظار بیماران در فرایند ترخیص و عوامل تأثیرگذار بر آن در بیمارستان امام رضا (ع) انجام شده است.

مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی زمان انتظار بیماران ترخیص شده از کلیه بخش‌های بستری بیمارستان امام رضا (ع) شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 455 بیمار به عنوان نمونه انتخاب شدند.  و زمان ترخیص آن ها در شش ایستگاه(داخل بخش، فاصله بین بخش تا مدارک پزشکی، در مدارک پزشکی، فاصله بین مدارک پزشکی تا حسابداری، محاسبه هزینه ها در حسابداری و پرداخت هزینه‌ها) با استفاده از روش زمان سنجی ساعت متوقف شونده اندازه‌گیری گردید. سپس داده‌ها با استفاده آمار توصیفی و تحلیلی و به کمک نرم افزار SPSS 16  در سطح معنی داری 0.05 تحلیل شد.

نتایج: میانگین مدت زمان انتظار بیماران برای ترخیص در کل بیمارستان امام رضا (ع) 504.26 دقیقه با انحراف معیار 362.96 دقیقه بود.در بین بخش‌های مختلف نیز بخش گوش ‌و حلق‌ و‌ بینی دارای کمترین و بخش سوختگی دارای بیشترین میانگین مدت زمان انتظار ترخیص بودند.

نتیجه گیری: با توجه به این که بیشترین زمان انتظار مریوط به ایستگاه شماره یک (در داخل بخش‌های بستری) و نیز ایستگاه شماره شش (پرداخت هزینه) می باشد لذا پیشنهاد می‌گردد با انجام راهکارهای اصلاحی در این دو ایستگاه از قبیل تغییر ساعت ویزیت و تدوین برنامه زمان‌بندی شده جهت ارسال پرونده‌ها از بخش‌ها به حسابداری به کاهش زمان انتظار بیماران کمک نمود.

---

زمینه و هدف: بخش تغذیه از جمله مهم ترین بخش های بیمارستان برای جلب رضایت و بهبود سلامت بیماران می باشد؛ عدم رعایت استاندارد­های مربوطه، موجب رشد عفونت های بیمارستانی و به خطر افتادن سلامتی افراد می گردد. با استقرار استاندارد  HACCP، بسیاری از کاستی های موجود در بخش تغذیه­ بیمارستان ها مرتفع می شود. هدف از این مطالعه تعیین وضعیت رعایت استاندارد­های سامانه­ی مذکور در بخش تغدیه­ی بیمارستان های مورد مطالعه می باشد.

مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی در  بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ( هفت بیمارستان)  در سال 1392 انجام شد. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه HACCP بود؛ برای جمع آوری داده ها از بخش های تغذیه­ بیمارستان ها از روش های مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه استفاده شد. مقیاس اندازه گیری لیکرت و امتیاز دهی از 1 ( کمترین) تا 5 (بیشترین) بوده است. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 18تجزیه و تحلیل  وارد برای توصیف داده ها از جداول و نمودار ها، و برای تحلیل آن از آزمون کروس کال والیس استفاده شد.

نتایج: میانگین امتیاز و درصد رعایت استاندارد­های حیطه های پنج گانه HACCP در 7 بیمارستان بررسی شده به ترتیب 58/3و21/70درصد محاسبه گردیدکه در سطح مطلوب ارزیابی شد. همچنین اختلاف معنی داری بین میانگین امتیاز بیمارستان ها مشاهده نشد.

نتیجه گیری: هرچند وضعیت موجود مطلوب ارزیابی شد؛ ولی به دلیل اهمیت بخش تغذیه با رعایت حداکثری استاندارد ها و بهبود کیفیت در مراحل طبخ و توزیع غذا، از عفونت های بالقوه پیشگیری شده و رضایت بیماران و کارکنان جلب خواهد شد.

