فصلنامه

---

زمینه و هدف : امروزه ضروری است که مدیران بیمارستان ها بتوانند خود را با پیشرفت علم و دانش همگام سازند.این امر مستلزم بررسی کیفیت زندگی کاری نیروی انسانی و ارتباط آن با مدیریت دانش میباشد.هدف از پژوهش حاضر مقایسه کیفیت زندگی کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان و تعیین رابطه آن با مدیریت دانش از دیدگاه مدیران ارشد ومیانی بیمارستان های مورد مطالعه می باشد.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و مقطعی است.جامعه ی این پژوهش همه ی مدیران ارشد و میانی بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان است. داده ها بااستفاده از پرسش نامه که روایی و پایایی آن از پیش تعیین شده ، گردآوری شده است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های tمستقل و ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفته است.

یافته ها: فضای کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی با میانگین های به ترتیب 64/3 و 47/3 در بالاترین وضعیت و امکانات مادی و طراحی شغلی ، به ترتیب با میانگین‌های 7/2 و 81/2 در پایین‌ترین وضعیت قرار گرفتند. در این مراکز، دموکراسی (r= 0.83) و آموزش (r=0.69) بالاترین میزان همبستگی وامتیازات مادی (r=0.51) و فضای کاری (r=0.51) کمترین میزان همبستگی را با مدیریت دانایی دارا بودند. کیفیت زندگی کاری رابطه معنی داری با مدیریت دانایی در هر دو مرکز (به ترتیب؛ 92/0 و 83/0 )داشت.

نتیجه گیری: تفاوت چشمگیری میان کیفیت زندگی کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان مشاهده نشد و رابطه کیفیت زندگی کاری و مدیریت دانایی در هر دسته از مراکز مثبت ارزیابی گردید.

---

زمینه و هدف : عصر ما عصر تغییرات و دگرگونی هاست و با توجه به اینکه سازمانها خرده سیستم هایی از نظام جامعه هستند و تحت تاثیر این تغییرات قرار می گیرند، لذا لازمه همگام شدن با این تحولات محیطی، ایجاد بستر و محیطی مطلوب و مناسب برای بروز افکار تازه ،خلاقیت و نوآوری در سازمانها می باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی رابطه بین سبک های مدیریت تعارض و خلاقیت کارکنان اداری در بیمارستانهای آموزشی شهر کرمان می باشد.
مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی اطلاعات مورد نیاز با استفاده از دو پرسشنامه استاندارد و معتبر مدیریت تعارض و خلاقیت از جامعه آماری مشتمل بر دو گروه مدیران اداری و کارکنان اداری و به روش سرشماری جمع آوری گردیده است . برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار آماری SPSSاستفاده شده است.
یافته‌ها: باتوجه به این مطالعه رابطه معنی دار و معکوسی بین سبک اجبار مدیران و خلاقیت کارکنان اداری(r=-0.187 , P<0.05) و نیز سبک مذاکره مدیران و خلاقیت کارکنان اداری r‏=-0.155 , P<0.05) (وجود دارد . همچنین رابطه معنی داری بین وضعیت تاهل و میزان تحصیلات با خلاقیت کارکنان اداری قابل مشاهده است . از سوی دیگر رابطه معنی دار بین جنسیت مدیران اداری و سبک اجتناب (04/0=P) بدست آمده، که در نتیجه آن مردان کمتر زنان از از این سبک اجتناب استفاده می کنند.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که با کاهش استفاده از سبک اجبار و مذاکره از سوی مدیران در حل تعارضات در بیمارستان ،خلاقیت کارکنان افزایش می یابد.

---

زمینه و هدف: گردشگری پزشکی صنعت رو به رشدی است که در آن بیماران برای دریافت خدمات پزشکی به فراتر از مرزها سفر می‌کنند. این مطالعه با هدف ارزیابی توانمندی های بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در جذب گردشگران پزشکی بر اساس استانداردهای بیمار محور کمیسیون مشترک بین الملل انجام گرفته است.
مواد و روش‌ها: به صورت توصیفی - مقطعی در بیمارستان هاشمی نژاد ، قلب رجائی و شهید مطهری صورت گرفته است. به منظور جمع آوری داده ها از بخش بیمار محور چک لیست استاندارد های کمیسیون مشترک بین الملل استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از تکنیک های موجود در آمار توصیفی استفاده شده است.
یافته ها: بیشترین میزان رعایت استانداردها مربوط به استانداردهای مدیریت تجویز و نحوه استفاده از دارو (5/84%) مربوط به بیمارستان هاشمی نژاد و کمترین میزان نیز استانداردهای حقوق بیمار و خانواده (5/47%) است که مربوط به بیمارستان مطهری می باشد. میانگین بیمارستان هاشمی‌نژاد (8/71%) بیشتر از بیمارستان رجائی (67%) و این بیمارستان نیز بیشتر از بیمارستان مطهری (3/62%) می باشد.
نتیجه گیری: در مجموع بیمارستان های مورد پژوهش در برخی از استاندارد ها مناسب (دسترسی و تداوم درمان، ارزیابی بیماران، مراقبت های بیهوشی و مدیریت دارو) و در برخی دیگر ناکافی (حقوق بیمار و خانواده، مراقبت بیماران و آموزش بیماران) هستند. با توجه به مشخص شدن نقاط قوت و ضعف این بیمارستان ها می توانند به منظور افزایش توانمندی‌های خود از مدل تجزیه و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید بهره ببرند.

