فصلنامه

---

بخش تغذیه از مهمترین بخش‌های بیمارستان برای تامین روند بهبود و میزان رضایتمندی بیماران را به مقدار زیادی تحت تاثیر قرار داده و نظام HACCP1 ابزاری است برای ایجاد اطمینان از سلامت غذا که به وسیله آزمودن همه مراحل فرآیند تولید مواد غذایی صورت می گیرد. این پژوهش به منظور بررسی بخش تغذیه بیمارستان‌های تامین اجتماعی اصفهان بر اساس پیش نیازهای HACCP در سال 1383 انجام پذیرفت. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی، مقطعی است و جامعه آماری، شامل بخش تغذیه 3 مورد از بیمارستان‌های تامین اجتماعی اصفهان است. داده‌ها با استفاده از چک‌لیستی که توسط پژوهشگران طراحی شد، جمع‌آوری گردید. یافته‌ها مشخص کردند که بخش تغذیه بیمارستان فاطمه زهرا نجف آباد و بیمارستان دکتر غرضی به ترتیب با دارا بودن 4/76% و 6/66% پیش‌نیازهای HACCP، در شرایط قابل قبولی قرار گرفته‌اند؛ ولی بخش تغذیه بیمارستان دکتر شریعتی با دارا بودن 45% پیش‌نیازهای HACCP، دارای شرایط متوسی است؛ لذا در بیمارستان‌های فاطمه زهرا و دکتر غرضی، نظام HACCP قابل استقرار است و بیمارستان دکتر شریعتی نیاز به اصلاحات بیشتری در بخش تغذیه خود دارد. هر سه بیمارستان در پارامترهای تسهیلات، حمل و نقل و آموزش فاقد شرایط قابل قبول بودند. در نتیجه چون برای استقرار نظام HACCP، پیش-نیازها باید بطور مطلوبی اجرا شده باشند، بنابراین در جهت دستیابی به این منظور، بخش تغذیه این بیمارستان‌ها باید در زمینه‌های مختلف به ویژه تسهیلات، حمل و نقل و آموزش فعالیت بیشتری داشته و با برآورده کردن پیش‌نیازهای لازم، تشکیل کلاس-های آموزشی HACCP و استقرار این نظام، ایمنی مواد غذایی بیماران خود را تضمین نمایند.

---

زمینه و هدف: بخش تغذیه از جمله مهم ترین بخش های بیمارستان برای جلب رضایت و بهبود سلامت بیماران می باشد؛ عدم رعایت استاندارد­های مربوطه، موجب رشد عفونت های بیمارستانی و به خطر افتادن سلامتی افراد می گردد. با استقرار استاندارد  HACCP، بسیاری از کاستی های موجود در بخش تغذیه­ بیمارستان ها مرتفع می شود. هدف از این مطالعه تعیین وضعیت رعایت استاندارد­های سامانه­ی مذکور در بخش تغدیه­ی بیمارستان های مورد مطالعه می باشد.

مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی در  بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ( هفت بیمارستان)  در سال 1392 انجام شد. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه HACCP بود؛ برای جمع آوری داده ها از بخش های تغذیه­ بیمارستان ها از روش های مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه استفاده شد. مقیاس اندازه گیری لیکرت و امتیاز دهی از 1 ( کمترین) تا 5 (بیشترین) بوده است. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 18تجزیه و تحلیل  وارد برای توصیف داده ها از جداول و نمودار ها، و برای تحلیل آن از آزمون کروس کال والیس استفاده شد.

نتایج: میانگین امتیاز و درصد رعایت استاندارد­های حیطه های پنج گانه HACCP در 7 بیمارستان بررسی شده به ترتیب 58/3و21/70درصد محاسبه گردیدکه در سطح مطلوب ارزیابی شد. همچنین اختلاف معنی داری بین میانگین امتیاز بیمارستان ها مشاهده نشد.

نتیجه گیری: هرچند وضعیت موجود مطلوب ارزیابی شد؛ ولی به دلیل اهمیت بخش تغذیه با رعایت حداکثری استاندارد ها و بهبود کیفیت در مراحل طبخ و توزیع غذا، از عفونت های بالقوه پیشگیری شده و رضایت بیماران و کارکنان جلب خواهد شد.