---

زمینه و هدف: بیمارستان‌ یکی از نهادهای مهم در نظام نوین درمانی می‌باشد و پاسخگویی نیز از مهمترین عملکردهای سازمانی است. پاسخگویی یک نیروی پیش‌برنده است که بر عوامل اصلی فشار وارد می‌آورد تا در برابر عملکرد خود مسئول باشند. این مطالعه با هدف بررسی نظام پاسخگویی عملکرد بیمارستان‌ها انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ توصیفی-تحلیلی بصورت مقطعی در سال 1392 در 12 بیمارستان آموزشی درمانی دانشگاه علوم‌ پزشکی تهران انجام گرفت. داده‌ها بوسیله‌ی چک ‌لیست پاسخگویی عملکرد جمع‌آوری شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و بوسیله‌ی نرم افزار 19 SPSS تحلیل شد.

نتایج: به طور کلی وضعیت پاسخگویی عملکرد بیمارستان‌ها دارای میانگین 50/1(از 2 نمره) و در وضعیت "خوب" (متوسط به بالا) قرار داشت. بُعد برنامه‌ریزی استراتژیک بیشترین میانگین (21/0±85/1) و بُعد مشارکت ذی‌نفعان کمترین میانگین(46/0±12/1) رابه خود اختصاص دادند. بین همه‌ی متغیرها(بجز محرک‌ها) با پاسخگویی عملکرد همبستگی مثبت و معنی‌دار وجود داشت.

نتیجه‌گیری: ضعف در هر قسمتی از عملکرد می‌تواند دیگر قسمت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و بر عملکرد کل بیمارستان تأثیر منفی داشته باشد. با توجه به وضعیت کنونی پاسخگویی عملکرد بیمارستان‌ها و اهمیت آن، تقویت ابعاد دارای نقاط ضعف و رسیدگی به نواقص پاسخگویی عملکرد باید در اولویت کاری مدیران قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: پرستاران بزرگترین گروه ارائه کننده خدمات مراقبتی در نظام بهداشت و درمان می باشند و بخش اورژانس جزء بخشهای با ریسک بالا از نظر آسیبهای شغلی شناخته می شود. هدف مطالعه حاضر شناسایی مخاطرات شغلی کادر پرستاری بخش اورژانس می باشد.

مواد و روشها: مطالعه بر روی 250 نفر از کادر پرستاری بخش اورژانس بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای بود که اعتبار و روایی آن مورد تأیید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.

نتایج: سطح آسیبهای شغلی افراد مورد مطالعه با میانگین 55/0± 87/2 در حد متوسط ارزیابی شد. بین ابعاد مخاطرات شغلی، مخاطرات روانی_ اجتماعی و سازمانی و مخاطرات ارگونومیکی به ترتیب با میانگین 47/0± 58/3 و 71/0± 57/3 مهمترین  و مخاطرات شیمیایی (78/0± 99/1) کم اهمیت ترین منبع آسیب شغلی گزارش شدند. از بین متغیرهای مورد بررسی بین بیمارستان، سابقه خدمت، میزان تحصیلات، وضعیت استخدامی و گذراندن دوره آموزشی مخاطرات شغلی با میزان آسیبهای شغلی ارتباط آماری معناداری وجود داشت(05/0>p ).

نتیجه گیری: پرستاران در زمینه آسیبهای شغلی با عوامل خطرساز متعددی در حیطه های مختلف رو به رو هستند. برای از بین بردن این عوامل خطرساز نیاز به راهکارهایی در حیطه های مختلف است. بکارگیری ملاحظات ارگونومیک، تدوین برنامه های آموزشی مناسب، فراهم نمودن آموزش های کافی در این زمینه و ...، می تواند منجر به کاهش این آسیبهای شغلی و افزایش بهره وری آنها گردد.

---

زمینه و هدف: بین کیفیت زندگی و سلامتی افراد ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. از آنجا که پرستاران مهمترین گروه ارائه دهنده خدمات به بیماران می باشند، باید ازکیفیت زندگی خوبی برخوردار باشند. هدف این مطالعه تعیین کیفیت زندگی و متغیرهای مرتبط با آن در پرستاران شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهر زاهدان بود.

مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی از فرم کوتاه ایرانی36 (SF-36) برای سنجش کیفیت زندگی پرستاران استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Stata.12  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. رگرسیون چندگانه لجستیک برای تعیین پیشگویی کننده های کیفیت زندگی استفاده شد.

