فصلنامه

---

زمینه و هدف: خدمات داروئی مراکز بهداشتی درمانی، نقش مهمی در ارتقاء سلامت مردم ایران ایفا می کنند. در راستای اصلاحات نظام سلامت، اخیرا رویکرد برون سپاری در خدمات داروئی نیز اجرا شده است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر اجرای برون سپاری داروخانه های مراکز بهداشتی درمانی روستائی بر رضایت مندی بیماران در مقایسه با رویکرد دولتی (موارد واگذار نشده) بود.
مواد و روش ها: این مطالعه از نوع شبه تجربی با طرح پس آزمون و با گروه کنترل است. برای این منظور همه 19 مرکز بهداشتی دارای داروخانه واگذار شده به بخش خصوصی به عنوان گروه مداخله و تعداد 19 مرکز بهداشتی دارای داروخانه دولتی -که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند- به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شدند. داده های مربوط به رضایتمندی بیماران سرپائی با روش مصاحبه و با استفاده از یک پرسشنامه شش سئوالی گردآوری شدند. برای تحلیل داده ها، از نرم افزارهای Excel 2003 و SPSS ver.16 استفاده شد.
نتایج: میانگین کلی رضایت مندی از خدمات داروئی داروخانه های واگذار شده و واگذار نشده(دولتی) به ترتیب 5/28و 5/75 (ازحداکثر نمره 6) بود (p<0.001). شایع ترین عامل نارضایتی مربوط به صرف وقت ناکافی توسط کارکنان داروخانه ها برای مشاوره بیماران بود.
نتیجه گیری: رویکرد برون سپاری داروخانه های مراکز بهداشتی درمانی روستائی علی رغم وعده اش برای بهبود کیفیت مراقبتها، منجمله افزایش رضایت مندی بیماران ، ممکن است ناکام بماند. لذا می بایست تمهیدات لازم مثل تنظیم قراردادهای روشن و جامع فراهم و مکانیسم های موثر مانند نظارت و ارزشیابی اجرا شوند.

---

زمینه و هدف: امروزه برون سپاری یکی از مداخلاتی است که جهت اصلاح نظام مالی سلامت مورد توجه سیاست گذاران قرار گرفته است. مدافعان این استراتژی معتقدند که برون سپاری با ایجاد رقابت در بین تأمین کنندگان و ایجاد محرک های اقتصادی، باعث بهبود عملکرد ارائه ی خدمات و ارتقای اهداف نظام سلامت می گردد. در مطالعه ی حاضر، با استفاده از ماتریس تصمیم گیری، سطح تمایل مدیران به برون سپاری خدمات به صورت استاندارد تعیین شده و الگویی برای تصمیم گیری در مورد برون سپاری ارائه گردیده است.
مواد و روش ها: این مطالعه ی مقطعی در بین مدیران بیمارستان ها و کارکنان واحدهای تغذیه، پرستاری، رادیولوژی و آزمایشگاه در بیمارستان های علی اصغر(ع)، شوشتری، فقیهی، حافظ، دستغیب و چمران شیراز انجام شده است. واحدها منتخب به جز واحد پرستاری در این بیمارستان ها به بخش خصوصی واگذار شده است. داده ها به دو شیوه پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری گردید. 96 پرسشنامه سنجش تمایل مدیران به برون سپاری (با آلفای کرونباخ 85/.) به صورت سرشماری و80 پرسشنامه تعیین ویژگی خدمات (با آلفای کرونباخ 7/.) بین کارکنان واحدهای مختلف به صورت تصادفی توزیع گردید و با استفاده از آمار توصیفی، ماتریس تصمیم گیری برای هر خدمت ترسیم شد.
نتایج: در بیمارستان های مورد مطالعه بیشترین تمایل به برون سپاری مربوط به خدمت تغذیه (87%)، وکمترین تمایل به برون سپاری مربوط به خدمت پرستاری بود(43/4%). رسم ماتریس تصمیم گیری نشان داد که باید به طور استاندارد تمایل به برون سپاری خدمات پرستاری، رادیولوژی و آزمایشگاه کم، و تمایل به برون سپاری خدمت تغذیه زیاد باشد. مقایسه ها نشان داد که بین نتایج حاصل از ماتریس تصمیم گیری خدمات رادیولوژی و آزمایشگاه و تمایل به برون سپاری خدمات از نظر مدیران تفاوت وجود دارد.
نتیجه گیری: یکی از دلایل وجود تفاوت بین نتایج حاصل از ماتریس تصمیم گیری خدمات رادیولوژی و آزمایشگاه و تمایل به برون سپاری خدمات از نظر مدیران، عدم توجه کافی مدیران به ویژگی های واحدهای مختلف بیمارستانی در حین تصمیم گیری جهت واگذاری این خدمات می باشد. به عبارت دیگر در غالب اوقات مدیران بدون توجه به ویژگی های خدمات، با توجیه کاهش هزینه ها، اقدام به برون سپاری خدمات می نمایند. بنابراین بهتر است برون سپاری واحدهای بیمارستانی بر اساس اصول علمی صورت گیرد.

---

زمینه و هدف: واگذاری تمام یا بخشی از مسئولیت انجام یک وظیفه سازمانی مشخص به بیرون از سازمان به منظور کاهش هزینه ها، همراه با تحقق کیفیت های برتر می باشد که امروزه از اهمیت بالایی برخوردار شده است. لذا هدف این تحقیق، نقش فرهنگ شرکتی بر کیفیت روابط کاری، در زمان برونسپاری فعالیت ها در دانشگاه علوم پزشکی تهران می باشد.
مواد و روش ها: این تحقیق از نوع پیمایشی- همبستگی بود که جامعه آماری آن را کلیه کارکنان واحدهای برونسپاری شده دانشگاه علوم پزشکی تهران و کارکنانی که با واحدهای برونسپاری شده در تماس بوده­اند که تعداد 600 نفررا شامل می شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه مبتنی بر کار تحقیقاتی زوقبی و همکاران(2014) استفاده شد که از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای 240 پرسش نامه قابل تحلیل جمع آوری شد.
نتایج: نتایج مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار LISREL  نشان داد که فرهنگ شرکتی تاثیر مثبتی بر کیفیت روابط کاری در زمان برونسپاری فعالیت ها داشت. هم چنین، فرهنگ سلسله مراتبی  تاثیر منفی بر کارشکنی خدمات و رفتار مشتری مداری داشت، فرهنگ قومی تاثیر مثبتی بر هر دو مولفه داشت. فرهنگ بازار بر کارشکنی تاثیر مثبت و بر رفتار مشتری مداری تاثیر منفی داشت. فرهنگ موقت نیز بر این دو مولفه تاثیر معناداری نداشت.
نتایج: با توجه به اینکه کیفیت روابط کاری بین کارکنان واحد های برونسپاری شده و کارکنان سازمان بمنظور بهره وری سازمانی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد ، توجه مدیران دانشگاه علوم پژشکی تهران به فرهنگ شرکتی و تقویت فرهنگ سلسه مراتبی و قومی برای افزایش رفتار مشتری مدارانه و کاهش کارشکنی در ارائه خدمات مهم می باشد.