---

زمینه و هدف: استانداردها نقش با ارزشی در نشان دادن حداقل مطلوب و عملکرد مورد انتظار، هدف گذاری، تعیین دقیق وضعیت فعلی بیمارستان و در نهایت ارزشیابی و نظارت و هدایت فعالیتهای سازمان دارند و از با ارزش ترین عناصر در سازمان به حساب می روند ، از این رو ارزشیابی رعایت استاندارد از جمله عواملی است که به بهبود استانداردسازی هرچه بیشتر بیمارستان ها کمک فراوانی می کند.از آنجایی که عملکرد پرسنل نقش بسزایی در ارائه ی خدمات با کیفیت به بیماران دارد ،هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت استانداردهای بخش اعمال جراحی و تاثیر آنها بر عملکرد پرسنل پرستاری در سال 1389 بوده است .
مواد و روشها: این پژوهش مقطعی تحلیلی بوده است. جامعه ی مورد پژوهش، بخشهای عمل جراحی و پرسنل پرستاری آنان در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ، در سال 1389بوده است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای برابر با 120 نفر در 10 بیمارستان تعیین گردید که شامل 51 نفر زن و 56 مرد که از این تعداد 69 نفر کاردان و 38 نفر کارشناس می باشند چک لیست از طریق مطالعات علمی و منابع مختلف در راستای جمع آوری استانداردهای مربوط به بخش اعمال جراحی و ارزیابی عملکرد پرسنل تهیه گردید و سپس روایی آن مورد تأیید قرار گرفت.اعتبار چک لیست ، 101سوالی بررسی استانداردها در بخش اعمال جراحی برابر با 85% و اعتبار چک لیست 24 سوالی ارزیابی عملکرد 73/1% به دست آمده که حاکی از اعتبار ابزار اندازه گیری می باشد. اطلاعات به دست آمده پس از استخراج با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی و آزمون های کای دو ، آنالیز واریانس یک طرفه و t مستقل توسط نرم افزار SPSSنسخه 16 بررسی شد.
نتایج: از مجموع 404 امتیاز، بیمارستان 1 با 354 امتیاز یبشترین امتیاز رعایت استاندارد ها و بیمارستان 3 با 274 امتیاز کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. از مجموع 96 امتیاز چک لیست ارزیابی عملکرد ، بیمارستان 10 با 86.4 امتیاز بهترین عملکرد پرسنل و بیمارستان 6 با نمره ی بدترین عملکرد پرسنلی را دارا می باشد.
نتیجه گیری: بررسی یافته های این پژوهش حاکی از این امر است که بین رعایت استاندارد های تجهیزاتی ، ایمنی ، بهداشتی بخش های عمل جراحی بیمارستان ها با عملکرد پرسنل پرستاری شاغل در آنها ارتباطی وجود نداشت ولی رعایت استانداردهای فضای فیزیکی در عملکرد پرسنل پرستاری موثربود. از سوی دیگر ارتباطی بین سن ، تحصیلات ، تاهل وسابقه کار پرسنل با عملکرد آنان موجود نمی باشد.اما جنسیت در عملکرد پرسنل موثر بود.

---

زمینه و هدف: پرداخت های غیر رسمی در بخش بهداشت و درمان، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه یک مانع عمده در راه اصلاح سیستم نظام سلامت به شمار می آید. پرداخت های غیر رسمی شکلی ازفساد سیستماتیک بوده و اثرات نامطلوب بسیاری بر عملکرد نظام سلامت دارد.دراین مطالعه، فراوانی و میزان پرداختهای غیررسمی در بیمارستانهای عمومی آموزشی دانشگاه علوم پژشکی تهران در سال 88 مورد بررسی قرار گرفته است.
مواد و روشها: دراین مطالعه مقطعی (توصیفی - تحلیلی)،روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بوده است که درنهایت از میان ترخیص شدگانِ بخش های ICU، CCU، جراحی،اورژانس و داخلی بیمارستانهای عمومی آموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران 300 نفر به طور تصادفی انتخاب و در یک مصاحبه تلفنی ساختارمند شرکت داده شدند.
نتایج: نتایج حاصل از پژوهش بیانگرآن بودند که 21 درصد از افراد مورد مطالعه پرداخت غیر رسمی به کارکنان بیمارستان داشته اند. 3/7 درصد از افراد با درخواست پرداخت غیر رسمی از سوی کارکنان بیمارستان روبرو بوده اند. میان مدت اقامت و میانگین کل پرداخت غیر رسمی ارتباط معنی داری مشاهده گردید. فراوانی پرداخت غیر رسمی و وضعیت تاهل ارتباط معنی داری دارند.
نتیجه گیری: به نظر می رسدآموزش بیماران و کارکنان بیمارستان، افزایش سطوح درآمد کارکنان ، بهبود کمیت و کیفیت ارائه خدمات سلامت و تلاش در خصوص تغییر عقاید تثبیت شده ای که پرداخت های غیر رسمی را ضروری می دانند، در کنترل پرداختهای غیر رسمی موثر می باشد.