نتایج: در این مطالعه 300 پرستار زن (9/77%) با میانگین سنی6/6±6/31 مورد بررسی قرار گرفت. سابقه کار 8/6±55/7 سال بود. بیشترین امتیاز نمره کیفیت زندگی در بعد عملکرد جسمی(8/11±6/39) و کمترین میانگین به عملکرد اجتماعی(7/6±2/8 ) اختصاص داشت. در تحلیل رگرسیون لجستیک،  وضعیت تاهل، انجام اضافه کاری، الگوی شیفت کاری و سابقه کار، پیش گویی کننده های کیفیت زندگی بود(05/ 0P<).

نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که پرستاران از کیفیت زندگی مطلوبی برخوردار نبودند. پایین بودن کیفیت زندگی پرستاران، می تواند کیفیت خدمات پرستاری را تحت تاثیر قرار دهد. مدیران پرستاری می توانند با تنظیم شیفت پرستاران و تعدیل اضافه کاری با توجه به سابقه کار در بهبود کیفیت زندگی آنان اقدام نمایند.

---

زمینه و هدف: امروزه مدیران باید محیط کاری را ایجاد نمایند که پرستاران جدید را جذب کرده، پرستاران فعلی را نگهدارد و از غیبت آنان جلوگیری کند. هدف پژوهش حاضر تعیین عوامل موثر بر مدت زمان غیبت ناشی از مشکلات سلامت پرستاران بخشهای بالینی بیمارستانهای عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

مواد و روش ها: حجم نمونه در این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی، 400 نفر از پرستاران بخشهای بالینی بیمارستانهای عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. ابزار پژوهش پرسشنامه ای 100 سوالی در 2 بخش مشخصات دموگرافیک(13 سوال) و عوامل موثر بر غیبت شغلی ناشی از مشکلات سلامت(87 سوال) شامل عوامل سازمانی-مدیریتی(49 سوال)، فیزیکی(16 سوال) و روانی(22 سوال) بود. روایی توسط اساتید و پایائی در پایلوت در 20 نمونه (79/0) تائید شد. ملاک تعیین میزان غیبت بنابر تعریف راجباهاندری و باسو(2010) مجموع تعداد روزهای عدم حضور در بخش/بیمارستان در سال گذشته بدلیل بروز مشکلات مرتبط با سلامت بود و به شکل گذشته نگر با بررسی پرونده پرستاران جمع آوری شد. آزمونها شامل آمار توصیفی، رگرسیون خطی ساده و چندگانه با استفاده از نرم افزار تحلیلی SPSS بود.

نتایج: میانگین و انحراف معیار سن 910/5±97/44 سال و 8/73% زن بودند. با توجه به مقدار 121/71=F متغیرهای پیش‌بینی از قدرت تبیین بسیار خوبی برخوردار بودند(01/0>P). متغیرهای تاهل(150/0=β، 001/0>P)، نوع بخش درمانی(553/0- =β، 001/0>P)، عوامل فیزیکی(101/0=β، 001/0=P) و روانی(266/0=β، 001/0>P) 42% واریانس مشترک نتایج غیبت شغلی پرستاران را تبیین نمودند.

نتیجه گیری: توجه به عواملی همچون بهبود وضعیت فیزیکی و روانی محیط کار، و همچنین وضعیت سلامتی پرستاران بر حسب نوع بخش می تواند به کاهش میزان غیبت شغلی ناشی از مشکلات سلامت منجر شود. 

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت یادگیری تیمی و تغییر فرآیندها، لازم است تا کارکنان آزمایشگاه های بالینی با فرآیند یادگیری سازمانی آشنا شوند. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی و تعیین قابلیت یادگیری سازمانی در کارکنان آزمایشگاه های بالینی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام  شد.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی–تحلیلی بود که  به صورت مقطعی در سال 93-1392 بر روی 85 نفر از کارکنان آزمایشگاه‌های بالینی تعداد پنج بیمارستان که با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده بودند انجام شد. ابزار پژوهش در این مطالعه، پرسشنامه Gomez و همکاران در چهار بعد تعهد مدیریت، دیدگاه نظام مند، فضای باز و آزمایشگری، و انتقال دانش  و 17 گویه بود. رتبه بندی سوالات پرسشنامه با استفاده از مقیاس لیکرت  پنج تایی بود. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 19 و تستهای آماری T-test و ضریب همبستگی پیرسون ، Welch استفاده گردید.

نتایج: میانگین کلی یادگیری سازمانی در کارکنان آزمایشگاه‌های مورد مطالعه برابر 11/3 بود که نشان دهنده وضعیت نسبتاً مطلوب در این زمینه بود. هم چنین مشخص شد که بین آزمایشگاه ها از نظر قابلیت تعهد مدیریت اختلاف معنی داری وجود داشت)002/0(P=. بین سطح تحصیلات کارکنان با بعد انتقال و یکپارچه سازی دانش نیز ارتباط معنی داری دیده شد(04/0(P=.

نتیجه گیری: فرآیند قابلیت یادگیری سازمانی در آزمایشگاه های بالینی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران وضعیت چندان مطلوبی ندارد. لذا استقرار نظام ایمنی بیمار، راه اندازی نظام ثبت خطا و اشتباهات، و تشویق کارکنان به گزارش خطا از اهم عناصری است که باید به منظور استقرار کامل نظام یادگیری سازمانی در آزمایشگاه های بالینی مورد توجه قرار گیرد. 

---

زمینه و هدف: عفونت‌های بیمارستانی به دلیل مرگ و میر و هزینه اقتصادی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های قرن حاضر به حساب می‌آیند. باسیل‏های گرم منفی عامل عفونت‏های اکتسابی از بیمارستان‌ها هستند و محیط بیمارستان یکی از مهم‌ترین جایگاه‌های اقامت و انتشار این نوع باکتری‌ها است. هدف این مطالعه تعیین فراوانی باسیل‌های گرم منفی در محیط و تجهیزات بیمارستان‌های غرب استان گلستان در سال 1394 بود.

 مواد و روش  ها: طی این مطالعه توصیفی- تحلیلی، 1210 نمونه به صورت سرشماری و با سوآب استریل از محیط و تجهیزات مورد استفاده در بخش‌های مختلف 7 بیمارستان آموزشی و درمانی غرب استان گلستان جمع‌آوری شد. پس از شناسایی نمونه‌ها با تست‌های بیوشیمیایی استاندارد، نتایج با استفاده از نرم افزار   SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج: از نمونه‌های جدا شده، 352 نمونه (1/29%) دارای آلودگی با باسیل‌های گرم منفی بودند که بیشترین آلودگی مربوط به انتروباکتر (7/10%) بود. در بین بخش‌های بیمارستان بالاترین آلودگی در (32/19%) ICU مشاهده شد و در بین تجهیزات و سطوح مورد بررسی نیز بیشترین آلودگی مربوط به لارنگوسکوپ و تیغه آن (51/10%)، گوشی تلفن (10/7%) و دستگاه ECG سنسور و رابط مانیتورینگ آن (25/6%) بود.

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان آلودگی باسیل‌های گرم منفی در بیمارستان‌های غرب استان گلستان قابل توجه است. ارزیابی‌های دوره‌ای می‌تواند در پیشگری از عفونت‌های بیمارستانی مؤثر باشد.

---

زمینه و هدف:مکان‌یابی مراکز درمانی از جمله مسائل مهمی است که باید از ابعاد متفاوت و با هدف ارتقای خدمت‌دهی به آن توجه شود. در این مقاله، مسئله مکان‌یابی حداکثر پوشش سلسله مراتبی مراکز درمانی بیماری‌های قلبی با دو سطح خدمت‌دهی شامل کلینیک و بیمارستان و با در نظر گرفتن نرخ خدمت‌دهی به بیماران قلبی بررسی شد. هدف اولیه حداقل نمودن نقاط تقاضای پوشش نیافته، و هدف ثانویه کمینه‌سازی نرخ تقاضاهای از دست‌رفته به عنوان معیاری برای حفظ بیماران بالقوه در شعاع پوشش بود.