---

مقدمه و هدف: بخش اورژانس به عنوان قلب بیمارستان و  یکی از نخستین نقاط تماس بیماران با سیستم ارائه خدمات درمانی،  با مسائل و مشکلات گوناگونی روبرو است. این مطالعه با هدف تبیین چالش­های موجود در بخش­های اورژانس بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام گرفت.

روش کار: مطالعه حاضر از نوع مطالعات کیفی بود که به شیوه فنومنولوژی در سال 1393 در مشهد انجام گرفت. بیست پرستار و دو متخصص طب اورژانس که با نمونه گیری هدفمند از چهار بیمارستان آموزشی  شهر مشهد انتخاب شدند؛ با حضور در مصاحبه­های نیمه­ساختار یافته، درک و تجارب خود را پیرامون چالش­های بخشهای اورژانس بیان کردند. بعد از پیاده سازی مصاحبه ها، داده­ها از طریق روش کولیزی  با نرم افزار MAXQDA 3  مورد تحلیل قرارگرفت.

یافته ها:  از تحلیل داده­ها سه درون مایه مشتمل بر  "چالش­های مربوط به منابع انسانی"(ویژگی­های فردی،  ویژگی­های حرفه ای،کمبود نیروی انسانی)، " نارضایتی پرستاران" (حداقل هتلینگ و خدمات رفاهی در بیمارستان  برای پرسنل،  عدم تناسب حقوق و مزایا با حجم کاری ، عدم حمایت از پرستاران)  و "چالش­های مدیریتی اورژانس" (چالش‌های ساختاری، چالش‌های عملکردی ، چالش‌های مدیریتی نیروی انسانی) استخراج شد.

نتیجه گیری:  کمبود نیروی انسانی، نارضایتی پرستاران و ضعف مدیریت از مهمترین چالش­های بخش­های اورژانس بودند. تامین نیروی انسانی کافی، ایجاد حمایت از پرستاران، تعیین دستورالعمل و فرایند برای مراقبت­های پرستاری می‌تواند در کاهش چالش‌های موجود در بخشهای اورژانس بیمارستانی موثر باشد.

---

زمینه و هدف: پرستاری یکی از ارکان نظام سلامت است و خدمات پرستاری بر شاخص های سلامت و بیماری مؤثر می باشد. هدف از انجام این پژوهش تعیین رابطه رفتار حرفه ای و بهزیستی شغلی پرستاران شاغل در دو بیمارستان آموزشی شهرکرد در سال 1396 بود.
مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی (مقطعی) در بین پرستاران دو بیمارستان آموزشی شهرکرد انجام گرفت. 269 پرستار مرد و زن به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی وارد مطالعه شدند. از دو پرسشنامه استاندارد حرفه ای پرستاران گُز و بهزیستی شغلی دمو و پاسکال استفاده شد و داده‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 با استفاده از آزمون­های T-Test، ANOVA، کولموگروف اسمیرنوف، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده و در سطح معنی‌داری 05/0 تحلیل گردید.
نتایج: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 2/33 سال بود که 48 درصد بین 31 تا 40 سال (بیشترین فراوانی) و 3 درصد بیش از 50 سال (کمترین فراوانی) سن داشتند، 58 درصد زن و 42 درصد مرد بودند. میانگین نمره رفتار حرفه ای 8/17±5/104(متوسط به بالا) و بهزیستی شغلی 9/12±3/89 (متوسط) بود، نتایج نشان داد که با یک واحد افزایش در رفتار حرفه­ای پرستاران، 661/0 واحد به بهزیستی شغلی افزوده می شود، همچنین بین "رفتار حرفه ای" با "بهزیستی شغلی" همبستگی وجود داشت (328/0=²R).
نتیجه گیری: برنامه جامع ملی باید به نحوی تدوین گردد که ضمن توجه بیشتر به ایجاد زیرساخت های لازم جهت ارتقاء رفتار حرفه ای که در درازمدت پیامدهای بهبود بهزیستی شغلی را بهمراه دارد، ارتقاء مولفه های بهزیستی شغلی نیز مدنظر قرار دهد.