روش: به منظور تحلیل سیستم های صف، سیستم نوبت‌دهی مرکز قلب تهران بررسی شد.روش پیشنهادی یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی دومرحله‌ای احتمالی ‌است . به منظور ارزیابی مدل پیشنهادی چند مثال عددی در نرم افزار GAMSاجرا شد.

نتایج: نتایج نشان داد بهترین حالت برای احداث مراکز درمانی، احداث کلینیک در مجاورت یک بیمارستان است.اتخاذ تصمیم در ارتباط با مکان یابی مراکز درمانی،با در نظر گرفتن نرخ خدمت‌دهی به بیماران در هر یک از مراکز درمانی موجب افزایش اعتماد به نتیجه حاصل از مدل بهینه‌سازی و کاهش هزینه‌ها و نرخ تقاضای از دست‌رفته شده است.

نتیجه‌گیری:مدل پیشنهادی قادر است با الگو قرار دادن مراکز درمانی در مناطق با طیف جمعیتی مشابه، به تصمیم‌گیرندگان برای استقرار بهینه مراکز درمانی در مناطق محروم یاری رساند.مکان یابی کلینیک‌ها و بیمارستان ها با در نظر گرفتن حالت سلسله مراتبی و نرخ خدمت دهی در آنها، موجب افزایش رفاه بیماران خواهد شد.

---

زمینه و هدف: اندازه گیری کیفیت، بخصوص در مورد خدمات بیمارستانی امری مهم ولی پیچیده می‌باشد. روش‌های تصمیم گیری چند معیاره(MCDM) جهت دستیابی به این هدف ما را یاری می‌دهند. هدف مطالعه حاضر شناسایی و وزن دهی شاخص‌های سنجش کیفیت و رتبه بندی بخش‌های بستری یکی از بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از تکنیک‌های تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و تاپسیس(TOPSIS) بود.

مواد و روش ها : این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی به روش مقطعی بود. ابتدا با مروری بر ادبیات و استفاده از نظر خبرگان، شاخص‌های کیفیت گزینش شدند. سپس با استفاده از نظر نخبگان و روش تحلیل سلسله مراتبی فازی وزن دهی شاخص‌ها انجام شد. در مرحله نهایی با استفاده از تکنیک تاپسیس و نمونه‌ای 300 نفری از بیماران بستری در بخش‌های منتخب بیمارستان مورد نظر، بخش‌ها از نظر کیفیت ارائه خدمت رتبه بندی شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه خبرگان و بیماران بود.

نتایج: هشت حیطه اصلی (پاسخگویی، ایمنی و مدیریت بحران، ملموسات، توجه به بیمار، ارتباطات سلامت، شایستگی و حرفه ای بودن، دسترسی، اعتبار و تضمین) برای سنجش کیفیت گزینش شد. از این شاخص‌ها شایستگی دارای بیشترین و توجه به بیمار دارای کمترین الویت بودند. همچنین بخش قلب دارای بالاترین کیفیت و بخش مغز و اعصاب دارای کمترین کیفیت بودند.

نتیجه گیری: انتخاب و استفاده از شاخص‌های مناسب کیفیت و وزن دهی آن‌ها و سنجش کیفیت خدمات به شیوه‌ای صحیح و با ابزارهای مناسب، با توجه به نقش بسیار مهم کیفیت خدمات در رضایتمندی بیماران می‌تواند نقشی اساسی در سیاست‌های سلامت ایفا نماید.  

---

مقدمه و هدف: در دنیای پرتلاطم کسب وکار کنونی، سازمانها در تلاش و رقابت­اند تا شایسته­ترین مدیران را بعنوان یک مزیت رقابتی، شناسایی، جذب و حفظ کنند. هدف از مطالعه حاضر تعیین ارتباط شایستگی­های رهبری کادر اجرایی و مدیران با عملکرد بیمارستانها بود.

مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی بود که بصورت مقطعی در سال 1394 انجام شد. این مطالعه در یک بیمارستان دولتی آموزشی و یک بیمارستان دولتی غیر آموزشی و یک بیمارستان خصوصی انجام شد که هر سه به لحاظ تخصص، عمومی و از نظر اندازه  درحد متوسط و در شهر تهران بودند. جامعه پژوهش مسئولین کلیه واحدها و بخشها مطابق با استانداردهای اعتباربخشی بود. روش نمونه­گیری سرشماری بود و از پرسشنامه ارزیابی شایستگی­های رهبری مبتنی بر چارچوب شایستگی های رهبری بالینی (CLCF) و برای ارزیابی عملکرد بیمارستانها نیز از امتیازات ارزشیابی بر اساس استانداردهای اعتباربخشی ملی بیمارستانها سال 93 که مبنای رتبه بندی سال 94 بیمارستانها بود استفاده شد. داده­ها با استفاده از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t، کای دو، رگرسیون چندمتغیره و ANOVA تحلیل شد.

یافته­ ها: نتایج حاکی از وجود رابطه مثبت معنادار بین شایستگی­های رهبری و عملکرد بیمارستانها بود (001/0-=α ، 556/0R=). کلیه مولفه­های شایستگی (خصوصیات فردی (446/0R=)، کار با دیگران (529/0R=)، مدیریت خدمات (569/0R=)، بهبود خدمات (445/0R=)، تعیین مسیر (269/0R=) نیز با عملکرد رابطه مثبت ومعناداری داشتند. شایستگی­های رهبری با تحصیلات (368/0R=)، نوع استخدام (209/5f=) و نوع بیمارستان (252/15f=) وعملکرد با وضعیت تأهل (038/0R=)، سابقه مدیریت (273/0R=) و نوع بیمارستان (352/4f=) رابطه مثبت ومعناداری نشان دادند.

نتیجه­ گیری: امروزه سازمانهایی موفق خواهند بود که بتوانند شایسته­ترین­ها را جذب، حفظ ونگهداری کرده واز خدمات آنها درجای مطلوب بهره بگیرند. بی­توجهی به این مهم وعدم استفاده از پتانسیل­های موجود می­تواند تأثیر منفی برعملکرد افراد، واحدها و بیمارستانها داشته باشد. استفاده از رویکردها، الگوها و تجربیات در بیمارستانها با عملکرد برتر در این راستا مثمرثمر خواهد بود.

---

---

زمینه و هدف: آسیبهای ناشی از شکست یا خطاهای ناشی از مداخلات بالینی دوره بستری بیمار در بیمارستان از دلایل عمده مرگ و میر در جهان بشمار میرود. در مطالعه حاضر سعی شده با بهره گیری از روش ارزیابی شکست ها و آثار آن، به شناسایی و مستند سازی فرآیندها و گلوگاه های خطر بالقوه و بررسی آثار و علل خطرات، کمی سازی نرخ وخامت (Severity)، احتمال وقوع (Occurrence)  و نرخ احتمال کشف خطر و اولویت دهی ریسک پرداخته شود.

مواد و ورش ها: این پژوهش جهت شناسایی وضع موجود از روش تحلیل شکستها و آثار آنها (FMEA) و برای طراحی نظام مدیریت ایمنی بیمار از منطق ولره volere) ) بهره می گیرد . این مطالعه در بخش ICU بیمارستان لقمان حکیم تهران انجام شد.

یافته ها : نتایج این مطالعه شامل شناسایی 16 شکست رایج و اولویت بندی آنها بود که مهمترین آنها عبارتند از اشتباه در پذیرش یا عدم پذیرش بیماران، اشتباه در زمان ترخیص بیمار، عدم رعایت اصول کنترل عفونت، اشتباه در تجویز دارو و شیوه دستوردهی برای بیماران، که با اعداد اولویت ریسک )   (RPNبترتیب 1000، 1000 ، 1000 ، 800 بعنوان شکستهای مهم بخش مراقبت ویژه  اولویت بندی  شدند.

نتیجه گیری: طراحی استانداردها و راهنماهای بالینی در بخش و تدوین معیارهای پذیرش یا عدم پذیرش بیماران بر پایه پزشکی مبتنی بر شواهد، تدوین راهنمای کنترل عفونت در بخش مراقبتهای ویژه و آموزش آنها از جمله پیش بینی استانداردهای فضای فیزیکی، راهنمای شستشوی دست و فرآیند استاندارد ضدعفونی ابزار و تجهیزات بعنوان نیازمندیهای اصلی نظام مدیریت ایمنی  شناخته شدند.

---

مقدمه و هدف: بخش اورژانس به عنوان قلب بیمارستان و  یکی از نخستین نقاط تماس بیماران با سیستم ارائه خدمات درمانی،  با مسائل و مشکلات گوناگونی روبرو است. این مطالعه با هدف تبیین چالش­های موجود در بخش­های اورژانس بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام گرفت.

روش کار: مطالعه حاضر از نوع مطالعات کیفی بود که به شیوه فنومنولوژی در سال 1393 در مشهد انجام گرفت. بیست پرستار و دو متخصص طب اورژانس که با نمونه گیری هدفمند از چهار بیمارستان آموزشی  شهر مشهد انتخاب شدند؛ با حضور در مصاحبه­های نیمه­ساختار یافته، درک و تجارب خود را پیرامون چالش­های بخشهای اورژانس بیان کردند. بعد از پیاده سازی مصاحبه ها، داده­ها از طریق روش کولیزی  با نرم افزار MAXQDA 3  مورد تحلیل قرارگرفت.

یافته ها:  از تحلیل داده­ها سه درون مایه مشتمل بر  "چالش­های مربوط به منابع انسانی"(ویژگی­های فردی،  ویژگی­های حرفه ای،کمبود نیروی انسانی)، " نارضایتی پرستاران" (حداقل هتلینگ و خدمات رفاهی در بیمارستان  برای پرسنل،  عدم تناسب حقوق و مزایا با حجم کاری ، عدم حمایت از پرستاران)  و "چالش­های مدیریتی اورژانس" (چالش‌های ساختاری، چالش‌های عملکردی ، چالش‌های مدیریتی نیروی انسانی) استخراج شد.

نتیجه گیری:  کمبود نیروی انسانی، نارضایتی پرستاران و ضعف مدیریت از مهمترین چالش­های بخش­های اورژانس بودند. تامین نیروی انسانی کافی، ایجاد حمایت از پرستاران، تعیین دستورالعمل و فرایند برای مراقبت­های پرستاری می‌تواند در کاهش چالش‌های موجود در بخشهای اورژانس بیمارستانی موثر باشد.

---

زمینه و هدف:  اورژانس پیش بیمارستانی به عنوان نخستین خط مراقبت و درمان در برخورد با بیماران اورژانس خارج بیمارستانی، از اهمیت قابل توجهی در سیستم مراقبت بهداشتی درمانی برخوردار است. برنامه­ریزی در خصوص یافتن نقاط ضعف و قوت و بهبود کیفیت اورژانس پیش بیمارستانی از طریق بررسی مشکلات این بخش­ها امری مهم و ارزشمند تلقی می­شود. مطالعه حاضر با هدف "تبیین چالش های پایگاه های شهری اورژانس 115 مشهد" انجام شد.

مواد و روش ها: با رویکرد کیفی چهارده نفر از پرسنل پایگاه­های اورژانس پیش بیمارستانی شهر مشهد به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، مورد مصاحبه نیمه ساختار یافته  قرار گرفتند. داده­ها با استفاده از روش تحلیل محتوای مرسوم گرینهیم و لاندمن(2004)  و  با نرم افزار ATLAS.ti   مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.

نتایج: با تجزیه و تحلیل داده­ها، سه درون مایه ی اصلی " چالش های مربوط به منابع انسانی" (ویژگی­های فردی نیروی انسانی، نا رضایتی کارکنان) ،"چالش­های سازمانی"(چالشهای ساختاری، کمبود نجهیزات و کمبود نیروی انسانی) و" چالش­های اجتماعی فرهنگی"( چالشهای محیطی- اجتماعی و چالشهای فرهنگی) استخراج شد.

نتیجه گیری: نارضایتی پرسنل، چالشهای ساختاری، کمبود تجهیزات، کمبود نیروی انسانی و چالشهای اجتماعی – فرهنگی از مهمترین چالش­های سیستم اورژانس پیش بیمارستانی بود. استقلال سازمانی، ایجاد ردیف سازمانی، اصلاح قوانین و مقررات اداری در ارتباط با محدوده خدمات قابل ارائه توسط پرسنل فوریت­ها، توجه به امکانات رفاهی و همکاری و مشارکت سایر سازمان­ها نظیر صدا و سیما و راهنمایی و رانندگی در جهت ارتقاء خدمات اورژانس پیش بیمارستانی در سطح جامعه می‌تواند در کاهش چالش‌های موجود در بخشهای اورژانس بیمارستانی موثر باشد

---

زمینه و هدف: طول مدت اقامت یکی از مهمترین و کاربردی ترین شاخص­های بیمارستانی است که امروزه به طور گسترده­ای در تحلیل عملکرد بیمارستانها بکار گرفته می شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر طول مدت اقامت بیمار انجام گرفت.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی بود که در سال 1393 انجام شد. جامعه­ی پژوهش شامل 40 نفر از مدیران پرستاری و سوپروایزرهای 13 بیمارستان منتخب آموزشی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار  گرد آوری داده ها پرسشنامه­ی مقایسات زوجی بود که روایی آن با نظر کارشناسان و اساتید و با استفاده از تکنیک لاوشه و پایایی آن بر اساس نرخ ناسازگاری 01/0 مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار  Expert Choice11 انجام گرفت.
نتایج: نتایج نشان داد به طور کلی در بیمارستان‌های مورد مطالعه، عامل «روش های تشخیص، معالجه و مراقبت (کارایی درمان)» با میانگین 214/0 بالاترین اولویت و «پذیرش و ترخیص در روزهای پایانی هفته و ایام تعطیل» با میانگین 036/0 پایین ترین اولویت را نسبت به سایر عوامل اثرگذار بر طول مدت اقامت بیمار کسب کرده اند.
نتیجه گیری: کارایی درمانهای ارائه شده و استفاده از امکانات و روش­های مناسب  تشخیصی و درمانی و همچنین عوامل مرتبط با نیروی انسانی بیمارستانها، هم از نظر کمی و هم از بعد کیفی بر طول اقامت بیماران تاثیرگذار بودند و نیازمند برنامه ریزی و توجه بیشتر توسط مسؤولین بیمارستانها میباشند.

---

زمینه و هدف: تخلفات اداری کارمندان در محیط کار منجر به ایجاد تضاد بین اهداف فردی و سازمانی می‌شود. با توجه به طولانی بودن روند رسیدگی به تخلفات اداری، این مطالعه با هدف شناسایی و ارائه راهکارهای کاهش زمان رسیدگی به این تخلفات در حوزه سلامت انجام شد.
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول با استفاده از روش پژوهش کیفی (مصاحبه) علل تأخیر در رسیدگی به تخلفات و راهکار کاهش آن‌ها استخراج گردید. در مرحله دوم، جهت بررسی میزان توافق خبرگان بر روی راهکارهای ارائه‌شده از تکنیک دلفی استفاده شد و در مرحله‏ سوم، راهکار‏های کاربردی شناسایی‌شده در نتیجه‏ تکنیک دلفی، با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی اولویت‌بندی شدند.
نتایج: با استفاده از مصاحبه، 39 راهکار حاصل شد که پس از مشاوره و نظرسنجی از خبرگان در دور اول دلفی، در نهایت 23 راهکار مورد تأیید قرار گرفت. راهکارهای حاصل شده با استفاده از پرسشنامه خودساخته در اختیار 15 نفر از خبرگان مربوطه قرار گرفت و در نهایت 18 راهکار مورد تأیید نهایی قرار گرفت. راهکارها، به 6 گروه راهکارهای انگیزشی، تشکیلاتی، اداری، سازمانی، فرآیندی و راهکارهای مربوط به گروه تحقیق تقسیم شدند.
نتیجه‌گیری: آموزش به عنوان کلید اصلی جلوگیری از تأخیر می‌تواند در تمامی سطوح و فرآیند ارائه خدمات مؤثر واقع شود. استفاده از مدیران با آگاهی و دانش بالا در سطوح مختلف و همچنین به‌کارگیری گروه تحقیق باتجربه و بادانش در زمینه تخلفات اداری می‌تواند موجب افزایش سرعت رسیدگی به پرونده‌ها شود.